Ο δεύτερος έντονος καύσωνας του φετινού καλοκαιριού φέρνει ξανά στο προσκήνιο ένα σοβαρό και επαναλαμβανόμενο ζήτημα: Πόσο έτοιμη είναι η Ελλάδα να προστατεύσει τους πολίτες της από τις επιπτώσεις της υπερβολικής ζέστης; Παρά τις ανακοινώσεις και τα έκτακτα δελτία καιρού, οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι η αντιμετώπιση παραμένει αποσπασματική και ανεπαρκής.
Στο επίκεντρο της επιστημονικής αντιμετώπισης βρίσκεται το σύστημα πρόβλεψης θερμικής καταπόνησης HEAT-ALARM, το οποίο λειτουργεί με την υποστήριξη του meteo.gr. Πρόκειται για ένα καινοτόμο βιομετεωρολογικό μοντέλο, το οποίο αξιολογεί καθημερινά τον βαθμό επικινδυνότητας της ζέστης ανά περιφέρεια, λαμβάνοντας υπόψη όχι μόνο τις θερμοκρασίες, αλλά και ανθρωπομετρικά και συμπεριφορικά χαρακτηριστικά του πληθυσμού.
Ηλικιωμένοι, εργαζόμενοι σε εξωτερικούς χώρους, παιδιά, έγκυες γυναίκες και ασθενείς με χρόνια νοσήματα βρίσκονται στον πυρήνα της εκτίμησης κινδύνου του συστήματος. Παρότι το HEAT-ALARM παρέχει ακριβείς και έγκαιρες ειδοποιήσεις, η Πολιτεία δεν φαίνεται να τις αξιοποιεί ουσιαστικά.
Σύμφωνα με τον ερευνητή Χρήστο Γιάνναρο, η επικινδυνότητα τις ημέρες του καύσωνα είναι πολύ υψηλή, ιδιαίτερα στην Κεντρική Μακεδονία, τη Θεσσαλία, τη Στερεά Ελλάδα και την Αττική. Αν και τις βραδινές ώρες αναμένεται πτώση θερμοκρασίας στις περισσότερες περιοχές, η Αθήνα παραμένει παγιδευμένη στο φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδας, με τις θερμοκρασίες να μην πέφτουν κάτω από τους 25 βαθμούς Κελσίου.
Τα πρώτα αποτελέσματα από την πιλοτική εφαρμογή του HEAT-ALARM το περασμένο καλοκαίρι επιβεβαίωσαν πως οι ημέρες με υψηλή θερμική επιβάρυνση δεν είναι πλέον μεμονωμένα περιστατικά, αλλά συστηματικά φαινόμενα που ξεκινούν ακόμη και από τον Μάιο, όπως φέτος στην Κρήτη.
Ένα κρίσιμο ζήτημα είναι η έλλειψη ενημέρωσης και επίγνωσης του πληθυσμού. Πολλοί πολίτες δεν αναγνωρίζουν τα συμπτώματα της θερμικής καταπόνησης και υιοθετούν επικίνδυνες συμπεριφορές, όπως το να πηγαίνουν για μπάνιο στις μεσημεριανές ώρες. Η τραγική απώλεια παιδιού από θερμοπληξία σε παραλία φανερώνει την έκταση αυτής της άγνοιας.
Επιπλέον, η υπερβολική χρήση κλιματιστικών εντείνει το φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδας. Αντίθετα, μέτρα φυσικής σκίασης και σωστός αερισμός μπορούν να αποδειχθούν πιο αποδοτικά και φιλικά προς το περιβάλλον.
Ο Αποστόλης Δάμκαλης, από το ΕΚΑΒ, επιβεβαιώνει πως οι ηλικιωμένοι παραμένουν οι πιο ευάλωτοι, με πολλές κλήσεις να οδηγούν σε μεταφορά στο νοσοκομείο λόγω θερμοπληξίας. Το κράτος μεν προχωρά σε αυξημένη ετοιμότητα, όπως ενίσχυση του στόλου ασθενοφόρων, όμως λείπει μια δομημένη στρατηγική πρόληψης και φροντίδας, ιδιαίτερα για τις ευπαθείς ομάδες.
Τα δεδομένα από τον καύσωνα του 2021 είναι αποκαλυπτικά: πάνω από 2.300 πρόωροι θάνατοι καταγράφηκαν στην Ελλάδα, σύμφωνα με τη Eurostat. Όμως, οι περισσότεροι θάνατοι από θερμοπληξία δεν καταγράφονται επαρκώς, σύμφωνα με τον καθηγητή Ανδρέα Φλουρή, αφού αποδίδονται σε άλλα υποκείμενα αίτια, όπως εγκεφαλικά ή εμφράγματα.
Η εστίαση της Πολιτείας αποκλειστικά στους καύσωνες, αγνοώντας τις υψηλές θερμοκρασίες των «αδιάφορων» ημερών, συνιστά μόνο μια επιφανειακή αντιμετώπιση του προβλήματος. Ο ΠΟΥ έχει καταστήσει σαφές ότι τέτοιες θερμοπληξίες πρέπει να καταγράφονται με ειδικούς ιατρικούς κωδικούς για την αποτύπωση της πραγματικής διάστασης του κινδύνου.
Παρά τις εισηγήσεις επιστημόνων και συμμετοχή τους σε ομάδες εργασίας, οι προτάσεις για θεσμικές παρεμβάσεις δεν υιοθετούνται. Οι οδηγίες του Υπουργείου Εργασίας για τους εργαζομένους είναι ελλιπείς και μη δεσμευτικές, αφήνοντας την ευθύνη στις πρωτοβουλίες εργοδοτών και τοπικών αρχών.
Ο Δήμος Αθηναίων αποτελεί τη μοναδική εξαίρεση, παρέχοντας ενημέρωση μέσω ιστοσελίδας και δράσεις στο πλαίσιο του προγράμματος «Βοήθεια στο Σπίτι».
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Σοκ με ψωμί του τοστ: Βρέθηκε επικίνδυνο βακτήριο – Ανάκληση σε χιλιάδες συσκευασίες!
Kαμπανάκι από την EFSA για τα δύο πιο τοξικά τρόφιμα της αγοράς στην Ευρώπη
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 9/7
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ