Καμία εντύπωση δε μας προκαλεί η ξαφνική ανακοίνωση του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών (ΙΚΥ) να απαγορεύσει στους μεταδιδάκτορες ερευνητές που πήραν την αντίστοιχη υποτροφία να μπορέσουν να χρηματοδοτηθούν και από άλλη πηγή για άλλη ανεξάρτητη ερευνητική εργασία. Στην ουσία, με αυτή την απόφαση τα ήδη περιορισμένα τροφεία, δηλαδή οι απολαβές των εργαζομένων, συρρικνώνονται ακόμα περισσότερο διότι θα αναγκαστούν να αυτασφαλιστούν. Να υπενθυμίσουμε ότι σε προκήρυξη αντίστοιχων υποτροφιών από άλλο φορέα (ΕΠ ΑΝΑΔ-ΕΔΒΜ), κάποιες διοικήσεις Ερευνητικών Ιδρυμάτων, ύστερα από πιέσεις των υποτρόφων που εργάζονταν εκεί, είχαν συνάψει στους υποτρόφους επιπλέον σύμβαση η οποία κάλυπτε τις ασφαλιστικές τους ανάγκες (ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και συνταξιοδοτικά ένσημα). Ωστόσο, με την τωρινή του απόφαση το ΙΚΥ συνεχίζει να μην αναλαμβάνει την ασφαλιστική κάλυψη των υποτρόφων του, αλλά και να απαλλάσσει τους φορείς υποδοχής, δηλαδή τα ερευνητικά/ακαδημαϊκά Ιδρύματα από αυτή την υποχρέωση.
Ας δούμε λίγο πιο αναλυτικά τα γεγονότα:
- Στις 11 Νοεμβρίου 2019 ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα των επιλεγέντων αιτήσεων για το 2ο κύκλο του προγράμματος «Ενίσχυση Μεταδιδακτόρων Ερευνητών/τριών, ΕΣΠΑ 2014-2020» του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών (ΙΚΥ). Οι όροι και οι προϋποθέσεις του προγράμματος είχαν δημοσιευτεί στην Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) Αριθμ. 63241/Ζ1/2019 (ΦΕΚ 1639/Β/13-5-2019) του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, Κωνσταντίνου Γαβρόγλου, και του Υφυπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης, Ευστάθιου Γιαννακίδη.
- Στους όρους του προγράμματος αναφέρονταν ρητά και ξεκάθαρα ότι δικαίωμα συμμετοχής έχουν όσοι:
6. Δεν θα λαμβάνουν, κατά το χρονικό διάστημα που λαμβάνουν την παρούσα υποτροφία, οποιαδήποτε άλλη υποτροφία
7. Δεν χρηματοδοτούνται και δεν θα χρηματοδοτηθούν για την προτεινόμενη μεταδιδακτορική έρευνα από οποιαδήποτε άλλη πηγή (δημόσια, ιδιωτική, ευρωπαϊκή, διεθνή) καθ’ όλη τη διάρκεια της υποτροφίας.
8. Δεν θα εργάζονται καθ' όλη τη διάρκεια της υποτροφίας: α) στο δημόσιο τομέα ως μόνιμοι υπάλληλοι ή με σχέση εργασίας αορίστου χρόνου ή β) στον ιδιωτικό τομέα με σχέση εργασίας πλήρους απασχόλησης αορίστου χρόνου.
Είναι σαφές ότι το ΦΕΚ άφηνε τη δυνατότητα στους μεταδιδάκτορες να εργάζονται για άλλο ερευνητικό σκοπό/αντικείμενο στον οποιονδήποτε φορέα με σχέση εργασίας ορισμένου χρόνου και να λαμβάνουν συμπληρωματικά την υποτροφία από την πράξη «Ενίσχυση Μεταδιδακτόρων Ερευνητών/Ερευνητριών - Β κύκλος».
- Μάλιστα, σε άλλο σημείο του ΦΕΚ αναφέρεται ότι:
«Η απουσία του/της υποτρόφου από τον τόπο εκπόνησης της μεταδιδακτορικής έρευνας, καθώς και η ανάληψη δραστηριοτήτων οι οποίες θα μπορούσαν να επηρεάσουν αρνητικά το εγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης της πρότασης μεταδιδακτορικής έρευνας (μερική ή/και ορισμένου χρόνου απασχόληση κ.λπ.), πραγματοποιείται με ευθύνη του/της υποτρόφου.»
Άρα το ΦΕΚ αφήνει στη διακριτική ευχέρεια του μεταδιδάκτορα την παράλληλη δραστηριότητά του και κάθε άλλο παρά την απαγορεύει.
- Ωστόσο, πριν από μερικές μέρες που ξεκίνησε η αποστολή των e-mails προς τους επιλεγέντες, σχετικά με τη Διαδικασία Έναρξης Υποτροφίας αναφέρεται το παρακάτω:
«Εφιστούμε την προσοχή σας στο άρθρο 5.7 σύμφωνα με το οποίο δεν είναι δυνατή η λήψη οποιασδήποτε άλλης υποτροφίας, οικονομικής ενίσχυσης και εν γένει χρηματοδότησης, ανεξαρτήτως του είδους της σύμβασης που συνάπτεται (υποτροφίας, παροχής έργου, εξαρτημένης εργασίας κ.λπ.), για την υλοποίηση έρευνας στο πλαίσιο ερευνητικών προγραμμάτων/έργων ενώ επιτρέπεται μόνο η συμμετοχή σε προγράμματα παροχής αμιγώς διδακτικού ή κλινικού έργου για την απόκτηση ακαδημαϊκής εμπειρίας (απόφαση της 28ης/12.09.2019 Συν. του ΔΣ του ΙΚΥ)»
- Στην τελευταία παράγραφο του ΦΕΚ (Κεφάλαιο Η', αρ. 3) αναφέρεται το εξής:
«Οποιαδήποτε ζητήματα ανακύψουν κατά την υλοποίηση του εν λόγω προγράμματος υποτροφιών και δεν περιλαμβάνονται στην παρούσα απόφαση, ρυθμίζονται με αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου του ΙΚΥ.»
Στην ΚΥΑ ωστόσο έχουν οριστεί επακριβώς τα κριτήρια για την εργασιακή απασχόληση, οπότε δεν είναι ζήτημα που εμπίπτει στη δικαιοδοσία του ΔΣ του ΙΚΥ. Οπότε δημιουργούνται τα εξής εύλογα ερωτήματα:
- Έχει τη δικαιοδοσία το ΔΣ του ΙΚΥ να αλλάξει όρους και προϋποθέσεις που έχουν οριστεί από δύο Υπουργούς, και μάλιστα 4 μήνες μετά από τη δημοσίευση τους σε ΦΕΚ;
- Γιατί εφόσον το ΔΣ του ΙΚΥ άλλαξε μονομερώς τους όρους του προγράμματος δεν το ανακοίνωσε την ίδια στιγμή; Γιατί δεν το ανακοίνωσε ταυτόχρονα με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων; Γιατί περίμενε μέχρι το παρά πέντε της υπογραφής των συμβάσεων, ουσιαστικά εκβιάζοντας τους μεταδιδάκτορες;
Ο τρόπος αντιμετώπισης των μεταδιδακτόρων ερευνητών και ερευνητριών γίνεται επίσης εμφανής, όταν αναφέρεται πως αναβολή της υποτροφίας χορηγείται μόνο σε περιπτώσεις ανωτέρας βίας ή απρόβλεπτων καταστάσεων. Θα είχαμε τη διάθεση να σχολιάσουμε σκωπτικά το τί θεωρείται «ανωτέρα βία» με δεδομένο ότι αυτή ορίζεται ως «κάθε απρόβλεπτη, έκτακτη κατάσταση ή συμβάν, πέραν του ελέγχου του υποτρόφου» και αν π.χ. μια εγκυμοσύνη θα μπορούσε να θεωρηθεί ως κάτι τέτοιο. Αλλά θα πάμε ακόμη παραπέρα τονίζοντας πως αυτό που θα έπρεπε να συμβαίνει σε περιπτώσεις εγκυμοσύνης είναι πλήρεις αποδοχές και άδειες κυοφορίας, λοχείας και ανατροφής και όχι φυσικά το να θεωρείται δεδομένη η μη αναβολή των παραδοτέων του έργου!
Είναι ξεκάθαρο για εμάς, ότι οι συμβάσεις με την μορφή υποτροφίας (είτε στους διδακτορικούς, είτε στους μεταδιδάκτορες ερευνητές) λειτουργούν προς την υποβάθμιση των εργασιακών μας δικαιωμάτων. Αυτός είναι ένας τρόπος ώστε τα Ακαδημαϊκά και Ερευνητικά Ιδρύματα από τη μία να έχουν τον βασικό κορμό εργαζομένων τους με χαμηλό μισθό και από την άλλη να μην αναλαμβάνουν καμία εργοδοτική ευθύνη, ενώ ταυτόχρονα δεν τους αναγνωρίζονται τα χρόνια υποτροφίας ως προϋπηρεσία. Με το άρθρο 5.7, το ΙΚΥ επιχειρεί να νομιμοποιήσει αυτή την κατάσταση φέρνοντας προ τετελεσμένου τους μεταδιδάκτορες ερευνητές και ερευνήτριες, αλλάζοντας τελευταία στιγμή τους όρους του προγράμματος βάσει μίας απόφασης ΔΣ και αποκλείοντάς τους από τη λήψη οποιαδήποτε χρηματοδότησης από άλλη ερευνητική πηγή, συμπεριλαμβανομένης και της μερικής συμμετοχής σε κάποιο ερευνητικό έργο, που θα μπορούσε -με στρεβλό βέβαια τρόπο– να καλύψει το κενό των υποτροφιών και να παρέχει υγειονομική περίθαλψη και κάποια (λιγότερα από όσα θα έπρεπε) ένσημα. Η ασφαλιστική κάλυψη των μεταδιδακτόρων είναι αναγκαία και απαραίτητη συνθήκη για να εργαστούν στους ερευνητικούς φορείς. Αναπόφευκτα, λοιπόν, το ΙΚΥ σπρώχνει τους μεταδιδάκτορες προς την αυτασφάλιση και τη μείωση ακόμα περισσότερο των καθαρών απολαβών τους.
Επιπλέον, το ΙΚΥ επιλέγοντας να προκηρύξει υποτροφίες και όχι κανονικές συμβάσεις με πλήρη απολαβές και ασφαλιστικά δικαιώματα, διαιωνίζει το καθεστώς των επισφαλών σχέσεων εργασίας του εργατικού δυναμικού της χώρας που αναγκάζεται να δουλέψει χωρίς ασφάλιση, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και δικαιώματα, και ταυτόχρονα χωρίς να αναγνωρίζεται η εργασία του ως προϋπηρεσία. Όλα αυτά την ώρα που ερευνητικοί οργανισμοί, όπως π.χ. ο EMBO (European Molecular Biology Organization), που ωστόσο δεν αποτελούν εργασιακό παράδεισο, αλλάζουν τους όρους των μεταδιδακτορικών υποτροφιών και προχωρούν στην υπογραφή κανονικών συμβάσεων εργασίας που εκδίδονται από το φορέα υποδοχής στον ανάδοχο (μεταδιδάκτορα) και περιλαμβάνουν τις κοινωνικές εισφορές του εργοδότη, τις κοινωνικές εισφορές του δικαιούχου, τους φόρους όπως απαιτούνται από τους εθνικούς και τοπικούς νόμους και κανονισμούς και τον καθαρό μισθό του αναδόχου. Είναι τουλάχιστον αστείο να γίνεται τόσος λόγος για το brain drain και την ίδια στιγμή να επιτρέπονται τέτοιου τύπου χρηματοδοτήσεις. Αν για κάτι αποτελούν κίνητρο οι υποτροφίες του ΙΚΥ δεν είναι για brain gain (η επιστροφή στη χώρα), αλλά για brain drain (η φυγή από τη χώρα), προς αναζήτηση καλύτερου εργασιακού περιβάλλοντος, αξιοπρεπών μισθών, και καλύτερων συνθηκών υγιεινής, ασφάλειας, εργασίας.
Ο επιπλέον όρος επιλεξιμότητας που βασίζεται στην απόφαση της 28ης/12.09.2019 Συν. του ΔΣ του ΙΚΥ και αποκλείει τους μεταδιδάκτορες από οποιαδήποτε άλλη ερευνητική δραστηριότητα, είναι καταχρηστικός, παραβιάζει ουσιωδώς τους όρους του προγράμματος και προσβάλλει την αξιοπρέπεια των μεταδιδακτόρων ερευνητών και ερευνητριών.
Στη βάση των παραπάνω απαιτούμε:
- Να καταργηθεί από τη σύμβαση το άρθρο 5.7 που επισημαίνεται στην ηλεκτρονική επικοινωνία του ΙΚΥ. Σε αντίθετη περίπτωση, επιφυλασσόμαστε να ακολουθήσουμε όλα τα νόμιμα μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας για την προστασία των μελών μας, αλλά και όλων των μεταδιδακτόρων ερευνητών και ερευνητριών που θα χρηματοδοτηθούν από το συγκεκριμένο πρόγραμμα.
- Να ξεκινήσει το ΙΚΥ διαδικασία μετατροπής των υποτροφιών του σε συμβάσεις εργασίας με το Φορέα Υποδοχής για όλους τους εργαζόμενους στην έρευνα, με κανονικούς μισθούς και με πλήρη εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα για τους ίδιους/ες και τα προστατευόμενα μέλη τους. Με αυτό το τρόπο γίνονται και οι συμβάσεις των προγραμμάτων ΕΛΙΔΕΚ για μεταδιδάκτορες και επιστημονικούς υπεύθυνους και έτσι πρέπει να κινηθούν και μελλοντικά προγράμματα χρηματοδότησης που θα προκηρυχθούν από τους αρμόδιους φορείς της χώρας (π.χ. ΙΚΥ, ΕΛΙΔΕΚ διδακτόρων, ΕΠ ΑΝΑΔ-ΕΔΒΜ).
- Για όσο διάστημα παραμένει ενεργό το καθεστώς των υποτροφιών, τα εκάστοτε Ιδρύματα υποδοχής να καλύψουν τις ασφαλιστικές ανάγκες των εργαζομένων τους. Η εργασία που κάνουμε πραγματοποιείται σε συγκεκριμένα Ιδρύματα και αυτά είναι που την καρπώνονται. Οπότε δεν πρέπει να απαλλάσσονται από την υποχρέωση της ασφαλιστικής κάλυψής μας.
- Οι μελλοντικές προκηρύξεις του ΙΚΥ και των λοιπών φορέων της χώρας να λαμβάνουν υπόψη τους τα παραπάνω δεδομένα και να εναρμονιστούν με τα Ευρωπαϊκά και παγκόσμια πρότυπα στην έρευνα, προσφέροντας αξιοπρεπείς μισθούς με πλήρη ασφάλιση και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, δυνατότητα αγοράς αναλωσίμων και μικρού εξοπλισμού και τη χρηματοδότηση της δυνατότητας διάδοσης των επιστημονικών αποτελεσμάτων μας μέσω συνεδρίων ή άλλων δραστηριοτήτων.
Ως ΣΕΕΕΗ γνωρίζουμε ότι η ανακύκλωση των εξατομικευμένων συμβάσεων στο όνομα του οποιουδήποτε προγράμματος είναι μια προσωρινή λύση που ουσιαστικά όμως διαιωνίζει τον επισφαλή χαρακτήρα της εργασίας μας. Από αυτή την σκοπιά, τα πάγια αιτήματα μας είναι:
- Καθιέρωση συλλογικών συμβάσεων για όλους τους συμβασιούχους ερευνητές σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Συμβάσεις με ενιαίους, ισότιμους όρους εργασίας, αξιοπρεπείς μισθούς ανάλογα με τη βαθμίδα και την προϋπηρεσία, θέσπιση ωραρίου και πλήρη ασφαλιστικά δικαιώματα για όλους τους ερευνητές σε πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα.
- Σύναψη συμβάσεων αορίστου χρόνου για το ερευνητικό/τεχνικό και διοικητικό προσωπικό που εργάζεται εδώ και πολλά έτη κάτω από επισφαλείς συνθήκες και με διαδοχικές συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου ή/και συμβάσεις έργου, ενώ καλύπτει πάγιες ανάγκες των ιδρυμάτων και προκήρυξη νέων μόνιμων θέσεων εργασίας για επιπλέον ερευνητικό/τεχνικό και διοικητικό προσωπικό.
- Απεγκλωβισμός της Έρευνας από τα Ανταγωνιστικά Προγράμματα (είτε ελληνικά είτε διεθνή). Σταθερή κρατική χρηματοδότηση για Έρευνα, Υγεία και Παιδεία.
Καλούμε τους υπόλοιπους συλλόγους και σωματεία στον χώρο της έρευνας, αλλά και τις αντίστοιχες Ομοσπονδίες (Π.Ο.Σ.Ε.Ε.Ι.Ι.Δ. και Π.Ο.Ε.Ε.Κ.-Ι.) να πάρουν θέση για αυτή την κατάσταση και από κοινού να συντονίσουμε την δράση μας.
Αγωνιζόμαστε ώστε κανένας εργαζόμενος στην έρευνα να μην είναι απλήρωτος και ανασφάλιστος
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 11/12
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη