Νίκος Μακρής Ο διορισμός χιλιάδων εκπαιδευτικών τα τελευταία χρόνια παρουσιάστηκε από την κυβέρνηση ως μια μεγάλη τομή για την Παιδεία. Για τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς όμως, η «χαρά» της μόνιμης εργασίας συνοδεύεται από μια δύσκολη καθημερινότητα που μοιάζει με εξίσωση με πολύ δύσκολη λύση: χαμηλοί μισθοί, ακριβή στέγη, έξοδα μετακίνησης, οικογενειακές υποχρεώσεις.
Στο ήδη οξύ πρόβλημα έρχεται να προστεθεί η καθυστέρηση στην καταβολή του πρώτου μισθού, που συχνά οδηγεί τους/τις νέους/-ες εκπαιδευτικούς σε κατάσταση οικονομικής ασφυξίας, ενώ την ίδια στιγμή καλούνται να ανταποκριθούν άμεσα στα διδακτικά τους καθήκοντα.
Στα ρεπορτάζ των ΜΜΕ μιλούν νεοδιόριστοι, περιγράφοντας με παραδείγματα τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν.
«Πάνω από το μισό μου μισθό πάει στο ενοίκιο»
Ο Νίκος, νεοδιόριστος στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, διορίστηκε στην Αθήνα. Με μισθό 800 ευρώ καλείται να ζήσει σε μια από τις πιο ακριβές πόλεις της Ευρώπης.
«Το πρώτο σοκ είναι η στέγη. Μετά από ατελείωτη αναζήτηση, βρίσκεις σπίτι που μπορεί να φτάσει τα δύο τρίτα του μισθού σου το ενοίκιο. Και μένουν να πληρωθούν ρεύμα, σούπερ μάρκετ, μετακίνηση. Στηρίζεσαι σε δανεικά, σε γονείς, σε δεύτερη δουλειά.».
Η περιγραφή του εκπαιδευτικού συνοψίζει το πρόβλημα που χιλιάδες νεοδιόριστοι βιώνουν: η μόνιμη θέση δεν συνοδεύεται από την οικονομική ασφάλεια που απαιτεί η ζωή στην πρωτεύουσα ή σε τουριστικές περιοχές με υψηλά ενοίκια.
«Η μητρότητα δεν μπορεί να είναι πολυτέλεια»
Ακόμη πιο σύνθετες είναι οι δυσκολίες για τις γυναίκες εκπαιδευτικούς –ιδίως όσες γίνονται μητέρες– όπως η Όλγα Τζίτζιου από την Πετρούπολη, διορισμένη στην Ανατολική Αττική.
«Μετά από 7 χρόνια αναπληρώτρια, ήρθε ο διορισμός. Ελπίζεις ότι θα μπορείς επιτέλους να προγραμματίσεις την προσωπική και οικογενειακή σου ζωή. Κι όμως, και ως μόνιμη μητέρα εκπαιδευτικός δικαιούσαι μόνο τους 5,5 μήνες άδειας που δεν πήρες ποτέ ως αναπληρώτρια. Με ένα μωρό στην αγκαλιά πρέπει να γυρίσεις στα καθήκοντά σου, χωρίς εξασφαλισμένη θέση σε βρεφονηπιακό σταθμό».
Η Όλγα περιγράφει και το επιπλέον βάρος των μετακινήσεων:
«Τοποθετήθηκα σε σχολείο πολλά χιλιόμετρα μακριά. Τι να κάνω; Να νοικιάσω σπίτι κοντά με όλη την οικογένεια; Να πηγαινοέρχομαι κάθε μέρα δύο ώρες δρόμο; Και όλα αυτά με το κόστος βενζίνης και διοδίων».
Ένα «σύνδρομο ομηρίας»
Η αίσθηση αδιεξόδου ενισχύεται από το θεσμικό πλαίσιο: τον πρώτο χρόνο διορισμού δεν επιτρέπεται καμία υπηρεσιακή μεταβολή, ούτε βελτίωση ούτε μετάθεση. Έτσι, οι νεοδιόριστοι νιώθουν εγκλωβισμένοι, ακόμα κι αν οι συνθήκες ζωής είναι εξαιρετικά δύσκολες.
Μια μάχη που δεν είναι ατομική
Κοινός παρονομαστής στις μαρτυρίες των εκπαιδευτικών είναι ότι το πρόβλημα δεν είναι ατομικό αλλά συστημικό. Οι μισθοί δεν συμβαδίζουν με το κόστος ζωής, η στεγαστική κρίση «καταπίνει» τα εισοδήματα, ενώ οι πολιτικές για τη στήριξη της μητρότητας και της οικογένειας παραμένουν ανεπαρκείς.
«Η μόνη απάντηση είναι η συλλογική διεκδίκηση μέσα από τα σωματεία», τονίζει η Όλγα. «Δεν μπορούμε να βασίζουμε την ανατροφή των παιδιών μας στο ‘ό,τι προαιρείσθε’. Χρειάζονται σταθερές, δίκαιες λύσεις».
Οικονομική εξίσωση νεοδιόριστου εκπαιδευτικού στην Αθήνα (ενδεικτικά στοιχεία)
Έξοδο Μέσο κόστος Ποσοστό μισθού (800€)
Ενοίκιο (γκαρσονιέρα/στούντιο) 400€ 50%
Λογαριασμοί (ρεύμα, νερό, τηλέφωνο, ίντερνετ) 140€ 15%
Μετακίνηση (ΜΜΜ/καύσιμα) 80€ 10%
Σούπερ μάρκετ (βασικά είδη) 240€ 30%
Λοιπά έξοδα ελεύθερου χρόνου -ψυχαγωγία 120€ 15%
Σύνολο: 980€+ (δηλαδή πάνω από τον μισθό του). 980€ 110%
Το μέλος του Δ.Σ. της ΕΛΜΕ Ηρακλείου Αρετή Σπαχή περιέγραψε τη συνεχιζόμενη υποβάθμιση της ποιότητας ζωής των εκπαιδευτικών: «Οι εκπαιδευτικοί είναι από τους χαμηλότερα αμειβόμενους υπαλλήλους. Ο μισθός του νεοδιοριζόμενου είναι πιο κάτω και από τον βασικό μηνιαίο μισθό. Υπάρχουν παιδιά με διδακτορικούς τίτλους σπουδών, που παίρνουν μόνο 50 ευρώ παραπάνω από τα προβλεπόμενα. Επίσης, το στεγαστικό είναι μεγάλο πρόβλημα για τους συναδέλφους που έρχονται από άλλες περιοχές της Ελλάδας, λόγω της μειωμένης προσφοράς και των υψηλών ενοικίων. Τα πράγματα είναι χειρότερα για τους αναπληρωτές, εξαιτίας της ελαστικότητας στην απασχόληση, αφού δε λαμβάνουν μισθό καθ' όλη τη διάρκεια της χρονιάς.
Για όλα αυτά ζητάμε να καταργηθούν τα δρακόντεια μέτρα που επιβάλλουν συνθήκες φτώχιας και πείνας. Θέλουμε να επανέλθουν ο 13ος και 14ος μισθός, καθώς και όλα τα επιδόματα που καταργήθηκαν την περίοδο των μνημονίων.»
Ο μόνιμος διορισμός δεν αρκεί για να προσφέρει ασφάλεια και αξιοπρέπεια αν δεν συνοδεύεται από ουσιαστική μέριμνα για το κόστος ζωής και την οικογενειακή στήριξη. Το ερώτημα που αναδύεται είναι καίριο: Θα συνεχίσει το ελληνικό σχολείο να στηρίζεται σε εξαντλημένους εκπαιδευτικούς ή θα υπάρξει πολιτική βούληση για πραγματική αναβάθμιση του ρόλου και της ζωής τους;
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 1/9
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
