Νίκος Τσούλιας Χρόνια πολλά μετά κάθε φορά που θα βρεθώ στο χωριό μου η καλύτερη βόλτα μου είναι στα παλιά σταροχώραφα του πατέρα μου… Τίποτα δεν θυμίζει το τότε. Κάθε καλοκαίρι πηγαίναμε εκεί, μέσα σε καλύβι μέναμε. Αλλά μη νομίζετε ότι στεναχωριόμασταν. Ήταν μια φυσική αλλά και γενική κατάσταση.
Όλα ξερικά χωράφια ήταν, και οι χρυσίζουσες επιφάνειες απλώνονταν παντού, διακοπτόμενες που και που από κανένα μικρό περιβόλι ή από κανένα αμπέλι, περιτριγυρισμένες από το ξανθοπράσινο του πευκοδάσους. Α, φυσικά σε κάθε περιουσία υπήρχε το καλύβι και κάποιο δέντρο, μάλλον πεύκο, για σκιά και πάντα απιδιές – όλες κεντρωμένες από αγραπιδιές.
Αλλά ο θερισμός δεν άρχιζε με τον θερισμό. Άρχιζε από τον προηγούμενο, που βαστούσαμε μια συγκεκριμένη ποσότητα σπόρου για να τον σπείρουμε, τότε οι καλλιέργειες ήταν αενάως αυτοτροφοδοτούμενες. Και να ποιο ήταν το δεύτερο βήμα. Μνήμες τότε που ήμουν μικρός, πηγαίναμε του Σταυρού, 14 Σεπτεμβρίου, με μια πετσέτα άσπρη του φαγητού γεμάτη στάρι και ρόδι και με ένα κλωνάρι βασιλικό να διαβαστεί για να έχουμε καλή σπορά.
Και μετά τη σπορά, το όργωμα και το σβάρνισμα με το δικό μας ζευγάρι αλόγων, ανακατεύαμε – ο πατέρας μας δηλαδή – τα σωθικά του χωραφιού για να βρουν οι σπόροι καλοδεχούμενη “επώαση”. Τα πρωτοβρόχια χωρίς να το ξέρουν έφερναν ξανά τη ζωή. Μικρά βλασταράκια ξεφύτρωναν τολμηρά – τολμηρά και πετούσαν μπόι κάθε μέρα, αποφασισμένα να παίξουν τον ρόλο τους μέχρι τέλους.
Τα θαύματα ήταν συνεχόμενα. Ο τρυφερός βλαστός σκλήραινε για να σηκώσει το φορτίο του που θα γεννιόταν στην κορυφή του. Μα ήταν μαγεία, το πως το πράσινο του σταριού αποχρωματιζόταν και κιτρίνιζε – άλλαξαν κάποιες πρωτεΐνες λένε οι επιστήμονες, αλλά αυτό ουδόλως απασχολούσε τους καλλιεργητές – και χρυσάφιζε σαν ερχόταν ορμητικά το θερμό καλοκαιράκι. Όχι, δεν γκρινιάζαμε για τις ζέστες, γιατί αυτές θα ψώμωναν τον καρπό.
Αλλά κάτι άλλο άξιζε πιο πολύ. Ήταν ωραίο να βλέπεις το βλέμμα του καλλιεργητή να καμαρώνει τη σοδειά που ερχόταν, που ανησυχούσε μην πέσουν κάτω τα στάχυα, μην τα σπουργίτια έλθουν μαζικά, και ένιωθες ότι όσο κοιτούσε τον καρπό της σκληρής δουλειάς του, υπολόγιζε το πόσο θα αναστέναζε η πλάστιγγα από το βάρος των ξεχειλωμένων τσουβαλιών, το πόσο θα έριχνε στην τράπεζα για να ξεπληρώσει το χρέος – που πάντα έτρεχε -, το πόσο θα μείνει στα κασόνια για να τραφεί η πολυμελής οικογένεια.
Κάθε τόσο τον έβλεπες να κόβει κάποιο στάχυ, να το τρίβει στα χέρια του, να φυσάει τις λεπτές φλούδες του και να το τρώει, και απ΄εκεί καταλάβαινε πόσο καλά θα πάνε τα γεννήματά του. Ο θερισμός ένας κόμπος – εκβολή του καρπού – ήταν στο σταθερό νήμα εκείνων των καιρών, το νήμα της ζωής σταριού και ανθρώπου, το νήμα της σποράς, του μεγαλώματος, του θερισμού, της αποθήκευσης, και πάλι από την αρχή, μέχρι που τα χωριά άρχισαν να ερημώνουν.
Μα η ομορφιά των σταροχώραφων, που απλώνονταν μέχρι πέρα μακριά στον ορίζοντα ήταν κάτι μοναδικό. Το μικρό θερινό αεράκι έπαιζε με τα στάχυα, έγερναν αυτά ταπεινά, ήξεραν τη συνέχεια και δεν ανησυχούσαν, ξανασήκωναν τα κεφάλια τους με υπερηφάνεια βαστώντας τον θησαυρό τους με περισσό καμάρι, κυματισμοί ο ένας πίσω από τον άλλο περνούσαν ξανά και ξανά και αναρωτιόσουν το πως η ζωή του σπόρου δίνει ζωή στον άνθρωπο – αργότερα μάθαμε ότι το στάρι ήταν που συνέργησε αποφασιστικά στην αυγή των πρώτων πολιτισμών στην αρχαία Μεσοποταμία.
Όχι, δεν είναι η νοσταλγία που με έκανε να γράψω αυτό το μικρό σημείωμα. Είναι η αγωνία για το αύριο. Καλό είναι το ίντερνετ και ο ψηφιακός κόσμος και η τεχνητή νοημοσύνη. Αλλά χωρίς πρωτογενή παραγωγή, χωρίς το στάρι και το ψωμί μπορεί να ζήσει ο άνθρωπος και να προοδεύσει η κοινωνία μας; Μπορούμε να στηριζόμαστε μόνο στις “Αγορές” για μια τόσο βασική τροφή, και αν αυτές γίνουν πανάκριβες ή για κάποιο λόγο στερέψουν, τότε τι;
Γι’ αυτό χάρηκα και ενθουσιάστηκα σαν είδα στην περιοχή μου το χρυσάφι της ζωής να επανέρχεται και να κυματίζει σα να μην έχει συμβεί τίποτα…
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 22/8
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
