Ο μακαρθισμός στο ελληνικό πανεπιστήμιο

Η πλειονότητα του ελληνικού πληθυσμού καθορίζει την συνείδησή της για το ελληνικό πανεπιστήμιο από τον κυρίαρχο λόγο κεντροαριστερών, κεντροδεξιών και ακροδεξιών νεοφιλελεύθερων δημοσιολόγων της πολιτικής και της δημοσιογραφίας. Οι διαφορές μεταξύ τους είναι ελάχιστες καθώς συγκλίνουν σε κάποιους κοινούς παρανομαστές ωστόσο είναι ουσιώδεις και σημαντικές.

Ο κεντροαριστερός και κεντροδεξιός λόγος: η κακή δημοκρατία των κομμάτων

Ας αναγνώσουμε όμως μερικά από τα λόγια και τις φράσεις που συχνά συναντούμε στον αστικό τύπο. Γράφει ένας υποτιθέμενος απολιτικ ανεξάρτητος φοιτητής στο protagon: “Στο σκάρτο μέρος του ελληνικού πανεπιστημίου, μεγάλο χώρο καταλαμβάνει και η διασύνδεση με πολιτικά κόμματα. Οι κομματικές παρατάξεις που δρουν και αντιδρούν μέσα στο πανεπιστήμιο, οι οποίες, παρεμπιπτόντως, στην πλειοψηφία τους προωθούν κατευθυνόμενες οπισθοδρομικές ιδέες, αμαυρώνουν το πανεπιστήμιο «πολιτευόμενες» με πολωτικές μεθόδους και τακτικές κομματικής προώθησης άλλων εποχών.” Η Καθημερινή το συγκεκριμενοποιεί: “Ο μεγάλος εχθρός της χώρας είναι ο λαϊκισμός, που άρχισε να “επιβάλλεται” από τη δεκαετία του ’80. Το ίδιο συνέβη και στα πανεπιστήμια με τον νόμο του 1982 που έφερε τον κομματισμό στα πανεπιστήμια”.

Στην πράξη τι σημαίνει ελληνικό πανεπιστήμιο παρουσιάζει το protagon μέσα από τα μάτια μιας πρωτοετούς: “Έτσι κι η Αλεξάνδρα, μόλις πέρασε την πόρτα της σχολής, έπαθε «πολιτισμικό» σοκ! Έτυχε να μεγαλώσει και σε σπίτι με πιάνο, γαλλικά και αισθητική… Έμεινε με το στόμα ανοιχτό, όταν αντίκρισε το μωσαϊκό από αφίσες, που κρέμονταν από την οροφή. Τρόμαξε, όταν έπεσαν πάνω της τρεις διαφορετικοί «πάλιουρες» των παρατάξεων για «βοήθεια», έπαθε ψυχρολουσία, όταν την υποδέχθηκε βαριεστημένα η υπάλληλος της γραμματείας. Έσφιξε το μπράτσο της μαμάς και αναφώνησε: «Αυτό είναι το πανεπιστήμιο, μαμά;»”. Και βέβαια δίνει το ίδιο την απάντηση στην μικρή Αλεξάνδρα: Αυτά, λοιπόν, είναι τα πανεπιστήμια, Αλεξάνδρα. Ιδρύματα που διοικούνται από ανεύθυνη κεντρική διοίκηση και λιπόψυχους προέδρους. Διαλυμένα τμήματα, βουτηγμένα στη βρωμιά, στην εγκληματική οικονομική διαχείριση και στην έλλειψη στοιχειώδους αξιοπρέπειας. Καθηγητές που ανέχονται να περιφέρονται σ΄ έναν χώρο που θυμίζει, στην καλύτερη, καλοκαιρινή συναυλία στο Woodstock ή γύφτικο παζάρι χαλιών. Φοιτητές που καπνίζουν ακόμα σε αίθουσες, μεταμφιεσμένοι σε «εξεγερμένους μαχητές».” Το εντυπωσιακό εδώ είναι πως στην πραγματικότητα στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς που υποτίθεται ότι λαμβάνουν χώρα τα γεγονότα, η ΔΑΠ είναι εκείνη που πράγματι με τις τεράστιες αφίσες, το τεράστιο δυναμικό που προσφέρει διάφορες υπηρεσίες έως και πάρτυ είναι που δημιουργεί αυτό το ασφυκτικό κλίμα. Πρόκειται λοιπόν για σαφή διαστροφή της πραγματικότητας. Αλλά όχι μόνο το αποκρύβει αυτό το γεγονός, αλλά το επενδύει με ένα στερεοτυπικό φαντασιακό που έρχεται από το πουθενά. Γιατί τελικά η ΔΑΠ είναι η παράταξη αυτή που πρώτη υπερασπίζεται τη μεταρύθμιση. Θα φάνταζε λοιπόν αντιφατικό να συνδεθεί το κακό πανεπιστήμιο με τους καλούς ΔΑΠίτες.

Εύκολα λοιπόν καταλήγει ο παραπάνω δημοσιολόγος στην πολιτική ουσία: “Από το 1974 και μετά ακολούθησαν [στο Πολυτεχνείο] μια πορεία περισσότερο ταξικών κατακτήσεων και όχι δημιουργικών αναζητήσεων. Ειδικά μετά τις αποφράδες μέρες του ’81, παραδόθηκαν στις ομάδες καλλιέργειας ταξικής συνείδησης. Το απίθανο είναι ότι η παγκόσμια επιστημονική εξέλιξη και η συμμετοχή μας στην Ευρωπαική Ενωση δεν μπόρεσαν να συμπαρασύρουν τις κατευθύνσεις και τις μεθόδους διοίκησης. Το πολιτικό σύστημα ήταν πάντα έτοιμο να σταματήσει κάθε προσπάθεια προόδου και να δηλητηριάσει με τον λαϊκισμό του, δύο τουλάχιστον γενιές ανθρώπων. Αντί να καλλιεργήσουμε τη δημιουργική συνείδηση, μέσα από τη συλλογικότητα και τις αρετές της έρευνας, διογκώσαμε τη φαντασίωση της ταξικής πάλης και της βίας.” Η πρόταση επίσης πολύ συγκεκριμένη: “Αν οι «ρυθμιστές» του πολιτικού συστήματος θέλουν να συνεχίσουν με τα δημόσια πανεπιστήμια, πρέπει να ξεπεράσουν το σύνδρομο του δειλού «γραικύλου» και να λάβουν μέτρα. Περισσότερη εξουσία στα νεοεκλεγέντα πανεπιστημιακά συμβούλια, εκκαθάριση από τους αιώνιους φοιτητές, πρόσληψη ιδιωτικών εταιριών ασφαλείας (σε κάποιες σχολές υπάρχουν ήδη, με πρωτοβουλία των φοιτητών), φοιτητική κάρτα για είσοδο στο χώρο της σχολής και οπωσδήποτε κατάργηση των φοιτητικών παρατάξεων”.

Ο στόχος επίσης σαφής: “Οι απαιτήσεις της εποχής επιβάλλουν καλύτερη διασύνδεση του ΕΚΠΑ με τα ερευνητικά κέντρα της χώρας και της αλλοδαπής, καθώς και διασύνδεση με την ιδιωτική πρωτοβουλία, λαμβάνοντας υπόψη τις τρέχουσες ανάγκες της αγοράς εργασίας καθώς και της βιομηχανίας, με σκοπό την ανάπτυξη καινοτομίας και τη δημιουργία εσόδων και θέσεων εργασίας. Επίσης, χρειάζεται δημιουργία ενεργών καινοτόμων προγραμμάτων και υποδομών (προγράμματα πρακτικής άσκησης, γραφεία διαμεσολάβησης, πνευματικών δικαιωμάτων, μεταφοράς τεχνολογίας κ.ά.) και ίδρυση υπηρεσίας συμβουλευτικής υποστήριξης για συμμετοχές σε εθνικά, ευρωπαϊκά και διεθνή προγράμματα.”

Οι πρώτοι, οι υποτιθέμενοι κεντροαριστεροί και κεντροδεξιοί, λοιπόν προτάσσουν “την κοινή λογική” απέναντι στον “ανορθολογισμό” του συντεχνιασμού στο ελληνικό πανεπιστήμιο.Το αντιθετικό δίπολο “ορθολογισμός/ανορθολογισμός” συμπληρώνεται με τα δίπολα “βία-συνθηματολογία/ορθολογική επιχειρηματολογία”, “ανοιχτό/απομόνωση”, “εξέλιξη ή καινοτομία/καθυστέρηση”, “πλειοψηφίες που θέλουν/μειοψηφίες που αντιδρούν”, “επιχειρηματικότητα/συντεχνιασμός”, “παραγωγική έρευνα/πελατειακές σχέσεις”, “φωτεινά μυαλά/παρατάξεις”, “ιδιωτικό/δημόσιο πανεπιστήμιο”, “ελευθερία-δημοκρατία/καταλήψεις”. Ιδεολογικά τα δίπολα αυτά ορίζονται από ένα κεντρικό όπου το αρνητικό πρόσημο φέρει η “ελληνικότητα”, ενώ το θετικό πρόσημο φέρει η “Δύση”. Η ελληνικότητα μπορεί να συνδεθεί με ο,τιδήποτε μπορεί να περιγραφεί ως πρόβλημα, δυσανεξία, δυσλειτουργία, εμπόδιο, ενώ η Δύση συνιστά μια αξεπέραστη, λατρεμένη και μοναδική ουτοπία. Στην πραγματικότητα δεν έχουμε παρά ιδεολογικές αναπαταστάσεις μια παραδοσιακής αντίθεσης οριενταλισμού και οξυτανισμού, όπου η Ελλάδα φέρει σε απόλυτη πληρότητα το μανδύα μιας οθωμανικής καθυστέρησης, ενώ η Ευρώπη φέρει a priori τα ρούχα της προόδου. Αυτές οι αναπαραστάσεις δεν είναι καινούργιες, αλλά αντίθετα κατάγονται σε πολύ παλιές ιδεολογικές δοξασίες που μπορεί να τις βρει κανείς διάσπαρτες στο ελληνικό ιστορικό παρελθόν από τον 19ο αιώνα μέχρι σήμερα σε όλα τα ρεύματα σκέψης.

Ο εκσυγχρονισμός συνιστά το κεντρικό μοτίβο γύρω από το οποίο την δεκαετία του 1980,1990 και 2000 συναίνεσαν αριστερά και δεξιά. Υπάρχει βέβαια μια σημαντική τομή στην πρόσληψη του “εκσυγχρονισμού” από την δεκαετία του 1980 ως σήμερα. Τότε συνδεόταν με τον καπιταλισμό της κοινωνικής πρόνοιας, ενώ σήμερα με τον καπιταλισμό της ελεύθερης αγοράς. Για αυτό ακριβώς η δεκαετία του 1980 προσλαμβάνεται σαν μια περίοδο “καθυστέρησης”. Σε αυτήν την βάση οικοδομείται και η νεοφιλελεύθερη ιδεολογία της αντίθεσης κρατισμού/αντικρατισμού. Η καθυστερημένη αριστερά ηγεμόνευε ιδεολογικά και πολιτικά πάνω στο κέντρο και την δεξιά και είχε επιβάλλει τον κρατισμό, από τον οποίο όμως πλέον οι υγιείς δυνάμεις έχουν πλέον απογαλακτιστεί.

Εδώ συγκροτείται το αφήγημα για την μεταπολίτευση το οποίο στην περίπτωση του ελληνικού πανεπιστημίου συνδέεται με μια πολύ σχετικά δημοκρατική νομοθεσία που συνδέεται με τη συμμετοχή του φοιτητικού κινήματος, των καθηγητών όλων των βαθμίδων και του διοικητικού προσωπικού στην διοίκηση, το φοιτητικό άσυλο ως λαϊκό άσυλο, την απόλυτη ελευθερία της έρευνας, την δυνατότητα του φοιτητικού κινήματος να διεκδικεί κεντρικό πολιτικό ρόλο στην ελληνική πολιτική σκηνή, αλλά και να αντιπαρατίθεται στον αυταρχισμό, στην αυθαιρεσία και την αυθεντία των καθηγητών. Η ενεργή παρουσία των φοιτητικών συλλόγων και των φοιτητικών παρατάξεων όριζε την οργανωμένη δημοκρατία μέσα στο πανεπιστήμιο με όλες τις αδυναμές που μπορεί να έχει ένα δημοκρατικό αντιπροσωπευτικό σύστημα. Βασισμένο σε αυτές τις αδυναμίες, που είναι αδυναμίες όμως της ίδια της δημοκρατίας, το πολιτικό πρόταγμα των νεοφιλελεύθερων καταλήγει σε ένα σχέδιο υπεράσπισης της “λιγότερης δημοκρατίας”. Στοχοποιεί τις “παρατάξεις” στοχοποιώντας ουσιαστικά συνολικά την πολιτική λειτουργία μέσα από τον λόγο περί “κομματισμού” και “πελατειακών σχέσεων”. Αυτό το σχέδιο υπηρετεί ο νέος νόμος για τα ΑΕΙ και συνάδει φυσικά με όλη την αυταρχική και αντιδημοκρατική πρακτική των μνημονιακών κυβερνήσεων.

Τι πραγματικά συμβαίνει στο ελληνικό πανεπιστήμιο: το δημοκρατικό πλαίσιο προϋπόθεση για την ποιοτική και ελεύθερη έρευνα

Στην πραγματικότητα βέβαια οι παρατάξεις που κυριαρχούν και συγκροτούν τα πελατειακά δίκτυα δεν είναι οι αριστερές, αλλά κυρίως η ΔΑΠ και η ΠΑΣΠ και κυρίως με το δυναμικό εκείνο των μελών ΔΕΠ που είναι αντίθετο υποτίθεται στο “πελατειακό πανεπιστήμιο”, π.χ. υπόθεση μεταπτυχιακών στο Πολιτικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Κρήτης. Τα τμήματα και τα πανεπιστήμια με την καλύτερη αναγνωρισμότητα δεν είναι εκείνα των δεξιών φιλελευθέρων, αλλά των αριστερών. Μπορεί άνετα κανείς να συγκρίνει το Τμήμα Ιστορίας της Καλαμάτας με το ΙΑΚΑ της Θεσσαλίας ή με το Τμήμα ιστορίας και Αρχαιολογίας στο Ρέθυμνο. Το φοιτητικό άσυλο δεν αποτέλεσε ποτέ στην πράξη εμπόδιο για την λειτουργία των πανεπιστημίων ούτε ο φοιτητικός συνδικαλισμός. Αντίθετα, αυτα τα δύο ήταν τα μόνα που μπόρεσαν να σταθούν απέναντι στο βάθεμα της διαφθοράς. Μια μικρή αποκάλυψη διαφοθοράς από μια μικρή αριστερή παράταξη ήταν αρκετή για να την αποτρέψει. Οι αφίσες και τα συνθήματα στους τοίχους επίσης ποτέ δεν εμπόδισαν τη λειτουργία του πανεπιστημίου. Ενώ γίνεται τόσος μεγάλος ντόρος, σε καμία διεθνή αξιολόγηση δεν υπάρχει κάποιο τέτοιο κριτήριο. Όσο για το ζήτημα των αιωνίων φοιτητών δεν πρόκεται παρά για ένα ιδεολόγημα. Πάνω από το 6ο έτος κανένας φοιτητής δεν κοστίζει στην πολιτεία πέρα από το μελάνι στην σφραγίδα της φοιτητικής του ταυτότητας ούτε φυσικά υπάρχει ένα τέτοιο μαζικό φαινόμενο ούτε συνδέεται με τον συνδικαλισμό ούτε τίποτε από όλα αυτά. Η δημοκρατία στο ελληνικό πανεπιστημίο ενοχλεί και είναι εμπόδιο γιατί ακριβώς δεν επιτρέπει τα υπάρχοντα πελατειακά δίκτυα να συνδεθούν με την αγορά, να μετατραπούν κερδοφόρα και να επιφέρουν χρήματα στους μεγαλοκαθηγητές. Τα ναρκωτικά και το εμπόριο δεν ήταν πρόβλημα ποτέ του πανεπιστημίου, αλλά της κοινωνίας. Δεν είναι πρόβλημα της ΑΣΟΕΕ και της Νομικής Αθηνών αυτό που συμβαινει απ’ έξω και σε καμία περίπτωση δεν αφορά τα πανεπιστήμια της περιφέρειας. Η καλλιέργεια χασίς εντός των τεραστίων εκτάσεων του Πανεπιστημίου κρήτης επίσης δεν ήταν πρόβλημα του ιδρύματος. Προκειται καθαρά για ιδεολογήματα βασισμένα σε ανορθολογιστικές συλλογιστικές.

Το ελληνικό πανεπιστήμιο έχει προβήματα, αλλά αυτά τα προβλήματα τα προκαλούν αυτοί που θέλουν να το κραταστρέψουν. Έχουν προβλήματα διαφάνειας σίγουρα και προβλήματα πελατειακής λειτουργίας. Αλλά είναι σε κάθε περίπτωση ο πιο αξιοκρατικός, ο πιο αξιόλογος και ο πιο ηθικός τομέας του ελληνικού δημοσίου. Ακόμα είναι ο πιο παραγωγικός, αυτός που κάνει την Ελλάδα να παίρνει πραγματικά βραβεία στο εξωτερικό. Και το κάνει με τεράστια μικρά ποσά. Ας απάρουμε οποιονδήποτε δημόσιο θεσμό και ας τον συγκρίνουμε. Πραγματικά, επίσης το ελληνικό πανεπιστήμιο είναι σε καλύτερη θέση από πολλά πανεπιστήμια της Δύσης. Το ερευντηικό έργο που παράγει είναι εντυπωσιακό, πάλι σχετικά με τις υποδομές και τα χρήματα που διαθέτει. Η αιτία αυτής της καλής του θέσης είναι ο δημοκρατικός του χαρακτήρας και η παρουσία της φοιτητικής αριστεράς, αλλά και του δημοκρατικού και αριστερού ΔΕΠ. Όπου η δημοκρατία υποχωρεί και όπου η αριστερά εκλείπει, κυριαρχούν οι παθογένειες των πελατειακών σχέσεων και του κομματισμού. Για αυτό ακριβώς η αριστερα προέτασσε πάντα τις αμεσοδημοκρατικές και συλλογικές διαδικασίες. Όμως ακριβώς αυτό τους ενοχλεί. Θέλουν να κρύβονται.

Ο ακροδεξιός λόγος: η επανελληνιση.
Οι ακροδεξιοί δημοσιολόγοι αναπαράγουν την ίδια επιχειρηματολογία με μια βασική διαφορά ως προς το πρόταγμα. Το πρόβλημα δεν είναι η καθυστερημένη ελληνικότητα, αλλά το αντεστραμμένο είδωλό της, δηλαδή ο ανθελληνισμός ο οποίος κυριαρχεί στα ελληνικά πανεπιστήμια. Συνεπώς, το ζήτημα είναι να ηγεμονεύσει η πραγματική και αυθεντική ελληνικότητα, αυτή που είναι συνδεμένη με την ψυχή του έθνους και είναι υγιής και όχι “ανώμαλη”. Αυτή η ελληνικότητα δεν είναι βέβαια παρά αυτή της ελληνικής άρχουσας τάξης, μιας τάξης σταθερά προσανατολισμένης στην Δύση, την ΕΕ και τον δυτικό πολιτισμό. Σε αυτήν την ακροδεξιά αφήγη το συντεχνιακό μπλοκ είναι ο κοσμοπολιτισμός, ο διεθνισμός, ο κομμουνισμός, δηλαδή οι προδότες του έθνους, αυτοί που δεν ταυτίζονται με τον αστικό κόσμο.

Όπως γράφει ο Φαήλος Κρανιδιώτης. Είναι οι «Ήρωες Πολυτεχνείου Α.Ε.», η μεταπολιτευτική χλαπάτσα της «πολιτικής ορθότητας» και της ντεμέκ «προοδευτικότητας». Και η γλώσσα του Φαήλου είναι πάντα καθαρή: “οι παιδεραστές διδάσκοντες πάσης βαθμίδας της εκπαίδευσης και οι «γενίτσαροι» αποδομητές” δεν διαφέρουν καθόλου. “Οι παιδεραστές σοδομίζουν και διαφθείρουν σώματα, οι αποδομητές, ψυχές. Παίρνουν στα χέρια τους καθαρά μυαλά, άσπιλες συνειδήσεις, «σφουγγάρια» για γνώση και εμπειρίες και τα σέρνουν στον απέραντο κοπρώνα των σωματικών ή ιδεοληπτικών διαστροφών τους. Κατά το Σύνταγμα, να το ξαναπούμε, ο σκοπός της Παιδείας -κάθε βαθμίδας- είναι η εθνική, ηθική και θρησκευτική διαπαιδαγώγηση των Ελληνοπαίδων.” Και συνεχίζει αλλού: “Τα Πανεπιστήμια, δημιουργήματα των μεγάλων ευεργετών και του υστερήματος του Έθνους, κατέληξαν άντρα ανελευθερίας, πνευματικής αγκύλωσης, αληθινού φασισμού με «προοδευτικό» επίχρισμα, αδιαφανής καταβόθρα κονδυλίων και χώρος απροκάλυπτης βίας, σε βάρος όποιου δεν ήταν αρεστός στην μηδενιστική κλίκα, διαφόρων αποχρώσεων, που έκανε επανάσταση του κώλου”. Ως εκ τούτου, “σήμερα στα Πανεπιστήμια δεν έχουμε έλλειμμα ελευθερίας αλλά περίσσευμα ασυδοσίας”. Για παράδειγμα, “επί χρόνια, το πιο ανελεύθερο μέρος για δημόσια έκφραση είναι τα Πανεπιστήμια. Αν μιλήσεις για Πατρίδα και Έθνος, για την Κύπρο ή την Βόρεια Ήπειρο, για τον τουρκικό επεκτατισμό, για ό,τι δεν κάνουν κέφι οι συμμορίες των «προοδευτικών» φασιστών, ετοιμάσου να πολεμήσεις για την ζωή σου και την σωματική σου ακεραιότητα. Η αγέλη της «προόδου» θα θελήσει το αίμα σου.”

Ποιά είναι η λύση αυτού του προβλήματος σύμφωνα με τον Φαήλο. “Αφού δεν διώκεται το μίσος για την πατρίδα, για να τους βάλουμε βαθιά στη φυλακή, πρέπει να έχουν τουλάχιστον την ίδια υπόλοιπη αντιμετώπιση με αυτή για τους παιδεραστές: Διαπόμπευση, κοινωνική απομόνωση και εκδίωξη από την εκπαίδευση. Είναι αδιανόητο ο λαός να μισθοδοτεί τους συκοφάντες του και τους διαφθορείς των παιδιών του. Και εκτός από αδιανόητο, είναι μολυσματικά επικίνδυνο για την συλλογική μας ύπαρξη…” Συνεπώς, με την κυβέρνηση του Αντώνη Σαμαρά λοιπόν “ανοίγει ο δρόμος για την ουσιαστική ανάκτηση των Πανεπιστημίων, για την επιστροφή τους στην Ελληνοκεντρική Παιδεία, ως θεματοφύλακες της ιδιοπροσωπίας μας, και στην σύγχρονη επιστημονική έρευνα. Η ευγενής άμιλλα έχει ξανά κάποιες ελπίδες”.

Ο Βορίδης πολύ πιο έξυπνος υποστηρίζοντας ως βουλευτής του ΛΑΟΣ το 2011 πως η μεταρρύθμιση της Διαμαντοπούλου έχει ιδεολογικές αξιολογήσεις και ιδεολογικό πρόσημο ήταν σαφής στον λόγο του υπέρ της μεταρρύθμισης: με το νόμο αυτό έρχεται “το τέλος της Ιδεολογικής Ηγεμονίας της Αριστεράς στα Πανεπιστήμια”. Ο ιδεολογικός μηχανισμός του ελληνικού πανεπιστημίου σταματάει πλέον να αναπαράγει την ιδεολογία της αριστεράς, αλλά έρχεται στα χέρια της άρχουσας τάξης, δηλαδή χώρος αριστείας και παραγωγή εγκεφάλων και προσαρμοσμένος στις ανάγκες της αγοράς. Αυτό είναι κατανοητό από όλον τον αστικό κόσμο και σε αυτό διαφωνεί η αριστερά. Το ζήτημα λοιπόν των Συμβουλίων Διοίκησης δεν είναι τεχνικό, αλλά ουσιαστικό γιατί μπορεί να εμποδίσει ακριβώς αυτήν την ηγεμονία της αριστεράς. Οι διοικούμενοι σύμφωνα με την δεξια ιδεολογία δεν πρέπει να συμμετέχουν στην διοίκηση του Πανεπιστημίου, ακόμα και εάν αυτοί είναι μέλη της ΔΑΠ. Γιατί είναι θέμα αρχής.
Στα λόγια των ακροδεξιών Κρανιδιώτη και Βορίδη τα πράγματα είναι λοιπόν πολύ σαφώς διατυπωμένα. Το Πανεπιστήμιο λειτουργεί, αλλά λειτουργεί λάθος. Λειτουργεί υπέρ της αριστεράς και αυτό είναι που πρέπει να αλλάξει. Το πανεπιστήμιο πρέπει να επανελληνιστεί και να έρθει στα χέρια της δεξιάς και της άρχουσας αστικής τάξης. Να συνδεθεί δηλαδή με τις επιχειρηματικές της ανάγκες. Η δική τους η ελληνικότητα κατάγεται από το αντικομμουνιστικό κράτος, το κράτος της έκτακτης ανάγκης, αυτό που οικοδομήθηκε μετά τον εμφύλιο πόλεμο. Αυτό το κράτος όχι μόνο δεν είχε τίποτε το αξιοκρατικό, αλλά δεν παρήγαγε και ποτέ τίποτε το πνευματικό. Ήταν μόνο μια καθαρή αντίδραση γιατί ακριβώς έπνιξε κάθε ελευθερία.

Η άκρα δεξιά στην κυβέρνηση: ο μακαρθισμός στην πράξη

Σήμερα, στον ολοκληρωτικό καπιταλισμό φαίνεται πως οι δυνάμεις της αγοράς επαναφέρουν την άκρα δεξιά και συνδέουν την διεύρυνση της ηγεμονίας της αστικής τάξης με τον εθνικιστικό λόγο, γιατί ο ουδέτερος απολιτικ τεχνοκρατικός δρόμος του εκσυγχροσνισμού της προηγούμενης περιόδου έχει πια χρεωκοπήσει στα συντρίμια του “σημιτισμού”. Δεν έχει να προσφέρει κάποιο θετικό όραμα και για αυτο όλο το παλιό πολιτικό καιεπιχειρηματικό σκηνικό υποτάσσεται στην ακροδεξιά δράκα του Σαμαρά, ανθρώπων μέχρι χθες περιθωριακών, ενώ στην γωνία περιμένουν ακόμα χειρότερες κυβερνητικές εκδοχές ως εναλλακτική του Σαμαρά. Συγκεκριμένα, λοιπόν, βρισκόμαστε ακριβώς σήμερα στην θέση να παρακολουθούμε την εναρκτήρια κίνηση αυτής της μεγάλης μεταρρύθμισης, δηλαδή της επανελλήνισης, μέσα από τις διαδικασίες εκλογής νέων πρυτανικών αρχών.

Η πολιτική αντιδραστική συμμαχία κεντροαριστεράς-κεντροδεξιάς-άκρας δεξιάς συγκλίνει και επιβάλει τον μακαρθισμό. Από τον μακαρθισμό και το σύστημα της ποινικοποίησης των πολιτικών φρονημάτων δε θα γλιτώσει κανένας, όταν θα αρχίσει να μετέρχεται στα κατώτερα κλιμάκια. Ακόμα και αυτοί που σήμερα το εφαρμόζουν ή ασκούν μια κριτική στον υπάρχον κακό σύστημα αύριο μπορεί να βρεθούν υπόλογοι για μία φράσης τους. Επιστημονικές, ερευνητικές, προσωπικές αντιθέσεις θα εξελιχθούν σε έριδες ιδεολογικές και πολιτικές. Το πελατειακό σύστημα όχι μόνο δε θα εξαφανιστεί, αλλά θα κυριαρχήσει χωρις το φοιτητικό κίνημα και κανένα συλλογικό σώμα να είναι σε θέση να ασκήσει στοιχειώδη δημοκρατικό έλεγχο. Ο αυταρχισμός θα συμβαδίζει με αξιλογήσεις, χρηματοδοτήσεις και ερευνητικά προγράμματα. Τεράστια ποσά θα καταναλώνονται χωρίς κανένας να μπορεί να γνωρίζει τι ακριβώς γίνονται.

Η επιλογή των πρυτάνεων είναι καθαρά ιδεολογική, γράφει ο Μάκης Σπαθής: «Σε όλες τις περιπτώσεις αποκλείστηκαν άνθρωποι οι οποίοι ήταν αντίθετοι στο νόμο Διαμαντοπούλου – Αρβανιτόπουλου και στο ρόλο των Συμβουλίων Ιδρύματος στη διαδικασία της προεπιλογής. Αυτοί οι οποίοι αποκλείστηκαν ήταν κατά τεκμήριο αριστεροί. Στο Πολυτεχνείο, στα Πανεπιστήμια Θεσσαλονίκης, Ιωαννίνων και Πάτρας οι αποκλεισθέντες ήταν και μέλη του ΣΥΡΙΖΑ». Οι ερωτήσεις στις οποίες κλήθηκαν να απαντήσουν οι υποψήφιοι πρυτάνεις κατά τη διάρκεια της συνέντευξης τους ενώπιον των μελών του Συμβούλιου Ιδρύματος είχαν ξεκάθαρα πολιτικό χαρακτήρα, σύμφωνα με τον Μάκη Σπαθή. «Οι ερωτήσεις κατάτη διάρκεια της συνέντευξης ανίχνευαν τις θέσεις των υποψηφίων για ζητήματα όπως η διαγραφή των φοιτητών, η υιοθέτηση των δύο κύκλων σπουδών και η κατάλυση του πανεπιστημιακού ασύλου».

Αντίστοιχα, η Εφημερίδα των Συντακτών γράφει: “Είναι καταιγιστικά τα γεγονότα που τροφοδοτούν τις εξελίξεις: καταγγελίες και προσφυγές στα δικαστήρια για τη νομιμότητα των διαδικασιών εκλογής, παραιτήσεις ακόμα και μελών των Συμβουλίων, που συνοδεύονται από σκληρές κατηγορίες για απροκάλυπτη καταπάτηση του αυτοδιοίκητου και των δημοκρατικών διαδικασιών ανάδειξης πρυτάνεων και, εν τέλει, αποφάσεις που ρίχνουν εις το πυρ το εξώτερον όλους όσοι έχουν συνδεθεί με την αντίθεση στον νόμο, ορόσημο του οποίου είναι η επιβολή των Συμβουλίων στα ΑΕΙ. «Αν οι φοιτητές πραγματοποιήσουν κινητοποιήσεις εντός του Ιδρύματος εσείς τι θα κάνετε; Θα φωνάξετε την αστυνομία;» «Γνωρίζουμε ότι έχετε τεθεί κατά της εφαρμογής του νόμου για τα ΑΕΙ. Εχετε ακόμα τις ίδιες απόψεις;» «Μεταξύ των συνεργατών σας είναι και ορισμένοι που στάθηκαν ενάντια στον νόμο. Γιατί τους επιλέξατε;»”

Αυτό το οποίο είναι προφανές νομίζω πως δεν έχει γίνει κατανοητό από την πλειοψηφία των μελών ΔΕΠ. Ο μακαρθισμός τώρα ξεκινάει. Αρχίζει από τα πάνω για να περάσει προς τα κάτω σταδιακά τα επόμενα χρόνια. Τα πιστοποιητικά πολιτικών και κοινωνικών φρονημάτων θα γίνουν σύντομα τα βασικά κριτήρια για την εκλογή μελών ΔΕΠ. Ερωτήσεις σε σχέση με την επιχειρηματικότητα, την διοίκηση των πανεπιστημίων θα ενταχθούν μέσα στα κριτήρια των εκλεκτορικών σωμάτων. “Σχέδια Αθηνά” θα εξαφανίσουν τα τμήματα που έχουν συγκεκριμένο πολιτικό στίγμα, ενώ οι καθηγητές απογοητευμένοι θα φεύγουν για το εξωτερικό. Οι τοπικές κοινωνίες θα επικροτούν, ενώ η άκρα δεξιά θα εισέρχεται στο πανεπιστήμιο όχι με τσεκούρια, αλλά με τον νόμο.

Στην πραγματικότητα τίποτε δεν προοιωνίζεται θετικό για τα ελληνικά πανεπιστήμια. Το αυταρχικό και ασφυκτικό πλαισιο, η διασύνδεση με την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία, η λογική των αξιολογήσεων θα καταστρέψει όχι μόνο την ελεύθερη έρευνα, αλλά την ίδια την έρευνα. Όποιος έχει ελάχιστη σχέση με προγράμματα ΕΣΠΑ ή μεγάλα επιχειρηματικά πρότζεκτ ξέρει πολύ καλά πως δεν επικρατεί το πραγματικό ερευνητικό ενδιαφέρον ούτε ενισχνύεται η καινοτομία κλπ. Στην πράξη επικρατεί μια σχέση “εικονικής αποτελεσματικότητας”. Τα ποσοτικά νούμερα θα πρέπει απλά να είναι συμβατά με τις απαιτήσεις του κάθε προγράμματος. Η πραγματική ποιότητα του τελικού προϊόντος είναι κάτι εντελώς αδιάφορο. Το πανεπιστημιακό και ερευνητικό προσωπικό θα κυνηγάει πρότζεκ και θα αγχώνεται για το “φαίνεσθαι”. Δεν είναι τυχαίο πως τελικά τα μεγάλα δυστικά πανεπιστήμια και οι μεγάλες επιχειρήσεις που έφεραν τις μεγάλες καινοτομίες δε λειτούργησαν με αυτά τα εντατικά και ποσοτικοποιημένα συστήματα, αλλά με βάση την ελεύθερη έρευνα. Συνεπώς, το αποτέλεσμα δεν θα είναι η προσδοκώμενη διασύνδεση με την αγορά, αλλά η διάλυση του ελληνικού πανεπιστημίου και της ανεξάρτητης ουσιοαστικής έρευνας που έφταξε την τελευταία 20ετία εκατοντάδες χιλιάδες μορφωμένους και υπερκαταρτισμένους πτυχιούχους.

Την ίδια στιγμή τα ιδιωτικά πανεπιστήμια που διαφημίζονται δεν έχουν καμία σχέση ούτε στο ελάχιστο με τα μεγάλα ιδιωτικά πανεπιστήμια του εξωτερικού, όπου κυριαρχεί η ελεύθερη έρευνα. Κανένας επιχειρηματίας δεν είναι σε θέση να κάνει τόσο μεγάλες επενδύσεις ώστε να φτιάξει πραγματικά πανεπιστήμια. Τα ιδιωτικά πανεπιστήμια στην Ελλάδα, ακόμα και τα ξένα, δε θα είναι παρά μέτρια ή λιγότερο μέτρια ΙΕΚ.