Υπάρχει κάποιο σχολείο της Νότιας Ευρώπης, μαζί και ταυτοχρόνως ένα νησιωτικό σχολείο, ένα σχολείο στην ύπαιθρο χώρα, στη Χίο των Μαστιχοχωρίων.
Ποιά είναι η σφραγίδα του; Ποιό αποτύπωμα φιλοδοξεί να αφήσει στα μικρά παιδιά; Είμαι σε θέση να γνωρίζω ότι ελάχιστα από τα παιδιά αυτά θα κάνουν προπτυχιακές σπουδές στο Harvard και στα αντίστοιχα πανάκριβα ιδρύματα. Ευελπιστώ ότι κάποια γερά μυαλά, που κάθε σχολική χρονιά καταφέρνω να εντοπίζω, θα πραγματοποιήσουν με υποτροφία μεταπτυχιακές σπουδές, γιατί και το επιστημονικό προσωπικό της χώρας κάπως πρέπει να αναπαραχθεί, βοηθούντος και του λούστρου της Εσπερίας.
Τα υπόλοιπα παιδιά; Για τους υπόλοιπους μαθητές, παιδιά της αγροτικής Νότιας Χίου, σκληροτράχηλα και σκληραγωγημένα, προέχει ένας διαφορετικός ορισμός της επιτυχίας. Το οφείλουμε στους Γονείς τους που ανήκουν στην ισχυρή ραχοκοκαλιά των Ελλήνων εξαγωγέων χάρη στη μαστίχα που διαθέτει πρόσφατα τεκμηριωμένο ισχυρισμό φαρμάκου. Το οφείλουμε στους ξεχασμένους εργάτες γης που αξίζει να τιμηθούν και να ανταμειφτούν για την συνεισφορά τους σε οικονομία και σύνορα της Ελλάδας. Μια χώρα όπου γεωργία και βιομηχανία παράγουν πια σήμερα μόνο το 6% και το 15% του ΑΕΠ αντίστοιχα, με τις υπηρεσίες να καταλαμβάνουν το υπόλοιπο. Μια χώρα, η οποία αν αποφάσιζε να βγει από το μαντρί της Ευρωζώνης, όπως γράφει στην εξαίρετη κριτική του για το περιβόητο σχέδιο Πισσαρίδη ο καθηγητής Οικονομικής Ιστορίας Μιχάλης Ψαλιδόπουλος, θα γνώριζε τεράστιες ελλείψεις αγαθών και πολύ μεγαλύτερη συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας από το 25% που προέκυψε μεταξύ 2010-13.
Άραγε προς τα πού πρέπει να πάει η Ελλάδα; Ποια είναι η ελάχιστη βάση που μπορεί να συσπειρώσει τους πολίτες γύρω από ένα νέο υπόδειγμα ανάπτυξης; H περίπτωση της μαστίχας είναι ένα καλό παράδειγμα. Όταν πρωτοήλθα στα Μαστιχοχώρια η τιμή της μαστίχας είχε αγγίξει τα κατώτερα όριά της, είχε χαθεί η αγορά του Ιράκ, σοβούσε η ίδια η υγεία των δέντρων που παρέπαιαν από ακατάλληλη μάστευση της ρητίνης με έγχυση διεγερτικού σκευάσματος. Το πώς φτάσαμε σήμερα στο λαμπρό μέλλον της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών με την συγκλονιστική- και από οικολογική σκοπιά, τεράστια αύξηση των νέων φυτεύσεων, είναι αποτέλεσμα της ίδιας αιτίας που έφερε την Ελληνική οικονομία εκεί που βρίσκεται: Επιχειρηματικές αποφάσεις του παρελθόντος περί δραστηριοποίησής κεφαλαίων με συγκεκριμένο τρόπο, κοντολογίς, επιλογές της ιδιωτικής πρωτοβουλίας συνδυασμένες με αντίστοιχες διευκολύνσεις, πράξεις ή παραλείψεις του δημοσίου.
Τα παραδοσιακά κόμματα εξουσίας σταθερά ευαγγελίσθηκαν για δεκαετίες ότι η εξασφάλιση των σωστών διαπιστευτηρίων χαράσσει μια βαθιά διαχωριστική γραμμή ανάμεσα σε όσους διαθέτουν τα γερά χαρτιά και ανεβαίνουν σκαλιά στην κοινωνική ιεραρχία και στους υπόλοιπους που τα στερούνται. Ας σημειώσουμε ότι μέχρι την Ελληνική χρεοκοπία μια αλλεργική για την μοίρα της αγροτικής υπαίθρου ελίτ ελέγχεται για την χειροτέρευση της ελληνικής οικονομίας. Αυτή «η ρητορική της ανόδου», όπως την ονόμασε πρόσφατα ο νομικός Michael Sandel, δεν βρίσκει απήχηση σε όσους νιώθουν ευάλωτοι και αποκλεισμένοι, όταν συνειδητοποιούν ότι ξεκινούν την προσπάθεια προς τα άνω από μειονεκτική θέση, αντίθετα με τους καλότυχους που διαθέτουν προβάδισμα με οικονομικά και οικογενειακά πλεονεκτήματα και προνόμια. Στις Δημοκρατίες εκδικούνται ενίοτε: Το 70% όσων ψήφισαν Βrexit δεν είχαν βγάλει πανεπιστήμιο. Η ελληνική, χωρίς καμιά δικαιολόγηση, προκατάληψη κατά των ολιγότερο μορφωμένων φαίνεται από τη διαχρονική έλλειψη κυβερνητικής προτεραιότητας στην ενίσχυση της αγροτικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης & διαρκούς κατάρτισης στην ύπαιθρο χώρα ενώ για την κατάληψη μιας θέσης άκαπνων Συντονιστών Εκπαίδευσης ή Προϊσταμένων εκπαιδευτικών θεμάτων ενθαρρύνεται ένα ανεξέλεγκτο credentialism που οδηγεί πενηντάρηδες να αποκτούν τρίτες επιμορφώσεις περί ρομποτικής στο Νηπιαγωγείο. Εντωμεταξύ οι ανενημέρωτοι αγρότες μας συνεχίζουν να αγνοούν τον όρο «ανάλυση εδάφους» και να ρίχνουν το λάθος λίπασμα.
Είναι μια υπόθεση εργασίας ο αγρότης του 21ου αιώνα να ελέγχει με drone τη μαστιχοκαλλιέργεια και να εφευρεθεί το ρομπότ που ποτίζει τα φυντάνια των πυξαριών στα Δότια ενώ ο ίδιος και τα παιδιά του μένουν σε ένα προάστιο της Χώρας. Είναι όμως ευχής έργο;
To σχολείο οφείλει να σκύψει πάνω στις ρίζες της δικαιολογημένης υπερηφάνειας ενός αγρότη που κομίζει τροφή υπεύθυνα στους πολίτες της πατρίδας. Όλους! Εμπερίστατους, παιδιά, γέρους, χαρτογιακάδες. Είναι σύνθετο ζήτημα. Πρόκειται για την διαρκή υπενθύμιση στους αυριανούς πολίτες της ισοδυναμίας που επιτάσσει το Ελληνικό Σύνταγμα ανάμεσα στην διανοητική και χειρονακτική εργασία. Πώς αναδεικνύεται ο προσήκων σεβασμός που οφείλουμε στους έσχατους ως προς την ποιότητα ζωής την οποία απολαμβάνει η Ευρώπη της εργασίας; O M. Sandel στο βιβλίο του «Τhe Tyranny of Merit” μας παραδίδει εύγλωττα στοιχεία για την αποτυχία της Αμερικής: To 1970 oι αποδοχές των Διευθυντών ήταν 30πλάσιες του εργάτη, το 2014 είχαν ανέλθει στο 300πλάσιο. Η εμφάνιση όμως της πανδημίας, το 2020, αναδιέταξε, πολύ πιθανώς όχι προσωρινά, την χαμένη αξιοπρέπεια των εργαζομένων στην εφοδιαστική αλυσίδα. Όταν διαπιστώνουμε περίτρανα τις πολύτιμες υπηρεσίες που προσέφερε ο ανειδίκευτος και κακοπληρωμένος εργαζόμενος στη διάρκεια του lockdown έχει φτάσει ο καιρός να δοθεί ένας διαφορετικός ορισμός στην ανθρώπινη αυτοπραγμάτωση όπου βαρύνουσα θέση διαθέτουν οι αρετές της αξιοπρέπειας και της συνεισφοράς στο κοινό καλό και δεν αποτιμάται μονοδιάστατα η επιτυχία με βάση οικονομικούς όρους.
Όταν επανεκτιμάς πώς κρίνεις και ανταμείβεις την συνεισφορά στο συλλογικό καλό των εργαζομένων στον πρωτογενή τομέα, προκειμένου να αναδείξεις την αξιοπρέπεια της εργασίας τους, στρέφεις αναγκαστικά το βλέμμα σου προς την πρωτοπόρα Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η οποία σήμερα αποδίδει στην ποιότητα του αγροτικού εδάφους και στην απορρέουσα εξ αυτής βιοποικιλότητα πρωταρχικό ρόλο. «Αυτό που έχει αρχίσει να αλλάζει σιωπηρά είναι η άποψη των πολιτών για το νέο ρόλο που καλείται να παίξει το έδαφος στα χωράφια του 21ου αιώνα-όπως γράφει και ο παραγωγός κελυφωτού φυστικιού Δημήτρης Αντωνόπουλος. Έχουμε την τύχη να ζούμε και να δουλεύουμε σε ένα από τα πιο ωραία οικόπεδα της γης!».
Το γενναιόδωρο ζεύγος τρανών μαστιχοκαλλιεργητών Στέφανου & Ειρήνης Καμπά παραχώρησε δίπλα στο σχολείο ένα μικρού μεγέθους αγροτεμάχιο με σκοπό να λειτουργήσει ως ζώνη επικείμενου καλλιεργητικού πειραματισμού. Ένα χωράφι «μαντρωμένο», όπως αποκαλούν οι αυτόχθονες τα περιφραγμένα. Αυτοί οι άριστοι αγρότες δεν είχαν καταφέρει να αποσπάσουν μεγάλη παραγωγικότητα από ένα μη-ποτιστικό, χωρίς πηγάδι χωράφι, γεμάτο με αγριάδα, το οποίο όταν το πρωτόσκαψε ο καλύτερος νέος αγρότης του Πυργίου, ο Nίκος Ζερβούδης, είχε δηλώσει ως «το πιο πετρώδες και δύσκολο χωράφι που είχε κάνει!» Πώς δαμάζεται η χαλικουριά και η αγριάδα; Με δεντροκαλλιέργεια; Δύσκολο. Γιατί ακριβώς σε αυτό τον τόπο με τις πολυνεριές ο κάμπος του Γαλάτη λιμνάζει και οι ρίζες των δέντρων είναι εκτεθειμένες στην ανεπάρκεια οξυγόνωσης. Βαθιά άροση και παραδοσιακή χημική ζιζανιοκτονία μήπως; Όλη η αγροτική Νότια Ευρώπη αναγνωρίζει σήμερα το σημαντικότατο πρόβλημα των συμπιεσμένων εδαφών που μαζί με τα άλατα που προσθέτουν τα βεβαρημένα νερά άρδευσης αλλά και την μη ορθολογική χρήση λιπασμάτων κάνουν το μείγμα εκρηκτικό.
Πώς μια οικογένεια αποφασίζει να ζήσει από την γη, κατοικώντας κοντά της, στην Ελληνική ύπαιθρο; Είναι αναγκαίο το εισόδημα αλλά όχι επαρκές. Το βλέπουμε και στους αγρότες του Θεσσαλικού κάμπου που προτιμούν να μένουν στην Λάρισα. Και καθόλου παράδοξα βλέπουμε στις επιδημιολογικές μελέτες να έχουν καλύτερη υγεία από τους αγρότες που επιμένουν να παραμένουν στην γενέθλια γη και να πίνουν το νερό της, επιβαρυμένο με νιτρικά και βαρέα μέταλλα. Αυτό που ίσως χρειάζεται είναι να δουλέψουμε πάνω στις πηγές που εφοδιάζουν τον αγρότη με αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση, πηγές που οδηγούν κατευθείαν στο κτίσιμο της ανθεκτικότητας. Όπως δείχνουν ψυχολογικές έρευνες η καλύτερη πηγή μπορεί τελικά να είναι ένα εσωτερικό κίνητρο, αυτό που ο Κορνήλιος Καστοριάδης τα τελευταία χρόνια της ζωής του αναγνώριζε ως σημαντικό: «Να είσαι καλός, να αναγνωρίζεσαι ως καλός από τον Δήμο, τους συμπολίτες σου.» Αν γνωρίσουν την ποιότητα τροφής που τους προσφέρεις θα σε ευγνωμονούν, ειδικά στα χρόνια της διατροφικής ανασφάλειας…
Αυτή την δροσερή λόγω χθεσινής βροχής Τρίτη 15 Ιούνη μαζί με τα μικρά παιδιά η περιήγηση στο χωράφι επιβεβαίωσε την περίφημη ρήση του Ιερού Αυγουστίνου που γιόρταζε εκείνη την ημέρα: «Τα θαύματα δεν είναι αντίθετα στη φύση, αλλά αντίθετα σ’ αυτά που νομίζουμε ότι ξέρουμε για τη φύση.» Και ιδού που η βιοποικιλότητα ανθίζει! Αρκούσε η σταδιακή τροποποίηση της ζιζανιοχλωρίδας που έγινε μέσα σε τρία χρόνια βιολογικής καλλιέργειας κατά τα οποία η αρχική βλάστηση, πολύ φτωχή λόγω εντατικής ζιζανιοκτονίας, είχε επιπροσθέτως περιορισμένη βιοποικιλότητα επειδή είχαν απομείνει τα υψηλής ανταγωνιστικής ικανότητας ζιζάνια. Εκεί που είχε μαλαθριές, τα παιδιά παρατήρησαν σήμερα μια ντουζίνα είδη βρώσιμων χόρτων, μεταξύ αυτών τα όψιμα ανοιξιάτικα όπως τα «τσιμπητά» αλλά και τα νόστιμα βλίτα και εξόρυξαν πατάτες και κρεμμύδια σε αυτό το δύσκολο άγονο χωράφι με παράδοξο σύμμαχο την αγριάδα που συμβιώνει άριστα με την πατάτα και το κρεμμύδι αρκεί να είναι αμμώδες το έδαφος και να έχει γίνει κάποιος πρώιμο καλλιεργητικό φρεζαρισματάκι στην μέση του σκληρού χειμώνα. Τα όψιμα ζιζάνια δεν είναι εχθρός πάλι, πιθανώς λειτουργούν φυτοπροστατευτικά.
Ένα μοντέλο πιο ισόρροπης συμμετοχής του αγροτικού εισοδήματος στο ΑΕΠ της χώρας θα ήταν πηγή εθνικής αυτοπεποίθησης. Πιθανώς θα διόρθωνε την αδικία απέναντι στο status που διαθέτει μεταπολεμικά ο αγρότης. Θα αύξανε την αυτάρκεια της χώρας σε τρόφιμα. Ίσως βοηθήσει και την καταρρέουσα δημογραφική εικόνα της ελληνικής περιφέρειας. Αλλά θα έπρεπε να ζυμωθεί στην κοινωνία, να κατακτήσει το νου και τα μυαλά των ελλήνων επιστημόνων, να συζητηθεί σε κοινωνικά δίκτυα ώστε να ενταχθεί τελικά πλήρως ή μερικώς σε πολιτικά προγράμματα των πολιτικών κομμάτων.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - έως 17 Απριλίου
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 17/4
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)
ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα
