Νίκος Τσούλιας Πρέπει, παράλληλα με τις επαγγελματικές οικογενειακές κι άλλες τυπικές και θεσμικές του υποχρεώσεις, να παρακολουθεί τα νέα δεδομένα και μάλιστα με συστηματικό τρόπο – αλλιώς κινδυνεύει να αποκοπεί από την πραγματικότητα. Μπορούμε λοιπόν μέσα σε αυτήν την πολυπλοκότητα και την αυστηρή συμβατότητα της ζωής να μιλήσουμε για κοινό όραμα των ανθρώπων;
Κι όμως, θεωρώ πως κάθε άνθρωπος ονειρεύεται μια τέτοια κατάσταση, ανεξάρτητα από το οραματικό και μάλλον ουτοπικό περίγραμμά της. Ουσιαστικά η ιστορία του αφορά σε μεγάλο βαθμό μια τέτοια κοσμοθεωρία. Πολλοί κοινωνικοί και εθνικοί αγώνες τροφοδοτούνταν και αποσκοπούσαν σε έναν τέτοιο στόχο, έστω και με μερική υλοποίηση. Είναι η ενσυνείδητη αλλά και αυθύπαρκτη αντίληψη ότι έτσι διαμορφώνονται ένας κόσμος όμορφος και κοινωνίες αγάπης.
Ποια, κατά τη γνώμη μου, θα ήταν τα στοιχεία εκείνα που θα συναποτελούσαν αυτό το κοινό όραμα;
Πρώτον, και πιο σπουδαίο, θεωρώ ότι είναι η διασφάλιση του «ψωμιού» όλων των ανθρώπων, να μην πεινάνε άνθρωποι, να μπορούν όλοι να ζουν με αξιοπρέπεια, εργαζόμενοι σε μία δραστηριότητα στην οποία έχουν κλίση και δεξιότητες.
Δεύτερο στοιχείο που αξιολογώ είναι η ελευθερία του Λόγου. Θεωρώ ότι, όπως ο άνθρωπος χρειάζεται την ανάσα, το οξυγόνο για να συντηρείται και να αναπτύσσεται η βιολογική του οντότητά του, το ίδιο σημαντικό είναι η ελευθερία, για να νιώσει άνθρωπος και να λειτουργήσει ως πολίτης. Οποιαδήποτε άλλη συνθήκη ανελευθερίας, αυταρχισμού, καταστολής, περιορισμού οδηγεί σε απαξίωση του ανθρώπου, σε ευθεία υπονόμευση της κοινωνικής του οντότητας.
Τρίτο στοιχείο, που πιστεύω ότι παίζει σημαντικό ρόλο, είναι η «ανοιχτή κοινωνία» και μια κοινωνία αλληλεγγύης. Γιατί, μέσα σε μία τέτοια κοινωνία ο άνθρωπος μπορεί να αυτοπραγματοποιείται, να ολοκληρώνεται και να είναι χρήσιμος προς το κοινωνικό σύνολο, και αντιστρόφως, και να διασφαλίζεται το μέγιστο κοινό όφελος.
Τέταρτο στοιχείο θεωρώ πως είναι ένα κράτος πρόνοιας και δικαίου, ένα κράτος που θα διασφαλίζει την ελευθερία των πολιτών απέναντι σε κάθε μορφή εξουσίας, ανεξάρτητα και από ότι κι αυτό είναι μια μορφή εξουσίας. Ένα κράτος που θα διασφαλίζει την ισονομία και την ισηγορία και θα προάγει τα δημόσια αγαθά: την παιδεία, την υγεία, την εργασία, την ασφάλιση, μακριά από κάθε προσέγγιση κράτους δυνάστη ή κράτους αντιδημοκρατικού ή κράτους αντιπαρατιθέμενου στις κοινωνικές δυνάμεις.
Τέλος, ύψιστο αγαθό είναι η διασφάλιση της ειρήνης. Χωρίς αυτό το στοιχείο όλα τα υπόλοιπα δοκιμάζονται, υπονομεύονται αλλά και αναιρούνται.
Τίθεται ένα ερώτημα. Αν όλα αυτά τα στοιχεία είναι έστω κοινός τόπος αναφοράς των ανθρώπων, γιατί δεν συνθέτουν το πανανθρώπινο κοινό όραμα; Η βασική εξήγηση βρίσκεται εδώ. Γιατί ποτέ στην ιστορία της ανθρωπότητας δεν επικράτησε μια τέτοια κουλτούρα, ενώ από τις πρώτες κοινωνίες μέχρι σήμερα πάντα υπήρχε μια δομή εξουσίας, που χειραγωγούσε κάθε τέτοια προσπάθεια ακόμα και σκέψη.
Και σε αυτή την αιτία οφείλεται το γεγονός ότι στις ημέρες μας δοκιμάζεται ακόμα και η κοινοβουλευτική δημοκρατία, που θεωρείται το καλύτερο μέχρι σήμερα πολίτευμα – εξαιρουμένης φυσικά της άμεσης δημοκρατίας της αρχαίας Αθήνας.
Τέλος, εκ των πραγμάτων, τίθεται το ερώτημα. Είναι ρεαλιστικό ένα τέτοιο όραμα ή αποτελεί μια θεωρητική κατασκευή και μια ουτοπία; Δεν ξέρω αν πρέπει να τεθεί ένα τέτοιο δίλημμα, γιατί ο ρεαλισμός και οι υλοποιήσεις των μακρινών στόχων συνθέτουν ένα αλληλοεξαρτώμενο πεδίο και τα πάντα κρίνονται από τις εσωτερικές τους δυναμικές – κάτι ανάλογο με τη σχέση αντικειμενικότητας και υποκειμενικότητας.
Άλλωστε, σε κάθε περίπτωση ο αγώνας για ένα πανανθρώπινο όραμα δεν προσδίδει νόημα και ομορφιά στις κοινωνίες και σε κάθε πολίτη;
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
2ος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Η ύλη για 47.000 υποψήφιους ως 3/6 με τις λύσεις
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 3/6
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
