Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Medicine (Φεβρουάριος 2024), η συγκέντρωση μικροπλαστικών στον εγκέφαλο αυξήθηκε κατά περίπου 50% τα τελευταία οκτώ χρόνια. Αν και γνωρίζαμε πως τα μικροπλαστικά υπάρχουν στο περιβάλλον και το ανθρώπινο σώμα (ιδίως στο πεπτικό σύστημα), η διείσδυσή τους στον εγκέφαλο δημιουργεί νέα δεδομένα.
Ο εγκέφαλος ως "αποθήκη" μικροπλαστικών
Αυτό που σοκάρει ιδιαίτερα είναι το γεγονός πως οι ποσότητες που εντοπίστηκαν στον εγκέφαλο υπερβαίνουν εκείνες που καταγράφονται σε άλλα ζωτικά όργανα, όπως το ήπαρ και τα νεφρά. Μάλιστα, υψηλότερες συγκεντρώσεις εντοπίστηκαν σε ασθενείς που πάσχουν από άνοια, κάτι που εγείρει υποψίες για πιθανή σύνδεση των μικροπλαστικών με νευροεκφυλιστικές ασθένειες.
Τέσσερις διαφορετικές μελέτες που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Brain Medicine συνδέουν την κατανάλωση υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων (Ultra-Processed Foods – UPFs) με την αυξημένη παρουσία μικροπλαστικών στον εγκέφαλο. Όπως εξηγεί ο δρ. Nicholas Fabiano από το Πανεπιστήμιο της Οτάβα, τα UPFs περιέχουν σημαντικά μεγαλύτερα ποσοστά μικροπλαστικών συγκριτικά με τα φυσικά ή ελάχιστα επεξεργασμένα τρόφιμα.
Για παράδειγμα, οι γνωστές κοτομπουκιές περιέχουν έως και 30 φορές περισσότερα μικροπλαστικά ανά γραμμάριο απ’ ό,τι ένα απλό φιλέτο κοτόπουλου.
Επιπτώσεις στην ψυχική υγεία
Επιπλέον, μελέτες όπως εκείνη που δημοσιεύτηκε στο British Medical Journal (2024) αναδεικνύουν τη σύνδεση ανάμεσα στη συστηματική κατανάλωση UPFs και την αύξηση διαταραχών ψυχικής υγείας. Συγκεκριμένα, αυξάνεται η πιθανότητα εμφάνισης:
κατάθλιψης κατά 22%
άγχους κατά 48%
προβλημάτων ύπνου κατά 41%
Ο καθηγητής Wolfgang Marx από το Food & Mood Center στην Αυστραλία εξηγεί πως τόσο τα μικροπλαστικά όσο και τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα επιδρούν στον εγκέφαλο μέσω κοινών μηχανισμών: φλεγμονών, οξειδωτικού στρες, μεταβολών στους νευροδιαβιβαστές και δυσλειτουργιών των μιτοχονδρίων.
Σε εργαστηριακά πειράματα με ποντίκια, διαπιστώθηκε πως τα μικροπλαστικά διαπερνούν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό και προκαλούν φλεγμονές στον εγκέφαλο, παράγοντα που σχετίζεται με την ανάπτυξη νόσων όπως το Αλτσχάιμερ.
Ανατροπή στην κατανόηση της ανθρώπινης βιολογίας
Η καθηγήτρια Ma-Li Wong από το Upstate Medical University σχολιάζει με έμφαση τη σοβαρότητα του ζητήματος: «Το όριο ανάμεσα στο σώμα και το εξωτερικό περιβάλλον καταρρέει. Αν τα μικροπλαστικά φτάνουν στον εγκέφαλο, τότε τι άλλο θεωρούμε απρόσβλητο, ενώ δεν είναι;»
Τι μπορούμε να κάνουμε;
Οι επιστήμονες προτείνουν σειρά δράσεων για την αντιμετώπιση αυτής της απειλής:
Δημιουργία ειδικού δείκτη διατροφικής έκθεσης σε μικροπλαστικά, ώστε να υπολογίζεται η πρόσληψή τους μέσω της τροφής.
Επένδυση σε έρευνα για τεχνικές απομάκρυνσης μικροπλαστικών από το σώμα.
Μείωση κατανάλωσης υπερεπεξεργασμένων τροφίμων και επιλογή προϊόντων με εναλλακτικές συσκευασίες χωρίς πλαστικό.
Πιλοτική διερεύνηση μεθόδων καθαρισμού αίματος, όπως η πλάσμαφαίρεση (apheresis), αν και βρίσκεται ακόμη σε πειραματικό στάδιο.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
2ος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Η ύλη για 47.000 υποψήφιους ως 28/5 με τις λύσεις
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 28/05
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ