Μέρος 1ο
Μια ιστορική αναδρομή: Από τον επιθεωρητισμό της χειραγώγησης, στο απόλυτο τίποτα του σήμερα. Ό,τι βολεύει το σύστημα κάθε φορά.
Πέρασαν 40 χρόνια από την εποχή που ο επιθεωρητής έμπαινε στην τάξη, για να ελέγξει αν ο εκπαιδευτικός ακολουθεί τις αρχές, που το αξιακό σύστημα της Δεξιάς ήθελε να επιβάλει. Ο επιθεωρητής ήταν συνήθως βαθύ κομματικό στέλεχος και μεταξύ άλλων έπρεπε να δει μήπως ο δάσκαλος προτρέπει προς κομμουνιστικά ιδεώδη, προς την αθεΐα και αλλού. Με τον τρόπο αυτό και υπό το φόβο της αρνητικής κρίσης, ο εκπαιδευτικός χειραγωγούταν στα μονοπάτια της ελληνοχριστιανικής ηθικής. Τότε ήταν που γεννήθηκε το πετυχημένο για τις συνθήκες σύνθημα «Όχι στην αξιολόγηση – χειραγώγηση».
Μιλάμε για εποχές εντελώς διαφορετικές από τη σημερινή σε πολιτικοκοινωνικό επίπεδο. Εποχές στις οποίες το σύστημα πράγματι κινδύνευε, έστω και λίγο, από αχειραγώγητους εκπαιδευτικούς. Εποχές που η Αριστερά μέσω κυρίως της νεολαίας του Κ.Κ.Ε., αλλά και της ανανεωτικής Αριστεράς, μπορούσε να αλώσει τις νεαρές ηλικίες. Είναι γνωστό ότι οι μισοί (χωρίς υπερβολή), σημερινοί πενηντάρηδες- πενηνταπεντάρηδες, έχουν περάσει κάποια στιγμή της ζωής τους από την Κ.Ν.Ε. Στα μέσα της δεκαετίας του ΄80, που ήμουν εγώ μαθητής, στις πορείες για την επέτειο του Πολυτεχνείου στην Αθήνα, μετείχαν αρκετές δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι. Το να σπρώξει ο καθηγητής τους νέους, μέσα από το μάθημα, προς τέτοιες κατευθύνσεις ή προς τον μη εκκλησιασμό ήταν κόκκινη γραμμή για τη Δεξιά του «Πατρίς – Θρησκεία- Οικογένεια».
Το σταμάτημα του επιθεωρητισμού, αρχές δεκαετίας του ΄80, πανηγυρίστηκε και ορθώς από την εκπαιδευτική κοινότητα και το σύνολο του Δημοκρατικού κόσμου. Ο εκδημοκρατισμός, το σταμάτημα του φόβου και το γκρέμισμα του αυταρχισμού, όπου ο δάσκαλος μπορούσε ακόμη και να χειροδικήσει στο μαθητή, ήταν ανεκτίμητες κατακτήσεις.
Η συνέχεια όμως δεν ήταν η αναμενόμενη για το Δημόσιο σχολείο. Από τότε και σε επίπεδο κοινωνικοπολιτικών παραμέτρων, κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι. Οι διαχωριστικές γραμμές Αριστεράς- Δεξιάς σταδιακά ξεθώριαζαν. Οι νέοι όλο και πιο απολιτίκ και σήμερα πλήρως απομακρυσμένοι από κομματικές νεολαίες και δη της Αριστεράς. ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ., ορκισμένοι εχθροί στις αρχές του ΄80, έγιναν ένα και συγκυβέρνησαν πολλάκις. Η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και όλου του ανατολικού μπλοκ, βραχυκύκλωσε την παραδοσιακή Αριστερά, που δε μπόρεσε ούτε στοιχειωδώς ικανοποιητικά, να προσαρμοστεί στις εξελίξεις και να κάνει την αυτοκριτική της. Επιπλέον η Δεξιά μεταλλάχθηκε από το «Πατρίς- Θρησκεία- Οικογένεια» στο δόγμα του νεοφιλελευθερισμού, της θεοποίησης του κέρδους και των «επενδύσεων» με φτηνά εργατικά χέρια. Λίγο απασχολεί πια το σύστημα η απόκλιση των ψηφοφόρων απο τα ελληνοχριστιανικά ιδεώδη, μόνο ως δεξαμενή πελατείας ψηφοφόρων, χαιδεύει την εκκλησία. Περισσότερο απασχολεί η παραγωγή αμόρφωτων και μη κριτικά σκεπτόμενων ανθρώπων, ιδανικών για μη αντίδραση και για κακοπληρωμένους υπαλλήλους των επιχειρηματιών- αφεντικών.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες το Δημόσιο σχολείο αφέθηκε στη μοίρα του και γιατί δεν είχαν λόγο οι κυβερνώντες να αξιολογήσουν και να βελτιώσουν κάτι, ούτε όμως ήθελαν να σπρώξουν προς συγκεκριμένη ιδεολογικά κατεύθυνση. Η παρακμή της Αριστεράς, ο παρωχημένος λόγος των αριστερών σχημάτων και η μη απήχηση τους σε κινηματικό, εκλογικό επίπεδο, δε δημιουργεί κανέναν κίνδυνο για το σύστημα. Το συνδικαλιστικό κίνημα δεν είχε ποτέ λιγότερη μαζικότητα και μαχητικότητα από τη σημερινή, για λόγους που δεν είναι της παρούσης. Πιο σημαντικό είναι οι νέοι άνθρωποι να γαλουχηθούν στη λογική της υπακοής και της μοιρολατρικής αποδοχής των τεκταινόμενων. Όλα αυτά επιτυγχάνονται πιο εύκολα σε ένα ξεχειλωμένο εκπαιδευτικό σύστημα, χωρίς καμμία αξιολόγηση της δομής που λέγεται ελληνικό σχολείο και των αμέτρητων παθογενειών του.
Επιπλέον η απουσία οποιασδήποτε αξιολόγησης, μέχρι σημείου ατιμωρησίας και για ποινικά αδικήματα, σε όλο το Δημόσιο, αποτέλεσε πυλώνα και στρατηγική επιλογή των κυβερνήσεων, για το στήσιμο του πελατειακού κράτους, που τόσο τους χρειάστηκε και για να μη στεναχωρεί τους ψηφοφόρους- πελάτες.
Αποτέλεσμα της ανυπαρξίας και της παραμικρής αξιολόγησης στην Εκπαίδευση, είναι το ξεχείλωμα του θεσμού του σχολείου. Ηθελημένη Παιδεία χωρίς κριτική σκέψη, αλλά, για να μη συνομοσιολογούμε, και απλή αδιαφορία, προχειρότητα και αναλγησία, χαρακτηρίζουν τις κυβερνητικές πολιτικές. Πλήρης αναντιστοιχία βαθμολόγησης- προσπάθειας, παραγωγή αμορφωσιάς και αμέτρητες στρεβλώσεις σε ύλες, προγράμματα σπουδών, αναθέσεις, στη διδασκαλία ξένης γλώσσας, εργαστηριακή διδασκαλιά κ.α. έχουν καταστήσει το σχολείο μη ελκυστικό, αναποτελεσματικό και βαθιά ταξικό.
Απέναντι σε όλα αυτά η θέση «Όχι στην αξιολόγηση- χειραγώγηση» είναι παρωχημένη και εντελώς εκτός πραγματικότητας, καθώς κανείς δε θέλει να χειραγωγήσει ανθρώπους που δεν έχουν επιρροή και που έχουν κι ευθύνες (μικρότερες ή μεγαλύτερες) για τη σμίκρυνση του συνδικαλιστικού κινήματος. Μια αξιολόγηση προς τη σωστή κατεύθυνση έπρεπε εδώ και πολλά χρόνια να είναι σθεναρά ζητούμενο από τους εργαζόμενους. Η απουσία της είναι επιλογή του συστήματος και η δήθεν αντίσταση σε αυτή από αριστερά σχήματα είναι παραβίαση ανοιχτών θυρών. Άλλωστε αν ήθελαν οι κυβερνώντες αξιολόγηση θα την είχαν φέρει, καθώς την τελευταία δεκαετία πέρασαν πολύ σκληρότερα πράγματα (μείωση μισθών, κατάργηση δώρων κ.α.), χωρίς να ανοίξει μύτη. Δε θα τους εμπόδιζε το ολιγομελές κίνημα να φέρουν κάτι το οποίο η πλειοψηφία της κοινωνίας επικροτεί.
Καταλήγοντας η θέση «Όχι σε καμμία αξιολόγηση στο Δημόσιο σχολείο», είναι βαθιά συντηρητική, συστημική κι εξόχως αντιλαϊκή, καθώς το Δημόσιο σχολείο βρίθει παθογενειών, που κάνουν τους εργαζόμενους να βάζουν βαθιά το χέρι στην τσέπη για τη μόρφωση των παιδιών τους. Μια αξιολόγηση δομών και προσωπικού, σε αντίθετη κατεύθυνση από αυτή που πιθανότατα η Κεραμέως θα μας φορέσει, πρέπει να είναι ζητούμενο για το καλό των εργαζόμενων, εκπαιδευτικών και γονιών. Δυστυχώς η στείρα άρνηση από το σύνολο των συνδικαλιστικών παρατάξεων του κλάδου των εκπαιδευτικών, εδώ και δεκαετίες, ανοίγει το δρόμο σε τιμωρητική αξιολόγηση σε κυβερνήσεις σαν τη σημερινή. Κάτι αντίστοιχο έγινε στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση, όπου σερβιρίστηκε το ψευτοδίλλημα «ασυδοσία ή καταστολή» σε μια κοινωνία απολύτως ώριμη να το δεχτεί.
* Τάσος Σκάβδης
Φυσικος ΓΕΛ Καρλοβασίου
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - έως 17 Απριλίου
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 17/4
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)
ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα
