Η τριτοβάθμια εκπαίδευση, εδώ και χρόνια, αποτέλεσε διεθνώς αυτοτελές γνωστικό αντικείμενο με συμβολή σειράς επιστημών στη θεματοποίησή του. Γι' αυτό απορεί κανείς πώς ξεφύτρωσαν δεκάδες «evaluators» που δεν είχαν και δεν έχουν να καταθέσουν ούτε μια δημοσιευμένη γραμμή για τον υπό «αξιολόγηση» θεσμό, με κάποιες λιγοστές εξαιρέσεις. Συχνά αποδεικνύεται ότι είναι εύλογο να κρίνονται πρωτίστως οι «αξιολογητές». Και επειδή έχουμε υποστεί τηλεοπτικό και νομοθετικό κορεσμό ως προς την ανάγκη «αξιολόγησης» των φορέων του «Δημοσίου», θα δώσω εδώ δύο δείγματα μιας αντίστροφης πρακτικής. Λαμβάνω υπόψη ότι μόλις πρόσφατα αναθεωρήθηκε η «κλίμακα βαθμολόγησης κριτηρίων» καθώς και τα «ανώτατα ποσοστά αξιολόγησης» να ανέρχονται στο 25% των υπαλλήλων και αντίστοιχα τα «κατώτατα» στο 15%, με «ειδική αιτιολογία της βαθμολογίας αυτής».
Το πρώτο παράδειγμα προς «αξιολόγηση» έρχεται τώρα που ο πρόεδρος της Βουλής έδωσε τέλος στην «παροχή δωρεάν καφέ και εμφιαλωμένου νερού» στους βουλευτές, χωρίς να εξαιρούνται τα «βουτήματα», κατά τη «διάρκεια των συνεδριάσεων των κοινοβουλευτικών επιτροπών». Και όμως το «Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία» και με κατονομαζόμενο «επιστημονικό υπεύθυνο» δημοσιεύει, την ίδια στιγμή, μιαν ακόμη μονογραφία στη σειρά «Βιογραφίες πολιτικών». Αυτή τη φορά διά χειρός συγγραφέα που εθήτευσε στην «Ιστορική Μουσικολογία» και ειδικεύθηκε, λαμβάνοντας διδακτορικό δίπλωμα, στο «ζήτημα των πυρηνικών όπλων». Και τι σοδειά μας φέρνει; Παρελαύνουν δεκάδες τυπογραφικών λαθών και πραγματολογικών ανακριβειών που περιβάλλονται από τον εύκολο «φιλοσοφισμό» με μοχλό την πανταχού παρούσα «οντολογία», η οποία λειτουργεί με αυτοαναφορικότητα.
Επιπλέον, ποιο κυρίως είναι το ζητούμενο; Μάλιστα, πριν από ένα περίπου χρόνο δημοσιεύθηκε άλλο βιβλίο (το οποίο στην περίπτωσή μας αγνοείται) που ως προς το ίδιο ακριβώς θέμα προειδοποιούσε για την ανάγκη διαρκούς αυτοελέγχου της υπόθεσης εργασίας και συναφώς της εμβάθυνσης των θεωρητικών εφοδίων, μέσω των οικείων αναλυτικών κατηγοριών. Ότι δηλαδή να μην προκύπτουν ως ανεπεξέργαστοι «εννοιολογικοί αρμοί» («γενιά», «ελληνικότητα», «έθνος», «πολιτισμός», «μύθος» κ.λπ.). Ταυτόχρονα να μην παραμένει θολό το πεδίο παρατήρησης (με την ευκολία των «δεκαετιών» και την «πανοραμική» πρακτική που οδηγεί σε «αφαιρέσεις» χωρίς ιστορικό αντίκρισμα) και να τίθεται ο βιογραφούμενος δοκιμιογράφος ως ενεργός «διανοούμενος», εντός ή εκτός του πολιτικού «στίβου». Τέλος, να μην ολισθαίνουμε σε ελλιπή αξιοποίηση των πηγών και επιλεκτική αξιοποίηση της οικείας βιβλιογραφίας, ιδίως αν προϋποτίθεται θητεία στο «Ίδρυμα Κ. Καραμανλής». Σε κάθε περίπτωση η ιστορική γείωση να είναι προσεκτική και αυξημένη η συνδρομή της ιστορίας των κοινωνικών και πολιτικών ιδεών.
Το δεύτερο παράδειγμα αφορά «αξιολογητή» του κοινωνικού και πολιτικού πεδίου, όταν πράγματι σ' αυτό κανείς δεν μένει στο απυρόβλητο, τόσο οι «αξιολογητές» όσο και οι «αξιολογούμενοι». Ειδικότερα, πώς «αξιολογείται» η «Αριστερά» (ή, έστω, η «αριστερά» και με την υπόδειξη ότι «πρέπει να αποξενωθούμε από τον ίδιο τον όρο και τα παράγωγά του») του παρόντος και του προσεχούς μέλλοντος που ορίζεται ως «21ος αιώνας»; Ως προς τη διαφαινόμενη προοπτική της φαίνεται να αρκεί η επισώρευση δεκάδων δεοντολογικών προτάσεων (με εναλλασσόμενα τα ρήματα: «πρέπει», «απαιτείται», «οφείλει», «χρειάζεται»), ενώ ό,τι διαδραματίσθηκε αποδίδεται απλώς με δύο αναδημοσιευόμενα κείμενα των ετών 1989 και 1991. Δηλαδή, με μια εικοσαετία εντελώς λανθάνουσα στο συγγραφικό πεδίο του «δεοντολόγου», εφόσον δεν ανασύρεται κανένα κείμενο αυτής της περιόδου, αν και η συγκομιδή άρθρων και βιβλίων δεν θα ήταν καθόλου ισχνή. Μάλιστα χαριεντιζόμενος (πριν εισβάλουν οι «ιστορίες για γουρουνάκια», κατά το νεόκοπο γλωσσικό ακαδημαϊσμό «εκ των κάτω») εισάγει ένα νέο τύπο «ιστορικής συνείδησης», όταν προσπαθεί να ανιχνεύσει το «πρόσωπο» της Αριστεράς του «21ου αιώνα», την οποία αποκαλεί «Κοκκινοσκουφίτσα». Παρακάμπτω τον συνειρμό με τον «κοκκινοσκούφη» του 1789 για να σταθώ σε ένα άλλο «μετωνυμικό» εγχείρημα μάλλον πιο εύστοχο, πριν από οποιαδήποτε «κόκκινη» μεταγραφή («rote Fahne») του τρίπτυχου της γαλλικής επανάστασης. Όταν ήδη το 1844 αποκαλείται η εργατική τάξη «Σταχτοπούτα» («Aschelbrödel»), με «γιγάντια παιδικά παπούτσια» που προεξοφλούσαν όμως την ανάδυση μιας «αθλητικής μορφής» κατά την πρόκληση να αποφεύγεται οποιαδήποτε «μεταφυσική-θεολογική Karikatur», όταν το περιστέρι της εκδοχής των αδελφών Grimm αντικαθίσταται από τον «γαλατικό αλέκτορα» των κοινωνικών αλλαγών ή από τον «κόκκινο κόκκορα στις στέγες των εργοστασίων»...
Επιπλέον, η τωρινή «Κοκκινοσκουφίτσα», ως «υπάκουο κοριτσάκι πλέον» που ακούει τις «συμβουλές της μαμάς της» (όπως κι αν αυτή νοηθεί και απογραφεί η «δεοντολογία» της), βρίσκεται στο κέντρο ενός «αφηγήματος» χωρίς να ακολουθεί τις δύο εκδοχές των αδελφών Grimm και πολύ περισσότερο του Ch. Perrault (ο λύκος καταβροχθίζει την «Petit Chaperon rouge»). Το μείζον ζήτημα ανάγεται στην οριοθέτηση της «πολιτισμικής αριστεράς», με νουνό της τον P. Anderson, που συμπαρασύρει όμως σε μια σκιαγράφηση «καρικατούρας», κατά τη διαδοχή του «πασοκικού σοσιαλισμού» από το «νεοφιλελεύθερο καπιταλισμό». Κι αν ο τελευταίος, έστω, αναδύεται τάχα κατά τη «δεκαετία του '90», γιατί «απαιτήθηκαν» οι δύο «δεκαετίες» που επακολούθησαν ώσπου να συναντήσουμε την «κρίση του 2010», έστω ως «αφήγημα»; Με προτελευταίο ερώτημα, πώς έτσι μπορούμε να «στοχαστούμε την πολιτική μέσα από την ιστορία»; Δηλαδή, τώρα πια, με την «κρίση» μπροστά μας, έχουμε τη «δική μας πύλη στον 21ο αιώνα»; «Σενάριο», λοιπόν, με το «γαλατικό χωριό του Αστερίξ εν μέσω της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας» και με την πρόθεση «ανα-σημασιοδότησης του παρελθόντος από το παρόν»; Τουλάχιστον, ως «κριτική της σοσιαλδημοκρατίας» και όλων των μορφών «εισοδισμού» σ' αυτήν; Μια νέα «επανεκκίνηση», λοιπόν, αυτή τη φορά με αντικείμενο έρευνας πώς η «σοσιαλδημοκρατία» συνέβαλε στην εδραίωση του «νεο-φιλελευθερισμού»; Ακόμη κι αν γίνει κατά παραχώρηση δεκτό ότι η «μνήμη αλλάζει ουσιωδώς μέσω των μηχανών αναζήτησης» και στη «βάση δεδομένων» απλώς εμφανίζεται η «ανιστορική εικόνα της». Να μπορεί κανείς να προσέρχεται με τα δώρα στο χέρι: «Αν η εμπειρία της σοσιαλδημοκρατίας ιστορικοποιηθεί, τότε έχει μεγάλη σημασία για μια μελλοντική αριστερή διακυβέρνηση στην Ελλάδα»...
Τούτο όμως συνιστά «απο-οικειοποίηση» του γραφείου μας ή του i-pad που κουβαλάμε στον σάκο μας; Ας υποθέσουμε ότι έχουμε συνομιλητή έναν «εξειδικευμένο χειριστή δεδομένων» και του θέτουμε δύο desiderata για να μας διευκρινίσει τι ακριβώς ισχύει. Το πρώτο ζητούμενο: «Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η τελειότερη κατασκευή στην ιστορία» (2011)˙ «Η Ευρώπη, από κέντρο του κόσμου, επαρχιοποιήθηκε» (2011)˙ «Η Ευρώπη είναι κι αυτή μια επαρχία του κόσμου» (2013)˙ «Άρα χρειάζεται μια προοπτική των διαδικασιών ανασυγκρότησης μιας ευρωπαϊκής κοινότητας αλληλεγγύης και συνευθύνης» (2012)˙ «Στον νέο κόσμο η Ευρώπη φαίνεται ως ακριβό αυτοκίνητο παλιάς τεχνολογίας» (2013/2014). Ως προς το δεύτερο ζητούμενο: «Για την Ελλάδα, πάντως, η κρίση του 2010 αποτελεί ένα τέλος και μια αρχή [...]. Η κρίση είναι η δική μας πύλη στον 21ο αιώνα» (2013/2014)˙ «Ήταν ένα εργαλείο βίαιης προσαρμογής της ελληνικής κοινωνίας στις νέες συνθήκες της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης» (2013/2014)˙ «να δούμε την κρίση που ξέσπασε το 2008 [...] ως μια διαδικασία ολοκλήρωσης της αποαποικιοποίησης, ως την αντίστροφη διαδρομή από εκείνη που έδωσε παγκόσμια υπεροχή στη Δύση πριν από μισή χιλιετία» (2011). Είναι κείμενα που κάνουν το παρόν «διαρκές», αν μείνουμε για την ώρα σ' αυτά αθροίζοντας και νέες κατηγορίες από «ανανήψαντες» που νίπτουν τα χέρια τους για ό,τι «συνέβη»... Πώς όμως έτσι στα «καινούργια αυτοκίνητα των αναδυόμενων κοινωνιών» προσδοκούν «θέση κοινωνικού συνοδηγού», ακόμη και στο «νέο παράδειγμα» που φαίνεται να «δημιούργησαν οι αραβικές εξεγέρσεις»;
*Ο Παναγιώτης Νούτσος διδάσκει Κοινωνική και Πολιτική Φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
ΠΗΓΗ: avgi.gr/
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 14/12
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη