Σύμφωνα με τις κυβερνητικές εξαγγελίες, προβλέπονται γραπτές προαγωγικές εξετάσεις σε όλες τις τάξεις του λυκείου με επιλογή των θεμάτων από τράπεζα θεμάτων διαβαθμισμένης δυσκολίας. Του συστήματος αυτού υπάρχουν υποστηρικτές και μάλιστα από διαφορετικούς πολιτικούς χώρους. Τεκμηριώνουν την άποψή τους επισημαίνοντας ότι σε γενικές γραμμές το επίπεδο των μαθητών είναι χαμηλό. Για κάποιους μαθητές λοιπόν, λένε, η τράπεζα θεμάτων μπορεί να λειτουργήσει ως κίνητρο για να μελετήσουν. Εξάλλου, γιατί να προβιβάζονται όλοι οι μαθητές; Κάποιοι πρέπει ν’ απορρίπτονται ή να μένουν ανεξεταστέοι και να επιχειρούν ξανά το Σεπτέμβριο. Αλήθεια, τον Σεπτέμβριο τα θέματα θα επιλέγονται πάλι από τράπεζα θεμάτων ή όχι; Οι υποστηρικτές αυτού του συστήματος ισχυρίζονται επιπλέον ότι με την τράπεζα θεμάτων θα επιτευχθεί μεγαλύτερη αξιοπιστία στην επιλογή των θεμάτων, αρκεί σ’ αυτή να συμπεριλαμβάνονται θέματα κατόπιν αξιολόγησης, που δεν είχε γίνει την προηγούμενη περίοδο εφαρμογής της (2013-2014).
Όλες οι απόψεις είναι σεβαστές, μεγαλύτερη βαρύτητα όμως έχουν όσες λαμβάνουν υπόψη τους όλες τις παραμέτρους. Παρά τις όποιες διαφοροποιήσεις της νέας τράπεζας θεμάτων, που ακούγεται ότι θα επέλθουν, δεν μπορεί να παραγνωριστεί η εμπειρία του σχολικού έτους 2013-2014 στην Α΄ τάξη του ΓΕ.Λ, ενώ πρέπει να ληφθούν υπόψη και ορισμένες ακόμη διαπιστώσεις. Πιο συγκεκριμένα:
α) Την περίοδο 2013-2014, κατά την οποία εφαρμόστηκε η Τράπεζα Θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας (ΤΘΔΔ), αυξήθηκε ο αριθμός των μετεξεταστέων φθάνοντας σχεδόν στο 24% σε όλη την Ελλάδα, ενώ μετά τη διόρθωση που έγινε στο σύστημα εξαγωγής των αποτελεσμάτων, το ποσοστό έπεσε στο 16% - για να απορριφθεί τελικά το 10% των μαθητών! Σε συνδυασμό με την αυστηροποίηση της προαγωγής (πλέον με βάση το 10), ακόμη και αν η αποτυχία δεν αυξηθεί και κυμανθεί στα ίδια με τότε ποσοστά, μεγάλος αριθμός μαθητών θα στραφεί προς τη μη τυπική εκπαίδευση και κυρίως στην ιδιωτική, ενώ αρκετά παιδιά ενδέχεται να εγκαταλείψουν εντελώς κάθε μορφή εκπαίδευσης. Έτσι λοιπόν η εφαρμογή της ΤΘΔΔ θα έχει ως αποτέλεσμα, πέραν του αρνητικού κοινωνικού αντίκτυπου, στην ήδη παρατηρούμενη συρρίκνωση των μαθητών να προστεθεί και η προαναφερθείσα μαθητική διαρροή.
β) Η τελευταία με τη σειρά της θα οδηγήσει σε μεγάλο αριθμό υπεραριθμιών, καθώς και μετακινήσεων εκπαιδευτικών σε πολλά σχολεία -όχι κατ’ ανάγκην γειτονικά- για συμπλήρωση ωραρίου, οργανικές θέσεις θα χαθούν και όσες προκύπτουν θα είναι μόνο από συνταξιοδοτήσεις, κι αυτές σαφώς μειωμένες, αφού προηγουμένως θα έχει ελαττωθεί ο αριθμός των μαθητών και δεν θα δικαιολογείται πλέον οργανική θέση. Επομένως μεταθέσεις, αποσπάσεις και διορισμοί θα μειωθούν στο ελάχιστο και ίσως σε κάποιες περιπτώσεις ειδικοτήτων μηδενιστούν!
γ) Άλλη μία συνέπεια από την εφαρμογή της ΤΘΔΔ θα είναι ότι ακόμη περισσότεροι μαθητές θα προστρέξουν στη συνδρομή των φροντιστηρίων, και μάλιστα σε μια παρατεταμένη περίοδο οικονομικής δυσχέρειας για τους πολίτες. Δεν είναι τυχαίο ότι οι εκπρόσωποι των φροντιστών επικροτούν την τράπεζα θεμάτων, την αύξηση των εξετάσεων κ.λπ., επειδή γνωρίζουν ότι με την εφαρμογή αυτών των αλλαγών θα αυξηθεί η πελατεία τους. Μόνο με την τράπεζα θεμάτων το 2013-2014 αυξήθηκε ο αριθμός των μαθητών της Α΄ Λυκείου στα φροντιστήρια κατά 15%. Βέβαια ο πραγματικός λόγος υποστήριξης της ΤΘΔΔ αποκρύπτεται και εμφανίζονται άλλοι ισχυρισμοί, που μπορούν ν’ αποσπάσουν ευκολότερα τη συναίνεση της κοινωνίας, όπως είναι η μεγαλύτερη αξιοπιστία στην αξιολόγηση των μαθητών, η αναβάθμιση της ποιότητας της παρεχόμενης εκπαίδευσης, η προαγωγή της αριστείας κ.λπ.
δ) Πρέπει να κατανοήσουμε ότι άλλο πράγμα είναι η δημιουργία μιας τράπεζας θεμάτων με θέματα και ασκήσεις που θα πληρούν συγκεκριμένες προδιαγραφές και συγκεκριμένους στόχους, στην οποία θα μπορούν να καταφεύγουν καθηγητές και μαθητές, και άλλο, όπως έγινε το 2013-2014, η δημιουργία μιας τράπεζας θεμάτων, όπου ο καθένας αναρτά ό,τι θεωρεί κατάλληλο και από την οποία θα επιλέγονται με κλήρωση θέματα για τις προαγωγικές εξετάσεις των μαθητών του λυκείου. Στη δεύτερη περίπτωση, η τράπεζα θα καταστήσει το μάθημα καθαρά φροντιστηριακό, δηλ. θα το μετατρέψει σε μια μηχανιστική διαδικασία μάθησης μηχανισμών και μεθόδων επίλυσης των θεμάτων που θα περιλαμβάνονται στην τράπεζα. Με άλλα λόγια, με την εφαρμογή της ΤΘΔΔ, θα αγνοείται πλήρως η εμβάθυνση στη διδακτέα ύλη και η καλλιέργεια της κριτικής σκέψης, αυτά για τα οποία οι εκπαιδευτικοί αγωνίζονται, έστω κι αν δεν επιτυγχάνονται σε όλες τις περιπτώσεις.
ε) Όταν τα θέματα κληρώνονται από τράπεζα θεμάτων, υπεισέρχεται όπως είναι φυσικό ο παράγοντας τύχη, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται ανισότητες μεταξύ των μαθητών των σχολείων της χώρας, αφού μπορεί σε κάποια σχολεία να κληρωθούν πιο δύσκολα θέματα απ’ ό,τι σε κάποια άλλα! Θα αντιτείνει κάποιος ότι το ίδιο θα μπορούσε να συμβεί αν όλα τα θέματα τα έβαζαν οι διδάσκοντες. Οι διδάσκοντες όμως κατά κανόνα προσαρμόζουν τα ζητούμενα στη δυναμική των μαθητών του τμήματος στο οποίο διδάσκουν αλλά και στην ύλη στην οποία επιτεύχθηκαν στο μεγαλύτερο βαθμό οι διδακτικοί στόχοι. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι τώρα οι βαθμοί όλων των τάξεων του λυκείου θα λαμβάνονται υπόψη για τη διαμόρφωση του βαθμού του εξαγγελθέντος Εθνικού Απολυτηρίου, το οποίο σε αρκετές περιπτώσεις είναι ένα εκ των προσόντων εξεύρεσης εργασίας. Γίνεται εύκολα κατανοητό ότι η διαφοροποίηση του βαθμού δυσκολίας των θεμάτων από σχολείο σε σχολείο, άρα και των επιδόσεων των μαθητών, θα επηρεάσει σε σημαντικό βαθμό τη διαμόρφωση του βαθμού του Εθνικού Απολυτηρίου. Πολύ χειρότερα βέβαια θα είναι τα πράγματα αν και εφόσον το Εθνικό Απολυτήριο παίξει ρόλο και για την πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Εκτός αν η κλήρωση θα είναι ίδια για όλα τα σχολεία, οπότε τότε θα μιλάμε για Πανελλαδικού τύπου εξετάσεις από την Α’ ΓΕ.Λ!
Η γνώμη μου είναι ότι καλούμαστε να εφευρίσκουμε τρόπους που να βελτιώνουν τη μαθησιακή διαδικασία και να την καθιστούν πιο αποτελεσματική, ώστε κάθε φορά να διαμορφώνει περισσότερα και σε μεγαλύτερο βαθμό καλλιεργημένα και ευτυχισμένα παιδιά, και όχι μόνο να υλοποιούμε διαπιστωτικούς μηχανισμούς μέσω περισσότερων εξετάσεων, αλλαγής του τρόπου των εξετάσεων κ.λπ., μηχανισμούς που απλώς θα κατηγοριοποιούν τα παιδιά, και εκεί να τελειώνουν όλα! Η έμφαση πρέπει να δοθεί στη διαρκή βελτίωση όλων, επειδή αυτό συνιστά πρόοδο, και όχι στη διάκριση κακών, μέτριων, καλών και άριστων μαθητών. Το ζητούμενο δεν είναι να κατηγοριοποιήσουμε σχολεία, εκπαιδευτικούς και μαθητές, σκοπός δεν είναι να δημιουργήσουμε σχολεία αρίστων, αλλά άριστα σχολεία για όλους!
*Εκπαιδευτικός, Τακτικός αιρετός ΠΥΣΔΕ ν. Κορινθίας
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 14/12
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
