Alfavita Newsroom Την τελευταία δεκαετία, το κόστος στέγασης στην Ελλάδα έχει φτάσει σε αδιανόητα υψηλά επίπεδα και η στεγαστική επισφάλεια είναι μεγαλύτερη από ποτέ, ενώ δεν υπάρχει καμία απολύτως πολιτική κοινωνικής κατοικίας να βοηθήσει την κατάσταση ● Ο συλλογικός τόμος «Κατοικία και κοινωνία - Προβλήματα, πολιτικές, κινήματα» (εκδ. Διόνικος) έρχεται να ρίξει φως από πολλές διαφορετικές οπτικές στο γιγαντιαίο αυτό πρόβλημα.
Κοινός τόπος: αν οι συνθήκες διαβίωσης έγιναν δυσμενέστερες στην Ευρώπη εξαιτίας της κρίσης και των πολιτικών διαχείρισής της, επιδείνωση που ενέτεινε η περιστολή των κοινωνικών δαπανών, στην Ελλάδα κατακρημνίστηκαν. Αρκεί να αναφερθούμε στο ποσοστό στεγαστικής επιβάρυνσης του εισοδήματος των νοικοκυριών την περίοδο 2010-2016. Το μέσο κόστος επιβάρυνσης για κατοικία στην ΕΕ-28 από το 10,8% το 2010 αυξάνεται μέχρι και κατά 0,8% το 2014, οπότε ξεκινάει μια τάση μείωσής του.
Αντίστοιχα, στην Ελλάδα, αυτό συνέβη με απότομο και ανεξέλεγκτο τρόπο: ξεκίνησε ήδη από υψηλό σημείο, 21,8% το 2009, και έφτασε στο 45,5% το 2015, εμφανίζοντας μια απόκλιση σχεδόν 35 ποσοστιαίων μονάδων από τον κοινοτικό μέσο όρο.
Στεγαστική επισφάλεια που απογειώνει η ανυπαρξία πολιτικής κοινωνικής κατοικίας για να συνταχθούμε με τις προηγμένες οικονομίες, όταν το δικαίωμα στη στέγαση υποθηκεύτηκε... στην αγορά, σηματοδοτώντας τη μετάβαση από την προστασία της κατοικίας προς τη διαχείριση των ακραίων συμπτωμάτων της απώλειάς της, τους άστεγους.
Υπό το βάρος αυτών των στοιχείων, αλλά και μιας πραγματικότητας που βιώνουν όσοι έχασαν τον κόσμο κάτω από τα πόδια τους και κινδυνεύουν να χάσουν και το κεραμίδι πάνω από το κεφάλι τους, μόνο ως τρομοκρατικές μπορούν να ηχούν οι επανειλημμένως παρεξηγηθείσες δηλώσεις υπουργού σε βάρος των δανειοληπτών που χρωστούν την πρώτη τους κατοικία, επειδή είναι «ζημιογόνα» για τις προηγμένες οικονομίες η προστασία τους.
«Για να μη χαλάσουμε τις καρδιές μας», όμως, θα συνιστούσαμε στον υπουργό με προϋπηρεσία βιβλιοπλασιέ να ρίξει μια ματιά στον συλλογικό τόμο «Κατοικία και κοινωνία - Προβλήματα, πολιτικές και κινήματα», που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις «Διόνικος», από όπου προέρχονται και τα στοιχεία που παραθέσαμε.
Μπορεί να τον ξενίσει που το βιβλίο εστιάζει στην κοινωνία και όχι στην οικονομία, ωστόσο θα έχει την ευκαιρία να δει τα αποτελέσματα των πολιτικών που τον εμπνέουν. Στις 485 σελίδες του, 22 επιστήμονες από διαφορετικά επιστημονικά πεδία, μέσα από 15 κεφάλαια, δεν εκθέτουν απλά τις διαστάσεις των στεγαστικών προβλημάτων στη χώρα μας, από τις εξώσεις ώς το Airbnb, αλλά μελετούν τις κοινωνικές πολιτικές στέγασης, εστιάζοντας στις ανάγκες των ευάλωτων ομάδων όπως είναι οι άστεγοι, οι Ρομά, οι αιτούντες άσυλο κ.ά.
Παράλληλα, προσεγγίζουν τα κινήματα στεγαστικής αλληλεγγύης που εκδηλώνονται και επιχειρούν να δώσουν κατευθύνσεις προς την ανάπτυξη ολοκληρωμένων προγραμμάτων στεγαστικής στήριξης, που περιλαμβάνουν ακόμη και τη διερεύνηση πολιτικών αξιοποίησης κενών κτιρίων για την κάλυψη στεγαστικών αναγκών.
Ο Πάπας έδωσε το παράδειγμα
«Η ομορφιά θεραπεύει», δήλωσε ο Πάπας Φραγκίσκος κατά τα εγκαίνια ενός παλατιού του 19ου αιώνα, σε μια πανάκριβη και τουριστική περιοχή, στην πλατεία του Αγίου Πέτρου, δίπλα στο Βατικανό, που παραχώρησε ως καταφύγιο για άστεγους και ανθρώπους οι οποίοι ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας.
Το καταφύγιο άνοιξε τον περασμένο Νοέμβριο και μπορεί να φιλοξενήσει μέχρι 50 άτομα, ενώ εθελοντές παρέχουν ζεστά γεύματα για τους κατοίκους, τους βοηθούν στην αναζήτηση εργασίας και τους παραδίδουν μαθήματα για να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους. Το κτίριο διαθέτει ακόμη αναγνωστήριο, χώρο αναψυχής, ενώ προσφέρονται συμβουλευτικές υπηρεσίες ψυχικής υγείας.
Η φτώχεια είναι κανονικότητα!
Εχουμε τη χειρότερη οικονομική κατάσταση στον ΟΟΣΑ, μετά τη Λετονία, και παλεύουμε σκληρά για την επιβίωσή μας, καθώς 7 στους 10 Ελληνες δεν τα βγάζουν πέρα και είναι αντιμέτωποι με τη φτώχεια, αδυνατώντας να ζήσουν αξιοπρεπώς σύμφωνα με στοιχεία του διεθνούς οργανισμού που δημοσιοποίησε χθες ο... ΣΕΒ.
Συγκεκριμένα, το 12,9% του πληθυσμού είναι σε οικτρή κατάσταση με εισόδημα κάτω από το όριο της φτώχειας, ενώ το 55,4% είναι σε δεινή οικονομική κατάσταση και βρίσκεται στο κατώφλι της ένδειας, ποσοστά που αθροιζόμενα αφορούν στην πλειονότητα ενός χειμαζόμενου λαού, συνολικά το 68,3%.
«Το κράτος επιτίθεται και στην κατοικία και στην κοινωνία»
Νίκος Κουραχάνης, επιστημονικός επιμελητής του τόμου «Κατοικία και κοινωνία - Προβλήματα, πολιτικές και κινήματα»
Το ερώτημα είναι τι κοινωνία θέλουμε και ποιες αξίες υπηρετούμε. Υπηρετούμε τη δυνατότητα όλων των πολιτών να ζουν αξιοπρεπώς ή υπηρετούμε μια κοινωνία όπου μια μικρή ομάδα θα ευημερεί και οι υπόλοιποι θα ζουν σε συνθήκες κοινωνικής εξαθλίωσης; Ο κ. υπουργός σε ποια πλευρά συντάσσεται;
powered by Rubicon Project
● Πώς σας φαίνονται οι δηλώσεις του υπουργού Αδ. Γεωργιάδη;
Οι απόψεις του υπουργού ότι δεν πρέπει να υπάρχει προστασία της πρώτης κατοικίας επειδή είναι βλαπτική για την οικονομία θίγουν την κοινωνία και τη δημοκρατία. Μεταπολεμικά, το κοινωνικό συμβόλαιο μεταξύ κεφαλαίου και εργατικής τάξης έθεσε τα κοινωνικά δικαιώματα στο επίκεντρο, προκειμένου να διασφαλιστεί η κοινωνική ειρήνη. Ετσι, η προστασία της κατοικίας και η παραγωγή κοινωνικής κατοικίας ήταν μια απαράκαμπτη προϋπόθεση, ώστε να υπάρχουν κοινωνικά αξιοπρεπείς όροι διαβίωσης για την εργατική τάξη. Αυτό δεν έγινε επειδή ξαφνικά οι καπιταλιστές έγιναν καλοί χριστιανοί, αλλά στο πλαίσιο μιας αντίληψης ότι οι βιώσιμες συνθήκες διαβίωσης της εργατικής τάξης τονώνουν την παραγωγικότητά της και συμβάλλουν στην οικονομική ανάπτυξη... Οταν τα κοινωνικά δικαιώματα, που θεωρούνται άρρηκτο στοιχείο διασφάλισης της δημοκρατίας, αμφισβητούνται από την κυρίαρχη εκδοχή φιλελευθερισμού στη συγκεκριμένη ιστορική συγκυρία, τότε εύκολα καταλαβαίνουμε ότι οι απόψεις αυτές διαβρώνουν το μεταπολεμικό κοινωνικό συμβόλαιο και οξύνουν τις κοινωνικές αντιθέσεις. Τέτοιου τύπου απόψεις είναι επικίνδυνες για τη συνοχή των κοινωνιών μας.
● Εχουν προηγηθεί βέβαια στις αναπτυγμένες οικονομίες και οι αντίστοιχες πολιτικές, πάντα με το επιχείρημα «Γιατί να πληρώνουμε εμείς για το σπίτι του άλλου;»...
Δηλαδή προτιμούν να πληρώνουν για άστεγους; Από την κρίση της μεταπολεμικής συναίνεσης και τα εγχειρήματα ιδιωτικοποίησης του θεσμού της κοινωνικής κατοικίας στη Δ. Ευρώπη είχαμε ένα έντονο και ολοένα αυξανόμενο φαινόμενο αστέγων, οι οποίοι, αδυνατώντας να ανταποκριθούν στους κανόνες της ιδιωτικής αγοράς ακινήτων, κατέληγαν σε συνθήκες εξαθλίωσης και στις νεοσύστατες, τη δεκαετία του 1980, υπηρεσίες αστέγων. Οι υπηρεσίες αυτές δημιουργήθηκαν για να αντικαταστήσουν τις δομές κοινωνικής κατοικίας που στο πλαίσιο της νεοφιλελεύθερης επικυριαρχίας ιδιωτικοποιήθηκαν. Επομένως, οικονομικό κόστος θα υπάρχει σε οποιαδήποτε περίπτωση. Το ερώτημα είναι τι κοινωνία θέλουμε και ποιες αξίες υπηρετούμε. Υπηρετούμε τη δυνατότητα όλων των πολιτών να ζουν αξιοπρεπώς ή υπηρετούμε μια κοινωνία όπου μια μικρή ομάδα θα ευημερεί και οι υπόλοιποι θα ζουν σε συνθήκες κοινωνικής εξαθλίωσης; Ο κ. υπουργός σε ποια πλευρά συντάσσεται;
● Επισημαίνεται στο βιβλίο, αλλά το διαπιστώνουμε κιόλας, ότι δεν υπήρξε ποτέ επάρκεια δομών κοινωνικής κατοικίας στη χώρα. Τώρα που είναι ακόμη πιο δύσκολα, τι γίνεται;
Αυτό που υπήρχε ήταν μια υπολειμματική και ισχνή στεγαστική πολιτική προνοιακού τύπου με έντονα φιλανθρωπικά χαρακτηριστικά για έναν εξαιρετικά περιορισμένο αριθμό αποδεκτών που βρισκόταν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας. Μειοψηφικά εγχειρήματα προαγωγής της εργατικής κατοικίας, όπως ο ΟΕΚ, καταργήθηκαν εξαιτίας των μνημονιακών επιταγών. Στα χρόνια της κρίσης, και ενώ πολλαπλασιάζονται τα φαινόμενα της στεγαστικής επισφάλειας, θεμελιώνεται ένα εξαιρετικά χαμηλού επιπέδου δίκτυο υπηρεσιών για άστεγους, απευθύνεται δηλαδή σε όσους ήδη έχασαν το σπίτι τους. Η ύπαρξη τέτοιων δομών ως επίκεντρο των πολιτικών προσβάλλει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Παρατηρούμε μια πανομοιότυπη εξέλιξη με όσα συνέβησαν επί νεοφιλελεύθερων κυβερνήσεων στις δεκατίες 1970-1980 στη Δυτική Ευρώπη. Δηλαδή, η νεοφιλελεύθερη πολιτική που εφαρμόστηκε σήμερα με τα μνημόνια δεν υπηρετεί την πρόσβαση στην κατοικία ως προϋπόθεση για αξιοπρεπή διαβίωση, αλλά, αντίθετα, οριακά διαχειρίζεται όσους την έχουν χάσει και βρίσκονται στα πρόθυρα του θανάτου.
● Ποια αξιολογείτε ως σημαντικά από το πλήθος των ευρημάτων του βιβλίου;
Η πρωτοτυπία του βιβλίου είναι ότι προσπαθεί να προσφέρει ένα πανόραμα του στεγαστικού τοπίου που αφήνει πίσω της η δεκαετία της κρίσης και των πολιτικών που την εμβάθυναν, αντί να την αντιμετωπίσουν. Αυτό που διαπιστώνεται ως εύρημα είναι ότι τη στιγμή που υπάρχει τρομερή όξυνση των φαινομένων στεγαστικής επισφάλειας, τόσο το βιοτικό επιπεδο των πολιτών όσο και οι κοινωνικές πολιτικές συρρικνώνονται. Εχουμε έναν διπλά αρνητικό αντίκτυπο: και οξύνεται η κοινωνική επισφάλεια και μειώνονται οι πολιτικές περιορισμού της, με αποτέλεσμα ολοένα και περισσότεροι πολίτες να βρίσκονται εκτεθειμένοι στον κίνδυνο του κοινωνικού αποκλεισμού. Ενα ακόμη στοιχείο που αναδύεται είναι ο διευρυνόμενος ρόλος των κινημάτων: ακριβώς εξαιτίας της ταυτόχρονης επιδείνωσης της στεγαστικής επισφάλειας και των όρων προστασίας της στέγης, αναδυόμενα κινήματα κατοικίας γίνονται ασπίδα αντίστασης απέναντι σε αυτό το απάνθρωπο τοπίο, αντιπροτείνοντας εγχειρήματα διαβίωσης με επίκεντρο την αλληλεγγύη, όπως είναι οι καταλήψεις στέγης, το κίνημα κατά των πλειστηριασμών κ.ά.
● Ωστόσο δεν φαίνεται να ευνοούνται...
Παρατηρούμε ότι σε αυτούς τους ανθρώπους που είναι οι θύλακες υποστήριξης των αδύναμων υπάρχει μια έντονη διάθεση καταστολής. Επί της ουσίας, το κράτος επιτίθεται και στην κατοικία και στην κοινωνία. Από τη μια πλευρά απελευθερώνει το πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας, διαμορφώνει ένα τοπίο αχαλίνωτης και ανεξέλεγκτης ανάπτυξης του Airbnb, διευρύνει τα φαινόμενα ενεργειακής φτώχειας με τους θανάτους από μαγκάλια, αυξάνει τους άστεγους και τους επισφαλώς στεγαζόμενους τη στιγμή που υπάρχει ένα αξιοσημείωτο απόθεμα κενών κτιρίων και από την άλλη πλευρά διώκει όσους επιδιώκουν να υποκαταστήσουν τις ανεπάρκειές του. Διώκει, δηλαδή, ουσιαστικά αυτούς που σώζουν την αξιοπρέπεια μιας χώρας με ανύπαρκτες στεγαστικές πολιτικές...
Πηγή: efsyn.gr
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 14/12
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
