Την ώρα που η Ελλάδα προσελκύει πάνω από 36 εκατομμύρια επισκέπτες ετησίως και σπάει ιστορικά ρεκόρ στον τουρισμό, σχεδόν το 50% των Ελλήνων δηλώνει πως δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να κάνει ούτε μία εβδομάδα διακοπές. Αυτή η φαινομενικά παράδοξη –αλλά βαθιά αποκαλυπτική– πραγματικότητα καταγράφεται σε εκτενές ρεπορτάζ του Guardian, το οποίο περιγράφει τη χώρα μας ως την «Ταϊλάνδη της Ευρώπης»: έναν τουριστικό παράδεισο για ξένους, αλλά έναν τόπο οικονομικού αποκλεισμού για τους ίδιους τους κατοίκους του.
Το ρεπορτάζ του βρετανικού μέσου δεν είναι απλώς μια ανάλυση αριθμών· είναι η απεικόνιση μιας κοινωνικής ανισότητας που βαθαίνει. Από τις πολυτελείς βίλες στις Κυκλάδες και τα resort της Χαλκιδικής μέχρι τα οικονομικά δωμάτια του Airbnb, οι τουρίστες απολαμβάνουν πακέτα διακοπών μεσογειακής πολυτέλειας, ενώ οι Έλληνες βλέπουν τις διακοπές να μετατρέπονται σε προνόμιο λίγων. Οι τιμές στα ακτοπλοϊκά, στη διαμονή, στην εστίαση, ακόμη και στα βασικά έξοδα καθημερινότητας, καθιστούν την απόδραση του Αυγούστου σχεδόν αδύνατη για τη μέση οικογένεια.
Όταν η "επιτυχία" αποκλείει τους πολίτες
Τα επίσημα στοιχεία δεν αφήνουν περιθώρια αμφισβήτησης. Σύμφωνα με την Eurostat, το 46% των Ελλήνων το 2023 δήλωσε ότι δεν μπορούσε να αντέξει το κόστος ούτε μιας σύντομης θερινής απόδρασης. Το ποσοστό αυτό είναι υπερδιπλάσιο σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και αποτελεί το υψηλότερο μεταξύ των χωρών της Ε.Ε., πλην ελαχίστων εξαιρέσεων. Παρότι η τουριστική βιομηχανία φέρνει έσοδα-ρεκόρ, ξεπερνώντας τα 21,7 δισ. ευρώ το 2024 και συμβάλλοντας στη μείωση του δημόσιου χρέους, η πλειοψηφία των πολιτών δεν εισπράττει παρά ψίχουλα από αυτή την «ευημερία». Η χώρα μοιάζει να λειτουργεί όλο και περισσότερο ως ένα τουριστικό προϊόν εξαγώγιμο, όχι ως κοινός τόπος ευημερίας για όσους ζουν εδώ.
Στην πράξη, οι πιο δημοφιλείς νησιωτικοί προορισμοί έχουν γίνει απλησίαστοι. Ενδεικτικά, για μια οικογένεια τεσσάρων ατόμων, το συνολικό κόστος για πέντε ημέρες σε νησί μετριέται πλέον σε εκατοντάδες ευρώ μόνο για τα εισιτήρια, χωρίς να υπολογίζεται το κόστος διαμονής ή σίτισης. Οι Κυκλάδες, τα Δωδεκάνησα, ακόμη και πιο κοντινοί προορισμοί όπως η Αίγινα ή η Ύδρα, έχουν δει εντυπωσιακή αύξηση τιμών σε όλες τις υπηρεσίες. Όπως επισημαίνει εκπρόσωπος πρακτορείου στον Πειραιά, «φέτος η πτώση στις πωλήσεις εισιτηρίων σε κάποιες γραμμές φτάνει το 50%», ενώ ακόμη και οι επιχειρήσεις θαλάσσιων σπορ κάνουν λόγο για «κάμψη της ζήτησης όπως δεν έχει παρατηρηθεί τα τελευταία χρόνια».
Τύπος Κόστους | Κόστος ανά Άτομο (7 ημέρες) | Συνολικό Κόστος Οικογένειας 2 ατόμων (7 ημέρες) |
---|---|---|
Budget (ταξιδιώτης) | €1.286 – 1.512(Greece Insiders) | — |
Mid‑Range | $1.400 – 3.400 (περίπου €1.300 – 3.150)(Radical Storage) | €2.600 – 6.300 |
Ανεπίσημη εκτίμηση ταξιδιώτη | €1.400 (σύνολο)(Greece Insiders) | — |
Εκτίμηση blogger (λευκή ταξιδιώτης) | €77/ημέρα → ~€540/εβδομάδα(Never Ending Footsteps) | — |
Συνολική ανάλυση (Cost breakdown) | $1.225–3.190 δηλαδή €1.100–2.900(Radical Storage) | — |
Ο τουρισμός ανθεί – η κοινωνία υποφέρει
Ο τουρισμός σήμερα καλύπτει περίπου μία στις πέντε θέσεις εργασίας στην Ελλάδα και αποτελεί βασικό πυλώνα του ΑΕΠ. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι μεταφράζεται σε αύξηση της αγοραστικής δύναμης ή βελτίωση του βιοτικού επιπέδου για τη μεσαία τάξη. Αντιθέτως, η διαρκής πίεση στο κόστος ζωής, με αυξήσεις σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες, εξανεμίζει τα όποια οφέλη. Οι μισθοί παραμένουν καθηλωμένοι, ενώ ο πληθωρισμός, σε τομείς όπως οι μεταφορές και η στέγαση, λειτουργεί ως καθημερινός φόρος στους πολίτες.
Ο καθηγητής Χρήστος Πιτέλης, ειδικός στον τουριστικό τομέα, σημειώνει χαρακτηριστικά: «Η μείωση των διαθέσιμων εισοδημάτων καθιστά την εμπειρία των διακοπών –μια εμπειρία με βαθιές πολιτιστικές και θρησκευτικές ρίζες στην ελληνική κοινωνία– απρόσιτη. Το καλοκαίρι ήταν για χρόνια το διάλειμμα της ελληνικής οικογένειας από την πίεση· σήμερα γίνεται απωθημένο».
Τα μέσα μαζικής μεταφοράς στην Αθήνα γεμάτα – οι παραλίες άδειες
Η εσωτερική κινητικότητα δείχνει ξεκάθαρα τη μεταστροφή. Οι Αθηναίοι, που άλλοτε εγκατέλειπαν μαζικά την πόλη για να γεμίσουν τα νησιά, φέτος μένουν πίσω. Οι συγκοινωνίες λειτουργούν με αυξημένη πληρότητα, τα θερινά σινεμά είναι γεμάτα ντόπιους, και τα εστιατόρια στα προάστια φιλοξενούν οικογένειες που αδυνατούν να φύγουν. Η ρήση «διακοπές στην πόλη» δεν είναι πια ειρωνική· είναι ρεαλιστική ανάγκη.
Όπως δηλώνει ο Άρης Απικιάν, εργαζόμενος σε κατάστημα στο κέντρο της Αθήνας: «Είμαστε η Ταϊλάνδη της Ευρώπης. Παρέχουμε υπηρεσίες για να τις απολαύσουν άλλοι. Ενώ οι ξένοι ζουν τα όνειρά τους στην Ελλάδα, εμείς βιώνουμε το τέλος. Δεν μπορούμε να αντέξουμε ούτε μία εβδομάδα διακοπές».
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 22/8
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ