Thumbnail
Ο διττός ρόλος του εκπαιδευτικού στο ελληνικό σχολείο

Γράφει ο Παντελής Γαλίτης

Το απόφθεγμα «κάθε πέρσι και καλύτερα» φαίνεται να ταιριάζει ολοένα και περισσότερο στην λειτουργία των σχολικών μονάδων όσον αφορά στο συνεχώς αυξανόμενο εργασιακό εξωδιδακτικό φορτίο που τους ανατίθεται, χωρίς να υπάρχει η ανάλογη μέριμνα λειτουργικής διαχείρισής του.

Τα συνεχώς διαμορφούμενα εκπαιδευτικά δεδομένα, σε συνδυασμό ή προσδιοριζόμενα από τις κοινωνικές εξελίξεις, διαμορφώνουν ένα εκπαιδευτικό τοπίο, το οποίο τείνει να προσδιορίζεται από συνεχείς μεταβολές, μετατροπές και μεταρρυθμίσεις. Κάποιες από αυτές είναι ευπρόσδεκτες, αφού φαίνεται να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της σύγχρονης κοινωνικής πραγματικότητας. Άλλες δεν καταφέρνουν να δικαιολογήσουν την προσπάθεια εφαρμογής τους. Σε κάθε περίπτωση, η εκπαιδευτική κοινότητα καλείται να εφαρμόσει τις εκάστοτε εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις και να υλοποιήσει καινοτόμα εκπαιδευτικά προγράμματα προς όφελος των μαθητών/-τριών. Κάθε καινοτόμα ενέργεια, ενώ επιχειρεί να προσθέσει σε χρήσιμες εκπαιδευτικές εμπειρίες στους μαθητές/-τριες, προσθέτει επιπλέον γραφειοκρατικό φορτίο στο ήδη δυσβάστακτο των εκπαιδευτικών μονάδων.

Ενδεικτικά παραδείγματα αποτελούν τα παρακάτω:

  • Η – καλοδεχούμενη φυσικά – προσπάθεια αναβάθμισης της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης με την εφαρμογή του προγράμματος: Μια Νέα Αρχή στα ΕΠΑΛ  (ΜΝΑΕ). Το πρόγραμμα αυτό, προτείνει για τα Επαγγελματικά Λύκεια μια δέσμη παρεμβάσεων, οι οποίες, υποστηριζόμενες από το ΕΣΠΑ 2014 – 2020, σκοπό έχουν να ενισχύσουν την παρουσία, τον ρόλο και την λειτουργία της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης. Η – επαναλαμβάνουμε,  καλοδεχούμενη – δέσμη αυτή παρεμβάσεων στηρίζει μεταξύ άλλων:
  1. Σχέδια Δράσης που υλοποιούνται στα ΕΠΑΛ, στο πλαίσιο του προγράμματος ΜΝΑΕ
  2. Τον θεσμό του Συμβούλου – Καθηγητή
  3. Την τοποθέτηση Ψυχολόγων ΠΕ 23 στα ΕΠΑΛ
  4. Την τοποθέτηση εκπαιδευτικών ΠΕ 02 και ΠΕ 03 στην Α΄ ΕΠΑΛ στο πλαίσιο ενισχυτικής διδασκαλίας, προκειμένου να υποστηριχθούν οι αδύναμοι μαθητές /-τριες

Και ακόμη:

  • Σε πολλά Επαγγελματικά Λύκεια της χώρας εφαρμόζεται το Μεταλυκειακό Έτος – Τάξη Μαθητείας εδώ και τέσσερα (4) έτη, το οποίο υποστηρίζει Μαθητεία των αποφοίτων των ΕΠΑΛ, η οποία υλοποιείται κατά κύριο λόγο στην αγορά εργασίας κάτω από την εποπτεία εκπαιδευτικών των Επαγγελματικών Λυκείων. Μία ημέρα την εβδομάδα πραγματοποιείται εργαστηριακό μάθημα στους χώρους των ΕΠΑΛ.

 Και ακόμη:

  • Πολλά σχολεία της χώρας υποδέχονται τους πρόσφυγες μαθητές, για τους οποίους ιδρύονται και λειτουργούν σε αυτά Τάξεις Υποδοχής Ι και ΙΙ – ΖΕΠ (Ζώνες Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας).

Οι παραπάνω, αποτελούν ενδεικτικές μόνο αναφορές σε σημαντικές – καινοτόμες σε αρκετές περιπτώσεις – εκπαιδευτικές δράσεις. Δράσεις, που όμως απαιτούν πολλές εργατοώρες, επιπλέον των ήδη υφισταμένων και καθορισμένων  για την λειτουργία των σχολείων μας.  

Είναι γνωστό ότι οι εκπαιδευτικοί στα σχολεία αναλαμβάνουν, εκτός του λειτουργήματος της διδασκαλίας και επιπρόσθετο εξωδιδακτικό έργο (υπεύθυνοι τμημάτων, υπεύθυνοι εργαστηρίων, γραμματειακή υποστήριξη, κλπ.). Όμως, ο ολοένα διογκούμενος εργασιακός φόρτος που συνεπάγεται η διοικητική και γραφειοκρατική διεκπεραίωση των εργασιών υποστήριξης των εκάστοτε εφαρμοζόμενων στην σχολική μονάδα εκπαιδευτικών προγραμμάτων, σε συνδυασμό με τις πάγιες διοικητικές και λοιπές υποχρεώσεις, δημιουργούν ασφυκτικές εργασιακές συνθήκες για το εκπαιδευτικό προσωπικό και την Διεύθυνση του σχολείου.

Παράλληλα, η μη πρόσληψη μόνιμου εκπαιδευτικού προσωπικού τα τελευταία χρόνια, έχει λειτουργήσει ιδιαίτερα αρνητικά τόσο στην έγκαιρη και αποτελεσματική κάλυψη των διδακτικών ωρών και της γενικότερης εύρυθμης λειτουργίας των σχολικών μονάδων, όσο και στην ολοένα εντεινόμενη αναστάτωση  της λειτουργίας των σχολείων, αφού ένα πλήθος συναδέλφων αναπληρωτών μειωμένου ή πλήρους ωραρίου καλείται, στις περισσότερες περιπτώσεις μετά την έναρξη του σχολικού έτους και σε αρκετές από αυτές στο μέσο της σχολικής χρονιάς, προκειμένου να «μπαλώσει» διδακτικές «τρύπες».  Η μη ύπαρξη σταθερότητας στην υπηρέτηση του εκπαιδευτικού προσωπικού διαμορφώνει ένα δύσκολα διαχειρίσιμο εργασιακό περιβάλλον για την Διεύθυνση ενός σχολείου. Φυσικά, σε καμία περίπτωση δεν υπονοείται ότι οι συνάδελφοι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί είναι ανεπιθύμητοι ή ότι αποτελούν την αιτία δημιουργίας αναστάτωσης στις σχολικές μονάδες. Ξεκάθαρα δηλώνεται ότι αν οι εκπαιδευτικοί αυτοί είχαν προσληφθεί έγκαιρα με οργανικές τοποθετήσεις, το εργασιακό τοπίο των σχολείων θα ήταν ασύγκριτα ηπιότερο, με αυτονόητα ευνοϊκές προεκτάσεις στην εκπαίδευση και στην, γενικότερα, ολόπλευρη διαπαιδαγώγηση των μαθητών/-τριών μας. 

Δυστυχώς, η αυτονόητη και, θεσμοθετημένη άλλωστε (Βλ.: Ν. 1586/1985/ΦΕΚ 167 Α΄/30-9-1985 με θέμα: «Δομή και λειτουργία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και άλλες διατάξεις,), υποστήριξη της λειτουργίας των σχολείων με διοικητικό και βοηθητικό προσωπικό, δεν τίθεται καν προς συζήτηση. Σύμφωνα με τον Ν. 1566/1985: «6. Σε κάθε σχολική μονάδα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με μαθητές πάνω από διακόσιους (200) λειτουργεί γραμματεία, στην οποία τοποθετείται ένας διοικητικός υπάλληλος κατηγορίας ΠΕ, ΤΕ ή ΔΕ. Στη γραμματεία των λυκείων που έχουν περισσότερους από πεντακόσιους (500) μαθητές τοποθετείται και δεύτερος γραμματέας, καθώς και τρίτος, αν έχουν περισσότερους από οκτακόσιους (800) μαθητές. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, Προεδρίας της Κυβέρνησης και Οικονομικών μπορεί να οριστεί ότι σε κάθε 12θέσιο και πάνω δημοτικό σχολείο τοποθετείται διοικητικός υπάλληλος ως γραμματέας αυτού. 7. Σε κάθε λύκειο ή γυμνάσιο ή τεχνική - επαγγελματική σχολή, με μαθητές πάνω από διακόσιους (200), καθώς και σε κάθε δεκαθέσιο και πάνω δημοτικό σχολείο, τοποθετείται ένας κλητήρας - επιστάτης - φύλακας νυκτοφύλακας» (άρθρο 19). Εξάλλου, η ανάγνωση και μόνο των καθηκόντων των Γραμματέων των σχολείων, είναι αρκετή από μόνη της για να τονίσει την σημαντικότητα της προσφοράς του έργου τους στην εύρυθμη λειτουργία  ενός σχολείου: 

«Οι Γραμματείς των σχολείων Μ.Ε. έχουν όλα τα δικαιώματα και καθήκοντα που απορρέουν από το Π.Δ. 611/77.

Τα ειδικότερα καθήκοντα των γραμματέων στα σχολεία ορίζονται ως εξής:

- Τηρούν το πρωτόκολλο του σχολείου (εισερχόμενα, εξερχόμενα έγγραφα, τοποθέτηση στους επιμέρους φακέλους) σύμφωνα με τις οδηγίες του διευθυντή του σχολείου.

- Συγκεντρώνουν τα ημερήσια δελτία απουσιών.

- Καταγράφουν τις απουσίες στα βιβλία "απουσιών"

- Καταγράφουν το "Ευρετήριο" των μαθητών

- Καταγράφουν τα μισθολογικά στοιχεία των υπαλλήλων του σχολείου από τις μισθολογικές καταστάσεις στα ειδικά βιβλία μισθοδοσίας.

- Συμπληρώνουν τις βεβαιώσεις αποδοχών στο τέλος του έτους για τις οικονομικές εφορίες.

- Δακτυλογραφούν οποιοδήποτε έγγραφο, βεβαιώσεις κλπ του σχολείου

- Καταγράφουν τα στοιχεία των μαθητών όχι όμως και την βαθμολογία.
α)στα ατομικά δελτία των μαθητών.
β) στο Μητρώο μαθητών
γ)στους ελέγχους των μαθητών
δ)στα απολυτήρια, ενδεικτικά, αποδεικτικά κλπ.
( Η καταγραφή της βαθμολογίας είναι έργο του Διευθυντή του σχολείου, του Υποδιευθυντή και της υπό την Προεδρία του πρώτου ειδικής επιτροπής από καθηγητές κλάδων Α3, Α4, και Α9 χωρίς να αποκλείονται οι άλλοι κλάδοι καθηγητών, με τη συμμετοχή του γραμματέα του σχολείου.)

- Αντιγράφουν τα δελτία κινήσεως του σχολείου, τα ωρολόγια προγράμματα διδασκαλίας, τα στατιστικά στοιχεία, τα πρακτικά του συλλόγου καθηγητών, Διευθυντή σχολείου, σχολικής εφορίας, τις μισθοδοτικές καταστάσεις ( τα οποία συντάσσονται από τον Διευθυντή, υποδιευθυντή του σχολείου ή εξουσιοδοτημένους καθηγητές για αυτά, εφ` όσον το επιθυμούν).

- Εκτελεί κάθε γραφική εργασία του σχολείου που δεν αναφέρεται στην Παρούσα διαταγή ( εγγραφή μαθητών, υλικό σχολείου, βιβλιοθήκη κλπ )» (Η /2467/02-03-1983 Εγκύκλιος ΥΠ.Ε.Π.Θ.)

Όσον αφορά στα καθήκοντα των Επιστατών – Κλητήρων:

«ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΕΠΙΣΤΑΤΩΝ ΚΑΙ ΚΑΘΑΡΙΣΤΡΙΩΝ ή ΚΑΘΑΡΙΣΤΩΝ ΤΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ κ.λ.π. ΠΟΥ ΕΠΟΠΤΕΥΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΥΠ.Ε.Π.Θ.

1. Το βοηθητικό προσωπικό του σχολείου (επιστάτης, κλητήρας κ, λ. π, ) έ­χουν όλα τα δικαιώματα αλλά και καθήκοντα που απορρέουν από τη σχετική νο­μοθεσία που διέπει τους δημοσίους υπαλλήλους (Π.Δ.611/1977).

2. Υπακούουν στο συλλογικό όργανο των διδασκόντων στο σχολείο σύλλογο δασκάλων ή καθηγητών, στο Δ/ντή του σχολείου ή τον νόμιμο αναπληρωτή του σε θέματα βοηθητικής εργασίας του σχολείου.

3. Το ωράριο εργασίας των επιστατών είναι αυτό των δημοσίων υπηρεσιών και όχι των σχολείων. Σε περίπτωση που το ωράριο του επιστάτη δεν συμπληρώ­νεται κατά τις ώρες λειτουργίας του σχολείου τότε αυτός προσέρχεται και συμ­πληρώνει το ωράριο του εκτελώντας υπηρεσία τις απογευματινές ώρες στη βιβλιο­θήκη του σχολείου, σύμφωνα με τις οδηγίες του υπεύθυνου της Βιβλιοθήκης ή εκτελεί καθήκοντα που προβλέπονται από την παρούσα εγκύκλιο.

4. Σε περίπτωση που (η-ο) σύζυγος του επιστάτη λειτουργεί κυλικείο απα­γορεύεται στον επιστάτη-ια να παραμένει στο κυλικείο, να μεταφέρει καφέδες, να πωλεί διάφορα είδη κ. λ. π. Παράβαση του παρόντος εδαφίου ύστερα από καταγγελία επισύρει τη ποινή της απολύσεως σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.

5. Φυλάσσει και αυτός τα κλειδιά του σχολείου και της βιβλιοθήκης και είναι συνυπεύθυνος για την ασφάλεια τους.

6. Ανοίγει και κλείνει το σχολείο και τη βιβλιοθήκη τις ορισμένες ώρες λειτουργίας τους, όπως και τα παράθυρα όλων των γραφείων και αιθουσών του σχολείου.

7. Επιβλέπει την καθαρίστρια για τον καλό καθαρισμό--όλων ανεξαρτήτως των χώρων τού σχολείου και της βιβλιοθήκης και κατά τους διαγωνισμούς ή όταν παρίσταται ανάγκη ο επιστάτης και ο καθαριστής-τρια του σχολείου τακτοποιούν τα θρανία και τις καρέκλες στις αίθουσες διαγωνισμών ή σχολικών εορτών κ.λ π

8. Παραλαμβάνει τους μισθούς του κύριου και βοηθητικού προσωπικού από το Δημόσιο κ.λ.π ταμείο πληρωμών.

9. Χτυπάει το κουδούνι για την είσοδο-έξοδο των μαθητών σύμφωνα με τις οδηγίες του Δ/ντού του σχολείου.

10. Οι επιστάτες, έχουν δικό του τραπεζογραφείο στην αίθουσα της βιβλιο­θήκης του σχολείου ή στον προθάλαμο του γραφείου Δ/ντού του Σχολείου αν δεν υπάρχει βιβλιοθήκη .
Στη δεύτερη περίπτώση με τη λειτουργία της βιβλιοθήκης εγκαθίσταται αμέσως και οριστικά στην βιβλιοθήκη, Ο Δ/ντής του Σχολείου και η Σχολ. Εφορεία φροντίζουν για την κατάλληλη διευθέτηση του χώρου παραμονής του επιστάτη γι αυτό η συστηματική παραμονή του επιστάτη στο γραφείο διδασκόντων δασκάλων ή καθηγητών πρέπει να αποφεύγεται»

11. Όταν δεν εκτελούν εξωτερική και άλλη υπηρεσία παραμένουν στο γραφείο τους επιτηρώντας τους μαθητές ή δανείζοντας τους βιβλία σύμφωνα με τις οδηγίες του υπεύθυνου της βιβλιοθήκης.

12. Όπου δεν υπάρχει Γραμματέας σχολείου, ο επιστάτης σφραγίζει φακέλλους, τους συρράβει όπως επίσης σφραγίζει και φυλλομετρά και επικολλά τις κόλλες διαγωνισμού, τεστ, και χειρίζεται τον πολύγραφο κλπ.

13. Μεταφέρει την αλληλογραφία του σχολείου και της βιβλιοθήκης στο ταχυδρομείο ή σε Τράπεζες, οργανισμούς, ιδιώτες κλπ και το αντίθετο προς το σχολείο»

14. Αγοράζει ότι χρειάζεται για να αντιμετωπιστούν οι τρέχουσες ανάγκες του σχολείου (γραφική ύλη, απορρυπαντικά κ,λ.π.)

15. Αναζητά τους κατάλληλους τεχνίτες για την επιδιόρθωση φθορών ή αντικατάσταση ή επισκευή οιονδήποτε αντικειμένων στους χώρους του σχολείου (υδραυλικούς, ηλεκτρολόγους, μαραγκούς σιδηρουργούς κ.λ.π) και αναφέρει στον Δ/ντή του σχολείου την αποκατάσταση των ζημιών και σε κάθε περίπτωση συνεργάζεται και υπακούει στις εντολές των προϊσταμένων του.

16. Φροντίζει με τη συνεργασία των Μαθητ, Κοινοτήτων και την καθαρί­στρια ώστε να αφαιρούνται από τους τοίχους με κατάλληλα μέσα τα διάφορα συνθήματα και άλλες ασχήμιες ώστε ο εξωτερικός περίβολος του σχολείου να είναι καθαρός,

17. Ανοίγει και σβύνει το καλοριφέρ, σώματα ηλεκτρικά ή μη για την θέρμανση ή αερισμό των χώρων όπου αυτά υπάρχουν.

18. Μεταφέρει ,εφ΄ όσον δεν είναι αναγκαίος ο εργάτης, βιβλία ή άλλα αντικείμενα του σχολείου ή της βιβλιοθήκης από τον τόπο εκφορτώσεως στους χώρους του σχολείου ή της Βιβλιοθήκης και το αντίθετο στους χώρους της φόρτωσης.» (Η/2136/24-02-1983 Εγκύκλιος ΥΠ.Ε.Π.Θ.)

Οι παραπάνω εργασίες, όπως γίνεται κατανοητό, εφόσον δεν υφίσταται γραμματέας και βοηθητικό προσωπικό, αναλαμβάνεται από την Διεύθυνση και το εκπαιδευτικό προσωπικό του σχολείου, με ό, τι αυτό συνεπάγεται σε βάρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

Η τοποθέτηση διοικητικού υπαλλήλου στις σχολικές μονάδες, καθώς και η τοποθέτηση επιστάτη – κλητήρα –φύλακα στα σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης αποτελεί αδήριτη αναγκαιότητα, η οποία θα συμβάλει τόσο στην αποτελεσματικότερη ενσωμάτωση και διαχείριση των καινοτόμων εκπαιδευτικών δράσεων στα σχολεία, όσο στον απεγκλωβισμό του χρόνου των εκπαιδευτικών από περαιτέρω ετερόκλητες και χρονοβόρες εξωδιδακτικές υποχρεώσεις, προκειμένου να εξευρεθεί και να εξοικονομηθεί περισσότερος λειτουργικός χρόνος επικοινωνίας με τους μαθητές /-τριες.

Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα

Παραιτήθηκε διευθυντής σχολείου που απειλήθηκε με καθαίρεση και πειθαρχικές ποινές επειδή αντιτάχθηκε σε αυτή στην αξιολόγηση

Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - έως 17 Απριλίου

Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 17/4

2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη

Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)

ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα

Google news logo Ακολουθήστε το Alfavita στo Google News Viber logo Ακολουθήστε το Alfavita στo Viber

σχετικά άρθρα

hoynta.jpg
Μνήμες από την εκπαίδευση επί Χούντας: Το πειθαρχικό δίκαιο για τους εκπαιδευτικούς και το ποινολόγιο για τους μαθητές
57 χρόνια πριν τα σχολεία, οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές
Μνήμες από την εκπαίδευση επί Χούντας: Το πειθαρχικό δίκαιο για τους εκπαιδευτικούς και το ποινολόγιο για τους μαθητές
dictionary-lexiko-xenes_glosses-foreign_lagnuage.jpg
Πως λέμε στα ελληνικά: σέλφι, σπικάζ, ρίαλ εστέιτ ή μπίζνες πλαν;
Επειδή σε λίγο, για να επικοινωνήσουμε μεταξύ μας ή για να δούμε τηλεόραση, θα χρειαζόμαστε πτυχίο αγγλικής φιλολογίας, μήπως είναι πιο εύκολο να τα...
Πως λέμε στα ελληνικά: σέλφι, σπικάζ, ρίαλ εστέιτ ή μπίζνες πλαν;