Νίκος Μακρής Οι πρώτες καταδίκες βάσει του πρόσφατου νόμου που απαγορεύει συγκεντρώσεις και παρεμβάσεις στον χώρο του Μνημείου του Αγνώστου Στρατιώτη είναι πλέον γεγονός. Το Αυτόφωρο Μονομελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών επέβαλε ποινές φυλάκισης 9 μηνών με τριετή αναστολή σε 23 μέλη της συλλογικότητας Ρουβίκωνας, μετά την κινητοποίηση που πραγματοποίησαν μπροστά από το μνημείο, αναρτώντας πανό με πολιτικό περιεχόμενο.
Η υπόθεση θα μπορούσε κάλλιστα να θεωρηθεί «ακόμη ένα επεισόδιο» στη συχνή αντιπαράθεση μεταξύ του κράτους και ομάδων άμεσης δράσης. Όμως οι συγκεκριμένες καταδίκες έχουν ένα ιδιαίτερο βάρος: είναι οι πρώτες εφαρμογές μιας νομοθετικής ρύθμισης που έχει προκαλέσει έντονες συζητήσεις για τα όρια της δημοκρατικής έκφρασης, της διαμαρτυρίας και της συμβολικής χρήσης δημόσιων χώρων.
Ένας νόμος που γεννήθηκε σε καθεστώς έντασης
Η τροπολογία που θεσπίστηκε για τον Άγνωστο Στρατιώτη —λίγο μετά την απεργία πείνας του Πάνου Ρούτσι και τις αυθόρμητες συγκεντρώσεις μνήμης για τα θύματα των Τεμπών— απαγορεύει ρητά:
κάθε δημόσια υπαίθρια συνάθροιση
κάθε «αλλοίωση του χώρου» (όρος με εξαιρετικά ευρύ περιεχόμενο)
στο συγκεκριμένο σημείο της πλατείας Συντάγματος.
Η κυβέρνηση θεωρεί ότι το μνημείο πρέπει να «θωρακιστεί» ως εθνικός χώρος τιμής.
Η αντιπολίτευση και νομικοί κύκλοι μιλούν για «υπερβολική και αχρείαστη ποινικοποίηση της διαμαρτυρίας» και για ένα πλαίσιο που θυμίζει περισσότερο σφιχτή αστυνομοκρατία παρά σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος δικαίου.
Σε αυτό το περιβάλλον, η απόφαση του Αυτόφωρου μοιάζει με stress test για τον ίδιο τον νόμο.
Το περιστατικό: ένα πανό, λίγα λεπτά και 23 συλλήψεις
Το απόγευμα της Παρασκευής τα μέλη του Ρουβίκωνα άνοιξαν ένα πανό μπροστά από το μνημείο. Το μήνυμα του πανό ήταν οξύ, πολιτικό, σαφώς μέσα στο ύφος της συλλογικότητας. Η δράση ήταν σύντομη – μια ολιγόλεπτη «συμβολική παρέμβαση», όπως περιέγραψαν οι ίδιοι στο δικαστήριο.
Εντός λίγων λεπτών, όμως, το σύντομο happening μετατράπηκε σε επιχείρηση προσαγωγών· και, βάσει του νέου νόμου, οι προσαγωγές μετατράπηκαν αυτομάτως σε συλλήψεις.
Το δικαστήριο και οι ποινές
Το Αυτόφωρο Πλημμελειοδικείο:
έκρινε ένοχους και τους 23 για παραβίαση των απαγορεύσεων στον χώρο του μνημείου
επέβαλε ποινή 9 μηνών φυλάκισης με αναστολή
αναγνώρισε το ελαφρυντικό των «μη ταπεινών αιτίων»
Παράλληλα, αθώωσε όλους τους κατηγορούμενους για δύο ακόμη αδικήματα που τους είχαν αποδοθεί:
βία κατά υπαλλήλων
άρνηση δακτυλοσκόπησης
Η απόφαση υιοθέτησε στο σύνολό της την εισαγγελική πρόταση.
Το ευρύτερο πλαίσιο: σύγκρουση δύο αντιλήψεων
Η υπόθεση δεν αφορά απλώς μια ομάδα ακτιβιστών και μία ποινική πράξη. Αγγίζει ένα βαθύτερο ζήτημα που θυμίζει διαρκώς ότι η δημοκρατία δεν είναι μόνο θεσμοί αλλά και ουσία:
Πόση ελευθερία έκφρασης επιτρέπεται σε έναν δημόσιο χώρο;
Ποιος αποφασίζει ποια μνημεία είναι «απόλυτα ουδέτερα» και ποια όχι;
Πότε η προστασία του δημόσιου χώρου καταλήγει σε φίμωση πολιτικού μηνύματος;
Ο Άγνωστος Στρατιώτης, πέρα από εθνικό σύμβολο, έχει μετατραπεί de facto σε σημείο μνήμης για τα Τέμπη, σε χώρο θρήνου και συμβολικών δράσεων. Αυτό ακριβώς ενοχλεί την κυβέρνηση, που επιδιώκει την πλήρη «αποπολιτικοποίηση» του χώρου.
Μόνο που —όπως πάντα στην πολιτική— η προσπάθεια αποπολιτικοποίησης καταλήγει να γίνεται πολιτική πράξη από μόνη της.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 12/11
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
