Ζούμε σε μια εξαιρετικά ρευστή, κρίσιμη και σκοτεινή περίοδο! Το πολίτευμα στη χώρα μας κινδυνεύει να μετατραπεί (αν δεν έχει ήδη μετατραπεί) σ’ ένα επικίνδυνο ακροδεξιό καθεστώς, ελεγχόμενο απολύτως από την ολιγομελή κάστα του πρωθυπουργού, καλυπτόμενο από έναν μανδύα δημοκρατίας, νομιμότητας, τάξης και ασφάλειας.
Πρωτοφανή σκάνδαλα και κρατικά εγκλήματα συγκλονίζουν τον τόπο μας, αλλά ο καλά στημένος επικοινωνιακός μηχανισμός και τα ελεγχόμενα ΜΜΕ συγκαλύπτουν, κρύβουν, μπαζώνουν συστηματικά την αλήθεια. Η θεσμική εκτροπή είναι πρωτόγνωρη! Το πιο σοβαρό και επικίνδυνο όμως γεγονός είναι η απροκάλυπτη χειραγώγηση από την κυβέρνηση των άλλων δύο -κατ’ όνομα- ανεξάρτητων μορφών εξουσίας: της νομοθετικής και κυρίως της δικαστικής εξουσίας.
Γίνεται απροκάλυπτη επίθεση σε κάθε δημόσιο οργανισμό, σε κάθε τι που χτίστηκε με πολύχρονους κοινωνικούς αγώνες στο παρελθόν και τώρα λοιδορείται, συκοφαντείται, υπονομεύεται και στο τέλος ξεπουλιέται σε ημέτερους επιχειρηματίες. Οτιδήποτε αποτελούσε περιουσία του ελληνικού λαού εκποιείται στο όνομα δήθεν της «ανάπτυξης» και του «εκσυγχρονισμού», ενώ στην πραγματικότητα θυσιάζεται στον βωμό του κέρδους και της διαπλοκής. Μέρα τη μέρα καταστρέφεται ο τόπος μας κι εμείς κοιτάμε άπραγοι τα αποκαΐδια.
Τώρα τελευταία ξαναμπήκαν στο στόχαστρο της «επιτελικής» κυβέρνησης τα δημόσια πανεπιστήμια. Με μια σειρά στοχευμένων νομοθετικών ρυθμίσεων, χτυπήθηκε και στο πρόσφατο παρελθόν η ραχοκοκαλιά του δημόσιου χαρακτήρα του πανεπιστημίου, κυρίως με την αντισυνταγματική κατάργηση του ασύλου και τις αλλαγές που οι ρυθμίσεις αυτές επέφεραν στον αντιδημοκρατικό τρόπο εκλογής των Συμβουλίων Διοίκησης και κατ’ επέκταση των Πρυτανικών Αρχών. Σήμερα, επιχειρείται μια άνευ προηγουμένου επίθεση με αυτόματες διαγραφές φοιτητών, ποινικοποίηση κάθε δράσης που κατά την άποψη της κυβέρνησης θεωρείται έκνομη, αλλά και μετατροπή των μελών ΔΕΠ σε «επιτηρητές» και υπεύθυνους για την επιβολή της τάξης.
Αλγεινή εντύπωση προξένησαν, μάλιστα, πριν από λίγες ημέρες, οι απειλές και οι αλαζονικές εντολές του κ. Μητσοτάκη στους πρυτάνεις, οι οποίες, όπως πολύ σωστά επισημάνθηκε, θύμισαν στους μεγαλύτερους την περίοδο της επτάχρονης δικτατορίας και την ομιλία Παπαδόπουλου στους τότε συγκλητικούς. Βασικός στόχος, η αποδυνάμωση και η καταστολή του φοιτητικού κινήματος, αλλά και κάθε φωνής που διαφοροποιείται από το κυρίαρχο κυβερνητικό αφήγημα. Η κατασυκοφάντηση, χρόνια τώρα, των φοιτητών και των φοιτητριών που αντιστέκονται, αλλά και η ταύτιση των σχολών τους με χώρους δήθεν ανομίας, όπου δεν επικρατούν συνθήκες «τάξης και ασφάλειας», αποτελούν χαρακτηριστικό στοιχείο αυτού του αφηγήματος. Η ασφάλεια όμως των σχολών δεν κινδυνεύει από το φοιτητικό κίνημα, ουδέποτε κινδύνευε! Κινδυνεύει από την υποχρηματοδότηση, την υποστελέχωση, την αήθη επίθεση που δέχεται από εκείνους ακριβώς οι οποίοι θα όφειλαν να το προστατεύουν και να το χρηματοδοτούν, όπως ορίζει το Σύνταγμα της χώρας.
Ο εκφοβισμός και η πειθάρχηση απευθύνονται πια προς το σύνολο της ακαδημαϊκής κοινότητας, φέρνοντας στον νου τις τελευταίες αποφάσεις του Tραμπ για τα πανεπιστήμια στις ΗΠΑ. Φιμώνοντας όμως την κραυγή αγωνίας της σπουδάζουσας (κι όχι μόνον) νεολαίας, η οποία συνθλίβεται καθημερινά μέσα στον ζόφο της απόγνωσης και της ανασφάλειας γι’ αυτό που ξημερώνει αύριο, ευνουχίζουν στην ουσία αυτή την ίδια τη δημοκρατία. «Δεν μπορεί να υπάρξει δημοκρατική κοινωνία χωρίς δημοκρατική παιδεία»1 μας θυμίζει ο Κορνήλιος Καστοριάδης.
Κι όμως, τα δημόσια πανεπιστήμια αντέχουν τη λυσσαλέα επίθεση. Παρ’ όλη τη διαχρονική κατασυκοφάντηση, η ακαδημαϊκή κοινότητα ανθίσταται. Είναι κυρίως οι φοιτητές και οι φοιτήτριες που αποτελούν -όπως πάντα- το πιο ζωντανό και ελπιδοφόρο τμήμα της, αλλά και η πλειονότητα των διδασκόντων και του διοικητικού-ερευνητικού προσωπικού, που στέκονται όρθιοι υπηρετώντας με αυταπάρνηση και αξιοπρέπεια το λειτούργημά τους! Αυτό που διακυβεύεται όμως είναι κάτι που ξεπερνά τα δημόσια πανεπιστήμια και αφορά ολόκληρη την ελληνική κοινωνία.
Είναι η κατάφωρη παραβίαση του Συντάγματος, η καταπάτηση θεμελιωδών ατομικών δικαιωμάτων, είναι εντέλει η περιστολή της ελευθερίας των πολιτών!
Το δημόσιο πανεπιστήμιο αποτελεί τον κατεξοχήν κοινωνικό χώρο μέσα στην πόλη, με ουσιώδη χαρακτηριστικά του την αυτοδιοίκηση και την αυτονομία-αυτοτέλειά του έναντι του κράτους, που το διαφοροποιούν από οποιονδήποτε άλλο δημόσιο χώρο της πόλης. Αποτελεί έναν χώρο ελευθερίας, δημοκρατίας, έρευνας, διαρκούς αναρώτησης και αμφιβολίας.
Ενα φυτώριο που ποτίζεται από νέες, ρηξικέλευθες, καινοτόμες και ανατρεπτικές ιδέες, στοιχεία που γέννησαν ιστορικά φαινόμενα ανυπακοής και αντίστασης απέναντι σε καθεστωτικές νοοτροπίες και δικτατορίες που κατέλυσαν το δημοκρατικό πολίτευμα της χώρας. Ας μη γελιόμαστε όμως.
Δεν χρειάζονται πια πανεπιστήμια όπως τα ξέραμε μέχρι τώρα, δηλαδή, δεν (τους) χρειάζονται κοινωνικοί χώροι ανατροπής των βεβαιοτήτων, χώροι αλληλενέργειας και αλληλεγγύης, χώροι όπου υποχωρεί ο ατομισμός και βλαστίζουν η συλλογικότητα και οι κοινωνικές διεκδικήσεις. Απεχθάνονται και φοβούνται την κριτική και δημιουργική σκέψη, τη διαμόρφωση ελεύθερων και αυτόνοµων πολιτών. Καλά, μικρά γρανάζια της μεγάλης μηχανής χρειάζονται, που άλλοι θα ελέγχουν και θα καθορίζουν τη λειτουργία της.
Επιθυμούν διακαώς να μετατρέψουν τα πανεπιστήμια σε εκπαιδευτικά ιδρύματα κατάρτισης πειθήνιων ατόμων, τα οποία θα στελεχώσουν μελλοντικά, ως καλοκουρδισμένα άβουλα ρομπότ, τις μεγάλες ελληνικές ή πολυεθνικές επιχειρήσεις, μέχρι η τεχνητή νοημοσύνη και τα πραγματικά ρομπότ να τους αντικαταστήσουν και αυτούς, πετώντας τους στον δρόμο. Ειδικότερα στο ΕΜΠ, αφού δεν ευοδώθηκαν οι βλέψεις για την οριστική απομάκρυνση της Σχολής Αρχιτεκτόνων από το συγκρότημα της Πατησίων και τη μετατροπή των κτιρίων του σε μουσείο, ένα δεύτερο σχέδιο μπήκε σε εφαρμογή: η πλήρης αλλοίωση του ιστορικού χαρακτήρα του και όλων όσων σήμαινε και συμβόλιζε για την ελληνική κοινωνία, από την εξέγερση του Νοέμβρη 1973 ίσαμε σήμερα. Ο ασφαλίτης στις μέρες μας δεν είναι ανάγκη να παρακολουθεί κόβοντας βόλτες στους χώρους της σχολής, όπως παλαιότερα. Τώρα παρακολουθεί αόρατος και βιντεοσκοπεί κάθε κίνηση, μέσα από το γραφείο του.
Η επιτήρηση και η αστυνόμευση των χώρων του Πολυτεχνείου ισοδυναμούν με την πλήρη κατάργησή του ως κοινωνικού και εκπαιδευτικού χώρου. Γιατί ακριβώς αυτός είναι ο στόχος: να μετατραπεί το Ιδρυμα σ’ ένα «μαγαζί», όπως το αποκάλεσε ο πρύτανης. Να ιδιωτικοποιηθεί και να αλωθεί εκ των έσω, να εμπορευματοποιηθεί κι αυτό το τελευταίο κοινωνικό αγαθό, της δημόσιας και δωρεάν Παιδείας, ή όσης απέμεινε δωρεάν τέλος πάντων. Αυτή ήταν πάντοτε η επιδίωξη της νεοφιλελεύθερης κυβέρνησης της Ν.Δ.: όχι μόνο η κατάργηση του άρθρου 16 του Συντάγματος και η συνακόλουθη ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων, αλλά πρωτίστως η μετάλλαξη και ιδιωτικοποίηση των ίδιων των δημόσιων πανεπιστημίων!
1. Κορνήλιος Καστοριάδης, Η άνοδος της ασημαντότητας, μτφρ. Κ. Κουρεμένος, Υψιλον, Αθήνα 2000
*Αρχιτέκτονας - ομότιμος καθηγητής Σχολής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Η ελληνική συνταγή που ξετρέλανε το TikTok – Με μόνο 3 υλικά
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 11/7
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
