Alfavita Newsroom Με πρόσφατη απόφασή του, το Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών έκρινε ότι οι οδηγοί σχολικών λεωφορείων εντάσσονται στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα (ΔΠΑ 16111/2023).
Το δικαστήριο έκρινε ότι ο προσφεύγων, ο οποίος εργαζόταν ως οδηγός σχολικού λεωφορείου και εκτελούσε μεταφορά μαθητών, υπαγόταν στην ασφάλιση των Β.Α.Ε. κατά το ένδικο χρονικό διάστημα και, ως εκ τούτου, μη νομίμως με την απόφαση του Διευθυντή του Περιφερειακού Ελεγκτικού Κέντρου Ασφάλισης (Π.Ε.Κ.Α.) Αττικής του e - Ε.Φ.Κ.Α. απορρίφθηκε η καταγγελία – δήλωση απασχόλησής του.
Σύμφωνα με το σκεπτικό του δικαστηρίου, από τις διατάξεις της νομοθεσίας σχετικώς με τα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, με τις οποίες εισάγεται εξαιρετικό δίκαιο προς το σκοπό της ευνοϊκότερης ασφαλιστικής μεταχείρισης των απασχολούμενων σε ορισμένα επαγγέλματα, και, ως εκ της φύσης τους, είναι στενώς ερμηνευτέες και δεν επιδέχονται, κατά τα παγίως κριθέντα, ανάλογη εφαρμογή ή διασταλτική ερμηνεία, συνάγεται ότι ορισμένα επαγγέλματα κατατάσσονται από το νόμο στην κατηγορία των βαρέων και ανθυγιεινών από το είδος της εκτελούμενης εργασίας, ανεξαρτήτως του χώρου οπού παρέχεται, ενώ άλλα επαγγέλματα κατατάσσονται στην ανωτέρω κατηγορία από τις συνθήκες του περιβάλλοντος μέσα στο οποίο παρέχεται η εργασία, οπότε η απασχόληση όλων όσοι εργάζονται στο εν λόγω ανθυγιεινό περιβάλλον λογίζεται ότι περιλαμβάνεται στην κατηγορία αυτή.
Η απόφαση
Από τις διατάξεις της νομοθεσίας σχετικώς με τα Βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, με τις οποίες εισάγεται εξαιρετικό δίκαιο προς το σκοπό της ευνοϊκότερης ασφαλιστικής μεταχείρισης των απασχολούμενων σε ορισμένα επαγγέλματα, και, ως εκ της φύσης τους, είναι στενώς ερμηνευτέες και δεν επιδέχονται, κατά τα παγίως κριθέντα, ανάλογη εφαρμογή ή διασταλτική ερμηνεία (βλ. ΣτΕ 2375/2020 σκ. 6, 191/2019 σκ. 4), συνάγεται ότι ορισμένα επαγγέλματα κατατάσσονται από το νόμο στην κατηγορία των βαρέων και ανθυγιεινών από το είδος της εκτελούμενης εργασίας, ανεξαρτήτως του χώρου οπού παρέχεται, ενώ άλλα επαγγέλματα κατατάσσονται στην ανωτέρω κατηγορία από τις συνθήκες του περιβάλλοντος μέσα στο οποίο παρέχεται η εργασία (βλ. ΣτΕ 508/2019 σκ. 8, 2820/2005 σκ. 4), οπότε η απασχόληση όλων όσοι εργάζονται στο εν λόγω ανθυγιεινό περιβάλλον λογίζεται ότι περιλαμβάνεται στην κατηγορία αυτή των Β.Α.Ε. (βλ. ΣτΕ 3476/1974, 789/1973, 3278/1972).
Στην τελευταία δε περίπτωση, ο νομοθέτης, όπως προκύπτει από το σχετικό πόρισμα της Διαρκούς Επιτροπής Κρίσεως Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων, για την υπαγωγή στα Β.Α.Ε., απέβλεψε στο χώρο όπου παρέχεται η εργασία, καθώς η παροχή της εργασίας στο χώρο αυτό συνδέεται με την έκθεση σε βλαπτικούς παράγοντες της υγείας (π.χ. εργασία σε περιορισμένο χώρο, θόρυβος, δονήσεις, στρες κλπ., βλ. ΣτΕ 511/2019 σκ. 21, περί υπαγωγής στα Β.Α.Ε. μόνο του απασχολούμενου εντός του εργοστασιακού χώρου των τσιμεντοβιομηχανιών προσωπικού, όχι, όμως και των υπαλλήλων γραφείου, ΔΕφΠειρ 83/2021, περί υπαγωγής στα Β.Α.Ε. μόνο του απασχολούμενου εντός του χώρου της ιχθυόσκαλας προσωπικού, όχι, όμως και των Διευθυντών και των Διοικητικών Υπαλλήλων, ΔΕφΛαρ 153/2022, περί υπαγωγής στα Β.Α.Ε. μόνο των βιολόγων εργαστηρίων παροχής υπηρεσιών υγείας που απασχολούνται σε νοσηλευτικά ιδρύματα, κλινικές, μικροβιολογικά και βιοχημικά εργαστήρια, υγειονομικές μονάδες ασφαλιστικών οργανισμών, όχι, όμως, των βιολόγων που απασχολούνται στη Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης και Αποχέτευσης Μείζονος Περιοχής Βόλου και ΔΕφΠειρ 758/2020, περί υπαγωγής στα Β.Α.Ε. μόνο των νοσηλευτών που απασχολούνται σε νοσηλευτικά ιδρύματα, κλινικές, μικροβιολογικά και βιοχημικά εργαστήρια, υγειονομικές μονάδες ασφαλιστικών οργανισμών, όχι, όμως, των νοσηλευτών που απασχολούνται κατ’ οίκον, στο πλαίσιο του προγράμματος «Βοήθεια στο Σπίτι»). Εξάλλου, κατά τις διατάξεις της περ. Α.51 του ισχύοντος Κ.Β.Α.Ε., οι οδηγοί λεωφορείων εν γένει υπάγονται στις βαριές και ανθυγιεινές εργασίας λόγω του χώρου στον οποίο παρέχεται οι εργασία, ήτοι λόγω των επιβατικών μεταφορών, ανεξαρτήτως εάν οι εν λόγω μεταφορές ασκούνται από τον εργοδότη αποκλειστικά ως κύρια ή/και ως δευτερεύουσα δραστηριότητα (βλ. ΔΕφΑθ 4239/2007, περί υπαγωγής στα Β.Α.Ε., σύμφωνα την ταυτόσημη διάταξη του άρθρου 104 περ. Α.67 του παλαιού Κ.Β.Α.Ε., των οδηγών λεωφορείων μεταφοράς μαθητών του Ειδικού Γυμνασίου Ιλίου Αττικής, οι οποίοι απασχολούνταν στο Ελληνικό Δημόσιο, ΔΕφΑθ 2192/2006, περί υπαγωγής στα Β.Α.Ε., κατ’ επίκληση των ίδιων ως άνω διατάξεων του παλαιού Κ.Β.Α.Ε., οδηγών αυτοκινήτων που απασχολούνταν σε επιχείρηση με αντικείμενο τις «Εγκαταστάσεις Συντηρήσεις ανελκυστήρων» για τη μεταφορά των εγκαθιστάμενων ανελκυστήρων). Τέτοιο δε κριτήριο υπαγωγής στα Β.Α.Ε., ήτοι διάκριση μεταξύ κύριας και δευτερεύουσας δραστηριότητας του εργοδότη, δεν συνάγεται ούτε από τη γραμματική διατύπωση του Κ.Β.Α.Ε. (περ. Α.51) ούτε από το σκοπό του (βλ. Πόρισμα της Δ.Ε.Κ.Β.Α.Ε.).
Κρίση του Δικαστηρίου ότι, κατά τις διατάξεις της περ. Α.51 του ισχύοντος κατά τον κρίσιμο χρόνο Κ.Β.Α.Ε., οι οδηγοί λεωφορείων εν γένει υπάγονται στις βαριές και ανθυγιεινές εργασίας λόγω του χώρου στον οποίο παρέχεται οι εργασία, ήτοι λόγω των επιβατικών μεταφορών, ανεξαρτήτως εάν οι εν λόγω μεταφορές ασκούνται από τον εργοδότη αποκλειστικά ως κύρια ή/και ως δευτερεύουσα δραστηριότητα.
Κρίση του Δικαστηρίου ότι, το επικαλούμενο από τον καθ’ ου 51485/3.3.2020 γενικό έγγραφο του Προϊσταμένου της Γενικής Διεύθυνσης Εισφορών, με το οποίο τίθεται το πρώτον ως κριτήριο υπαγωγής στα Β.Α.Ε. η κατά κύριο αντικείμενο άσκηση των επιβατικών μεταφορών, δεν αποτελεί δεσμευτικό κανόνα δικαίου, παρά μόνο παρέχει οδηγίες και διευκρινίσεις προς τους υπαλλήλους των ασφαλιστικών οργανισμών για την ορθή εφαρμογή των νομοθετικών διατάξεων, χωρίς να είναι καθ’ εαυτές δεσμευτικές για τους αποδέκτες και χωρίς να δημιουργούν νομική δέσμευση για αυτούς (βλ. ΣτΕ 148/2022 σκ. 8, 2077/2017 σκ. 12, 2787/2017 σκ. 15), ενώ, πάντως, δεν δύναται ερμηνευτικό έγγραφο να τροποποιήσει διάταξη νόμου (βλ ΣτΕ 1542/2016 σκ. 8).
Κρίση του Δικαστηρίου ότι, σε κάθε περίπτωση, ναι μεν οι διατάξεις περί υπαγωγής στα Β.Α.Ε. είναι, ως εκ της φύσης τους, στενώς ερμηνευτέες, ωστόσο λαμβανομένου υπόψη ότι ο σκοπός θέσπισής τους είναι η ευνοϊκότερη ασφαλιστική μεταχείριση των απασχολούμενων στα Β.Α.Ε., είναι ανεπίτρεπτη, εν προκειμένω, η ανωτέρω ερμηνεία του καθ’ ου περί διάκρισης μεταξύ κύριας και δευτερεύουσας δραστηριότητας, η οποία είναι αντίθετη προς το γράμμα και το σκοπό των εφαρμοστέων διατάξεων. Στην προκείμενη περίπτωση, οι οδηγοί σχολικών λεωφορείων μεταφέρουν επιβάτες και δη μαθητές, εκτιθέμενοι, κατά τα κοινώς γνωστά, σε βλαπτικούς για την υγεία τους παράγοντες (π.χ. εργασία σε περιορισμένο χώρο, θόρυβος, δονήσεις, στρες, οδήγηση με ασφάλεια, τήρηση χρονοδιαγράμματος, συχνές στάσεις, αυξημένη επαφή με τους μεταφερόμενους κ.λπ.), για λογαριασμό του εργοδότη τους. Μάλιστα, οι οδηγοί σχολικών λεωφορείων ασφαλίζονταν, μέχρι και την έκδοση του ένδικου 51485/4.3.2020 γενικού εγγράφου, στα Β.Α.Ε., σύμφωνα με την ταυτόσημου περιεχομένου διάταξη του άρθρου 104 περ. Α.67 του παλιού Κ.Β.Α.Ε. (ΔΕφΑθ 4239/2007). Οι δε υπάρχουσες στον παλαιό Κ.Β.Α.Ε. εργασίες και ειδικότητες παρέμειναν και στο νέο Κ.Β.Α.Ε., όπως προκύπτει από τα αναφερόμενα στο Πόρισμα της Δ.Ε.Κ.Β.Α.Ε.
Κρίση του Δικαστηρίου ότι, ο επικαλούμενος από τη διοίκηση Κανονισμός (ΕΚ) 1071/2009, ο οποίος, όπως προκύπτει από το Πόρισμα της Δ.Ε.Κ.Β.Α.Ε., δεν λήφθηκε υπόψη από την Επιτροπή προκειμένου να κριθεί η υπαγωγή εργασιών, ειδικοτήτων ή χώρων εργασίας στα Β.Α.Ε., δεν ρυθμίζει το επίδικο ζήτημα αλλά το διάφορο ζήτημα της θέσπισης κοινών κανόνων χορήγησης αδειών πρόσβασης στο επάγγελμα του οδικού μεταφορέα εμπορευμάτων ή επιβατών (επάγγελμα του οδικού μεταφορέα).
Κρίση του Δικαστηρίου ότι ο προσφεύγων, ο οποίος απασχολούνταν ως οδηγός σχολικού λεωφορείου και εκτελούσε μεταφορά μαθητών για λογαριασμό της εν λόγω εργοδότριας, υπαγόταν στην ασφάλιση των Β.Α.Ε. κατά το ένδικο χρονικό διάστημα και, ως εκ τούτου, μη νομίμως με την απόφαση του Διευθυντή του Περιφερειακού Ελεγκτικού Κέντρου Ασφάλισης (Π.Ε.Κ.Α.) Αττικής του e - Ε.Φ.Κ.Α. απορρίφθηκε η καταγγελία – δήλωση απασχόλησής του. Επομένως, η προσβαλλόμενη απόφαση της Τ.Δ.Ε., που κατέληξε σε αντίθετη κρίση, απορρίπτοντας την ένσταση του προσφεύγοντος, εσφαλμένως εφάρμοσε το νόμο και εκτίμησε τα πραγματικά περιστατικά της κρινόμενης υπόθεσης και για το λόγο αυτό πρέπει να ακυρωθεί.
Σημ: ομοίου νομικού ζητήματος είναι και οι 13496/2023, 13502/2023, 13627/2023 και 16112/2023 αποφάσεις του Δικαστηρίου.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Πανελλήνιες: Πανωλεθρία στα Τμήματα Φυσικής και Μαθηματικών με "βροχή" κενών θέσεων
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - έως 29 Απριλίου
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 29/4
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)
ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα
