Με απευθείας εκμίσθωση του κτιρίου ενός δημόσιου σχολείου στο Στείρι Βοιωτίας, ένα κλειστό –επί χρόνια– δημοτικό σχολείο μετατράπηκε σε ιδιωτική δομή Α/βάθμιας εκπαίδευσης, με σύμβαση για 15 χρόνια (αντί 5 που ορίζει ο νόμος 4555/2018, άρθρο 196) και μίσθιο μόλις 500 ευρώ τον χρόνο. Το ρεπορτάζ της «Εφ.Συν.» («Ιδιωτικό... αντάρτικο στην εκπαίδευση με τις ευλογίες του Δημοσίου», 24.2.24) για το αυτοαποκαλούμενο πρώτο «δημοκρατικό σχολείο του βουνού» Ataxia School άνοιξε τον διάλογο για την «ελευθεριακή εκπαίδευση» στο συγκεκριμένο σχολείο, προκάλεσε αντιδράσεις, θετικές και αρνητικές, αλλά κυρίως έδωσε το κουράγιο σε γονείς και εκπαιδευτικούς που είχαν πιστέψει στο όραμα του συγκεκριμένου σχολείου να μιλήσουν για το τραυματικό βίωμά τους και τα κακώς κείμενα που έμεναν μέχρι τότε καλυμμένα. Η «Εφ.Συν.» δημοσίευσε ολόκληρη την επιστολή των υπευθύνων του Ataxia School, όπως και αυτήν των απογοητευμένων γονιών, που μετακόμισαν από άλλες πόλεις στο Στείρι αλλά τελικώς αναγκάστηκαν να πάρουν τα παιδιά τους από το Ataxia και να συνεχίσουν τη φοίτησή τους στο δημόσιο Δ.Σ. Διστόμου, 5 χλμ. δηλαδή μακριά από το σπίτι τους.
Συνομιλήσαμε με αρκετούς γονείς αλλά και με πολλούς εκπαιδευτικούς, που είτε συμμετείχαν ενεργά στα πρώτα στάδια του εγχειρήματος είτε τους προτάθηκε σχετική συνεργασία, και όλοι καταγγέλλουν, μεταξύ άλλων, ένα σύστημα οικογενειοκρατίας εντός κι εκτός σχολείου. Πιο συγκεκριμένα, μιλάνε για βία κατά μαθητών (από άλλους μαθητές) που δεν αντιμετωπίστηκε καταλλήλως, έλλειψη επαρκούς και κατάλληλου εκπαιδευτικού προσωπικού, «απουσία γνώσης, αλλά και πρόθεσης εκπαίδευσης στο βασικό εργαλείο των δημοκρατικών σχολείων, της συνέλευσης, και χλευασμός αυτής της διαδικασίας», στοχοποίηση μιας οικογένειας που δεν είχε να πληρώσει τα δίδακτρα («Πόση αλληλεγγύη πια θέλετε; Αυτό δεν είναι αλληλεγγύη, αλλά ελεημοσύνη», τους ειπώθηκε από μέλη της ΚοινΣΕπ), απειλητικές επιστολές προς όσους γονείς αποφάσισαν να πάρουν τα παιδιά τους από το σχολείο κ.ά. Mετά την επιστολή των γονιών στην «Εφ.Συν.», με δημόσιες αναρτήσεις το Αtaxia Schoοl παρουσίασε τους διαφωνούντες ως εμμονικούς με νεοφιλελεύθερες απόψεις.
Σημειώνεται ότι στις 27 Φεβρουαρίου 2024 στείλαμε μια σειρά γραπτών ερωτημάτων προς το Ataxia School, ζητώντας να μας προσκομίσουν στοιχεία που θα αναιρούσαν –θεωρητικά– το αρχικό μας ρεπορτάζ. Αντ’ αυτού λάβαμε έναν μήνα μετά μια μακροσκελή απαντητική επιστολή στην οποία κρίσιμα ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα, κανένα στοιχείο και έγγραφο δεν δόθηκε, ενώ καταγράφονται και απαντήσεις που προκαλούν ακόμα μεγαλύτερες απορίες. Για παράδειγμα, διαβάζουμε ότι «ουδέποτε δεχθήκαμε απολύτως καμία μορφή χορηγίας, ούτε έμμεσης ούτε άμεσης. Πληρώνουμε κανονικά τους λογαριασμούς για ηλεκτρικό ρεύμα και θέρμανση. Επιπρόσθετα, εξαιρεθήκαμε από τη σύμβαση που ισχύει σε επίπεδο Δήμου με τις 6.000 δωρεάν κιλοβατώρες».
Όπως προκύπτει από τη συνέχιση της έρευνάς μας, η πραγματικότητα είναι κάπως διαφορετική. Το Αtaxia School δεν εξαιρέθηκε από την ιδιωτική χορηγία της εταιρείας Mytilineos για το δωρεάν ρεύμα (Protergia). Το σχολείο έχει δύο ρολόγια ρεύματος (διπλή παροχή), το ένα (μονοφασικό) ήταν επί μήνες και μέχρι το δημοσίευμα συνδεδεμένο με την εταιρεία Protergia και έτσι εξαιρέθηκε από τις πληρωμές, εκμεταλλευόμενο την ιδιωτική χορηγία, και το άλλο ρολόι (τριφασικό) είναι συνδεδεμένο με το κοινοτικό ρεύμα και δεν πληρώνεται επίσης από την ΚοινΣΕπ. Μετά τη δημοσίευση του ρεπορτάζ, η μία παροχή «έφυγε» από την εταιρεία συμφερόντων Μυτιληναίου και πράγματι πέρασε στο Φυσικό Αέριο. Ζητήσαμε παραστατικά για όλα αυτά και το σχολείο δεν τα έστειλε.
Η φήμη λουκέτου
Διαστρέβλωση νούμερο δύο. Το ιδιωτικό σχολείο αναπαρήγαγε κείμενο στήριξης στο Ataxia School υπογεγραμμένο από κατοίκους της περιοχής μετά το δημοσίευμα. Αυτό που είχε γίνει ήταν η διακίνηση της φήμης ότι το σχολείο «κλείνει εξαιτίας του δημοσιεύματος» και ζητήθηκε από κατοίκους (μερικοί είναι συγγενείς των υπευθύνων της ΚοινΣΕπ) να υπογράψουν το εν λόγω κείμενο.
Το κείμενο δεν μοιράστηκε στους διαφωνούντες γονείς που είχαν τα παιδιά τους στο σχολείο, αλλά κυρίως σε άσχετους κατοίκους, όπως εξηγεί στην «Εφ.Συν.» ο Θανάσης Μόσχος, γονιός ο οποίος έχει ήδη πάρει το παιδί του από το Ataxia για πολλούς λόγους, μεταξύ των οποίων, όπως μας λέει, το γεγονός ότι δεν αντιμετωπίστηκαν περιστατικά εκφοβισμού και βίας παιδιών στο σχολείο.
Εντύπωση προκαλεί το γεγονός πως η «ψυχή» του εγχειρήματος, Γιώργος Λούκας, διατηρεί και ακόμα δύο ιδιωτικές επιχειρήσεις, δύο θεραπευτικά κέντρα ειδικής αγωγής σε Λιβαδειά και Γαλάτσι, ενώ, σύμφωνα με δημόσια δήλωση του ίδιου, μόλις έναν χρόνο πριν ετοιμαζόταν να ανοίξει θεραπευτικό κέντρο και στο Σουδάν, αναζητώντας εθελοντές και «συνεργάτες» (https://bit.ly/4bPABlK). Τελικά ο εκεί εμφύλιος πόλεμος σταμάτησε το νέο αυτό επιχειρηματικό σχέδιό του.
Σε αυτές τις επιχειρήσεις εργάζονται επίσης μέλη και συγγενείς μελών του Ataxia. Γιατί άραγε κάποιος που δηλώνει ότι στηρίζει αξιακά τις αμεσοδημοκρατικές και ισότιμες σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων δεν μετατρέπει τις δύο υπάρχουσες επιχειρήσεις του, τα δύο θεραπευτικά κέντρα ειδικής αγωγής, σε ΚοινΣΕπ, ενώ αντίθετα φτιάχνει μία τρίτη επιχείρηση με τη μορφή ΚοινΣΕπ, όπου κι εκεί ηγείται πάλι ο ίδιος ως project manager; Συνήθως, τα ιδρυτικά μέλη των ΚοινΣΕπ επιλέγουν να μην είναι ιδιοκτήτες άλλων κερδοφόρων επιχειρήσεων, με παρόμοια δραστηριότητα, με τον ίδιο κοινωνικό προσανατολισμό και σκοπό. Δύνανται άραγε μαθητές ενός τέτοιου σχολείου να είναι και θεραπευόμενοι στα ανωτέρω κέντρα ειδικής αγωγής; Και αυτό συνυπολογίζοντας μάλιστα ότι τέτοιες διαγνώσεις και θεραπείες δεν εγκρίνονται πλέον μόνο από τα διαγνωστικά τμήματα δημόσιων νοσοκομείων αλλά και απευθείας από ιδιωτικά κέντρα θεραπειών –συνεργαζόμενα με ιδιώτες παιδοψυχιάτρους και ιδιώτες παιδιάτρους/αναπτυξιολόγους– προτείνοντας σε γονείς ένα συνολικό «οικονομικό» πακέτο, με τις αποζημιώσεις του ΕΟΠΥΥ να καταλήγουν έμμεσα στα κέντρα αυτά.
Νεφελώδες παραμένει και το θέμα των διδάκτρων και αναρωτιόμαστε αν οι υπεύθυνοι του σχολείου μπορούν να διαβεβαιώσουν ότι η όποια δωρεάν φοίτηση δεν σχετιζόταν με τυχόν συμψηφισμό των ανωτέρω υπηρεσιών στα κέντρα ειδικής αγωγής. Το «ελευθεριακό» σχολείο παραδέχεται πως υπάρχει επιβολή διδάκτρων ύψους 250 ευρώ ανά παιδί, ωστόσο το ζήτημα είναι πως οι περισσότερες οικογένειες δυσκολεύονται να καταβάλουν το συγκεκριμένο ποσό. Στην επιστολή του σχολείου αναφέρεται ότι το 1/4 των μαθητών/τριών του σχολείου έχουν συγγενική σχέση με μέλη της ΚοινΣΕπ. Ακόμα κι αν οι υπόλοιποι γονείς πληρώνουν όλοι τους αυτά τα 250 ευρώ τον μήνα, δεν προκύπτουν παραπάνω από 2.000 ευρώ μηνιαίως, που είναι οριακά ο νόμιμος μισθός δύο εκπαιδευτικών.
Στο εκπαιδευτικό σκέλος, στο συγκεκριμένο δημοτικό σχολείο διδάσκουν, εκτός των άλλων, ως δασκάλες μία πτυχιούχος μαθηματικός (η σύζυγος του κ. Λούκα) και μία ιστορικός αρχαιολόγος (μέλος της ΚοινΣΕπ και διευθύντρια του σχολείου), με τις δυο τους να εργάζονται ταυτόχρονα στο θεραπευτικό κέντρο της Λιβαδειάς. Ζητήσαμε τα επίσημα διοριστήρια που έχουν κατατεθεί στην οικεία Πρωτοβάθμια Διεύθυνση Εκπαίδευσης που να πιστοποιούν ότι, πλην ενός δασκάλου και ενός νηπιαγωγού, υπάρχει και το υπόλοιπο απαιτούμενο προσωπικό (για εικαστικά, μουσική, γυμναστική κ.λπ.) όπως ορίζεται από τον νόμο 682/1977, αλλά το σχολείο δεν τα έστειλε. Οι γονείς ξεκαθαρίζουν ότι δεν υπήρχε αυτό το προσωπικό. Οι απορίες είναι εύλογες, και για αυτούς τους λόγους η ΟΙΕΛΕ προγραμματίζει προσεχώς επιτόπια επίσκεψη για να διαπιστώσει τι συμβαίνει.
Το πιο ενδιαφέρον κείμενο για το Ataxia School γράφτηκε στο διαδικτυακό εκπαιδευτικό περιοδικό «Εκπαιδευτική Λέσχη» και το συνυπογράφουν οι Βασίλης Μακρής, Δημήτρης Μαριόλης, Εφη Μπακογιάννη, Βάσω Νικολάου, Αντα Παραφόρου και Ανδριάνα Σκόρδου. Άνθρωποι που ανήκουν σε γενιές εκπαιδευτικών που εμπνεύστηκαν από την αντιαυταρχική εκπαίδευση και από αντιιεραρχικά μοντέλα, συμμετείχαν ενεργά στα φοιτητικά κινήματα των σχολών τους και ανήκουν στο ευρύτερο κίνημα της κριτικής ριζοσπαστικής παιδαγωγικής. Οι ίδιοι παραβρέθηκαν στην παρουσίαση του σχολείου στην Αθήνα στον αυτοδιαχειριζόμενο χώρο Τρισέ, διατυπώνοντας τις επιφυλάξεις τους. Παρ’ όλο που μαζί με μέλη της παιδαγωγικής ομάδας «Το Σκασιαρχείο» και εκπαιδευτικούς που ήταν εκεί ζήτησαν να αναρτηθεί (ή να τους δοθεί) το πλήρες βίντεο της συζήτησης, έλαβαν την απάντηση ότι αυτό έχει ήδη... καταστραφεί!
Η αποτυχία των charter schools
Οι ίδιοι εξηγούν πως η δημιουργία ενός σχολείου ΚοινΣΕπ, ανεξαρτήτως προθέσεων, «δεν γίνεται σε πολιτικό και κοινωνικό κενό. Στη σημερινή συγκυρία, οι κυρίαρχες κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις αναζητούν επίμονα μορφές άμεσης ή έμμεσης ιδιωτικοποίησης της εκπαίδευσης». Οι συγκεκριμένοι εκπαιδευτικοί θυμίζουν την αρνητική εμπειρία με τα επονομαζόμενα charter schools στις ΗΠΑ, τα σχολεία της «κοινότητας», τα οποία αργότερα ενίσχυσαν οι κυβερνήσεις Μπους (νεότερου) και Ομπάμα με δημόσιο χρήμα, ενώ επενδυτικές εταιρείες και όμιλοι έδωσαν την ενθουσιώδη υποστήριξή τους (Ιδρυμα Gates, Board Foundation, Ιδρυμα Dell). Την ίδια περίοδο μεγάλωσε η εκστρατεία συκοφάντησης της δημόσιας εκπαίδευσης και των εκπαιδευτικών που εργάζονται στα δημόσια σχολεία.
Όπως επισημαίνουν, «δεν μπορεί αίφνης, κανείς, επικαλούμενος μάλιστα τις ομορφότερες παραδόσεις της ελευθεριακής αγωγής, να ανοίξει ένα προηγούμενο που θα το πληρώσουμε πανάκριβα αν αξιοποιηθεί από τις κυρίαρχες δυνάμεις για να υποκαταστήσει τα δημόσια δωρεάν σχολεία με ΚοινΣΕπ σχολεία που θα έχουν δίδακτρα και voucher. [...]Μας εξέπληξαν δυσάρεστα κάποιες τοποθετήσεις γονέων που, εκκινώντας από επικλήσεις στην αναρχική ιδεολογία, κατέληγαν στο συμπέρασμα “θέλω να έχω το δικαίωμα να επιλέγω το σχολείο στο οποίο θα γράψω το παιδί μου”. Το συγκεκριμένο “δικαίωμα” αποτελεί την αιχμή του δόρατος του εκπαιδευτικού νεοφιλελευθερισμού σήμερα.
Όπου έχει εφαρμοστεί αυτό το μοντέλο, έχουν οξυνθεί απίστευτα οι ανισότητες και είναι τελικά τα σχολεία που επιλέγουν μαθητές, ενώ ακόμα και οι τιμές της αγοράς/ενοικίασης κατοικίας εξαρτώνται από την αξιολόγηση των σχολείων της περιοχής. Η θέση μέλους του Ataxia ότι “όλες και όλοι είμαστε δάσκαλοι” μας βρίσκει αντίθετους. Η παιδαγωγική είναι επιστήμη, προϋποθέτει στιβαρές σπουδές και μάλιστα με διαρκή επιμόρφωση και μετεκπαίδευση.[...] Σήμερα, ο νεοφιλελευθερισμός με σφοδρότητα απαξιώνει πλήρως την παιδαγωγική, αφυδατώνει το σχολείο σε εκπαιδευτήριο δεξιοτήτων, επιδιώκοντας να του αφαιρέσει το βασικό συστατικό του στοιχείο, αυτό της αγωγής».
Στο κείμενό τους οι εκπαιδευτικοί δεν κρύβουν την ανησυχία τους πως πρωτοβουλίες σαν του Ataxia μπορεί να αξιοποιηθούν από κυβερνήσεις, όπως η σημερινή, για να προωθήσουν την ένταξη των σχολείων ή (σε πρώτη φάση) των νηπιαγωγείων στους δήμους. Υπογραμμίζουν δε πως ήδη μέσω του Ν. 4823/2021 επιδιώκεται η «αυτονομία» κάθε σχολείου, που θα διαμορφώνει το δικό του προφίλ, θα λειτουργεί σε μεγάλο βαθμό με εξεύρεση χορηγών για τα προγράμματά του, θα βαθμολογείται με βάση τα αποτελέσματα των μαθητών/τριών του.
«Ποιο σχολείο του Βουνού;» αναρωτιέται η Πανελλήνια Ενωση Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης και Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας
Γονείς και εκπαιδευτικοί δεν ήταν οι μόνοι που αντέδρασαν στο Ataxia School. Σε ανακοίνωσή της η Πανελλήνια Ενωση Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης και Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (παράρτημα Λιβαδειάς) υπογραμμίζει για το Ataxia πως:
«Η εκπαίδευση που πληρώνεται σε ένα ιδιωτικό σχολείο δεν είναι “δημοκρατική και καινοτόμος λειτουργία των κοινοτήτων”. Προκαλεί ο μάνατζερ της ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. Ataxiaschool, όταν υποστηρίζει ότι πρόκειται “για ένα σχολείο από τα κάτω και οριζόντιο απέναντι στο ιεραρχημένο από την ολιγαρχία”, όταν βαφτίζει το ιδιωτικό σχολείο “Δημοκρατικό σχολείο του Βουνού”, θέλοντας να προκαλέσει συνειρμούς με μια ιστορική περίοδο που ο λαός μας έγραψε λαμπρές σελίδες, εποποιίες, στην ιστορία της ταξικής πάλης στην Ελλάδα. Προσπαθεί να το συσχετίσει και να εκμεταλλευτεί την ιστορία της ΠΕΕΑ, της Κυβέρνησης του Βουνού και του Δημοκρατικού Στρατού. Προσπαθεί να πατήσει στη ζωντανή ιστορική μνήμη για τη λαϊκή ηρωική απελευθερωτική ταξική πάλη της περιόδου 1940-1949, προβάλλοντας τάχα ένα ιδιωτικό σχολείο σαν αναβίωση του δημόσιου δωρεάν σχολείου εκείνης της ιστορικής περιόδου και του ενιαίου της εκπαίδευσης σε όλη την Ελεύθερη Ελλάδα. [...]Πρόκειται για λαθροχειρία του μάνατζερ κ. Λούκα, ιδιοκτήτη δύο άλλων κερδοφόρων επιχειρήσεων με παρόμοια δραστηριότητα, να ονομάζει μια ιδιωτική επιχείρηση-σχολείο “Δημοκρατικό σχολείο του Βουνού”, ενώ στην πραγματικότητα η επιχειρηματική του δράση προωθεί την παραπέρα υποβάθμιση της δημόσιας και δωρεάν εκπαίδευσης και ενισχύει τους υπάρχοντες ταξικούς φραγμούς στην εκπαίδευση».
Πηγή: efsyn.gr
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΑΣΕΠ: Σε 2 ημέρες ΕΥΚΟΛΟ Online Proficiency GOLEARN ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση (Μόνο 10 ημέρες έμειναν για την ΑΛΛΑΓΗ!)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 20/5
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
