Σήφης Μπουζάκης Το θέμα της εξεταστικής σχέσης του Λυκείου με το Πανεπιστήμιο, δηλαδή της πλέον ‘ταραγμένης ζώνης’ του σχολικού μας συστήματος , είναι πολύ παλιό και έχει απασχολήσει την Πολιτεία, την επιστημονική κοινότητα αλλά και την ελληνική κοινωνία. Η τελευταία, με ‘υψηλούς δασμούς’ -τεράστια ιδιωτική δαπάνη για φροντιστήρια- έχει αναπτύξει μία ‘λατρευτική σχέση’ με το πτυχίο, επειδή λειτούργησε ως το πλέον αποτελεσματικό εισιτήριο κοινωνικής κινητικότητας.
Η παραπάνω σχέση θα περάσει πολλά στάδια μετά το 1922, που με τον Οργανισμό του ΕΚΠΑ καθιερώνονται οι εισαγωγικές εξετάσεις για πρόσβαση στο Πανεπιστήμιο (από το 1837, έτος ίδρυσης του πρώτου ελληνικού Οθωνικού πανεπιστημίου, μέχρι το 1922, δεν απαιτούνταν εισαγωγικές εξετάσεις ). Το 1930 θα καθιερωθεί ο ‘κλειστός αριθμός εισακτέων’ (numeruς clausus), δρομολογώντας τον ασφυκτικό εναγκαλισμό του πανεπιστημίου από το κράτος, αφού, πλέον, αυτό καθόριζε τον αριθμό εισακτέων, αλλά και τον τρόπο επιλογής, καταργώντας κάθε αυτονομία και αυτοτέλεια των ΑΕΙ.
Η ‘χειραγωγική σχέση’ Γυμνασίου/ Λυκείου με το Πανεπιστήμιο θα μετατραπεί με την θεσμοθέτηση των ‘δεσμών’ σε σχέση «στενών δεσμών», περνώντας από ενδιάμεσα στάδια: ‘ακαδημαϊκό απολυτήριο’ της ανολοκλήρωτης μεταρρύθμισης των Γ. Παπανδρέου και Ε. Παπανούτσου, το 1964 (θα την καταργήσει η δικτατορία) , ΠΔ 339/1979 του Ι. Βαρβιτσιώτη με την καθιέρωση των πανελληνίων εξετάσεων στις δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου, Ν. 1351/1983 του Α. Κακλαμάνη, που καθιέρωσε τις ‘δέσμες’ και τις γενικές εξετάσεις με συμμετοχή στην τελική επίδοση και των βαθμών των δύο τελευταίων τάξεων του Λυκείου (η συμμετοχή θα καταργηθεί από τον Α. Τρίτση, εξαιτίας του πληθωρισμού βαθμών που προκάλεσε στο Λύκειο) , ‘εθνικό απολυτήριο’ επί υπουργίας Γ. Παπανδρέου, με την συγκροτημένη πρόταση του Αλέξη Δημαρά (ΕΘΝΙΚΟ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΟ –Μία πρόταση που έγινε, 1997) , απολυτήριο Ενιαίου Λυκείου του Γ. Αρσένη, το 1997 (Ν. 2525) κ.ά.
Με όλες τις παραπάνω ρυθμίσεις, απορυθμίσεις, αντιμεταρρυθμίσεις , ‘καταφέραμε’ –ευρωπαϊκή πρωτοτυπία, αφού στις ευρωπαϊκές χώρες το ‘εθνικό απολυτήριο’ , ως βασικό εισιτήριο πρόσβασης στα ΑΕΙ, είναι κεκτημένο δεκαετιών - να δημιουργήσουμε ένα αδιάβλητο, βέβαια, σύστημα εισαγωγής (βασικός λόγος της μακροζωίας του), αλλά ταυτόχρονα απάνθρωπο, ακριβό, ψυχοφθόρο και ‘ρωσική ρουλέτα’ (η ΄τύχη’ των μαθητών ‘παίζεται’ στις λίγες ώρες των εξετάσεων). Στην πράξη, καταργήσαμε ουσιαστικά το λύκειο και τον μορφωτικό χαρακτήρα του, την κριτική σκέψη και ανεβάσαμε κατακόρυφα την ιδιωτική δαπάνη της οικογένειας (φροντιστήρια).
Εθνικό Απολυτήριο
Τον τελευταίο καιρό, με αφορμή μια πρόταση του ΠΑΣΟΚ στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής και την αποδοχή της, προς τιμήν της, από την υπουργό Παιδείας, κ. Ζαχαράκη , αλλά και τα κόμματα, επανήλθε στον δημόσιο διάλογο το θέμα του Εθνικού Απολυτηρίου. Φαίνεται, επομένως, ότι αυτή την φορά υπάρχει μία μίνιμουμ συναίνεση για το ‘εθνικό απολυτήριο’, που ενισχύεται και από την συγκροτημένη παρέμβαση-πρόταση του μακροβιότερου προέδρου της Επιτροπής Πανελλαδικών, του ‘δικού μας’ ακαδημαϊκού Γιώργου Δάσιου.
Αναφορά στις προϋποθέσεις για την ευόδωση της νέας προσπάθειας θα απαιτούσε άλλο άρθρο. Γι’ αυτό, αρκούμαστε εδώ, στη συνέχεια παλαιότερων σχετικών δημοσιευμάτων μας, σε επιγραμματική αναφορά των όρων επιτυχίας του εγχειρήματος:
α. Σύγχρονα και αντικειμενικά συστήματα αξιολόγησης μαθητών με αξιοποίηση της ‘τράπεζας θεμάτων’. Αν δεν διασφαλιστεί το αδιάβλητο και αντικειμενικό που έχουν οι πανελλαδικές, το εγχείρημα θα είναι θνησιγενές.
β.Ψυχοπαιδαγωγική κατάρτιση και συστηματική επιμόρφωση των καθηγητών.
γ. Ανάπτυξη ενός αξιόπιστου και ελκυστικού συστήματος τεχνικο-επαγγελματικής εκπαίδευσης που θα αποσυμφωρήσει την πίεση για πτυχίο.
δ. Σταδιακή εφαρμογή του νέου συστήματος με ταυτόχρονη συστηματική αξιολόγησή του και αξιoποίηση της διεθνούς εμπειρίας, π.χ., του γερμανικού Abitur και του γαλλικού Bac.
Tέλος, το εθνικό απολυτήριο απαιτεί εθνική συνεννόηση και συναίνεση των εκπαιδευτικών. Καμία μεταρρύθμιση δεν μπορεί να εφαρμοστεί, αν δεν συμφωνούν εκείνοι που θα την εφαρμόσουν, δηλαδή εκπαιδευτικοί με μισθούς Βουλγαρίας και ενοίκια Βρυξελλών….
Γι’ αυτό, η αισιοδοξία μου ως ιστορικού της εκπαίδευσης είναι εξαιρετικά συγκρατημένη.
Ο Σήφης Μπουζάκης είναι Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών και μέλος του ΣΔ του ΕΑΠ.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 4/8
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
