Νίκος Μακρής Το 2026 προβάλλει ως έτος-σταυροδρόμι για το διεθνές σύστημα, με παράλληλες κρίσεις που «τραβούν» τους παγκόσμιους πόρους σε διαφορετικές κατευθύνσεις: πόλεμος φθοράς στην Ουκρανία, ρίσκο στην Ταϊβάν, αβεβαιότητα σε Ισραήλ–Ιράν, επιστροφή της τρομοκρατίας ως απρόβλεπτου πολλαπλασιαστή και –πάνω από όλα– η Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) ως νέο πεδίο στρατηγικού ανταγωνισμού. Αυτό είναι το βασικό στίγμα ανάλυσης του CNN από τον Brett H. McGurk, που περιγράφει το 2026 ως «hinge year» (χρονιά-μεντεσέ) για την παγκόσμια ισχύ.
Τα 7 μέτωπα σε μια ματιά (και γιατί αφορούν Ελλάδα/ΕΕ)
| Μέτωπο | Τι διακυβεύεται το 2026 | Πού «κουμπώνει» σε Ελλάδα/ΕΕ |
|---|---|---|
| Βενεζουέλα / Καραϊβική | Κλιμάκωση αμερικανικής πίεσης – ρίσκο στρατιωτικού επεισοδίου | Ενέργεια, ναυτιλία, ασφάλειες, τιμές πετρελαίου |
| Ουκρανία | Πέμπτο έτος πολέμου: κόπωση/κλιμάκωση/παζάρι εκεχειρίας | Κόστος ενέργειας, ευρωπαϊκή άμυνα, προσφυγικό, χρηματοδότηση |
| Ταϊβάν | Σενάρια κρίσης/αποτροπής – πυρήνας της εφοδιαστικής αλυσίδας chips | Βιομηχανία/αυτοκινητοβιομηχανία, τιμές τεχνολογίας, εξαγωγές |
| Ισραήλ | Εκλογικό–πολιτικό τοπίο και σταθερότητα μετά από πολέμους | Ανατολική Μεσόγειος, ενέργεια, θαλάσσιες οδοί, μεταναστευτικές ροές |
| Ιράν | Αποδυνάμωση/διαδοχή ηγεσίας – κίνδυνος «απρόβλεπτης» αντίδρασης | Στενά Ορμούζ → ναύλοι/καύσιμα, περιφερειακή ασφάλεια |
| Τρομοκρατία | Επανεμφάνιση δικτύων, μία επίθεση αλλάζει την ατζέντα | Ασφάλεια υποδομών, τουρισμός, συνεργασία υπηρεσιών |
| Τεχνητή Νοημοσύνη | AI ως «στρατηγική κούρσα» ΗΠΑ–Κίνας, ρύθμιση vs επιτάχυνση | Εκπαίδευση, αγορά εργασίας, κανονιστικό πλαίσιο, κυβερνοασφάλεια |
1) Βενεζουέλα: όταν η ισχύς «επιστρέφει» στη γειτονιά των ΗΠΑ
Στην ανάλυση του CNN, η Καραϊβική εμφανίζεται ως τεστ για το αν η Ουάσινγκτον θα κινηθεί με λογική «ημισφαιρικής ηγεμονίας» ή θα αρκεστεί σε πίεση χωρίς τελικό αποτέλεσμα.
Για την Ευρώπη, το έμμεσο αποτύπωμα είναι κυρίως οικονομικό: τιμές ενέργειας, ναύλοι, ασφαλίσεις θαλάσσιων μεταφορών.
2) Ουκρανία: το πέμπτο έτος πολέμου είναι συχνά «καμπή»
Ο πόλεμος μπαίνει σε πέμπτο έτος, και ιστορικά τέτοιες φάσεις είτε οδηγούν σε εξάντληση/διαπραγμάτευση είτε σε ριψοκίνδυνες κινήσεις για «σπάσιμο» αδιεξόδου.
Παράλληλα, οργανισμοί όπως το CFR προειδοποιούν ότι ο κίνδυνος μεγάλης κλίμακας σύγκρουσης στην ευρύτερη ευρωατλαντική ζώνη παραμένει υψηλού αντίκτυπου το 2026.
3) Ταϊβάν: το πιο «ακριβό» γεωπολιτικό ρίσκο της εποχής
Η Ταϊβάν δεν είναι απλώς γεωπολιτική εστία—είναι ο κόμβος της παγκόσμιας τεχνολογικής αλυσίδας. Το 2026 θεωρείται κρίσιμο, καθώς ο ανταγωνισμός αποτροπής/πίεσης εντείνεται και οι αποφάσεις ηγετών μπορούν να αλλάξουν το πλαίσιο.
Για ΕΕ/Ελλάδα το «κανάλι μετάδοσης» είναι άμεσο: ελλείψεις και ακρίβεια σε ημιαγωγούς, πλήγμα σε βιομηχανία, μεταφορές και καταναλωτικά προϊόντα.
4) Ισραήλ: η πολιτική σταθερότητα ως προϋπόθεση «μετά τον πόλεμο»
Το CNN υπογραμμίζει ότι, πέρα από το στρατιωτικό επίπεδο, το 2026 έχει βαρύ πολιτικό φορτίο για το Ισραήλ, με κρίσιμες εσωτερικές ισορροπίες.
Για την Ελλάδα, η εικόνα στην Ανατολική Μεσόγειο επηρεάζει ενέργεια, θαλάσσιες ζώνες, ροές μετακίνησης πληθυσμών και διπλωματικές πρωτοβουλίες.
5) Ιράν: αποδυνάμωση, διαδοχή και ο κίνδυνος «ασύμμετρου» επεισοδίου
Η συζήτηση για το Ιράν εστιάζει σε ένα μείγμα αποδυνάμωσης και αβεβαιότητας, που ιστορικά αυξάνει την πιθανότητα απρόβλεπτων κινήσεων (ιδίως μέσω πληρεξουσίων ή κυβερνοεπιχειρήσεων).
6) Τρομοκρατία: ο «μαύρος κύκνος» που αναδιατάσσει προτεραιότητες
Ο McGurk θυμίζει υπαινικτικά μια σκληρή γεωπολιτική αλήθεια: μία επίθεση αρκεί για να αλλάξει ταχύτητα και προσανατολισμό η διεθνής πολιτική.
Σε επίπεδο ΕΕ, αυτό σημαίνει μεγαλύτερη πίεση για συντονισμό πληροφοριών, ασφάλεια υποδομών και διαχείριση συνόρων.
7) Τεχνητή Νοημοσύνη: η νέα «κούρσα εξοπλισμών» με πολιτικό, οικονομικό και εκπαιδευτικό αποτύπωμα
Η AI παρουσιάζεται ως ο πιο καθοριστικός διαγωνισμός ισχύος της εποχής. Η υπόθεση DeepSeek-R1 (κινεζικό μοντέλο που τράβηξε διεθνή προσοχή ως φθηνότερο/αποδοτικό «reasoning» μοντέλο) χρησιμοποιείται ως παράδειγμα του πόσο γρήγορα μπορεί να κλονιστεί μια τεχνολογική πρωτοκαθεδρία.
Για την εκπαίδευση (και το κοινό της Alfavita) αυτό μεταφράζεται σε τρία πρακτικά ερωτήματα που θα «τρέξουν» μέσα στο 2026:
Τι θα θεωρείται αποδεκτή χρήση AI σε εργασίες, εξετάσεις και αξιολόγηση;
Ποιες δεξιότητες γίνονται βασικές (AI literacy, κριτική σκέψη, επαλήθευση πηγών);
Πώς θα ισορροπήσει η πολιτική ανάμεσα σε καινοτομία και προστασία (δεδομένα, πνευματικά δικαιώματα, παραπληροφόρηση);
Μικρή «πυξίδα» για το 2026: τι να παρακολουθούμε ως σήματα κινδύνου
Χωρίς δραματοποίηση, υπάρχουν ορισμένα «σήματα» που—αν εμφανιστούν—δείχνουν ότι περνάμε από ένταση σε καμπή:
Ουκρανία: μεταβολή στη ροή στρατιωτικής/οικονομικής στήριξης από Δύση ή αλλαγή στους όρους οποιασδήποτε εκεχειρίας.
Ταϊβάν: άλματα σε στρατιωτικές ασκήσεις/αποκλεισμούς που δοκιμάζουν εφοδιαστικές αλυσίδες.
AI: νέα «ρήγματα» κόστους/ικανότητας τύπου DeepSeek που επιταχύνουν την κούρσα ρυθμίσεων και επενδύσεων.
Η μεγάλη εικόνα του 2026 δεν είναι «επτά ξεχωριστές ιστορίες». Είναι μία: η μετάβαση σε έναν κόσμο όπου τεχνολογία, ενέργεια, ασφάλεια και εφοδιαστικές αλυσίδες μπλέκονται. Αυτός είναι και ο λόγος που το CNN μιλά για «χρονιά-μεντεσέ»—μια περίοδο όπου μικρές αποφάσεις μπορούν να κλειδώσουν μεγάλες τάσεις για χρόνια.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Η πιο εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών στην Ελλάδα σε 2 ημέρες στα χέρια σου - Δίνεις από το σπίτι σου
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 29/12
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
