Ευαγγελία Ασημακοπούλου Ο Ιωάννης Συκουτρής γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1901, σε μια οικογένεια φτωχή αλλά πλούσια σε φιλοδοξίες. Η αγάπη του για τη μάθηση και η εκπληκτική του ικανότητα στην αρχαία ελληνική γλώσσα τον ξεχώρισαν από μικρή ηλικία.
Η Αρχιεπισκοπή της Σμύρνης στάθηκε σημαντική στη ζωή του, βοηθώντας τον να ολοκληρώσει το σχολείο και να αναπτύξει τις γλωσσικές και φιλολογικές του δεξιότητες.
Το 1918 αποφοίτησε από την Ευαγγελική Σχολή και διορίστηκε δάσκαλος σε χωριό της Μανγησίας, ενώ ένα χρόνο αργότερα μετακόμισε στην Αθήνα για να σπουδάσει στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Οι σπουδές του επεκτάθηκαν στη Γερμανία, σε πανεπιστήμια όπως το Βερολίνο και η Λειψία, δίπλα σε κορυφαίους φιλολόγους όπως ο Ούλριχ Βιλαμόβιτς και ο Βέρνερ Γιέγκερ.
Παρά τις δελεαστικές προτάσεις από ξένα πανεπιστήμια, ο Συκουτρής επέμενε να παραμείνει στην Ελλάδα, με σκοπό να υπηρετήσει τη φυσική του πατρίδα και τη διανόηση της ελληνικής κοινωνίας.
Το έργο που τον στοίχειωσε: Η μετάφραση του «Συμποσίου»
Το 1936, ο Ιωάννης Συκουτρής επιχείρησε να αναλάβει τη θέση καθηγητή Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών. Ωστόσο, η προσπάθειά του αντιμετωπίστηκε με έντονη αντίδραση από εχθρούς του, που χρησιμοποίησαν τη μετάφραση του «Συμποσίου» του Πλάτωνα για να τον συκοφαντήσουν.
Κατηγορήθηκε ψευδώς ως άθεος, λόγω των αναφορών του στις γενετήσιες σχέσεις στην αρχαία Ελλάδα, και υπέστη απαξίωση και διωγμό από συναδέλφους, εκδότες και δημόσιους φορείς. Παρά τις αποδείξεις της ακρίβειας της μετάφρασής του, ο Συκουτρής βυθίστηκε στην κατάθλιψη, η οποία οδήγησε στην τραγική αυτοκτονία του στις 22 Σεπτεμβρίου 1937, σε δωμάτιο του ξενοδοχείου «Κεντρικόν» στην Κόρινθο.
Ένα μικρό απόσπασμα από επιστολή του προς τη μαθήτριά του και φίλη του, Αγλαΐα Φακάλου-Μακάρωφ, δείχνει την εσωτερική του αγωνία:
«Ολοένα αισθάνομαι να σκοτεινιάζη γύρω μου και μέσα μου… Τραυώ διαρκώς μπροστά και απόπειρες κάνω πολλές να ξεφύγω από το πολυδαίδαλο αδιέξοδο που μ’ έχει σπρώξει η ζωή, η μοίρα μου καλύτερα…»
Η πεζοπορία του στην Ακροκόρινθο και η χρήση υπερβολικής δόσης Veronal επιβεβαιώνουν ότι η αυτοκτονία του ήταν μια συνειδητή και τραγική επιλογή, ενώ οι εφημερίδες της εποχής απέδιδαν τον θάνατό του σε καρδιακή προσβολή.
Οι επιστολές και η ανθρώπινη πλευρά του Συκουτρή
Στις επιστολές του προς τις μαθήτριές του Αγλαΐα Φακάλου, Μαρία Κακισοπούλου, Μαρίκα Στρομπούλη και Ηρώ Κουρμπέτη, αποτυπώνεται η τρυφερότητα και η πλατωνική του αγάπη. Ο Συκουτρής ήταν δημοφιλής, και οι σχέσεις του με τις θαυμάστριές του αναδεικνύουν μια συναισθηματική ευαισθησία που δεν ήταν αποκομμένη από το πνεύμα και τη διδασκαλία του.
Στις επιστολές αυτές εμφανίζεται η ενσωμάτωση προσωπικών και φιλοσοφικών προβληματισμών, οι οποίοι αφορούν τόσο την αδικία που υπέστη στο πανεπιστήμιο όσο και την απογοήτευση από τη Γερμανία του εθνικοσοσιαλισμού, όπου είχε προσδοκίες για πνευματική αναγέννηση.
Η μυθική διάσταση της αυτοκτονίας - Ο Συκουτρής και η ελληνική παράδοση
Η αυτοκτονία του Συκουτρή έγινε με το πέρασμα του χρόνου μυθική, καθώς συνοδεύεται από πλήθος αφηγήσεων, ερμηνειών και φημών. Κάποιοι τη συνδέουν με υποτιθέμενη κρυφή ομοφυλοφιλία· άλλοι με το πολυδαίδαλο αδιέξοδο της ζωής του, τις συκοφαντίες και την κοινωνική αδικία που υπέστη. Η αλήθεια είναι ότι, παρά το αδιαμφισβήτητο έργο του, δεν εξελέγη καθηγητής και παρέμεινε υφηγητής ως το τέλος της ζωής του.
Ο Συκουτρής δεν ήταν μόνο μεταφραστής και φιλόλογος· υπήρξε καθηγητής της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας, με βαθιά γνώση του πολιτισμού και των κοινωνικών θεσμών της αρχαιότητας. Η μελέτη του για τον Πλάτωνα και το έργο «Συμπόσιον» αποκάλυπτε τη σημασία της αγάπης, του Έρωτα και της μετριοπάθειας, όπως αποτυπώνονται στους αρχαίους μύθους και στις φιλοσοφικές του αναλύσεις.
Η αμερικανική φιλολογική σκηνή έχει τιμήσει τα έργα του Συκουτρή, όπως αναδεικνύει ο Alexander Nazarian στους Times της Νέας Υόρκης, αναφερόμενος στις κοινωνικές και οινοποτικές συνήθειες της αρχαίας Ελλάδας. Η σχέση των Ελλήνων με το κρασί, η εκτίμηση στη μέτρια κατανάλωση και η σύνδεσή του με τη φιλοσοφική συζήτηση, αποτελούν ζωντανά παραδείγματα της πολιτισμικής ωριμότητας των αρχαίων Ελλήνων.
Η παρακαταθήκη του Συκουτρή
Η ζωή και το έργο του Συκουτρή δείχνουν ότι η αναζήτηση της αλήθειας δεν είναι ποτέ χωρίς κόστος. Το έργο του, οι μεταφράσεις και οι αναλύσεις του στο «Συμπόσιον» του Πλάτωνα, η προσέγγιση του Έρωτα και της φιλοσοφικής αγάπης, διδάσκονται ως παρακαταθήκη της ελληνικής πνευματικής παράδοσης.
Οι επιστολές του, η τραγική αυτοκτονία και η διαρκής αναφορά στις κοινωνικές αδικίες της εποχής συνθέτουν μια ζωντανή εικόνα του Συκουτρή ως ανθρώπου, δασκάλου και διανοούμενου, αφήνοντας ένα πολύτιμο μάθημα για τη δύναμη της σκέψης και της πνευματικής ακεραιότητας.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Ζητούνται Πιστοποιημένοι Εκπαιδευτές Ενηλίκων (Οικομολόγοι) με πολύ μεγάλες αμοιβές
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 29/9
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
