Πόσο «τελειώνουν» τα «τελειωμένα» μνημόνια;

Ταυτόχρονα, την ίδια μέρα, η Standrard & Poor’s ανακοίνωσε την αναβάθμιση του ελληνικού χρέους, από «Β-» σε «Β», κάτι που έγινε δεκτό με αναφορές περί συνέχειας των επιτυχιών της ελληνικής οικονομίας. Επιπρόσθετα, την ίδια επίσης μέρα, ολοκληρώθηκε σε «θετικό κλίμα» – όπως γράφουν τα σχετικά ρεπορτάζ – η ανταλλαγή εντόκων γραμματίων 1,6 δισ. ευρώ με τριετή και πενταετή ομόλογα, στην οποία εκτός των ελληνικών τραπεζών συμμετείχαν και ξένοι θεσμικοί παράγοντες.

Με βάση τα παραπάνω δεδομένα, θα έλεγε κανείς ότι τα πράγματα οδεύουν αρκετά καλά για την ελληνική οικονομία. Ότι βαδίζουμε προς το τέλος των μνημονίων και αρχίζουμε να βλέπουμε «φως στο τούνελ».

 

Είναι, όμως, έτσι τα πράγματα;

 

Αυτό που δε λέγεται αναφορικά με την αναβάθμιση της S&P είναι η επισήμανση του οίκου πως «Η Ελλάδα θα εξακολουθεί να διαθέτει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά χρέους ανάμεσα στις χώρες που αξιολογούμε». Αυτή η επισήμανση, είναι το «κλειδί» για να κατανοήσουμε την πορεία των μνημονίων.

Είναι ενδεικτικό, ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα κατά τον μηνιαίο απολογισμό της, που δόθηκε στη δημοσιότητα την Πέμπτη, κάνει λόγο για  κινδύνους στο βραχυπρόθεσμο δημοσιονομικό outlook της Ελλάδας. Προβλέπει, δε, σημαντικό δημοσιονομικό κενό για την Ελλάδα το 2015 και το 2016. Απαντώντας σε αυτές τις αιτιάσεις της ΕΚΤ, ο Γκ. Χαρδούβελης, ανέφερε πως η ελληνική πλευρά δεν το θεωρεί σημαντικό. Πρόσθεσε, δε, ότι αυτό είναι κάτι το οποίο θα φανεί στο προσχέδιο προϋπολογισμού που θα κατατεθεί τον Οκτώβριο. Όπως, δε, σημείωσε, το θέμα θα συζητηθεί με την τρόικα στην Αθήνα.

Αυτές οι αναφορές, ίσως και να μην απασχολούσαν κανέναν, αν μία εβδομάδα πριν, το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (WEF) δε δημοσίευε την Παγκόσμια Έκθεση Κινδύνου για το 2014/15, την οποία παρουσιάζει με ιδιαίτερα αποκαλυπτικό τρόπο το ινστιτούτο Bruegel (Για λεπτομέρειες, διάβασε: http://www.bruegel.org/nc/blog/detail/article/1431-fact-the-world-still-fears-fiscal-crises-and-much-else/).

 

Σε αυτήν την έκθεση αξιολογούνται οι κίνδυνοι που είναι παγκόσμιοι στη φύση τους και έχουν τη δυνατότητα να προκαλέσουν σημαντική αρνητική επίπτωση σε ολόκληρες χώρες και βιομηχανίες, εάν συμβούν.

Ναι, σωστά μαντέψατε: Ο πρώτος κίνδυνος στη λίστα της «Έκθεσης Κινδύνου», είναι η πιθανότητα δημοσιονομικών κρίσεων, ενώ ακολουθεί η υψηλή ανεργία και η υπό-απασχόληση που έρχεται μετά (ή κατά τη διάρκεια) των κρίσεων.

 

Η Έκθεση, αναφέρει, μιλώντας συνολικά για την ΕΕ, πως «τώρα, καθώς η φάση έκτακτης ανάγκης λόγω της κρίσης έχει περάσει αλλά έχουμε μείνει να αντιμετωπίζουμε την κληρονομιά της μεγάλης επιβάρυνσης του χρέους και της οικονομικής χαλάρωσης, το επίκεντρο έχει στραφεί στις δημοσιονομικές κρίσεις και στη διαρθρωτικά υψηλή ανεργία καθώς και στις οικονομικές κρίσεις με μεγάλη επίδραση».

Και τα δύο αυτά προβλήματα είναι εγγενή στην ελληνική οικονομία της κρίσης. Και, ασφαλώς, οι «φίλοι μας οι ευρωπαίοι», δε θα αφήσουν την Ελλάδα και την ελληνική οικονομία να τινάξει στον… αέρα τις προσπάθειες που κάνουν για να ορθοποδήσει η καπιταλιστική οικονομία της ευρωζώνης.

 

 

Μία μέρα πριν από αυτές τις κοσμογονικές αλλαγές και την επίτευξη των απανωτών… επιτυχιών της ελληνικής οικονομίας, το Der Spiegel, σε άρθρο του με τίτλο «Και τώρα τι θα γενούμε χωρίς βαρβάρους;», αναφέρει πως οι ανακοινώσεις του έλληνα πρωθυπουργού για «νίκη επί της κρίσης» θυμίζουν την πρόωρη ανακοίνωση του τέως αμερικανού προέδρου Τζορτζ Μπους για νίκη επί του Ιράκ το 2003. Και προσθέτει: «Κυρίως οι καθυστερήσεις στην εκτέλεση των μεταρρυθμίσεων εξακολουθούν να είναι τεράστιες».

«Η τελευταία αποστολή της τρόικας στην Αθήνα θα μπορούσε να είναι λεπτή υπόθεση» αναφέρει χαρακτηριστικά το Der Spiegel. Και προσθέτει: «Η ελληνική κυβέρνηση αναμένει με ανυπομονησία την έναρξη των συνομιλιών για την απομείωση του ελληνικού χρέους που έχουν οριστεί για το τέλος του χρόνου… Ακόμη και εάν οι ευρωπαίοι εταίροι συμφωνήσουν, είναι εξαιρετικά πιθανόν να επιμείνουν ως αντάλλαγμα στην συνέχιση των ελέγχων».

Ταυτόχρονα, πυκνώνουν τα δημοσιεύματα που αφορούν στον τρόπο της επιτήρησης της ελληνικής οικονομίας αμέσως μετά το «τέλος των μνημονίων».

 

Μέχρι στιγμής τα κύρια σενάρια είναι τρία:

 

Σενάριο 1ο: Νέο (τρίτο) πακέτο χρηματοδότησης, το οποίο ωστόσο, δεν είναι ευπρόσδεκτο από ελληνικής πλευράς.

Σενάριο 2ο: Επέκταση της τρέχουσας σύμβασης, έτσι ώστε να «τρέχει» παράλληλα και η σύμβαση δανείου από το ΔΝΤ, που διαρκεί έως την Άνοιξη του 2016. Το ενδεχόμενο αυτό έχει συζητηθεί και παλαιότερα και παραμένει ανοιχτό.

Σενάριο 3ο: Δημιουργία Ομάδας Δράσης, με «ανταλλάγματα» πιθανές νέες χρηματοδοτήσεις για τη στήριξη της ανάπτυξης. Αυτό μπορεί να γίνει με δύο τρόπους, είτε με τη συμμετοχή της Ομάδας στο Ελληνικό Επενδυτικό Ταμείο, είτε με την παροχή τεχνικής στήριξης. Στόχος της «τεχνικής βοήθειας» θα είναι η μεταφορά υψηλού επιπέδου εμπειρογνωμοσύνης, ενώ οι συστάσεις της θα πρέπει να είναι πλήρως εναρμονισμένες με τις πολιτικές του οικονομικού προγράμματος προσαρμογής.

(Ευτυχώς, δηλαδή, που τελειώσαμε με τα μνημόνια).

 

 

Ωστόσο, στο τελευταίο Eurogroup, ειπώθηκαν και πράγματα, που καλό θα είναι να έχουμε υπόψη μας.

Ο Γερούν Ντάισελμπλουμ, επικεφαλής του Eurogroup, υπογράμμισε ότι τα διαρθρωτικά προβλήματα στις οικονομίες της ευρωζώνης μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο μέσα από μεταρρυθμίσεις.

Την ίδια άποψη υποστήριξε και ο Γκίκας Χαρδούβελης, βάζοντας όμως και μια κρίσιμη παράμετρος, καθώς, σύμφωνα με το ΑΠΕ – ΜΠΕ, υποστήριξε ότι στις περιπτώσεις των χωρών με μεγάλη ύφεση και κρίση, όπως η Ελλάδα, «είναι σημαντικό ο κόσμος να πάρει μια ανάσα, να δει φως στην άκρη του τούνελ για να αποδεχθεί στη συνέχεια την αναγκαιότητα των μεταρρυθμίσεων»!

Δε χρειάζεται και ιδιαίτερη ευφυΐα για να αντιληφθεί κάποιος ότι από εδώ και στο εξής θα ακολουθήσει μια επικοινωνιακή τακτική από την πλευρά της κυβέρνησης, προκειμένου να αποδεχθούμε την «αναγκαιότητα» των μεταρρυθμίσεων, που θα θυμίζει κατά πολύ τον επικοινωνιακό οχετό της Αμφίπολης…

 

Αυτό που θέλουν οι τραπεζίτες

 

Αλλά, μεγαλύτερη αξία και απ” τα λεγόμενα του υπουργού Οικονομικών, έχουν τα όσα λένε οι τραπεζίτες.

Η Alpha Bank, στο τελευταίο Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων, σημειώνει πως «θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η ανάπτυξη δεν πρόκειται να έλθει με δημοσιονομικές παρεμβάσεις (τόνωση ζήτησης) αλλά με την διαμόρφωση ευνοϊκού επιχειρηματικού κλίματος και την αποκατάσταση συνθηκών εμπιστοσύνης στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας». Με μια κουβέντα: Συνεχίστε τις μεταρρυθμίσεις!

Αλλά ακόμη πιο ενδιαφέροντα είναι τα όσα λέγονται παρακάτω: «Οι ειδήσεις περί πρόωρης απαλλαγής από το Μνημόνιο και άμεσης πρόσβασης στις αγορές, παρά τις τρέχουσες δυσμενείς αξιολογήσεις του αξιόχρεου της ελληνικής οικονομίας, είναι μάλλον υπερβολές. Οι αξιολογήσεις αυτές, και κατ’ επέκταση τα επιτόκια δανεισμού του ελληνικού δημοσίου στις αγορές, είναι πολύ ευαίσθητες σε οποιαδήποτε χαλάρωση της δημοσιονομικής προσαρμογής, και δεν λαμβάνουν υπόψη πολιτικές επιδιώξεις»!

Οι τραπεζίτες δε συγκινούνται από τις πολιτικάντικες επιδιώξεις της ελληνικής κυβέρνησης και δίνουν «γραμμή»: Τα μνημόνια δεν τελειώσανε. Θα συνεχιστούν, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο.

 

Οι αναλυτές εκτιμούν ότι η αναβάθμιση του ελληνικού χρέους από «Β-» σε «Β» από την S&P, αποτελεί ένα «σταθμό» στην πορεία που θα ολοκληρωθεί με την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους και την επικύρωση της βιωσιμότητάς του.

Αυτό, είναι κάτι πιθανό. Μόνο που αυτή η εξέλιξη θα απαντά μόνο σε πολιτικές επιδιώξεις της ΕΕ και της ελληνικής κυβέρνησης, προκειμένου να δείξουν ότι υπάρχουν «απτά αποτελέσματα». Θα είναι το μελάνι που «χύνει» η σουπιά για να κρύψει τα αμαρτήματά της. Διότι πέρα και πίσω από την αναδιάρθρωση, η ελληνική οικονομία θα εξακολουθεί να βρίσκεται κάτω από τη στάθμη της θάλασσας. Και ο ελληνικός λαός θα εξακολουθεί να υποφέρει κάτω από τη σκιά των μνημονίων και της επιτήρησης.

 

Όλα τα άλλα μοιάζουν με τον τάφο του Μεγαλέξανδρου…

 

Πηγή: ΗΜΕΡΟΔΡΟΜΟΣ