Με αφορμή τα πρόσφατα αποτελέσματα των Πανελλαδικών Εξετάσεων, θα ήθελα να συγχαρώ θερμά τους επιτυχόντες φοιτητές και να εκφράσω την αμέριστη συμπαράστασή μου σε όσους καλούνται να επαναλάβουν την προσπάθειά τους.
Ωστόσο, είναι σαφές ότι μαθητές και γονείς βρίσκονται καθημερινά στο επίκεντρο μιας έντονης πίεσης: της εντατικοποίησης των σπουδών, της αγωνίας για την επίτευξη υψηλών βαθμών με ελάχιστες εγγυήσεις εκπαιδευτικών αποτελεσμάτων, και της συνεχιζόμενης οικονομικής εξόντωσης μέσα από την απαίτηση φροντιστηρίων και επαναλήψεων.
- Η Εντατικοποίηση των σπουδών και η προσήλωση αποκλειστικά στην απομνημόνευση οδηγούν σε χαμηλή διεπιστημονική κατανόηση και προκαλούν άμεση απογοήτευση στους μαθητές, παρά τον κόπο και τα μεγάλα χρηματικά ποσά που καταβάλλουν.
- Ασφυκτική οικονομική πίεση Οι μαθητές και οι οικογένειες αναγκάζονται να επιβαρυνθούν οικονομικά μέσω φροντιστηρίων, εξωσχολικών επιμορφώσεων και ιδιαιτέρων. Το κόστος εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση μετατρέπεται σε ουσιαστική εμπορευματοποίηση των προσδοκιών τους.
- Αποτυχία στο σύστημα Παρά τις υψηλές προσδοκίες, τα αποτελέσματα δεν ανταποκρίνονται. Η βάση μαθητών που αποτυγχάνουν να εισαχθούν στα πανεπιστήμια αυξάνεται, ενώ η γνώση παραμένει πρόσκαιρη και επιφανειακή
- Η έμφαση στην ύλη και τη βαθμοθηρία συχνά υπονομεύει τις δημιουργικές, κριτικές και ερευνητικές μεθόδους που μπορούν να καλλιεργήσουν οι εκπαιδευτικοί.
- Το εκπαιδευτικό σύστημα δέχεται πολιτικές πιέσεις και υποβαθμίζεται ως προς την ουσιαστική του αποστολή. Η απαίτηση υψηλών επιδόσεων μετατρέπεται σε έναν καταναγκαστικό κύκλο χωρίς εκπαιδευτική μέριμνα.
- Η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής (ΕΒΕ) έχει αποκλείσει δεκάδες χιλιάδες υποψηφίους, χωρίς να προσφέρει αντικειμενικά κριτήρια εισαγωγής που συνδέονται με πραγματικές δυνατότητες και ταλέντο — οδηγώντας σε άδικο αποκλεισμό και ευνοϊκές «διευκολύνσεις» στην αγορά ιδιωτικών φορέων.
- Υποχρηματοδότηση των δημόσιων ΑΕΙ Το ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο παραμένει δραματικά υποχρηματοδοτούμενο σε σχέση με τον μέσο όρο της Ε.Ε., επηρεάζοντας την ποιότητα της εκπαίδευσης, τις υποδομές και την έρευνα.
- Θεσμοθέτηση των ιδιωτικών ΑΕΙ Ο νόμος 5094/2024 άνοιξε τον δρόμο για την ίδρυση μη κρατικών (μη κερδοσκοπικών) ΑΕΙ στην Ελλάδα — παρά το άρθρο 16 του Συντάγματος που απαγορεύει ρητά τη λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων Αν και τον Ιούνιο του 2025 το ΣτΕ αποφάνθηκε ότι αυτός ο νόμος συνάδει με το Σύνταγμα, επικαλούμενο το άρθρο 28 και ευρωπαϊκές υποχρεώσεις, πολλοί συνταγματολόγοι εκφράζουν σοβαρές επιφυλάξεις και ζητούν αναθεώρηση ή τουλάχιστον δικαστική ανατροφοδότηση.
Οι μαθητές και οι γονείς τους αξίζουν ένα σύστημα εισαγωγής στα ΑΕΙ που θα λειτουργεί με βάση:
1.Αξιοκρατικά και διαφανή κριτήρια, που δεν βασίζονται αποκλειστικά στη βαθμοθηρία και την αποστήθιση.
2.Ισότιμη πρόσβαση στα δημόσια πανεπιστήμια χωρίς οικονομικά εμπόδια.
3.Επαρκή χρηματοδότηση των δημόσιων ΑΕΙ, ώστε να προσφέρουν ποιοτική εκπαίδευση και υποδομές διεθνούς επιπέδου.
4.Αναστολή της λειτουργίας ιδιωτικών ΑΕΙ μέχρι να γίνει θεσμική αναθεώρηση του άρθρου 16, με πλήρη διαβούλευση, χωρίς να νομιμοποιείται ο μηχανισμός της παράκαμψης μέσω του νόμου 5094/2024.
Είναι αναγκαίο να διατυπωθεί ένα ολοκληρωμένο και τεκμηριωμένο πρόγραμμα πρότασης για ένα νέο σύστημα εισαγωγών με στόχο:
- την ουσιαστική στήριξη των μαθητών και των γονέων,
- την ενεργή συμμετοχή των εκπαιδευτικών,
- και την προστασία της δημόσιας εκπαίδευσης από την οικονομική εκμετάλλευση και εμπορευματοποίηση.
- Την αύξηση της κοινωνικής και οικονομικής κινητικότητας. Οι μαθητές και οι γονείς τους δεν πρέπει να επωμίζονται το βάρος ενός συστήματος που αδυνατεί να προσφέρει δίκαιες ευκαιρίες.
Επιβάλλεται ένα εκπαιδευτικό σύστημα προσανατολισμένο στην γνώση, την αξιοκρατία, την κοινωνική ισότητα και την ποιότητα.
Χρήστος Αναστασιάδης
Μέλος του Δ.Σ. του Ζ΄Σ.Ε.Π.Ε. «Φίλιππος» Θεσσαλονίκης
Υπεύθυνος για την Παιδεία της Π.Ο.Ν. Θεσσαλονίκης του Κινήματος Δημοκρατίας
Μέλος του Εθνικού Συμβουλίου του Κινήματος Δημοκρατίας
Όλα τα νέα και οι ειδήσεις που αφορούν τις Πανελλήνιες
Πανελλαδικές 2025: Νέα πανωλεθρία για τα επτά Τμήματα Φυσικής
