Δεν την λες και την πιο λαμπρή ιστορική περίοδο που περνά το δασκαλίστικο σινάφι. Πολλοί νεώτεροι δάσκαλοι/ες δεν ζήσανε ποτέ την περίοδο των παχέων αγελάδων με τα χιλιοτετρακοσάρια αλλά όταν κάποιος βετεράνος πικρά «αναμιμνήσκεται αρχαίων ημερών» στο άκαπνο πια γραφείο διδασκόντων δέον να συμπληρώνει ότι υδραυλικοί των ΟΤΑ, ευπρεπίστριες ΔΕΚΟ και βυσματίες 5ετείς στο Πεζικό, απόφοιτοι Γυμνασίου, έπαιρναν τα χρόνια της αστακομακαρονάδας τα διπλάσια…
Και όμως υπήρξε μια λαμπερή ιστορική φάση της εκπαιδευτικής κοινότητας κάποτε. Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά. Μεταπολεμικά, ο Καραμανλής έφερε ραγδαία οικονομική ανάπτυξη αλλά ο κοινωνικός εκσυγχρονισμός ήταν αναντίστοιχος. Κουμάντο στη βαθιά Ελλάδα έκανε το σύστημα της πατρωνείας, ακόμα και η κεντρώα εφημερίδα «ΝΕΑ» κυκλοφορούσε στο εσωτερικό της καμπαρντίνας. Μεταπολιτευτικά, η αποχουντοποίηση ήταν λίαν περιορισμένη και μόνο στις παρυφές του πάντα επίφοβου για πραξικοπήματα στρατού. Η εκπαίδευση ασφυκτιούσε στον αυταρχισμό. Μέχρι το ’81 οι δάσκαλοι «πελεκούσαν» αγρίως- όπως λένε στη Χίο κι όπως γράφει σε εξαιρετική πρόσφατη δημοσίευση στο facebook ο πρόεδρος των Μαστιχοπαραγωγών Γιώργος Τούμπος. Ο αυταρχισμός απογειωνόταν με τον μη αποχουντοποιημένο επιθεωρητικό αυταρχισμό-διαβάστε αυτοβιογραφικές μαρτυρίες όπως το εξαιρετικό βιβλίο του συνταξιούχου Χιώτη Δασκάλου Χαράλαμπου Σαχτούρη «Φάε, δάσκαλε…». Η κληρονομιά του επιθεωρητισμού έχει χαράξει δυστυχώς ένα «ιστορικό μονοπάτι» (υπό την έννοια της νεοθεσμικής θεωρίας) που κινείται όχι δυστυχώς γραφειοκρατικά, μεταφράζοντας τις top-down εντολές του εκάστοτε Υπουργού Παιδείας αλλά δεσποτικά! Δεν θα μπορούσε αλλιώς άλλωστε όταν Σχολικοί Σύμβουλοι και Συντονιστές είναι δεκαετίες στα γραφεία. (Εδώ, σε αυτό το σημείο, καλώ τους συναδέλφους να ρίξουν μια ματιά στο μένος και την δίψα για διασυρμό της εκπαιδευτικής κοινότητας που αποπέμπουν τα εμετικά σχόλια για τους «ανίκανους εκπαιδευτικούς» στην στήλη των Σχολικών Συμβούλων στο esos.gr.)
Έως τα τέλη της δεκαετίας του ’70 τα σχολιά μας, ας το ομολογήσουμε, δεν θύμιζαν τόσο ευρωπαϊκά σχολεία όσο σχολεία της βαθιάς Ανατολής με την εξαίρεση κάποιων σχολείων -βιτρινών σε πρωτεύουσες νομών τα οποία αναμενόταν να αναπαράγουν την πολιτική και επιστημονική ελίτ, μαζί και τα πλούσια ιδιωτικά σχολεία. Το κίνημα των Επιμελητών/βοηθών στα Ελληνικά Πανεπιστήμια πρώτα και μετά η συγκρότηση πλήρως αποχουντοποιημένου Διοικητικού Συμβουλίου στις ΔΟΕ & ΟΛΜΕ παρήγαγε ζυμώσεις που κατέληγαν στο προφανές: Το Ελληνικό Δημόσιο σχολείο, με το σύνολο των πρακτικών του, οφείλει να προετοιμάζει την πλήρη συμμετοχή στην δημοκρατία των αυριανών πολιτών. Αυτό δεν έπρεπε πια να γίνεται με την βέργα ούτε με την συνεργασία επιθεωρητή-χωροφύλακα για τις πολιτικές πεποιθήσεις των διδασκόντων. Το πού κατέληξε αυτό νομίζω είναι προφανές: Δεν θα έγραφα αυτές τις γραμμές ως νηπιαγωγός με 25 χρόνια υπηρεσίας σε Δημόσιο σχολείο αλλά ως θεολόγος ή φιλόλογος όπως αναμενόταν από τον απόφοιτο εκκλησιαστικού Λυκείου στην Αθωνιάδα του Αγίου Όρους. Χάρη στην πολιτική χειραφέτηση χιλιάδες ελληνίδες/ες ακολούθησαν τον δρόμο τον λιγότερο ταξιδεμένο. Όλο αυτό το κίνημα που απαίτησε την χειραφέτηση των μαθητών με τη δημιουργία σχολικών Συμβουλίων, την διαβούλευση με θεσμικά αντίβαρα όπως οι Σύλλογοι γονέων, την ισότητα στις επαγγελματικές ευκαιρίες ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες, την αντικατάσταση της χουντικής έδρας από τον πανεπιστημιακό Τομέα κατέληξε σε τεκτονικές αλλαγές: Οι σπουδές των δασκάλων, παλιά διετείς και επίτηδες διεσπαρμένες στις βαθιές συντηρητικές επαρχίες, τώρα πανεπιστημιακές όπως πρέπει να είναι, τώρα στην διανοητική ελευθερία των μεγάλων πόλεων, ισότιμες με το παλαιό επαγγελματικό σώμα των εκπαιδευτικών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης άρχισαν να γίνονται ελκυστικές και από τους γόνους της αστικής τάξης.
Ήταν μια ευχάριστη έκπληξη να έρχονται πια στα Δημοτικά και Νηπιαγωγεία αστές δασκάλες που είχαν εκτεθεί στον πολιτισμικό εκσυγχρονισμό που δειλά- δειλά άρχιζε να αρθρωνόταν, δεκαετίες μετά από το δυτικό 1968. Θυμάμαι πόσο σοκαρίζονταν με το ύψος του πρώτου τους μισθού, δεδομένου ότι είχαν πολλάκις και μεταπτυχιακά εις την αλλοδαπήν-οι πατεράδες τους τις/τους ονειρευόντουσαν διευθύντριες στα Α’ Δημοτικά της πρωτευούσης από τα τριάντα τους χρόνια..! Όμως, δυστυχώς, αυτές/οι οι δασκάλες/οι, με γονείς επιχειρηματίες, εργολήπτες δημόσιων έργων, ελεύθερους επαγγελματίες δεν διέθεταν εγγεγραμμένη την βαριά πείρα του εργατικού κινήματος, αυτή που διήλθαν οι προπάτορές τους στα σχολειά. Γιατί, το σύνολο του δασκαλικού κινήματος που κατόρθωσε την δημοκρατική κατάκτηση στην Μεταπολίτευση, μετά το ’82 είχαν γονείς καπνεργάτες, οικοδόμους, υπαλλήλους βιοτεχνιών με συνεχή παρουσία και απόκτηση καρποφόρας πείρας στα αγωνιστικά μέτωπα των συνδικάτων τους. Ήξεραν πότε πρέπει να σηκώσουν την πέτρα και να την πετάξουν! Ήξεραν τον καιρό του «σπείραι και του θερίσαι» και ο εχθρός δεν τους πετούσε στο καναβάτσο. Αλλά σήμερα πια, σαν να μην συνειδητοποιεί η κοινότητα ότι μας έχουν πετάξει στο καναβάτσο..! Και πρυτανεύει το κοινώς κατά την Γερμανική Κατοχή λεγόμενον «ο σώζων εαυτόν σωθήτω». Όπως και τότε, που κάποιοι αστοί διέθεταν βαθιά κρυμμένα στο μπαούλο τα ασημικά, τις βέρες και λίγες χρυσές λίρες, έτσι και οι σημερινοί γόνοι πιστεύουν ότι θα γλυτώσουν μοσχοπουλώντας στην επερχόμενη αξιολόγηση τα χρυσοπληρωμένα μεταπτυχιακά μαζί με την πλήρη υποταγή στην απύθμενη όρεξη κάποιων Συντονιστών Εκπαιδευτικού Έργου για ιδεοληπτικές και προσωποπαγείς ατζέντες προτεραιοτήτων: «-Κόψε το λαιμό σου και κάνε το portfolio εναλλακτικής αξιολόγησης ακόμα κι αν έχεις τέσσερα παιδιά στο τμήμα ένταξης και δεν σου έχουν φέρει μέχρι τον Φλεβάρη δασκάλα ειδικής αγωγής»
Πώς θα αντιμετωπίσουμε την επερχόμενη παγωνιά και ανθρωποφαγία που φέρνει η «Μήδεια» της αξιολόγησης; To δημόσιο σχολείο παρουσιάζει εδώ πολλές αναλογίες με την ελληνική ερασιτεχνική αλιεία. Αν τα αλιευτικά αποθέματα έχουν καταρρεύσει εξαιτίας της ασύδοτης μεγάλης βιομηχανικής αλιείας, εντούτοις το Υπουργείο Γεωργίας πρόκειται να εισάγει την προσεχή περίοδο νομοθέτημα που περιορίζει την πρόσβαση στους ερασιτέχνες ψαράδες στην θάλασσα μόνο το Σαββατοκύριακο κι αυτό σε κάποιες χρονικές περιόδους. (Τουλάχιστον αυτό ζητά η οργανωμένη συντεχνία των επαγγελματιών ψαράδων, προνομιακών συνομιλητών του αρμόδιου Υπουργείου). Ο γράφων, ως ερασιτέχνης ψαράς, με χιλιάδες δημοσιεύσεις σε φόρουμ αλιείας και συγγραφέας του βιβλίου «Ψαρεύοντας στις Ελληνικές θάλασσες του παρελθόντος» (https://www.openbook.gr/psareyontas-stis-ellinikes-thalasses-toy-parelthontos/) σταθερά προτείνει εδώ και καιρό, αντί για τους άναρθρους αναστεναγμούς και τις κατάρες, την συμμαχία των ερασιτεχνών με την μειοψηφία όσων θαλάσσιων βιολόγων τείνουν χείρα υπερασπιστικής γραμμής. Χρειαζόμαστε και εμείς οι δάσκαλοι τεκμηριωμένη υπεράσπιση του ολοένα και δυσκολότερου έργου μας και αυτή θα εμποδίσει την κοινή γνώμη να στραφεί εναντίον μας μιας και αρχίζουν τα κοινωνικά δίκτυα να είναι αλλεργικά στο «Όχι σε όλα». Όπως κάποιοι θαλάσσιοι βιολόγοι και ερευνητές ιχθυολόγοι βλέπουν ως αίτιους στην κρίση αλιευτικών πόρων τις εξαλειπτικές πρακτικές της μηχανότρατας και την κατίσχυση βιομηχανικών πρακτικών στο θαλάσσιο πεδίο, έτσι και στην κρίση των χαμηλών επιτευγμάτων στους διαγωνισμούς PISA -αλλά και στα τεράστια ποσοστά γραπτών κάτω από τη βάση στις πανελλήνιες εξετάσεις, τα αίτια μπορεί να μην είναι η οκνηρία του Έλληνα δασκάλου να «γράφει εβδομήντα σελίδες απολογισμού εκπαιδευτικού έργου πού ποτέ δεν διάβασε κανείς» όπως εξομολογήθηκε έμπειρη Διευθύντρια δημόσιου Νηπιαγωγείου σε τηλεδιάσκεψη του Δικτύου Εκπαιδευτικών.
Ποιοι θα μας συντρέξουν, ποιοι μπορούν να μας βοηθήσουν στην τεκμηριωμένη αντιπαράθεση με τους πωρωμένους Συμβούλους της Κεραμέως που έχουν να πατήσουν χρόνια σε σχολείο, «πυρωμένους»-όπως λένε και στα Μαστιχοχώρια τους έχοντες γενετήσια διάθεση- για να έχει επιτέλους να επιδείξει έργο η παρούσα κυβέρνηση της πανδημίας σε κάποιον, οποιονδήποτε στόχο; Η εκτίμησή μου είναι ότι δυστυχώς δεν μπορούμε να συμμαχήσουμε με όσους σήμερα συνεχίζουν να απευθύνουν απαξιωτικά σχόλια για το ακέφαλο Ελληνικό σχολείο που χρειάζεται δήθεν κάθε μέρα την παρουσία των σχολικών συμβούλων, χωρίς μάλιστα οποιαδήποτε αφορμή για την χωρίς συναίνεση είσοδό τους. Αυτό θα οδηγήσει εκατοντάδες, ειδικά νεώτερους, συναδέλφους με διαταραχές άγχους, που εργάζονται σε ένα από τα πιο αγχώδη επαγγέλματα, σε υποεπίδοση την ώρα της διδασκαλίας. Πιστεύω πως οφείλουμε να ψάξουμε ανάμεσα σε Έλληνες πανεπιστημιακούς με γερές σπουδές στο εξωτερικό, σπουδές ακριβώς που αφορούν την αξιολόγηση και που σήμερα ήδη ασκούν κριτική στον βαθιά διχαστικό Λόγο αναβίωσης του Επιθεωρητισμού. Αν τύχει και υπήρξαν δάσκαλοι όπως ο Θάνος Βέρδης ακόμα καλύτερα. Ο πρώην δάσκαλος, Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθήνας Θ. Βέρδης σπούδασε Μεθοδολογία Έρευνας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, χωρίς να αυτοχρηματοδοτήσει τις μεταπτυχιακές σπουδές του όπως η Κεραμέως αλλά με υποτροφία του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών. Είναι διδάκτορας του London Institute of Education στον τομέα της Εκπαιδευτικής Αποτελεσματικότητας και Αξιολόγησης. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στον τομέα της εκπαιδευτικής αξιολόγησης και αποτελεσματικότητας.
Χρειαζόμαστε λίγο χιούμορ μπροστά στην «Μήδεια». Kαι ο καθηγητής Βέρδης, μια ζωή ταγμένος στο αξιολογικό εγχείρημα, αποδομεί ευφυώς τον Λόγο του Αμαρουσίου:
«Αυτό το μάνιουαλ εννοώ. Μού θυμίζει την γραφειοκρατία των Ρωμαίων και τα αστεία του Αστερίξ και του Οβελίξ στο «Ο Αστερίξ Λεγεωνάριος». Τι «λειτουργίες», «θεματικοί άξονες», τι «δείκτες». Τι σοφός που είσαι. Λες και μιλάμε για κάποιο μικροκατάστημα της γειτονιάς francize κάποιου Ομίλου.
Τόσα χρόνια στο αντικείμενο. Τόσα που νιώθω ότι έπεσα στη μαρμίτα όταν ήμουν μικρός. Και ακόμα δεν μπορώ να καταλάβω τι στο καλό διαβάζω εκεί μέσα. Και τι ωραίες λέξεις. Τι άδειες εκφράσεις. Να ζήσω ή να πεθάνω σε έναν «δείκτη» απάνω; Να κλάψω ή να σκάσω τον άξονα αν δεν πιάσω; Μα το σχολείο είναι αγάπη. Είναι σχέση. Είναι φαινομενολογία. Είναι εθνογραφία. Είναι άγγιγμα ψυχής. Είναι σχολείο. Όχι κάποια μονάδα. Είναι άνθρωπος. Όχι υποκείμενο. Αλλά αυτό πού να το αξιολογήσεις. Την ψυχή εννοώ. Πού έχεις χαθεί στους άξονες.»
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 8/5
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 8/5
Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)
ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα
