Στις πρώτες μεταπολιτευτικές δεκαετίες, το σχολείο και η μόρφωση ήταν η βασική «μπαταρία» που τροφοδοτούσε τα όνειρα των παιδιών από λαϊκά στρώματα.
Δύο κύριες δυνάμεις ενίσχυαν αυτή τη σχέση με τη γνώση: Από τη μία, η διείσδυση της Αριστεράς στη νεολαία και η θετική της στάση απέναντι στα γράμματα ενέπνεαν μαθητές που έβλεπαν τη γνώση ως εργαλείο αλλαγής. Από την άλλη, οι εκπαιδευτικοί τίτλοι προσέφεραν απευθείας επαγγελματική αποκατάσταση, ανοίγοντας δρόμους κοινωνικής ανόδου.
Πίστη στην κοινωνική κινητικότητα μέσω σπουδών
Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, η πεποίθηση ότι η μόρφωση οδηγεί στην κοινωνική άνοδο ήταν σχεδόν καθολική. Σύμφωνα με τότε έρευνα σε φοιτητές, το 95% πίστευε πως μπορούσαν να ξεπεράσουν την κοινωνική τάξη των γονιών τους μέσω της εκπαίδευσης.
Οι πανεπιστημιακές σπουδές θεωρούνταν ο βασικός μοχλός μετακίνησης προς τα μεσαία και ανώτερα κοινωνικά στρώματα.
Η πίστη αυτή βασίστηκε σε πραγματικά δεδομένα της εποχής, όπου η εκπαίδευση λειτουργούσε ως ασφαλής επένδυση, ειδικά για οικογένειες αγροτών και εργαζομένων που έβλεπαν τις σπουδές ως διέξοδο για τα παιδιά τους.
«Νομίζετε ότι στη σημερινή ελληνική κοινωνία τα άτομα έχουν τη δυνατότητα να μεταπηδούν σε μια κοινωνική τάξη ανώτερη από αυτή στην οποία βρίσκονται οι γονείς τους;» η καταφατική απάντηση συγκέντρωσε συνολικά το 95% των φοιτητών/τριών. Στην ερώτηση «Με ποιους τρόπους επιτυγχάνεται η κοινωνική άνοδος στη σημερινή ελληνική κοινωνία;» φοιτητές και φοιτήτριες θεωρούσαν την περίοδο εκείνη τη μόρφωση κύριο μέσο κοινωνικής ανόδου, εννοώντας βέβαια ότι οι πανεπιστημιακές σπουδές, ειδικότερα, συντελούν στην κοινωνική άνοδο.
Από το Πανεπιστήμιο στην ανεργία: Η ρήξη με τις παλιές βεβαιότητες
Ωστόσο, τις επόμενες δεκαετίες η πραγματικότητα άλλαξε δραστικά. Το Πανεπιστήμιο έπαψε να αποτελεί εγγύηση επαγγελματικής αποκατάστασης. Τα πτυχία άρχισαν να χάνουν την ισχύ τους, καθώς η αγορά εργασίας δεν μπορούσε να απορροφήσει τους νέους απόφοιτους.
Η ανεργία των πτυχιούχων αυξήθηκε κατακόρυφα, με αποτέλεσμα τα πτυχία να μην επαρκούν από μόνα τους.
Χωρίς κοινωνικό κεφάλαιο, οικογενειακή υποστήριξη ή προσωπικά δίκτυα, πολλοί νέοι είδαν τα όνειρά τους να «σκοντάφτουν» σε αδιέξοδα.
Το Πανεπιστήμιο, που κάποτε λειτουργούσε ως το «κλειδί του παραδείσου» και αποτελούσε για τα παιδιά των λαϊκών οικογενειών το βασικό σκαλοπάτι για κοινωνική και επαγγελματική αποκατάσταση, έχει πάψει πλέον να εγγυάται ένα καλύτερο μέλλον.
Τα πτυχία έχουν απολέσει την παλιά τους αξία ως εργαλείο κοινωνικής ανόδου, καθώς η συνεχώς αυξανόμενη ανεργία πλήττει όλες τις ειδικότητες και εκπαιδευτικές βαθμίδες -ιδιαίτερα όταν δεν συνοδεύονται από κοινωνικό υπόβαθρο, ισχυρό δίκτυο γνωριμιών ή κληρονομικά προνόμια.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
2ος Πανελλήνιος γραπτός διαγωνισμός: Βγήκε η προκήρυξη - Αιτήσεις από 29/4 έως 14/5
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 29/04
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ