Απάντηση στη ΠΕΦ, από φιλόλογους που διδάσκουν Ιστορία σε σχολεία της ΔΕ

Όσες και όσοι υπογράφουμε αυτό το κείμενο είμαστε φιλόλογοι που διδάσκουμε Ιστορία σε σχολεία της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Θεωρούμε ότι το συγκεκριμένο μάθημα ποτέ δεν αντιμετωπίστηκε με σοβαρότητα, με αποτέλεσμα να καταλήξει ίσως το πιο απωθητικό αντικείμενο της σχολικής ζωής. Νομίζουμε ότι για πρώτη φορά το ΙΕΠ κατέβαλε μια σοβαρή προσπάθεια να φέρει έναν αέρα αλλαγής στα προγράμματα σπουδών. Ανέθεσε τη μελέτη σε επιστήμονες με σημαντικό ερευνητικό έργο όσον αφορά την Ιστορία και τη διδακτική της, οι οποίοι κατέθεσαν ένα σύνολο προτάσεων που θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση μιας ουσιαστικής συζήτησης για τη  μεταβολή του τοπίου στη διδασκαλία της Ιστορίας.

Οι οποιεσδήποτε αλλαγές προτείνονται σχετικά με την εκπαίδευση είναι λογικό να επιφέρουν αντιρρήσεις και επιφυλάξεις. Η συνολική απόρριψη όμως των προτάσεων της επιτροπής του ΙΕΠ – και μάλιστα ως αντιεπιστημονικών -  εκ μέρους του Διοικητικού Συμβουλίου της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων (ΠΕΦ) προκαλεί την απορία μας. Ως διδάσκοντες με στοιχειώδεις γνώσεις στη διδακτική της Ιστορίας γνωρίζουμε ότι οι προτεινόμενες αλλαγές δεν αποτελούν καινά δαιμόνια. Έχουν στηριχθεί σε έρευνες και επιστημονικά πορίσματα δεκαετιών, ενώ πολλές από αυτές εφαρμόζονται με επιτυχία σε άλλα εκπαιδευτικά συστήματα.

Με το κείμενο αυτό λοιπόν επιθυμούμε να διατυπώσουμε τις σκέψεις μας πάνω στις παρατηρήσεις της ΠΕΦ και να διαχωρίσουμε τη θέση μας, ώστε να γίνει σαφές ότι οι απόψεις του Διοικητικού της Συμβουλίου δεν εκφράζουν το σύνολο των φιλολόγων, ιδίως εκείνων που διδάσκουν Ιστορία.

1. Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΠΕΦ εκφράζει τους φόβους του ότι θα παραβιαστεί η αντικειμενικότητα της διδασκαλίας της Ιστορίας, αγνοώντας, ή κάνοντας ότι αγνοεί, πως η Ιστορία είναι μια κοινωνική επιστήμη που αποδέχεται την πολλαπλότητα των ιστορικών εκδοχών. Η άποψη ότι η ιστορική αλήθεια είναι μία και μοναδική και εκφράζεται από το σχολικό εγχειρίδιο,  είναι αντιεπιστημονική και ξεπερασμένη: στην πραγματικότητα αποσκοπεί στη διδασκαλία μίας επίσημης και προεπιλεγμένης – από ποιον άραγε; -  ιστορικής εκδοχής. Αυτή η αντιεπιστημονική αντιμετώπιση της Ιστορίας συνδέεται στενά με την «μέθοδο» της αποστήθισης, που βασανίζει, εδώ και δεκαετίες, γενιές και γενιές μαθητών, καταργώντας κάθε έννοια κριτικής σκέψης∙ κάτι που μάλλον ποτέ δεν ενόχλησε το ΔΣ της ΠΕΦ.   Επιπλέον, αυτός ο φόβος απέναντι στους εκπαιδευτικούς  καταδεικνύει και μια άποψη σχετικά με το πώς πρέπει να λειτουργούν οι δάσκαλοι: ως απλά εκτελεστικά όργανα, χωρίς γνώμη και πρωτοβουλία. Άλλωστε, οι προτάσεις της επιτροπής δεν μιλούν για πλήρη ελευθερία του διδάσκοντα αλλά για δυνατότητα επιλογής ανάμεσα σε εγκεκριμένα βιβλία.
2. Μας βρίσκουν κάθετα αντίθετους οι απόψεις του ΔΣ της ΠΕΦ όσον αφορά την καλλιέργεια εθνικής συνείδησης ως πρώτιστο -και μάλλον μοναδικό- μέλημα της ιστορικής εκπαίδευσης. Θεωρούμε ότι η ιστορική εκπαίδευση θα πρέπει επιτέλους να απεμπολήσει το φρονηματιστικό της χαρακτήρα και να ανοίξει άλλους ορίζοντες στους μαθητές. Η ιστορική γνώση ούτως ή άλλως συμβάλλει στη διαμόρφωση ταυτότητας τόσο των νέων όσο και των μεγαλύτερων, εφόσον όλοι ανατρέχουμε στο παρελθόν προκειμένου να κατανοήσουμε καλύτερα τον κόσμο στον οποίο ζούμε. Ας προσφέρουμε λοιπόν στα παιδιά ευρύτερα πεδία γνώσης ώστε να τα βοηθήσουμε να διαμορφώσουν μια πολύπλευρη κι όχι μονοδιάστατη ταυτότητα .
3. Δεν κατανοούμε πού ακριβώς έγκειται η αντίρρηση του ΔΣ της ΠΕΦ όσον αφορά την «πλουραλιστική και ανεκτική εθνική ταυτότητα» που προτείνει η επιτροπή του ΙΕΠ αναφορικά με τους στόχους διδασκαλίας της Ιστορίας.  Γιατί πιστεύει ότι αποτελεί αντιφατική διατύπωση;  Σε μια πολυπολιτισμική κοινωνία, όπως είναι η ελληνική τα τελευταία 25 χρόνια, η εθνική ταυτότητα, όχι μόνο μπορεί αλλά και επιβάλλεται να είναι πλουραλιστική και ανεκτική. Εκτός αν το ΔΣ της ΠΕΦ οραματίζεται μια κοινωνία διχασμένη μεταξύ αυθεντικών Ελλήνων και «Άλλων» πολιτών δεύτερης κατηγορίας.
4. Όσον αφορά την ύλη, τη διάταξή της και τις μεθόδους διδασκαλίας, το κείμενο της ΠΕΦ προτείνει ένα πράγμα: να μην αλλάξει τίποτα!  Γραμμική διάταξη της ύλης, πολιτική και στρατιωτική – κυρίως ελληνική- Ιστορία, μετωπική διδασκαλία και αφήγηση.  Όλα αυτά δηλαδή που εδώ και πολλά χρόνια, προκαλούν σε εμάς και στους μαθητές μας πλήθος χασμουρητών  κι έχουν οδηγήσει στην άποψη ότι η Ιστορία είναι το πιο δύσκολο και βαρετό μάθημα! Αν όμως όλα είναι τόσο καλά καμωμένα, πώς εξηγείται κατά τη γνώμη του ΔΣ της ΠΕΦ η καθολικά  ομολογούμενη αποτυχία των μαθητών στην Ιστορία;
5. Όσον αφορά τις «διαχρονικές ηθικές αξίες» που οφείλει να διδάσκει η Ιστορία  κατά τη γνώμη του ΔΣ της ΠΕΦ, θα θέλαμε να μάθουμε ποιες εννοεί και στα πορίσματα ποιας επιστήμης βασίστηκαν οι συντάκτες του κειμένου για να μιλήσουν γι’ αυτές. Όλες οι κοινωνικές επιστήμες – μεταξύ αυτών και η Ιστορία- υποστηρίζουν ότι κάθε κοινωνία παράγει το δικό της αξιακό σύστημα. Να υποθέσουμε λοιπόν ότι η ηγεσία της ΠΕΦ επιθυμεί τον υποβιβασμό της ιστορικής διδασκαλίας σε ένα επίπεδο ηθικής νουθεσίας;
6. Τέλος, το ΔΣ της ΠΕΦ προβληματίζεται επειδή στη Β’ Βάθμια θα δοθεί περισσότερο βάρος στην Νεώτερη και Σύγχρονη Ιστορία κι όχι στην Αρχαία και Μεσαιωνική- Βυζαντινή. Εμείς πάλι, οι εκπαιδευτικοί της τάξης, θεωρούμε θετική μια τέτοια εξέλιξη διότι η Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία είναι αυτή που μπορεί να προσφέρει περισσότερα και πιο κατάλληλα εργαλεία στους έφηβους μαθητές ώστε να ερμηνεύσουν το σύγχρονο κόσμο. Επίσης και οι ίδιοι οι μαθητές εκδηλώνουν γι’ αυτήν πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Θα επιθυμούσαμε ωστόσο  η ΠΕΦ να είχε δείξει ανάλογη ευαισθησία τόσα χρόνια που η Νεότερη και κυρίως η Σύγχρονη Ιστορία είχαν τόσο πολύ υποτιμηθεί στο ελληνικό σχολείο, σε αντίθεση με  την Αρχαία και τη Βυζαντινή.

Εν κατακλείδι, πιστεύουμε ότι το  ΔΣ της ΠΕΦ πρεσβεύει τις πιο συντηρητικές και ξεπερασμένες απόψεις σχετικά με την Ιστορία και τη διδασκαλία της∙ απόψεις οι οποίες, εδώ και δεκαετίες, έχουν υποβιβάσει το συγκεκριμένο μάθημα σε ένα εθνικο-φρονηματιστικό κήρυγμα που παραθέτει πλήθος λεπτομερειών, καταδικασμένων να λησμονηθούν λίγο καιρό μετά την άκριτη αποστήθισή τους. Ως εκπαιδευτικοί που διδάσκουμε Ιστορία  και παλεύουμε να ξεφύγουμε από τα ασφυκτικά πλαίσια του αναλυτικού προγράμματος για να καταστήσουμε το συγκεκριμένο μάθημα ενδιαφέρον στα μάτια των μαθητών μας , καλούμε και τους υπόλοιπους δασκάλους της Ιστορίας  να αγνοήσουν τις  παρατηρήσεις του ΔΣ της ΠΕΦ, θεωρώντας τες κραυγές από ένα μακρινό παρελθόν.

1. Αγγελοπούλου Αρίστεια, Μουσικό Σχολείο Αλίμου
2. Αγοραστού Ηλέκτρα, 5^ο Γυμνάσιο Αλεξανδρούπολης
3. Αθανασοπούλου Αθανασία, 1^ο ΕΠΑΛ Καλαμαριάς
4. Ανδριανάκη Κατερίνα, ΓΕΛ Επανομής Θεσσαλονίκης
5. Αυγέρου Μυρτώ, 2^ο ΓΕΛ Δάφνης
6. Αφρουδάκη Έμυ, συνταξιούχος
7. Βαχλιώτη Μαρία, 2^ο Γυμνάσιο Καισαριανής
8. Βιτσιλάκη Γεωργία, 1^ο Γυμνάσιο Περαίας Θεσσαλονίκης
9. Γεωργούσης  Δημήτρης, 16^ο Γυμνάσιο Περιστερίου  
10. Δήμου Γεωργία,  4^ο Γυμνάσιο Βύρωνα
11. Διονυσοπούλου Νίκη, 3^ο Λύκειο Αγ. Δημητρίου
12. Ζωγραφάκη Βασιλεία, ΓΕΛ Ν. Μουδανιών Θεσσαλονίκης
13. Καμόπουλος Δημήτρης, Γυμνάσιο Νέων Επιβατών Θεσσαλονίκης
14. Κανέλλου Αλεξάνδρα,  1^ο ΓΕΛ Ηλιούπολης
15. Καρυώτη Ειρήνη, 41^ο ΓΕΛ Αθήνας
16. Κεχαγιά Λίνα, 9^ο Γυμνάσιο Καλλιθέας
17. Κόρμπου Ελένη, 2^ο ΓΕΛ Δάφνης
18. Λυμπεροπούλου Γεωργία, Γυμνάσιο Νέων Επιβατών Θεσσαλονίκης
19. Μαλιγιάννη Ιουστίνη, 9^ο ΓΕΛ Αθήνας
20. Μαρκέλλου Γιώτα, 5^ο Γυμνάσιο Ζωγράφου
21. Μαρρέ Γιώτα, 1^ο ΓΕΛ Βύρωνα
22. Mεγαλούδη Μυρσίνη, 43^ο Γυμνάσιο Αθήνας
23. Μερκούρης Νίκος,  2^ο ΓΕΛ Αγίου Δημητρίου
24. Μητσοπούλου Χρυσούλα, Μουσικό Σχολείο Αλίμου
25. Μπαζίγου Κατερίνα, 5^ο ΓΕΛ Ν. Σμύρνης
26. Νικολαϊδου Θεανώ, 1^ο ΓΕΛ Τριανδρίας Θεσσαλονίκης
27. Ξένιος Νίκος, Μουσικό Σχολείο Αλίμου
28. Πανογιάννη Φανή, ΓΕΛ Σπάτων
29. Παντούση Χριστίνα, Ελληνικό Γυμνάσιο/Λύκειο Κολωνίας
30. Παπαγιάννη Βάλια,  ΣΔΕ Περιστερίου
31. Παπαθεοδώρου Δημήτρης, συνταξιούχος
32. Παπακώστα Κωνσταντίνα, 1^ο Γυμνάσιο Περαίας Θεσσαλονίκης
33. Παππάς Γιάννης, Γυμνάσιο Αγ. Βασιλείου Πατρών
34. Παππάς Γιάννης, 1^ο ΓΕΛ Κερατσινίου
35. Παρτσακλός Αποστόλης, 1^ο ΓΕΛ Υμηττού
36. Πασχαλούδη Ελένη, Αμερικανική Γεωργική Σχολή Θεσσαλονίκης
37. Πλακίδα Τάνια,  Εσπερινό Γυμνάσιο Ρόδου
38. Πλακίδας Γιώργος, 1^ο  ΓΕΛ Βύρωνα
39. Πολίτου Βασιλική, 7^ο ΓΕΛ Καλαμαριάς
40. Προκοπίου Κατερίνα, 1^ο Γυμνάσιο Τούμπας Θεσσαλονίκης
41. Σακαλή  Ελένη, 5^ο ΓΕΛ Καβάλας
42. Σαμιώτη Λίτσα, 2^ο Γυμνάσιο Ελληνικού
43. Σκαρή Όλγα, 1^ο ΓΕΛ Νέας Σμύρνης
44. Στριφτόμπολα Άντα, 5^ο ΓΕΛ Ν. Σμύρνης
45. Συμεωνίδης Βασίλης, 3^ο ΓΕΛ Δράμας
46. Σωτηρίου Λία, 2^ο ΓΕΛ Ηλιούπολης
47. Ταβλαράκη Κατερίνα, συνταξιούχος
48. Τζώγα Μαρία, ΓΕΛ Πολυκάστρου Κιλκίς
49. Τσακάλου Μίνα, 2^ο Γυμνάσιο Ελληνικού
50. Φραγκουλάκη Μαρία, 2^ο ΓΕΛ Καματερού
51. Χαλισιάνη Ιωάννα, 18^ο ΓΕΛ Θεσσαλονίκης

Χαρατσή Σίσσυ, 1^ο ΓΕΛ Ηλιούπολης

Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα

Πανελλήνιες: Πανωλεθρία στα Τμήματα Φυσικής και Μαθηματικών με "βροχή" κενών θέσεων

Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - έως 29 Απριλίου

Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 29/4

2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη

Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)

ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα

Ακολουθήστε το Alfavita στo Google News Ακολουθήστε το Alfavita στo Viber