Χρήστος Κάτσικας Μετά την κατάργηση των σχολικών επιτροπών τον Ιούνιο του 2024, η ευθύνη για τη διαχείριση των οικονομικών των σχολικών μονάδων πέρασε στις υπηρεσίες των Δήμων, με το σκεπτικό της «οικονομίας κλίμακος». Στην πράξη, ωστόσο, η εφαρμογή του νέου πλαισίου έχει δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα απ’ όσα έλυσε.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το 6ο ΓΕΛ Καλαμάτας, όπου απορρίφθηκε τιμολόγιο ύψους 120 ευρώ για αγορά χρωμάτων, επειδή –σύμφωνα με τις υπηρεσίες– υπήρχε απόκλιση λίγων ευρώ σε σχέση με τις τιμές που ορίζει ο Δήμος.
Την ίδια στιγμή, αγνοείται η τεράστια εξοικονόμηση που προσέφεραν οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί, οι οποίοι ανέλαβαν εθελοντικά να βάψουν την πρόσοψη του σχολείου, μια εργασία που θα κόστιζε εκατοντάδες ευρώ αν γινόταν από συνεργείο.
Ένα πλαίσιο χωρίς σαφείς οδηγίες
Όπως πολύ παραστατικά μας εξηγεί η διευθύντρια του 6ου Λυκείου Καλαμάτας Κιουρή Χαρίκλεια, σήμερα, για να προμηθευτεί υλικά ή να προχωρήσει σε μια μικρή επισκευή, ένα σχολείο πρέπει να απευθυνθεί πρώτα στις υπηρεσίες του Δήμου για να διαπιστωθεί αν υπάρχει αντίστοιχο απόθεμα. Στη συνέχεια, αν δεν βρεθεί, μπορεί να προχωρήσει στην αγορά. Όμως:
Δεν υπάρχει σαφές και επίσημο πλαίσιο που να καθορίζει τα βήματα.
Πολλές φορές οι υπηρεσίες δεν απαντούν σε τηλεφωνήματα.
Η διαδικασία πληρωμής και ελέγχου τιμολογίων καθυστερεί υπερβολικά.
Αποτέλεσμα; Οι διευθυντές και οι διευθύντριες των σχολείων φορτώνονται με ένα επιπλέον γραφειοκρατικό βάρος, ενώ οι ίδιες οι δημοτικές υπηρεσίες, λόγω υποστελέχωσης, δεν μπορούν να ανταποκριθούν έγκαιρα.
Το χρονικό της πρόσοψης στο 6ο ΓΕΛ
Το 6ο ΓΕΛ Καλαμάτας στεγάζεται στο κτίριο του πρώην Πολυκλαδικού. Εδώ και χρόνια, εκπαιδευτικοί, γονείς και μαθητές αναλαμβάνουν με προσωπική εργασία το βάψιμο αιθουσών και εσωτερικών χώρων. Όμως η πρόσοψη παρέμενε σε κακή κατάσταση, καθώς απαιτούσε σκαλωσιές και επαγγελματικά συνεργεία με υψηλό κόστος.
Τον Ιούνιο του 2024, εκπαιδευτικοί πήραν την πρωτοβουλία να βάψουν οι ίδιοι την πρόσοψη, ακόμη και με προσωπικό ρίσκο. Το σχολείο αγόρασε χρώματα αξίας περίπου 120 ευρώ, χωρίς να γνωρίζει ότι όφειλε να απευθυνθεί σε συγκεκριμένο κατάστημα, όπως ορίζει ο Δήμος. Το αποτέλεσμα ήταν το τιμολόγιο να απορριφθεί.
Ποιο είναι το πραγματικό ζητούμενο;
Η πολιτεία ανέθεσε στους Δήμους τη διαχείριση των σχολικών οικονομικών με το επιχείρημα ότι οι τοπικές αρχές βρίσκονται πιο κοντά στους πολίτες και μπορούν να λύνουν προβλήματα πιο γρήγορα. Στην πράξη, όμως, η υπερβολική προσήλωση σε τυπικές διαδικασίες οδηγεί σε παράδοξα:
Χάνονται εργατοώρες για να εγκριθούν ή να απορριφθούν μικροέξοδα.
Δημιουργείται αίσθηση αδιαφορίας απέναντι στην προσφορά των εκπαιδευτικών.
Η πραγματική εξοικονόμηση –σε μεγάλα έργα και προμήθειες– μένει στο περιθώριο.
Η περίπτωση του 6ου ΓΕΛ Καλαμάτας αναδεικνύει ένα κρίσιμο ερώτημα: επιδιώκεται πράγματι η αποτελεσματική διαχείριση πόρων ή έχει η διαδικασία καταντήσει αυτοσκοπός;
Οι δήμοι δεν θα «πέσουν έξω» για ένα τιμολόγιο 120 ευρώ. Αντίθετα, το πραγματικό κόστος είναι η απώλεια εμπιστοσύνης της εκπαιδευτικής κοινότητας, η αποθάρρυνση της εθελοντικής προσφοράς και η ενίσχυση της γραφειοκρατίας εις βάρος της παιδείας.
Παραδείγματα από άλλους Δήμους
| Δήμος | Τι έχουν αναφέρει οι σχολικές μονάδες / εκπαιδευτικοί / γονείς | Κοινά προβλήματα με Καλαμάτα | Διαφορές / ιδιαιτερότητες |
|---|---|---|---|
| Δήμος Σπάρτης | Οι σχολικές μονάδες έχουν οδηγηθεί σε οικονομική ασφυξία. Σε 7 μήνες μετά την κατάργηση των ΣΕ, οι σχολεία έλαβαν μόνο 500 € μέσω πάγιας προκαταβολής για λειτουργικά έξοδα (γραφική ύλη, αναλώσιμα, συντηρήσεις) Δεν έχουν γίνει προκηρύξεις για βασικά αναγκαία αγαθά. Καθυστερήσεις στην καταβολή της προκαταβολής, απόδοσης των χρημάτων. | Πολύ μικρά ποσά προκαταβολής • γραφειοκρατία • καθυστερήσεις • δύσκολη κάλυψη βασικών αναγκών | Εδώ η πάγια προκαταβολή είναι πολύ μικρή (500 €). Στην Καλαμάτα το πρόβλημα αναφέρεται σε τιμολόγιο και σε μικρή διαφορά τιμής, αλλά και εθελοντική εργασία. |
| Δήμος Ήλιδας (Ν. Ηλείας) | Αρκετούς μήνες μετά την έναρξη της σχολικής χρονιάς 2024-25, σχολεία δεν έχουν λάβει την πάγια προκαταβολή των 500 ή 1.000 ευρώ. Υπάρχουν τεράστιες ελλείψεις σε αναλώσιμα, είδη υγιεινής και καθαριότητας. Ο εφοδιασμός με πετρέλαιο γίνεται «με το σταγονόμετρο». | Κοινές οι ελλείψεις σε βασικά υλικά • καθυστερήσεις • μικρο-εργασίες που μένουν χωρίς λύση εγκαίρως | Εδώ υπάρχει ζήτημα θέρμανσης με τον χειμώνα να έρχεται • οι ανάγκες είναι και λειτουργικές (καθαριότητα, θέρμανση), όχι μόνο αισθητικές ή μικρο-επισκευές |
| Δήμος Κω | Αναφέρθηκαν σοβαρές ελλείψεις σε γραφική ύλη και υλικά καθαρισμού. Οι σχολικές επιτροπές μέχρι πρότινος παρείχαν πιο άμεση διαχείριση των αναγκών. Μετά την αλλαγή, οι διαδικασίες έχουν γίνει πιο περίπλοκες και καθυστερούν. Ο Δήμος προσπαθεί να συγκεντρώσει τις ανάγκες και να κάνει διαγωνισμούς για αναλώσιμα και καθαριστικά. | Ιδιότητες και ανάγκες παρόμοιες με Καλαμάτα: γραφειοκρατία, έλλειψη άμεσης αντίδρασης, δυσκολία μικροεπισκευών ή προμηθειών μικρής κλίμακας | Εδώ υπάρχει προσπάθεια συλλογικής καταγραφής αναγκών και προκηρύξεις για καθαριστικά – δείχνει πως μπορεί να υπάρξει αντίδραση / λύση αν υπάρξει συντονισμός |
Τι δείχνουν αυτές οι συγκρίσεις
Από τα παραπάνω παραδείγματα φαίνονται μερικά κοινά μοτίβα:
Καθυστέρηση στην καταβολή της πάγιας προκαταβολής
Σε όλους σχεδόν τους Δήμους, ακόμη και αρκετούς μήνες μετά την εφαρμογή του νέου καθεστώτος, τα σχολεία δεν είχαν λάβει τα χρήματα ή δεν τα χρησιμοποιούσαν επειδή οι διαδικασίες δεν ήταν ξεκάθαρες.Έλλειψη αναλώσιμων και βασικών ειδών
Υλικά καθαρισμού, γραφική ύλη, καθαριστικά, θέρμανση – όλα με παρουσιάζονται ως ελλείψεις που δυσκολεύουν την καθημερινότητα.Γραφειοκρατία και διαδικασίες με πολλά στάδια και ασάφειες
Πριν, πολλές σχετικές εργασίες μπορούσαν να γίνουν με πιο άμεση παρέμβαση της σχολικής επιτροπής· τώρα τα σχολεία πρέπει να περάσουν από υπηρεσίες του Δήμου, πολλά ελέγχουν, εγκρίσεις, διαγωνισμοί, κωδικοί, οι οποίοι συχνά είναι ασαφείς ή καθυστερούν πολύ.Υποστελέχωση των δημοτικών υπηρεσιών
Οι υπηρεσίες που πλέον έχουν την ευθύνη δεν έχουν πάντα το προσωπικό ή την ευελιξία να ανταποκριθούν στις ανάγκες όλων των σχολείων – ειδικά σε μικροεπισκευές ή άμεσες ανάγκες.Ψυχολογικές και οργανωτικές επιπτώσεις
Έκκληση των διευθυντών για ενημέρωση, ανησυχία για την λειτουργία, φόβος ότι τα σχολεία θα μείνουν με ελλείψεις κτλ.
Η φωτογραφία είναι από το βάψιμο της πρόσοψης, όπου εκπαιδευτικός "κρεμάστηκε" από την οροφή, για να γίνει το βάψιμο που δεν γινόταν από το έδαφος.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 14/9
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
