Την 1η Ιουλίου 1862, ο υπουργός παιδείας Δ. Χατζίσκος με έγγραφο τους προς τα σχολεία μέσης εκπαίδευσης (Ελληνικά Σχολεία και Γυμνάσια) ρωτούσε τους διευθυντές τους ποια, από την πείρα τους, ήταν τα πιο κρίσιμα ζητήματα των σχολείων που έπρεπε να αντιμετωπισθούν με νομοθέτημα για την εκπαίδευση. Από το σύνολο των 36 ερωτημάτων σταχυολογούμε αυτά που, ακόμη και σήμερα, αναμένουν την απάντηση τους από την ελληνική πολιτεία:
1΄. «Το να επιφορτίζονται οι μικράς ηλικίας μαθηταί […] με πολλά συγχρόνως μαθήματα δεν φέρει βλάβην; Τούτου τεθέντος, τίνα ωρισμένα μαθήματα πρέπει να διατηρηθώσιν εις εκάστην τάξιν;» [1862]
Το ερώτημα δεν έχει απαντηθεί ακόμη το 2021 όπου οι μαθητές/-τριες κάνουν από το δημοτικό πολλά μαθήματα και πρόσφατα προστέθηκαν και τα αγγλικά από το νηπιαγωγείο.
2΄. «Η διδασκαλία της Λατινικής προς τους μαθητάς της ανωτάτης τάξεως θεωρείται εν γένει αναγκαία;» [1862]
Το 2021, τα Λατινικά διδάσκονται στην Β Λυκείου (Θεωρητική Κατεύθυνση) 2 ώρες και στη Γ΄ Λυκείου 6 ώρες.
3΄. Για τη διδασκαλία της γλώσσας: «έγγραφοι ασκήσεις, περιστρεφόμεναι εις μικρά τινα διηγήματα, δεν θεωρούνται αναγκαίαι, μάλιστα δε αι τελευταίαι, προς τους μαθητάς της τρίτης τάξεως; Πώς πρέπει αι έγγραφοι αύται ασκήσεις να γίνωνται;».
Το 2021, η Τράπεζα Θεμάτων στο Λύκειο μάλλον επιδιώκει να δώσει απάντηση στο ερώτημα, όχι προς την κατεύθυνση των «μικρών διηγημάτων».
4΄. «Οποία μέτρα θεωρούνται σκόπιμα προς προσέλκυσιν των φοιτητών του Πανεπιστημίου εις την σπουδήν της φιλολογίας και των φυσικομαθηματικών επιστημών, και την εντεύθεν παρασκευήν αυτών εις το διδασκαλικόν επάγγελμα;» [1862]
Το 2021, οι βάσεις εισαγωγής στις «καθηγητικές» σχολές έχουν σχεδόν «καταρρεύσει».
5΄. «Η χριστιανική διδασκαλία δεν είναι άφευκτος και εν τοις γυμνασίοις; τούτου τεθέντος, πώς δύναται αύτη καταλληλότερον να ενεργήται, και υπό τίνων ιδίως προσώπων, ώστε μορφούσα την καρδίαν κυρίως των μαθητών διά της αναπτύξεως των ευαγγελικών αληθειών και χριστιανικών αρετών, να μη σκοτίζη τον νουν αυτών διά συζητήσεων δογματικών και ερμηνειών δυναμένων ν' αφήσωσιν εις αυτούς δισταγμούς ολέθριους και έτι ολεθριωτέραν αδιαφορίαν;» [1862]
Το 2021, η συζήτηση για το περιεχόμενο του μαθήματος των Θρησκευτικών συνεχίζεται.
6΄. «Η χημεία και ή φυσική ιστορία πρέπει να διδάσκωνται εν τοις γυμνασίοις, ή μόνον η φυσική, ως μέχρι τούδε, παραμεληθεισών των δύο πρώτων; τίνες οι λόγοι της παραμελήσεως ταύτης;» [1862]
2021: Η χημεία συνεχίζει να «υποεκπροσωπείται» στα ωρολόγια προγράμματα.
7΄. «Οι καθηγηταί της Γαλλικής πρέπει να περιορίζονται, ως παρά τα κεκανονισμένα παρ' ημίν είθισται, εις μόνην την διδασκαλίαν της Γαλλικής γλώσσης;» [1862] Οι «δεύτερες αναθέσεις» δεν έχουν ακόμη «ανακαλυφθεί».
2021: Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν «δεύτερες αναθέσεις», δεν είναι λίγοι αυτοί που αμφισβητούν την ικανότητα άλλων ειδικοτήτων να διδάσκουν μαθήματα της ειδικότητας τους ως δεύτερη ανάθεση.
Μια «έμφυλη» παρατήρηση: «οι καθηγηταί της Γαλλικής» είναι πλέον μειοψηφία στον κλάδο.
8΄. «Πόσον αριθμόν μαθητών πρέπει να περιέχη κατ' ανώτατον όρον εκάστη τάξις;» [1862]
2021: η ιστορία της εκπαίδευσης έχει δείξει τελικά ότι πρόκειται για «ερώτημα της οικονομίας» και όχι της παιδαγωγικής.
9΄. «Η κατά το άρθρον 29 του κανονισμού διάταξις περί διανομής βραβείων εις τους αριστεύσαντας των μαθητών είναι διατηρητέα;» [1862]
Στην «πρώιμη» αυτή «αμφισβήτηση» της αριστείας, η απάντηση ήταν και είναι καταφατική από το 1862 μέχρι και το 2021.
10΄. «Λυπηρά πείρα απέδειξεν ότι εις τινας των συλλόγων των ελληνοδιδασκάλων και καθηγητών δεν επικρατεί η προς εκπλήρωσιν του σπουδαίου και επιζήλου αυτών προορισμού αναπόδραστος αρμονία και σύμπνοια» [1862]
2021: Η «σύμπνοια», η «αρμονία» και η «συνεργατική κουλτούρα» στους συλλόγους διδασκόντων είναι ακόμη ζητούμενο.
-----------------------
ΥΓ1 = η έμπνευση των ερωτημάτων προέρχεται από το βιβλίο του Αλέξη Δημαρά, Ιστορία της Νεοελληνικής Εκπαίδευσης. Το «ανακοπτόμενο άλμα» (επιμέλεια έκδοσης Β. Βασιλού Παπαγεωργίου), εκδόσεις Μεταίχμιο, Αθήνα 2013.
ΥΓ2 = το κείμενο με τα ερωτήματα προς τους διευθυντές των σχολείων προέρχεται από το βιβλίο του Δαυίδ Αντωνίου, Τα Προγράμματα Της Μέσης Εκπαίδευσης (1833-1929), τόμος Α΄, ΙΑΕΝ, Αθήνα 1987, σσ. 154-162.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 14/9
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
