Νίκος Τσούλιας Ας δούμε την πορεία των τελευταίων εκλογικών αναμετρήσεων, παραλείποντας μία εκλογική αναμέτρηση του 2019, που δεν διέφερε ουσιαστικά από την άλλη της ίδιας χρονιάς.
Εκλογές 2009
Πρώτο κόμμα ήλθε το ΠΑ.ΣΟ.Κ. με 43,92% και 160 έδρες, δεύτερο κόμμα η Ν.Δ. με 33,47% και 91 έδρες, τρίτο κόμμα το ΚΚΕ με 7,54% και 21 έδρες, τέταρτο κόμμα ο ΛΑ.Ο.Σ. με 5,63% και 15 έδρες, πέμπτο κόμμα ο ΣΥΡΙΖΑ με 4,60% και 13 έδρες.
Εκλογές 2012
Πρώτο κόμμα ήλθε η Ν.Δ με 18,85% και 108 έδρες, δεύτερο κόμμα ο ΣΥΡΙΖΑ με 16,78% και 52 έδρες, τρίτο κόμμα το ΠΑ.ΣΟ.Κ. με 13,18% και 41 έδρες, τέταρτο κόμμα οι ΑΝ.ΕΛ. με 10,62% και 33 έδρες, πέμπτο κόμμα το ΚΚΕ με 8,48%.
Εκλογές 2015
Πρώτο κόμμα ήρθε ο ΣΥΡΙΖΑ με 36,34% και 149 έδρες, δεύτερο κόμμα η Ν.Δ. με 27,81% και 76 έδρες, τρίτο κόμμα η Χρυσή Αυγή με 6,28% και 17 έδρες, τέταρτο κόμμα το Ποτάμι με 6,05% και 17 έδρες, πέμπτο κόμμα το ΚΚΕ με 5,47% και 15 έδρες έκτο κόμμα οι ΑΝ.ΕΛ. με 4,75% και 13 έδρες, έβδομο κόμμα το ΠΑ.ΣΟ.Κ. με 4,68% και 13 έδρες.
Εκλογές 2019
Πρώτο κόμμα ήλθε η Ν.Δ. με ποσοστό 39,85% και 158 έδρες, δεύτερο κόμμα ο ΣΥΡΙΖΑ με 31,53% και 86 έδρες, τρίτο κόμμα το Κίνημα Αλλαγής με 8,10% και 22 έδρες, τέταρτο κόμμα το ΚΚΕ με 5,30% και 15 έδρες, πέμπτο κόμμα η Ελληνική Λύση με 3,70% και 10 έδρες και έκτο κοινοβουλευτικό κόμμα το ΜΕΡΑ με 3,44% και 9 έδρες.
Εκλογές Μαΐου 2023
Πρώτο κόμμα ανεδείχθη η Ν.Δ. με ποσοστό 40,79% και 146 έδρες, δεύτερο κόμμα ο ΣΥΡΙΖΑ με 20,07% και 71 έδρες, τρίτο κόμμα το ΠΑΣΟΚ με 11,46% και 41 έδρες, τέταρτο κόμμα το ΚΚΕ με 7,23% και 26 έδρες και πέμπτο η Ελληνική Λύση με 4,45% και 16 έδρες.
Έχουμε συνηθίσει σε μια σχετικά επιδερμική ανάλυση των εκλογικών αποτελεσμάτων. Συγκεκριμένα, βλέπουμε μόνο τα ποσοστά των κομμάτων και τις έδρες που λαμβάνουν στη Βουλή. Και αυτή η θεώρηση προφανώς και είναι αιτιολογημένη, αφού με βάση αυτά τα στοιχεία καθορίζεται η διακυβέρνηση της χώρας και οι πολιτικοί και οι κομματικοί συσχετισμοί.
Ωστόσο, υπάρχουν και παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη, για να κατανοήσουμε καλύτερα τις κοινωνικές διεργασίες και για να κάνουμε πιο εμβριθείς αναλύσεις. Πρώτος παράγοντας είναι το ποσοστό συμμετοχής των εκλογέων. Μπορεί να μην προσμετράται στην εκλογική καταγραφή των κομμάτων, όμως καταδεικνύει περισσότερα στοιχεία από ό,τι τα ποσοστά των κομμάτων μονομερώς.
Για παράδειγμα, είναι το ίδιο αν έχουμε συμμετοχή 76% (το 2004) ή 56% (τον Σεπτέμβριο του 2015); Δεν καταδεικνύει ένα έλλειμμα της Δημοκρατίας η μικρή συμμετοχή; Η συμμετοχή στις βουλευτικές εκλογές του 2009 είχε φτάσει στο 70%, το 2007 στο 74% και το 2004 στο 76%. Αντίθετα, το 2012 είχαμε 62,66%, έναντι του 62,45% των προηγούμενων βουλευτικών εκλογών. Τον Ιανουάριο του 2015 το ποσοστό συμμετοχής ήταν 63,87%, ενώ στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015 ήταν 56,57 %.
Δεύτερος παράγοντας, σε συνάρτηση με τον πρώτο, είναι ο αριθμός των ψήφων. Εδώ βλέπουμε τις πιο ουσιαστικές τάσεις.
Οι παράγοντες γίνονται περισσότεροι και εξίσου σημαντικοί, όταν προσδιορίζουμε επιμέρους στοιχεία σύγκρισης μεταξύ των κομμάτων. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της μετακίνησης ψηφοφόρων και μια μορφή εκλογικής αλληλεξάρτησης ΠΑ.ΣΟ.Κ. και ΣΥΡΙΖΑ. Και πιο συγκεκριμένα, αναφέρεται συχνά – πυκνά το εξής επιχείρημα – ερώτημα των ημερών μας. Γιατί το ΠΑ.ΣΟ.Κ. δεν πήρε το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ κατά τις τελευταίες εκλογές, αφού ήταν πρώην ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ;
Αν όμως δούμε τα εκλογικά αποτελέσματα, θα διαφανεί ότι το ΠΑΣΟΚ στις εκλογές του 2012 – που έχουμε πλέον την κρίση – πήγε στο 13% από το 43% το 2009 και την ίδια περίοδο ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε 16% το 2012 από 4% του 2009. Όταν δε ΣΥΡΙΖΑ το 2015 πάει στο 36%, το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται στο 4%. Ακόμα και αυτές οι ελλειμματικές προσεγγίσεις καταδεικνύουν ότι τα δύο κόμματα δεν είναι σε έναν ζυγό, όπου το κέρδος του ενός περίπου αντιστοιχεί στην απώλεια του άλλου. Και αυτό επιβεβαιώθηκε και στις εκλογές του Μαΐου του 2023.
Πέραν αυτών, υπεισέρχεται και ένας ειδικός παράγοντας, το καραμανλικό μπλοκ, που είχε απευθείας «πολιτική συνεννόηση» και ώσμωση με τον ΣΥΡΙΖΑ. Επίσης, η απόφαση του ΣΥΡΙΖΑ να συνεργαστεί με τους ακροδεξιούς ΑΝ.ΕΛ. έσπασε τα κλασικά πολιτικά στερεότυπα και τα παραδοσιακά ιδεολογικά μοτίβα. Ως απόρροια όλου αυτού του κλίματος βλέπουμε, για παράδειγμα Αντώναρους και ακροδεξιούς στον ΣΥΡΙΖΑ και πρώην στελέχη του ΠΑ.ΣΟ.Κ. στη δεξιά κλπ κλπ.
Ο Νίκος Τσούλιας είναι Γραμματέας του Τομέα Παιδείας του ΠΑ.ΣΟ.Κ. – Κινήματος Αλλαγής
Υ.Γ.
Συνέχεια με το δεύτερο μέρος.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Πανελλήνιες: Πανωλεθρία στα Τμήματα Φυσικής και Μαθηματικών με "βροχή" κενών θέσεων
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - έως 29 Απριλίου
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 29/4
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)
ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα
