Η πρόσφατη είδηση ενός 17χρονου που επιτέθηκε σε έναν 50χρονο και τον έστειλε στη ΜΕΘ συγκλονίζει. Όμως πίσω από κάθε πράξη βίας ενός νέου ανθρώπου, κρύβεται μια κοινωνία που απέτυχε να τον αγκαλιάσει. Μια πολιτεία που αποδείχθηκε ανίκανη να προστατεύσει τον ψυχισμό του, να τον μορφώσει ουσιαστικά, να του δώσει χώρο για συναίσθημα, φροντίδα, ήθος, αρχές και αξίες. Αντί να περιοριζόμαστε σε αποσπασματικές καταδίκες ή να αναζητούμε ενοχές στους γονείς, στα παιδιά ή στους εκπαιδευτικούς, οφείλουμε να κοιτάξουμε πιο βαθιά. Να αναρωτηθούμε: τι είδους κοινωνία διαμορφώνουμε για τα παιδιά μας;
Όταν οι γονείς εργάζονται 10 έως 12 ώρες ημερησίως για να ανταποκριθούν στις οικονομικές τους υποχρεώσεις και να διασφαλίσουν την επιβίωση της οικογένειας, όταν η Κυριακή παύει να είναι ημέρα ανάπαυσης, εκκλησιασμού και οικογενειακής συνεύρεσης, όταν τα παιδιά παραμένουν σε σχολικές δομές από τις 7:30 το πρωί έως τις 5:30 το απόγευμα, τότε η κοινωνία χάνει την ευκαιρία να διαμορφώσει χαρακτήρες με συναισθηματική ωριμότητα και κοινωνική ευαισθησία.
Ο θυμός δεν εμφανίζεται τυχαία. Γεννιέται εκεί όπου κυριαρχεί η εγκατάλειψη. Εκεί όπου η συναισθηματική καταπίεση γίνεται καθημερινότητα. Εκεί που δεν υπάρχει στοργή, ουσιαστική σύνδεση και ενσυναίσθηση. Οι ευθύνες για αυτή την πραγματικότητα δεν είναι ατομικές. Είναι κυρίως πολιτικές.
Τα παιδιά έχουν ανάγκη την παρουσία των γονιών τους. Χρειάζονται εποπτεία, φροντίδα και καθημερινή επικοινωνία. Ένα ζεστό πιάτο φαγητό όταν επιστρέφουν από το σχολείο. Ξεκούραση. Ένα χέρι να απαλύνει το άγχος ή τον πόνο της ημέρας. Μια κουβέντα με τη μητέρα και τον πατέρα. Χρόνο για μια βόλτα στο πάρκο, για ένα επιτραπέζιο παιχνίδι, για την ανάγνωση ενός βιβλίου. Χρόνο για δημιουργικές στιγμές που χτίζουν δεσμούς, καλλιεργούν επικοινωνιακές δεξιότητες, ενισχύουν την αυτοεικόνα, την αυτοπεποίθηση, την ψυχική ανθεκτικότητα του παιδιού. Που προάγουν την ασφάλεια, την εμπιστοσύνη και γαλουχούν τον χαρακτήρα με ήθος, όρια, σεβασμό και κοινωνική συνείδηση.
Όταν οι οικονομικές δυσκολίες στερούν από τους γονείς τον χρόνο για να είναι παρόντες και να αναθρέψουν τα παιδιά τους σωστά, όταν τα παιδιά ακολουθούν εξαντλητικά ωράρια — ξυπνούν από τις 6:30 το πρωί και επιστρέφουν στις 18:00 από το σχολείο για να συνεχίσουν με δραστηριότητες, μελέτη και φροντιστήρια ξένων γλωσσών — όταν ο χρόνος τους για τρυφερότητα, ξεκούραση και ουσιαστική ανθρώπινη επαφή εξανεμίζεται, τότε η πολιτεία δεν μπορεί να προσδοκά ενσυναίσθηση, ηθική συγκρότηση και συναισθηματική ανθεκτικότητα.
Το κράτος οφείλει να στέκεται αρωγός της οικογένειας, όχι να τη διαλύει μέσα από ένα μοντέλο επιβίωσης. Να στέκεται στο πλευρό των παιδιών και να προστατεύει τα δικαιώματά τους.
Δεν μπορεί να αναζητά ευθύνες από αυτά και τις οικογένειές τους, όταν η ίδια η πολιτεία τα σκλήρυνε. Και τα σκλήρυνε όταν βίαια τα ανάγκασε να μεγαλώσουν από τη βρεφική τους ηλικία, μακριά από τη στοργή και την αγκαλιά της μητέρας. Όταν μείωσε — ή έκοψε με την ανοχή του — τις άδειες μητρότητας και πατρότητας. Όταν τα άφησε να μεγαλώσουν μόνα τους και να αναζητήσουν σκληρότερα ένστικτα και να αναπτύξουν ρυθμιστικούς μηχανισμούς άμυνας και συναισθηματικής επιβίωσης.
Το ίδιο το κράτος σκλήρυνε τα παιδιά. Όταν κατήργησε την 8ωρη εργασία και συρρίκνωσε τους μισθούς. Όταν άφησε τα καρτέλ να εξανεμίζουν τον οικογενειακό προγραμματισμό. Όταν τους στέρησε την αγκαλιά, τη φροντίδα, το χάδι και την παρουσία των γονιών τους, που είχαν ανάγκη για να επικοινωνήσουν, να αναπτυχθούν, να χτίσουν υγιείς στάσεις, αξίες και δεξιότητες, να παρηγορηθούν και να νιώσουν ασφάλεια.
Και όλα αυτά δεν είναι πολυτέλεια. Είναι αυτονόητη — πλην όμως καθόλου δεδομένη — προϋπόθεση για έναν υγιή ψυχισμό και μια δίκαιη κοινωνία.
Όταν αποτυγχάνουμε να διασφαλίσουμε τα στοιχειώδη για τα παιδιά και τις οικογένειες, τότε το πρόβλημα δεν βρίσκεται στους νέους ανθρώπους, αλλά στις πολιτικές που τους μεγάλωσαν.
Κάτι κάνουμε λάθος ως πολιτεία. Και είναι καιρός να το διορθώσουμε.
Όχι με δηλώσεις. Όχι με μετακύληση της ευθύνης. Αλλά με ανάληψη της ευθύνης και με πράξεις.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
2ος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Η ύλη για 47.000 υποψήφιους ως 21/5 με τις λύσεις
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 21/05
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ