Η πυρετώδης οικονομική ανάπτυξη η οποία είναι σε εξέλιξη στα Μαστιχοχώρια διασχίζεται από κραυγαλέες ανισότητες και κοινωνικούς αποκλεισμούς. Υπάρχουν δυνάμεις που μάχονται την εντροπία: Η κόρη του Πυργούση επιχειρηματία Φώτη Σιδωράκη έχει ανοίξει στο κεφαλοχώρι το φροντιστήριο «Επιλογή», συγκρατώντας την διαρροή του μαθητικού πληθυσμού προς στη Χώρα. Ο τοπικός Μορφωτικός Σύλλογος «Γεώργιος Θεοτοκάς» ασκεί συμπεριληπτικές πολιτικές, ενσωματώνοντας παιδιά αλλοδαπών οικονομικών μεταναστών. Στην φετινή καλοκαιρινή εκδήλωση, Πρωτοχορευτής και Δεύτερος του Χορού ήταν μεταναστόπουλα.
Η καλοκαιρινή εξωστρέφεια των πολιτιστικών εκδηλώσεων κρύβει για λίγο τα προβλήματα κάτω από το χαλί. Δήμαρχοι και στρατηγοί, υποψήφιοι, επισκέπτονται, της Παναγιάς, το Πυργί για να αποστρέψουν, αμέσως μετά, το βλέμμα τους. Οι ηγέτες μας κατοικοεδρεύουν στη Χώρα. Τα παιδιά τους πάνε σχολείο στην πρωτεύουσα της Χίου και στα ευημερούντα προάστιά της. Εκεί, πανίσχυροι σύλλογοι Γονέων, μητέρες με ελεύθερο χρόνο, πατέρες που δουλεύουν στον τριτογενή τομέα, διακρίνονται από το αποφασιστικό χαρακτηριστικό για την ανθρώπινη ανάπτυξη: Την εμπιστοσύνη. Γιατί, όπου υπάρχουν ομοιογενείς κοινωνίες, εκεί ανθίζει η αλληλεγγύη. Στα Μαστιχοχώρια πάλι, απόλυτη έλλειψη αξιόλογων οικονομικά δωρεών τις τελευταίες δεκαετίες στα σχολεία.
Έχει διαβεί ο σημερινός Δήμαρχος και ο σημερινός Περιφερειάρχης τις πύλες των δημόσιων χώρων στο μεγαλύτερο Μαστιχοχώρι της Χίου; Εκεί όπου κτίζεται η εμπιστοσύνη; Εκεί όπου αυτόχθονες και μέτοικοι συναινούν για το κοινό καλό, την ευημερία των παιδιών τους; Έχουν μετρήσει τα ξηλωμένα σίδερα της ξεχαρβαλωμένης σιδερένιας αυλής του τοπικού σχολείου; Έχουν μετρήσει τα ξεπατωμένα τετράγωνα από την επίστρωση της Παιδικής Χαράς; Δεν προέκυψε χθες! Πρόκειται για χρόνια εγκατάλειψη..!
Πώς φτάσαμε στο ναδίρ της αδιαφορίας για το κοινό καλό στα Μαστιχοχώρια που, ας σημειωθεί, έχουν κέρδη δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ από τη μαστίχα; Μια ερμηνεία είναι η έλλειψη ικανών κοινωνικών επιστημόνων στα επιτελεία των συντηρητικών Κάρμαντζη & Μουντζούρη. Οι οικογένειες, λόγω της φύσης της εργασίας στον πρωτογενή τομέα δεν διαθέτουν ελεύθερο χρόνο για μορφωτικό εμπλουτισμό των μαθητών. Ως ελάχιστο παράδειγμα, η εφαρμογή της τηλεκπαίδευσης τα χρόνια του κορονοϊού διασχίστηκε από κραυγαλέες ανισότητες, ερειδόμενες σε κοινωνικο-οικονομικά αίτια: Από όλον τον μαθητικό πληθυσμό, μόνο δύο οικογένειες, στο Νηπιαγωγείο Πυργίου που υπηρετώ, διέθεταν υπολογιστή ενώ άλλες τρεις παρακολουθούσαν από εξελιγμένο κινητό τηλέφωνο (smartfone).
Η έλλειψη υποστήριξης και αλληλεγγύης συνδέεται με εκτεταμένες δημογραφικές αλλαγές που έχουν συντελέσει στην διάρρηξη της κοινωνικής συνοχής και εμπιστοσύνης. Οι παραπάνω κοινωνικοί αποκλεισμοί αθροίστηκαν πάνω στους ήδη υπάρχοντες που αφορούν την μη κατάκτηση της πολιτειότητας, της ιδιότητας να είναι κάποιος/α υπεύθυνος πολίτης των Μαστιχοχωρίων και όχι Μεστούσης, Πυργούσης, Αρμολούσης, όπως έχουν περιχαρακωθεί οι πολιτισμικές ταυτότητες στη Νότια Χίο. H φιλία, από την εποχή που ο Έλληνας φιλόσοφος Αριστοτέλης την αναγνώρισε ως βάση της πολιτειότητας, εκκρεμεί ως ανολοκλήρωτο εγχείρημα, λόγω του τοπικισμού ως συστήματος σκέψης, στους/στις πολίτες των Μαστιχοχωρίων. Αν ο κοινωνικός διαχωρισμός είχε βαθιά επίδραση στις προσωπικές σχέσεις του Μαστιχοχωρούσικου κέντρου" όπως γράφει ο Πυργούσης διανοούμενος Γιώργος Θεοτοκάς, σήμερα η τοπική κοινωνία έχει θρυμματισθεί.
Η συνηθισμένη συνθήκη που υπήρχε μέχρι πριν λίγα χρόνια στο ενδογαμικό ανθρωπολογικά Πυργί έχει αντικατασταθεί από την πλήρη έκλειψη των ενδογαμικών ντόπιων οικογενειών που έχουν μεταναστεύσει στα εύπορα προάστια της Χώρας, ακόμα κι αν χρειάζεται την περίοδο αγροτικών εργασιών να μετακινούνται οι άνδρες που διαθέτουν έγγειες προσόδους στα πεδία των μαστιχοφυτειών. Αλλά και στα γύρω χωριά, οι οικογένειες βιοπαλεύουν σε μια πολυσθενή απασχόληση, κυρίως με εποχικές επιχειρήσεις εστίασης, έχοντας εγκατασταθεί σχετικά πρόσφατα, κατά την περίοδο της ελληνικής οικονομικής κρίσης ή αργότερα: Είναι, εξ ορισμού, ευάλωτες και «σούπερ διαφορετικές», σύμφωνα με τον ορισμό του κοινωνιολόγου Steven Vertovec.
Μια δεύτερη αιτία της αδιαφορίας, πολύ πιο καταδικαστέα είναι η προκατάληψη. Σήμερα, 31 Αυγούστου, μια μέρα πριν ανοίξουν τα σχολεία, βρέθηκα να συνομιλώ με τον αρχιεργάτη της Τεχνικής Υπηρεσίας. Τον βοηθούσα να τοποθετήσει τους καινούργιους πίνακες που έστειλε ο Οργανισμός σχολικών κτιρίων. Έβγαινε στη σύνταξη και τον ρώτησα ποιος ήταν ο χειρότερος από τους οκτώ δημάρχους που γνώρισε. «-Όλοι ίδιοι ήταν, όλοι κοιτούσαν την τσέπη τους» Τού απάντησα, ανακατασκευάζοντας τον κυνισμό, προς το δημοκρατικότερο: «-Κοιτούσαν τις ψήφους, στη Χώρα μένουν οι περισσότεροι ψηφοφόροι τους!»
Στην ιστορική τροχιά που διήνυσε το νησί της Μαστίχας μεταπολεμικά, σταθερά οι πολιτικές ήταν αποκλειστικές (extractive) για την αγροτική Χίο. Ο λόγος ήταν η νοερή αναπαράσταση που διέθεταν οι δημοτικοί άρχοντες για το Νότο. Ήταν η «σιγουράντζα» τους καθώς το αποτέλεσμα του εκλογικού ανταγωνισμού προέκυπτε από τα συστήματα πατρωνίας του «οπισθοδρομικού» Μεσογειακού Νότου. Παρόλα τα προοδευτικά διαβήματα της μεταπολίτευσης, όπως την ίδρυση των Κέντρων Υγείας, επίτευγμα της Σοσιαλδημοκρατίας, η Χιώτικη ύπαιθρος βιώνει σήμερα την μεγάλη αποδρομή.
O σχεδιασμός Βορείου Αιγαίου, για την προγραμματική περίοδο 2021 – 2027, που δρομολόγησε ο συντηρητικός Περιφερειάρχης Μουντζούρης προβλέπει για τις Αστικές Αναπλάσεις να διατεθούν 102 εκατομμύρια Ευρώ συν 52 εκατομμύρια Ευρώ για τις αναπλάσεις περιοχών του Leader όταν για την Ενίσχυση της Κοινωνικής Συνοχής δεσμεύονται μόλις 57,74 εκατομμύρια Ευρώ που θα διατεθούν για Κοινωνικές Υποδομές (κτιριακά σχολείων, υγεία- πρόνοια, νοσοκομεία) .
Πρόκειται για βαθιά διαστροφή της θεμελιώδους ιδέας που συγκροτεί τον κύριο στόχο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης. Γιατί, όταν αποφασιζόταν στον Ευρωπαϊκό Βορρά το συγκεκριμένο πρόγραμμα επενδύσεων, μετά την συμφορά της πανδημίας, ήδη επικρατούσε τεχνοκρατική συναίνεση ότι ο λόγος «που επιτυγχάνουν τα Έθνη» είναι οι πολιτικές που συμπεριλαμβάνουν όλους τους πολίτες στην εθνική ευημερία. Το Ταμείο Ανάκαμψης, αποτελεί ένα πολυδιαφημιζόμενο εργαλείο που λίγο ως πολύ η ελληνική κοινωνία και οι χιλιάδες των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, το ανέμενε και το αναμένει ως μάννα εξ ουρανού, όμως η σημερινή εικόνα είναι μάλλον απογοητευτική στο Βόρειο Αιγαίο. Η εικόνα και για τις υπόλοιπες Περιφέρειες δεν είναι διαφορετική αν κανείς αναλογιστεί τις πρόσφατες δηλώσεις του Γιάννη Χατζηθεοδοσίου, Προέδρου του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών, ότι «οι επιχειρήσεις που γεύονται τους καρπούς του είναι το 3,5 %,» εξαιρετικά λίγες και επιλεγμένες, δείχνοντας πως η φιλοσοφία με τους ημετέρους, τους κολλητούς, τους κουμπάρους και τους ισχυρούς, παραμένει σε πρώτη προτεραιότητα.
«Υπάρχουν αμαρτίες προς θάνατον και αμαρτίες ού προς θάνατον». Η θανάσιμη, προπατορική αμαρτία της Δεξιάς είναι «να μη δίνει του Αγγέλου της νερό». Το έχω δει στο Χιώτικο Νότο: Tα παλαιά τζάκια Νεοδημοκρατών δείχνουν αλλεργία στο «new money» που προσμένει στο κατώφλι για τη νομή των προνομίων. Το έγραψε και ο καθηγητής Νίκος Μαραντζίδης με την ιστορία του πατέρα του απάνθρωπα αποκλεισμένος από την διανομή της Αμερικάνικης βοήθειας της Ούνρα. Και το αντίθετο: Ο αείμνηστος καθηγητής Μαθηματικών Σωτηράκης, αγωνιστής της Δημοκρατίας, κάποτε ρωτήθηκε από μαθητή του που διέπρεπε πια ως δημοσιογράφος στην διασπορά γιατί, αδικαιολόγητα, του έβαζε την βάση, το 10, χωρίς να το αξίζει. «-Έβλεπα τα παιδιά από τα Βορειόχωρα, ρακένδυτα, κουρεμένα γουλί, οι πατεράδες τους είχαν πουλήσει τις κατσίκες για να πάνε γυμνάσιο και τα λυπόμουνα» του είχε δικαιολογηθεί..!
Υπάρχει όμως και μια δεύτερη, εξίσου θανάσιμη αμαρτία της συντηρητικής Αρχής Μουντζούρη, που αναδεικνύεται τις τελευταίες ημέρες. Το ζήτημα ξεκίνησε με το άρθρο της οικονομικής συντάκτριας Ειρήνης Χρυσολωρά στην έγκυρη εφημερίδα «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ»(30/8/23) με τίτλο «Αρρυθμίες στο Ταμείο Ανάκαμψης – Κόβονται έργα 800 εκατομμυρίων». Στα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης που απεντάσσονται ανήκει και το μεγαλύτερο τμήμα των αρδευτικών έργων και έργων ύδρευσης που προωθούσε το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης αφού περιορίστηκαν σε επτά από περίπου 20 - μαζί με αυτά, δυστυχώς και όλα τα αντιπλημμυρικά έργα υποδομών. Η είδηση, αν συνδυαστεί με την πρόσφατη ματαίωση των έργων στο φράγμα «Κόρης γεφύρι», σημαίνει την έλλειψη συντονισμού άνευ προηγουμένου από τη σημερινή Περιφερειακή Αρχή ώστε να “τρέξουν” τα προγράμματα και να ξεπεραστούν οι δυσκολίες.
Ας περιγράψω εν συντομία το πρόταγμα μιας προοδευτικής Περιφερειακής Αρχής που εκπροσωπεί τους πολλούς: Ιδανικά θα είναι η τομή ανάμεσα στην παραδοσιακή, τη ριζοσπαστική Σοσιαλδημοκρατία και τους/τις Οικολόγους. Θα είναι «Αλλαγή πορείας για τα νησιά μας», που θα στοχεύει κατά προτεραιότητα στη μείωση της ευαλωτότητας στον πρωτογενή τομέα. Αν η νέα κανονικότητα για τον πλανήτη είναι η επισιτιστική κρίση, χρειαζόμαστε μια νέα πολιτική για τη διαχείριση νερού, όπως την λιμνοδεξαμενή Μεστών που εγκαινιάστηκε πρόσφατα. Aς δράσουμε επειγόντως προληπτικά, αν αφουγκραστούμε τι γίνεται παγκόσμια: η Βραζιλία, ως ένας από τους κύριους παραγωγούς λαδιού σόγιας, υποφέρει από τη μεγαλύτερη ξηρασία των τελευταίων ετών, ενώ η Αργεντινή, η μεγαλύτερη εξαγωγός χώρα σε σόγια και η κορυφαία παραγωγός σε καλαμπόκι, υποφέρει επίσης από τη χειρότερη εποχή ανομβρίας της τελευταίας 60ετίας.
Εξίσου σπουδαίος στόχος, προς μια «Αλλαγή πορείας για τα νησιά μας», είναι η κοινωνική Συνοχή: Καιρός για επέκταση και βελτίωση της προσχολικής αγωγής και φροντίδας, με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης. Όπως το έκανε η Πορτογαλία και είδε τους νέους της να επιστρέφουν στην περιφέρεια! Είναι απαράδεκτο να μην υπάρχει Παιδικός Σταθμός στα Μαστιχοχώρια. Αυτό δείχνει εύγλωττα την τύχη της περιθωριοποίησης που έχουν επιφυλάξει οι Συντηρητικοί για το χωριό που διαθέτει ένα από τα πλουσιότερα τραπεζικά υποκαταστήματα.
Ας εντοπίσουμε με κοινωνιολογική επαγρύπνηση τις πιο περιθωριοποιημένες περιοχές των νησιών του Βορείου Αιγαίου, μειώνοντας με αυτό τον τρόπο τις ανισότητες στην πρόσβαση. Μέσω αυτής της μεταρρύθμισης αναμένεται να ενισχυθεί και η συμμετοχή των γυναικών, όχι μόνο στην αγορά εργασίας που έχουμε πετύχει στα Μαστιχοχώρια (αλλά με βαρύ εκπαιδευτικό κόστος…), αλλά και στην δημόσια σφαίρα. Μπορεί, ορισμένοι από τους πιο πλούσιους Χιώτες να είναι Μαστιχοχωρούσιοι αλλά όλους & όλες θα μας συνέφερε μια καλύτερη ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής.
*Προϊστάμενος Νηπ/γείου Πυργίου-Διευθύντρια Δημοτικού Σχολείου Πυργίου
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Σχολεία: Αλλάζουν οι ώρες αποχώρησης των μαθητών
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - έως 26 Απριλίου
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 26/4
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)
ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα
