Την Παρασκευή 3 Ιουνίου οι υποψήφιοι στις πανελλαδικές εξετάσεις κλήθηκαν να συντάξουν ένα άρθρο απαντώντας στα ερωτήματα: «Να εκφράσετε την άποψή σας για την αξία της ιστορικής γνώσης και να αναφέρετε βιωματικούς τρόπους που μπορούν να καλλιεργήσουν το ενδιαφέρον σας για το ιστορικό παρελθόν».
Μια πρώτη παρατήρηση θα ήταν η ανακολουθία της πολιτικής ηγεσίας με αυτό καθαυτό το θέμα. Πολλά τα παραδείγματα για την ανιστόρητη προσέγγιση των πραγμάτων, αλλά χάριν συντομίας αναφέρω ένα που προκαλεί: Το 2018 σε συνέντευξή του ο πρωθυπουργός της χώρας απαξιώνοντας την ιστορική γνώση ρώτησε: «Πείτε μου τώρα, το παιδί των 17 ετών, που θα ψηφίσει για πρώτη φορά, που το ενδιαφέρει πώς θα είναι η Ελλάδα το 2030, εάν το ενδιαφέρει τι έγινε το 1963».
Αναφερόταν στη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη από παρακρατικούς και την απαξίωνε. Το παράδειγμα αυτό γεννάει ένα ερώτημα: Αν και οι υποψήφιοι παρακολουθούσαν την απέχθεια αυτή του πολιτικού ηγέτη προς την ιστορική γνώση τι έπρεπε να γράψουν; Προφανώς όμως δεν τον ακολούθησαν, γιατί αυτοί ήταν στη σωστή πλευρά της Ιστορίας.
Είναι προφανείς και όχι τυχαίοι οι λόγοι που εκστομίζονται τέτοιες ανιστόρητες απόψεις. Η πολιτική λειτουργία της προωθούμενης άγνοιας εμποδίζει τους απλούς ανθρώπους να κατανοήσουν ότι ο μικρός κόσμος τους αποτελεί μέρος ενός εκτεταμένου, διεθνούς πλαισίου.
Εξάλλου σε τέτοιες δύσκολες εποχές πρέπει να βρεθούν ισχυρά ερείσματα για να κρατηθεί ο άνθρωπος, να νιώσει ότι μπορεί να ακουμπήσει η ψυχή του σε ένα παράδειγμα, να μάθει την ιστορική του παράδοση. Γι’ αυτό προφανώς κυνηγούν τόσο πολύ την Ιστορία. Τα παιδιά δεν πρέπει να μάθουν Ιστορία –κυρίως τη νεότερη, τη σύγχρονη Ιστορία–, οι μεγάλοι να ξεχάσουν. Πρέπει να ζούμε σε ένα αιώνιο παρόν που θα νομιμοποιεί κάθε αυταρχισμό, κάθε κατεδάφιση κατακτήσεων και ιδανικών, που θα προσπαθεί να μας εθίσει στο παράλογο χωρίς αντίδραση.
Τα παιδιά, συνεπώς, δεν πρέπει να γνωρίζουν τη σύγχρονη Ιστορία. Να αγνοούν τα συγκλονιστικά γεγονότα του σκοτεινού 20ού αι. με τους μεγάλους πολέμους που αφάνισαν την ανθρωπότητα. Να αγνοούν τα γεγονότα που μας οδήγησαν σε «αναμορφωτικούς» χώρους, σε εξορίες, βασανισμούς, εκτελέσεις και σε έναν αιματηρό εμφύλιο πόλεμο. Να μην έχουν ιδέα για τους Τσολάκογλου και δωσίλογους... και ακόμη, να αγνοούν τι συνέβη στην Ελλάδα μετά τον εμφύλιο πόλεμο, ποια ήταν τα χαρακτηριστικά της μεταπολεμικής Ελλάδας, πώς επιβλήθηκε η χούντα και πώς χάθηκε η μισή Κύπρος.
Σε μια περίοδο που επιχειρείται όλο και πιο οργανωμένη αναθεώρηση της Ιστορίας, η καλλιέργεια της ιστορικής συνείδησης, ως αποτέλεσμα της ιστορικής κατανόησης και του ιστορικού γραμματισμού, αποτελεί προϋπόθεση για την ανάπτυξη της υγιούς συνείδησης του ενεργού πολίτη. Στην κατεύθυνση αυτή κάποιοι συνεχίζουν με επιμονή και αντοχή να αναδεικνύουν και να τιμούν τους αλύγιστους αγωνιστές του μικρού αυτού τόπου και με «βιωματικούς τρόπους να καλλιεργούν το ενδιαφέρον για το ιστορικό παρελθόν»
Την επόμενη μέρα, το Σάββατο 4 Ιουνίου το ΚΚΕ οργάνωσε εκδήλωση στην Ανάφη για την αποκάλυψη του μνημείου, απόδοσης φόρου τιμής στους εκατοντάδες πρωτοπόρους αγωνιστές του ελληνικού λαού, οι οποίοι έγραψαν ηρωικές σελίδες με την αλύγιστη στάση τους. Σε έναν από τους πρώτους τόπους εξορίας που λειτούργησε από το 1924 ώς το 1943 και από το 1946 ώς το 1949. Από τη δικτατορία του Παγκάλου, στο ιδιώνυμο του Βενιζέλου, στη δικτατορία του Μεταξά, οι εξόριστοι στην Ανάφη ολοένα και αυξάνονταν, καθώς δυνάμωνε το εργατικό-λαϊκό κίνημα. Και ύστερα οι Ελληνες φασίστες τούς παρέδωσαν στους Γερμανούς ομοϊδεάτες τους. Κάποιοι από τους αλύγιστους αυτούς πατριώτες δεν είδαν ποτέ τον ήλιο της ελευθερίας, καθώς ήταν μεταξύ των 200 κομμουνιστών που εκτελέστηκαν την Πρωτομαγιά του 1944 στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής.
Επομένως η χρησιμότητα και η αξία της Ιστορίας είναι σημαντική και βρίσκεται φυσικά πέρα από την ευχαρίστηση και τη συγκίνηση που προκαλεί. Η μελέτη της καθιστά ικανό τον άνθρωπο να γνωρίσει τον μακρύ και αδιάκοπο αγώνα του προγενέστερου συνανθρώπου του ή του μακρινού προγόνου του, να κατανοήσει το περιβάλλον του και να επιδράσει σ' αυτό με τη χρήση του λογικού του. Η πρόσκτηση της ικανότητας αυτής δημιουργεί στον άνθρωπο την αίσθηση της συνέχειας των ανθρώπινων πράξεων σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο. Αυτή την αδιάλειπτη συνέχεια εξασφαλίζει η μελέτη της Ιστορίας, συνδέοντας το παρελθόν με το παρόν και το μέλλον. Η σύνδεση αυτή διασφαλίζει και την ατομική και συνολική μνήμη.
* πανεπιστημιακός-συγγραφέας
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 11/12
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
