Ως εκπαιδευτικός, και παράλληλα ως μητέρα παιδιού με ΔΕΠΥ (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας -μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή που επηρεάζει τη συγκέντρωση, την παρορμητικότητα και τη διαχείριση της συμπεριφοράς), έχω συναντήσει αρκετά παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, διαφορετικές ικανότητες και μοναδικές προσωπικότητες. Παιδιά που προσπαθούν καθημερινά, συχνά με περισσότερη δύναμη από όση φανταζόμαστε.
Αυτό που με συγκινεί, αλλά ταυτόχρονα με προβληματίζει βαθιά, είναι ότι πολλά από τα παιδιά αυτά, δεν πιστεύουν στις δυνατότητές τους. Φοβούνται να αποτύχουν, νιώθουν ότι «δεν είναι αρκετά καλά» ή ότι ένας χαμηλός βαθμός ή ένας χαρακτηρισμός καθορίζει την αξία τους. Και κάπου εκεί, χάνεται η χαρά της μάθησης, η περιέργεια, η δημιουργικότητα.
Πρόσφατα, κατά τη διάρκεια του μαθήματος, μετά από ένα σύντομο τεστ, ένας μαθητής που τα πήγε μέτρια, μου χαμογέλασε και είπε:
«Κυρία, ξέρω ότι δεν τα πήγα καλά αυτή τη φορά. Είναι απλά ένας βαθμός, δεν καθορίζει την αξία μου. Θα πάω καλύτερα την επόμενη φορά.»
Μια φράση που με συγκλόνισε. Ήταν λόγια γεμάτα ωριμότητα, αυτογνωσία και πίστη. Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, ένα παιδί μου θύμισε τι σημαίνει να μαθαίνεις να στέκεσαι όρθιος, να αναγνωρίζεις τα λάθη σου και να συνεχίζεις με αξιοπρέπεια.
Πίσω από τη στάση αυτή, όμως, διέκρινα και κάτι ακόμη, τη «δουλειά» των γονιών του. Την επικοινωνία, τη σύνδεση, την αποδοχή. Γιατί όταν ένα παιδί μαθαίνει από το σπίτι, την οικογένεια του, το στενό του περιβάλλον, πως η αξία του δεν εξαρτάται μόνο από τους βαθμούς, αλλά και από την προσπάθεια και τη συνέπειά του, τότε αποκτά ένα εφόδιο ανεκτίμητο, την αυτοπεποίθηση.
Και αυτό είναι, ίσως, το μεγαλύτερο δώρο που μπορούμε να προσφέρουμε στα παιδιά μας. Να τα διδάξουμε ότι η αποτυχία δεν είναι ήττα, αλλά μέρος της διαδικασίας της μάθησης. Ότι η πρόοδος δεν είναι μια διαρκής ευθεία γραμμή, αλλά ένα μονοπάτι γεμάτο στροφές, δοκιμές και επιμονή.
Ως εκπαιδευτικοί και γονείς, έχουμε ευθύνη να καλλιεργούμε στα παιδιά την πίστη στην προσπάθεια, την επιμονή και τη χαρά της ανακάλυψης. Να λέμε πιο συχνά: «Είδα πόσο προσπάθησες.», «Μου αρέσει που δεν τα παράτησες.», «Πιστεύω σε σένα.». Γιατί έτσι μαθαίνουν να πιστεύουν και τα ίδια στον εαυτό τους. Και τότε, κάθε βαθμός παύει να είναι ένα μέτρο αξίας, και γίνεται απλώς ένα βήμα ακόμη στη διαδρομή της μάθησης.
Μέσα από τα λόγια του μαθητή, θυμήθηκα κάποια από τα λόγια της σπουδαίας παιδαγωγού Μαρίας Μοντεσσόρι:
«Το μεγαλύτερο δώρο που μπορούμε να δώσουμε σε ένα παιδί είναι η πίστη στις δυνάμεις του.»
Προσωπικά πιστεύω ότι, αυτό είναι το ουσιαστικό νόημα της εκπαίδευσης, να βοηθάμε κάθε παιδί να ανακαλύψει τη δική του δύναμη και να φωτίζει τον δρόμο του με αυτοπεποίθηση και αγάπη για τη μάθηση.
Ίσως όλα αυτά να ακούγονται, κάποιες φορές, ουτοπικά. Η καθημερινότητα στα σχολεία σήμερα, δεν είναι πάντα ρομαντική. Υπάρχει πίεση, έλλειψη χρόνου, απαιτήσεις, εξουθένωση. Κι όμως, μέσα στο πλαίσιο αυτό, κάθε λέξη ενθάρρυνσης, κάθε ματιά κατανόησης, κάθε «πιστεύω σε σένα» μπορεί να γίνει σπίθα.
Η σπίθα αυτή είναι που θα κρατά τη φλόγα ζωντανή. Γιατί όσο κι αν μοιάζει δύσκολο, το φως δεν χρειάζεται πολλά για να νικήσει το σκοτάδι, αρκεί να το ανάβουμε ξανά, κάθε μέρα.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 29/10
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ