Ο Καρτέσιος ή Renatus Cartesius στην λατινική απόδοση του René Descasrtes (στον Μεσαίωνα τα λατινικά ήταν η διεθνής γλώσσα των λογίων) γεννήθηκε σαν σήμερα 31 Μαρτίου του 1596 στη Γαλλία.
Η συμβολή του στα μαθηματικά και τη φιλοσοφία υπήρξε καθοριστική, καθώς θεωρείται ο πατέρας της νεότερης σχολής του ορθολογισμού, φυσικής κληρονομιάς του Πλάτωνα.
Ο Καρτέσιος πέτυχε να απελευθερώσει τον στοχασμό από τον σχολαστικισμό, την διδασκαλία που επί αιώνες διαμορφώθηκε στις σχολές των πανεπιστημίων της δυτικής Ευρώπης και κρατούσε δέσμια την εξέλιξη της γνώσης. Υποστήριξε ότι ο άνθρωπος όφειλε να βρει την αλήθεια βασιζόμενος αποκλειστικά στις δυνάμεις του νου.
Το μεγαλύτερο μέρος του φιλοσοφικού του έργου του αποτελεί μια απόπειρα να δώσει στις επιστήμες τον ίδιο βαθμό βεβαιότητας που υπάρχει και στα μαθηματικά, ελέγχοντας το κάθε βήμα συστηματικά, με ευκρίνεια και χωρίς κενά, ώστε να είναι αδύνατον να αμφισβητηθεί από κανένα.
Ο ίδιος αποφάσισε να ακολουθήσει την τακτική των οπαδών του σκεπτικισμού, να αμφισβητεί δηλαδή το οτιδήποτε.
"Ναι, μπορώ, πράγματι, να αμφιβάλλω για όλα. Για ένα πράγμα μόνο δεν μπορώ να αμφιβάλλω: για το γεγονός ότι, αμφιβάλλοντας, αμφιβάλλω" έλεγε χαρακτηριστικά.
"Σκέφτομαι, άρα υπάρχω" , μια προφανής αλήθεια που κανείς δεν είχε τη δυνατότητα να αμφισβητήσει, κατοχυρώνοντας τη βεβαιότητα του εαυτού του.
Η ζωή του είχε πολλές δυσκολίες. Από την μητέρα του, η οποία πέθανε από φυματίωση, όταν ο ίδιος ήταν ακόμη μωρό, κληρονόμησε μια εύθραυστη υγεία, η οποία σύμφωνα με την γνωμάτευση των γιατρών, δεν του άφηνε πολλά περιθώρια να ζήσει.
Από παιδί λοιπόν, δεν του επιβλήθηκε η πειθαρχία της εποχής εκείνης. Μεταξύ άλλων, είχε απαλλαγεί από την υποχρέωση να πηγαίνει στο σχολείο κανονικά, όπως τα άλλα παιδιά, στις πρώτες ώρες των μαθημάτων. Είχε την ελευθερία να κοιμάται μέχρι αργά το πρωί, ως τις 11 η ώρα. Ήταν μια συνήθεια που την διατήρησε και αργότερα στην ζωή του, ακόμα και όταν ξεπέρασε τα προβλήματα υγείας που τον ταλαιπωρούσαν. Από τον πατέρα του, δικαστικό στο επάγγελμα, κληρονόμησε ακίνητη περιουσία, την οποία, όταν έφτασε σε ηλικία 27 ετών, πούλησε προκειμένου να καταθέσει τα χρήματα που πήρε στην τράπεζα και να έχει ένα εισόδημα το υπόλοιπο της ζωής του.
Πέθανε το 1650 μακριά από την πατρίδα του, όπως άλλωστε έζησε και όλα τα χρόνια του της λαμπρής δημιουργικής δράσης του.
Από το 1628 μέχρι το 1649 εγκαταστάθηκε στην Ολλανδία και στη συνέχεια πήγε στην Σουηδία μετά από πρόσκληση της βασίλισσας για να της διδάξει μαθήματα φιλοσοφίας. Στην χώρα αυτή αισθάνθηκε το αφόρητο κρύο της σε τέτοιο σημείο, ώστε να γράψει ότι "σε αυτόν τον τόπο παγώνουν και οι σκέψεις των ανθρώπων σαν τα νερά"
Η βασίλισσα τον υποχρέωνε να σηκώνεται από τις 5 το πρωί για να της παραδίδει τα μαθήματα, ενώ αυτός ήταν συνηθισμένος από παιδί να ξυπνάει αργά το πρωί. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να προσβληθεί από πνευμονία και να πεθάνει χωρίς να αφήσει πίσω του φυσικούς κληρονόμους μια και το μοναδικό, εξώγαμο, κοριτσάκι που απόκτησε με μια υπηρέτρια στην Ολλανδία, είχε ήδη πεθάνει πριν από 10 χρόνια, σε ηλικία 5 ετών.
Τα τελευταία λόγια που ο Καρτέσιος πεθαίνοντας ψιθύρισε ήταν: "ψυχή μου πρέπει να φύγεις"
Το ζητούμενο είναι ποιες από τις παραστάσεις των αισθήσεών μας είναι απατηλές και ποιες ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Αυτό είναι ένα ζήτημα που καλείται ο καθένας μας να το ξεδιαλύνει, να κρίνει δηλαδή μόνος του ποιες από τις παραστάσεις των αισθήσεών του είναι απατηλές και ποιες αντιστοιχούν στην πραγματικότητα. Αν, για παράδειγμα, μέσα το μισοσκόταδο, βλέποντα μια σκιά, υποθέτω ότι είναι άνθρωπος ενώ στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα καλόγερο ρούχων, η αιτία της πλάνης μου είναι γιατί δεν μπορώ να δω σαφώς και ευκρινώς. Από την στιγμή, όμως, που ανάψω το φως και η εικόνα που βλέπω αποκτήσει σαφήνεια και ευκρίνεια, τότε μπορώ βάσιμα να ισχυριστώ ότι υπάρχει απέναντί μου ένας καλόγερος ρούχων και όχι ένας άνθρωπος.
Θανάσης Κοπάδης
Μαθηματικός - Συγγραφέας
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 11/12
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
