Ο άνθρωπος έχει περιορισμένες δυνατότητες να προσαρμόσει το περιβάλλον του στις δικές του ανάγκες και επιθυμίες διότι σε έναν μεγάλο βαθμό δεν μπορεί να το ελέγξει, ούτε είναι υπεύθυνος για αυτό! Έτσι, πολλές φορές, οι αποφάσεις του επηρεάζονται από τον παράγοντα «τύχη», δηλαδή συγκυρίας τυχαίων γεγονότων τα οποία αδυνατεί να ελέγξει (π.χ. το ότι γεννήθηκε στη συγκεκριμένη κοινωνική τάξη, από αυτούς τους συγκεκριμένους γονείς, σε αυτό το συγκεκριμένο κοινωνικό-πολιτιστικό περιβάλλον και έχει διαμορφώσει αυτή τη συγκεκριμένη προσωπικότητα). Αυτό που του απομένει λοιπόν είναι να προσαρμοστεί στις καταστάσεις και στις συνθήκες, που τυχαία του συμβαίνουν - όσο πιο γρήγορα και ανώδυνα γίνεται- και να συνειδητοποιήσει ότι υπάρχουν και κάποιες εξωτερικές δυνάμεις που επιδρούν στις αποφάσεις του και αφορούν σε όλα τα ζητήματα της ζωής του, συμπεριλαμβανομένων και των επαγγελματικών επιλογών.
Είναι αλήθεια ότι πολλές φορές και σε αρκετούς ανθρώπους συμβαίνουν μη προγραμματισμένα και τυχαία γεγονότα, τα οποία συντελούν καθοριστικά στη διαμόρφωση της τελικής επαγγελματικής τους απόφασης (π.χ. κατά τύχη βρέθηκε σε κάποιο σημείο ή συνάντησε κάποιον φίλο που τον ενημέρωσε για μια κενή θέση εργασίας ή διάβασε κάποια διαφήμιση, ή κατέφυγε σε μια απασχόληση επειδή δεν έβρισκε άλλη κ.λπ.). «Απρογραμμάτιστα περιστατικά, κοινωνικά, οικονομικά, πολιτιστικά, φυσικά κ.λπ. επιδρούν πολύ περισσότερο στην απόφαση του ατόμου, παρά οι προγραμματισμένες ενέργειες. Κάποιες φορές, μάλιστα, το άτομο περισσότερο «οδηγείται» σε ένα περιβάλλον παρά το επιλέγει (Δημητρόπουλος, 2002).
Σύμφωνα με τη «Θεωρία του τυχαίου» (Krumbltz & Levin, 2004, 2009) και τη «Θεωρία του Χάους»[1] (Pryor & Bright, 2011), η πραγματικότητα στην οποία ζούμε είναι από τη φύση της αβέβαιη, πολυσύνθετη και ευμετάβλητη και δημιουργεί περιορισμούς σε σχέση με το τί γνωρίζουμε και, κυρίως, με το τί ελέγχουμε.
Το νέο άτομο, για να αντιμετωπίσει και να διαχειριστεί προς όφελός του τις απρόβλεπτες καταστάσεις και να αποκτήσει μεγαλύτερο έλεγχο στη ζωή του, πρέπει να αναπτύξει μια δεξιότητα ζωής που ονομάζεται «ετοιμότητα στο τυχαίο». Δηλαδή, να μπορεί να αναγνωρίζει και να αξιοποιεί τις τυχαίες καταστάσεις (θετικές ή αρνητικές) και τα αποτελέσματά τους και να βρίσκει ευκαιρίες ανάπτυξης και εξέλιξης μέσα από τα απρόοπτα της ζωής.
Για να αξιοποιηθούν αποτελεσματικά τα τυχαία γεγονότα χρειάζεται να αναπτυχτούν πέντε αναγκαίες δεξιότητες σταδιοδρομίας:
1) Περιέργεια, για την ανακάλυψη νέων μαθησιακών εμπειριών
2) Επιμονή, που ενισχύει την προσήλωση στους στόχους και δίνει ενέργεια για την επίτευξή τους.
3) Ευελιξία, που επιτρέπει την προσαρμογή στις νέες καταστάσεις
4) Αισιοδοξία και θετική σκέψη, που κρατά υψηλό το επίπεδο εργασιακής ευεξίας και αποτελεσματικότητας
5) Τόλμη και ικανότητα ανάληψης ρίσκου, που εξασφαλίζει τη δυνατότητα εξέλιξης, ακόμα και μέσα από μια πιθανή αποτυχία
Σύμφωνα με τη «Θεωρία του Τυχαίου» υπάρχει μια σειρά μύθων που έχουν διαμορφωθεί κατά καιρούς. Αυτοί οι μύθοι έρχονται να καταρριφθούν από τις εξής αντικρουόμενες προτάσεις:
Κοινοί «μύθοι» | Πώς τους αντικρούει η Θεωρία του Τυχαίου |
Μην αφήνεις τα τυχαία γεγονότα να χαλάσουν τα σχέδιά σου. | Εκμεταλλεύσου και αξιοποίησε θετικά τα τυχαία γεγονότα. Ο Θεός σου στέλνει μηνύματα που οφείλεις να αποκωδικοποιήσεις. (για αυτό προσευχήσου για φώτιση και διάκριση) |
Διάλεξε έναν επαγγελματικό στόχο το συντομότερο δυνατόν. | Πάντα να διατηρείς ανοιχτές τις επιλογές σου και να ανακαλύπτεις ευκαιρίες στους κινδύνους και στις αποτυχίες. |
Κάνε οτιδήποτε μπορείς για να πραγματοποιήσεις το όνειρό σου. | Να είσαι σε επαγρύπνηση, ώστε αν χρειαστεί να αλλάξεις το όνειρό σου. Τίποτα δεν είναι για πάντα και ο Θεός μπορεί να έχει καλύτερα σχέδια για σένα. |
Να ενεργείς μόνο όταν είσαι σίγουρος για το αποτέλεσμα. | Προσπάθησε, ακόμα και αν δεν γνωρίζεις το αποτέλεσμα. Πάρε ρίσκα. Η τύχη βοηθάει τους τολμηρούς. |
Απόφυγε να κάνεις λάθη. | Προχώρα μπροστά και ας κάνεις λάθη. Μη φοβάσαι την αποτυχία γιατί σε πλουτίζει σε ωριμότητα, γνώση και εμπειρία. |
Περίμενε να σου φέρει η τύχη μια επιθυμητή αλλαγή στη ζωή σου. | Κάνε ό,τι μπορείς για να δημιουργήσεις τη δική σου τύχη. Μη μένεις έξω από το χορό. Η τύχη χορεύει με αυτούς που είναι στην πίστα. |
Αναζήτησε θέση σε ένα επάγγελμα μόνο αν έχεις τις απαραίτητες δεξιότητες. | Αναζήτησε θέση σε ένα επάγγελμα ακόμα και αν δεν κατέχεις τις απαιτούμενες δεξιότητες – θα τις μάθεις στη συνέχεια. Όσο πιο πολύ δουλεύεις, τόσο πιο τυχερός/ή θα γίνεσαι. |
Σας εύχομαι καλή και ευλογημένη χρονιά με … τύχη! Υγεία και πλούτη είχαν και στον Τιτανικό…
[1] Επιστήμη του Χάους (ΦΥΣΙΚΗ): η επιστήμη που μελετά πώς από το τυχαίο, το ασταθές, το απρόβλεπτο και την αταξία μπορεί να δημιουργηθεί τάξη και μορφή.
*Η Εύη Ροδά είναι Εκπαιδευτικός, πτυχιούχος Νομικής ΑΠΘ, MSc στην Εκπαιδευτική Διοίκηση και Ηγεσία, τελειόφοιτη του Προγράμματος Εξειδίκευσης στη Συμβουλευτική και τον Προσανατολισμό από την ΑΣΠΑΙΤΕ. / Διοικητική Υπάλληλος ΠΕ Οικον.-Διοικ. στο ΠΑ.ΜΑΚ.
[1] Επιστήμη του Χάους (ΦΥΣΙΚΗ): η επιστήμη που μελετά πώς από το τυχαίο, το ασταθές, το απρόβλεπτο και την αταξία μπορεί να δημιουργηθεί τάξη και μορφή.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 11/12
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη