Alfavita Newsroom Αναζητώντας τις ρίζες μας
Καθώς ανεβαίνουμε το δέντρο της ζωής, μπορούμε να παρατηρήσουμε πώς προστέθηκαν σταδιακά διάφορα σωματικά χαρακτηριστικά: το πεπτικό σύστημα εμφανίστηκε στα πρώτα ζώα, η σπονδυλική στήλη στους σπονδυλωτούς, τα μαλλιά και το γάλα στους θηλαστικούς προγόνους μας. Αυτή η διαδοχική προσθήκη καινοτομιών μάς βοηθά να εντοπίσουμε πότε εμφανίστηκαν συγκεκριμένα μέρη του σώματός μας.
Ωστόσο, το γιατί εξελίχθηκαν αυτά τα χαρακτηριστικά παραμένει συχνά αναπάντητο. Η μέθοδος που χρησιμοποιείται για να μελετηθούν τέτοια φαινόμενα είναι η σύγκλιση: όταν ένα χαρακτηριστικό εμφανίζεται ανεξάρτητα σε διαφορετικά είδη, επιτρέποντάς μας να συγκρίνουμε και να εντοπίσουμε πιθανά κοινά εξελικτικά αίτια.
Το παράδειγμα των όρχεων: Ένα φυσικό πείραμα
Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα σύγκλισης αφορά το μέγεθος των όρχεων στα πρωτεύοντα θηλαστικά. Παρότι οι μαϊμούδες, οι άνθρωποι και οι γορίλες έχουν παρόμοιο σωματικό μέγεθος, το μέγεθος των όρχεών τους διαφέρει θεαματικά. Οι γορίλες έχουν μικρούς όρχεις, οι χιμπατζήδες πολύ μεγάλους, ενώ οι άνθρωποι βρίσκονται κάπου στη μέση.
Αρχικά, υπήρξαν πολλές υποθέσεις: από την αισθητική επιλογή των θηλυκών μέχρι την ανάγκη για αυξημένη παραγωγή σπέρματος. Η πιο πειστική εξήγηση, όμως, φαίνεται να σχετίζεται με τις σεξουαλικές στρατηγικές κάθε είδους.
Σε είδη όπου κυριαρχεί η μονογαμία ή το μοντέλο του χαρεμιού, όπως στους γορίλες, η ανάγκη για μεγάλη ποσότητα σπέρματος είναι μικρότερη, αφού το αρσενικό έχει αποκλειστική πρόσβαση στις θηλυκές. Αντίθετα, σε είδη με πολυγαμική ή πολυανδρική συμπεριφορά, τα αρσενικά ανταγωνίζονται ακόμα και σε επίπεδο σπέρματος, αφού τα θηλυκά ζευγαρώνουν με πολλούς συντρόφους. Έτσι, η μεγαλύτερη ποσότητα σπέρματος αυξάνει τις πιθανότητες επιτυχούς γονιμοποίησης.
Η συσχέτιση αυτή έχει εντοπιστεί σε πλήθος ειδών, υποστηρίζοντας με συνέπεια τη σχέση μεταξύ σεξουαλικής συμπεριφοράς και μεγέθους όρχεων. Όσο για τους ανθρώπους, το ενδιάμεσο μέγεθος αφήνει περιθώρια για πολλές ερμηνείες, όπως εύστοχα σημειώνει ο εξελικτικός βιολόγος Max Telford.
Το μοναδικό ανθρώπινο πηγούνι
Σε αντίθεση με τους όρχεις, το ανθρώπινο πηγούνι δεν συναντάται σε κανένα άλλο είδος ζώου, ούτε καν στους Νεάντερταλ. Αυτή η αποκλειστικότητα το καθιστά ιδιαίτερα δύσκολο να μελετηθεί, αφού δεν υπάρχει συγκλίνουσα εξέλιξη για να μας προσφέρει συγκριτικά δεδομένα.
Οι θεωρίες ποικίλλουν:
Ίσως το πηγούνι να ενισχύει τη δομή της σιαγόνας.
Ίσως να έχει αναπτυχθεί για να ενισχύσει οπτικά χαρακτηριστικά, όπως η ανδρική γενειάδα.
Ή ίσως αποτελεί απλώς ένα άχρηστο κατάλοιπο από την αλλαγή στη διατροφή μας, λόγω της μαγειρικής και της μετάβασης σε πιο μαλακές τροφές.
Χωρίς όμως συγκριτικά παραδείγματα, οι επιστήμονες δεν μπορούν να ελέγξουν την εγκυρότητα καμίας από αυτές τις υποθέσεις. Το πηγούνι παραμένει, προς το παρόν, ένα εξελικτικό αίνιγμα χωρίς σαφή εξήγηση.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 14/9
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
