Νίκος Μακρής Η Ελλάδα παραμένει ουραγός μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ στην απασχόληση των πτυχιούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, τόσο στις ηλικίες 25-64 όσο και στους νέους αποφοίτους 25-34, παρά τη βελτίωση των τελευταίων ετών. Αυτό αποτυπώνει η Ετήσια Έκθεση 2024 της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ), η οποία συγκεντρώνει και συγκρίνει διεθνείς δείκτες (ΟΟΣΑ/Eurostat) για απασχόληση, αποδοχές και ανεργία πτυχιούχων.
Δείτε ολόκληρη την Εκθεση ΕΔΩ
Τα βασικά ευρήματα με μια ματιά
Απασχόληση πτυχιούχων 25-64 (επίπεδα 5-8): 80,1% στην Ελλάδα το 2023, έναντι 87% περίπου στον ΟΟΣΑ – η χώρα κατατάσσεται στις χαμηλότερες θέσεις.
Απασχόληση νέων πτυχιούχων 25-34 (επίπεδα 5-8): 76,7% το 2023, περίπου 10 ποσοστιαίες μονάδες κάτω από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ (86,6%).
Η «απόδοση» των μεταπτυχιακών/διδακτορικών στην απασχόληση είναι ισχυρή: η κατοχή μεταπτυχιακού αυξάνει τις πιθανότητες απασχόλησης κατά +9,5% σε σχέση με το πρώτο πτυχίο, ενώ το διδακτορικό κατά +17,1%.
Ανεργία πτυχιούχων στην Ευρώπη (25-39): 10,4% στην Ελλάδα το 2024 (υψηλότερο στην ΕΕ), έναντι 4,5% μέσου όρου ΕΕ27.
Πίνακας: Ελλάδα vs ΟΟΣΑ/ΕΕ (τελευταία διαθέσιμα στοιχεία)
| Δείκτης | Ελλάδα | Μέσος όρος ΟΟΣΑ / ΕΕ |
|---|---|---|
| Απασχόληση πτυχιούχων 25-34 (2023) | 76,7% | ΟΟΣΑ: 86,6% |
| Απασχόληση πτυχιούχων 25-64 (2023) | 80,1% | ΟΟΣΑ: ~87% |
| Ανεργία πτυχιούχων 25-39 (2024) | 10,4% | ΕΕ27: 4,5% |
Πώς φτάσαμε ως εδώ: η καμπύλη των νέων πτυχιούχων (25-34)
Η απασχόληση των νέων αποφοίτων στην Ελλάδα βελτιώθηκε αισθητά από τα χρόνια της κρίσης, αλλά παραμένει χαμηλότερα από τον ΟΟΣΑ:
2013: 62,1% → 2014: 69,9%
2019: 72,8%
2020: 70,3%, 2021: 69,5%
2022: 76,4% → 2023: 76,7% (οριακή αύξηση +0,3 μονάδες)
Η εικόνα δείχνει ότι η αγορά εργασίας «απορροφά» περισσότερους νέους πτυχιούχους σε σχέση με το παρελθόν, αλλά δεν κλείνει το χάσμα με τον ΟΟΣΑ.
Γιατί το μεταπτυχιακό «μετράει» τόσο στην Ελλάδα
Η έκθεση καταγράφει μια από τις μεγαλύτερες διεθνώς διαφορές υπέρ των κατόχων μεταπτυχιακού: +9,5% στην πιθανότητα απασχόλησης σε σχέση με το πρώτο πτυχίο.
Αυτό μπορεί να διαβαστεί με δύο τρόπους (και τα δύο είναι χρήσιμα για πολιτική συζήτηση):
Θετικό σήμα: η εξειδίκευση ανταμείβεται, ειδικά όταν συνδέεται με τομείς ζήτησης.
Καμπανάκι για το πρώτο πτυχίο: αν η αγορά «ζητά» δεύτερο τίτλο για να προσφέρει σταθερή εργασία, τότε το βασικό πτυχίο δεν λειτουργεί πάντα ως επαρκές διαβατήριο.
Αποδοχές και μισθολογικό χάσμα: κάτω από τον μέσο όρο, αλλά με μια ιδιαιτερότητα
Στις σχετικές αποδοχές (βάση=100 οι απόφοιτοι δευτεροβάθμιας), η Ελλάδα βρίσκεται κάτω από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ: οι απόφοιτοι τριτοβάθμιας αντιστοιχούν σε 138 μονάδες.
Στο μισθολογικό χάσμα φύλου μεταξύ πτυχιούχων, οι γυναίκες στην Ελλάδα αμείβονται στο 78% των ανδρών (δείκτης που η έκθεση σημειώνει ότι είναι πάνω από τον μέσο όρο ΟΟΣΑ/ΕΕ25, χωρίς αυτό να αναιρεί το ίδιο το χάσμα).
Τι σημαίνει «επίπεδα 5-8»
Επίπεδα 5-8 = Τριτοβάθμια εκπαίδευση σύμφωνα με την ταξινόμηση ISCED:
5: σύντομος κύκλος (short-cycle)
6: πτυχίο (Bachelor)
7: μεταπτυχιακό (Master)
8: διδακτορικό (Doctorate)
Τρία ερωτήματα που δεν πρέπει να μείνουν εκτός συζήτησης
1) Γιατί η Ελλάδα έχει υψηλή ανεργία πτυχιούχων στην ΕΕ;
Η έκθεση δείχνει μείωση τα τελευταία χρόνια, αλλά παραμονή σε πολύ υψηλό επίπεδο (10,4% το 2024).
Το ερώτημα δεν είναι μόνο «πόσες θέσεις εργασίας», αλλά τι θέσεις (σταθερότητα, αντιστοίχιση δεξιοτήτων, μισθοί).
2) Μήπως η «υπερεκπαίδευση» γίνεται στρατηγική επιβίωσης;
Όταν το μεταπτυχιακό δίνει τόσο μεγάλο πλεονέκτημα, υπάρχει κίνητρο να μετατρέπεται σε «υποχρεωτικό» βήμα – με κόστος χρόνου και χρήματος για τους νέους.
3) Τι ρόλο παίζουν οι καθυστερήσεις ολοκλήρωσης σπουδών;
Η ίδια έκθεση της ΕΘΑΑΕ αναδεικνύει ως κεντρικό θέμα τη διάρκεια σπουδών και την καθυστερημένη είσοδο στην αγορά εργασίας (ως δομικό ζήτημα πολιτικής).
Τι θα μπορούσε να αλλάξει πρακτικά
Χωρίς «μαγικές λύσεις», τρεις παρεμβάσεις που εμφανίζονται συστηματικά σε χώρες με καλύτερες επιδόσεις:
Ισχυρότερα προγράμματα πρακτικής/μαθητείας μέσα στο πρόγραμμα σπουδών, με πραγματική εποπτεία και αξιολόγηση.
Στοχευμένες πολιτικές πρώτης εργασίας (για 12–18 μήνες) σε τομείς υψηλής ζήτησης, ώστε να μη γίνεται η πρώτη διετία «παγίδα» ανεργίας/υποαπασχόλησης.
Καλύτερη αντιστοίχιση δεξιοτήτων (skills matching): διάλογος ΑΕΙ–αγοράς με δεδομένα, όχι με γενικόλογα.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Η πιο εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών στην Ελλάδα σε 2 ημέρες στα χέρια σου - Δίνεις από το σπίτι σου
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 18/12
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
