Νίκος Τσούλιας Πανελλαδικές εξετάσεις, βαθμολογίες και εμείς…, ένας ιστός που μάς συνδέει όχι μόνο αυτές τις ημέρες της επικαιρότητάς του αλλά σχεδόν όλο το χρόνο, διαχρονικά και εθνικά. Είναι ίσως μετά την ανεργία το μείζον κοινωνικό (και όχι μόνο εκπαιδευτικό) πρόβλημα. Εδώ συναντιούνται όνειρα και φόβοι των νέων, μεγάλες προσδοκίες και κρυφές επιθυμίες γονέων, επιβεβαιώσεις και απορίες εκπαιδευτικών, ακόμα και προσωπικές σκοπιμότητες και προβολές δημοσιότητας πολιτικών.
Η ελληνική κοινωνία συναντιέται εδώ για να υποκριθεί στις πλασματικές βαθμολογίες, για να κάνει ρηχή και επιπόλαιη κριτική στο εκπαιδευτικό σύστημα, για να προδιαγράψει σπασμωδικά και ατελέσφορα το μέλλον της, για να επενδύσει τις όποιες οικονομίες της για να επιβεβαιωθεί στο κατασκευασμένο αξιακό πεδίο της επιτυχίας, χωρίς ωστόσο να έχει προσδιορίσει έστω αχνά το τι είναι επιτυχία στο σημερινό κόσμο των πολλών αβεβαιοτήτων και της υψηλής διακινδύνδευσης. Ας περιδιαβούμε αυτή την πολλαπλών διαδρομών συνάντηση ψηλαφίζοντας σκόρπια περιστατικά και ας στοχαστούμε επ’ ολίγον.
Περιστατικό πρώτο. Μαθήτρια βρίσκεται αρκετή ώρα πριν την ώρα ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων στην αυλή του σχολείου της. Βλέπει με φόβο και αγωνία τους βαθμούς εισαγωγής της στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Βγάζει το βαθμό πρόσβασης, είναι 18,2, το πρόσωπό της εξακολουθεί να είναι συννεφιασμένο. Είχε ξαναδώσει την περσινή χρονιά, είχε βγάλει περίπου την ίδια βαθμολογία. «Συγχαρητήρια, τι θα κάνεις»;, την ρωτά ένας καθηγητής της. «Δεν ξέρω, θα κάτσω να σκεφτώ, θέλω πολύ να σπουδάσω στην ιατρική». Σκέπτομαι, είναι σημαντικό να έχει μια νέα έναν προσανατολισμό στη ζωή της, να βάζει στόχο και να αγωνίζεται να τον επιτύχει. Αναλογίζομαι γιατί να μην μπορεί να χαρεί η μαθήτρια τον τόσο καλό βαθμό της, γιατί να εξαρτάται η ζωή της από την άσκηση ενός και μόνο επαγγέλματος, γιατί το καλύτερο να είναι πάντα εχθρός του καλού και να μην υπάρχει τελικά το καλό;
Περιστατικό δεύτερο. Ο παππούς ενός μαθητή μπαίνει στο καφενείο σ’ ένα χωριό του Ηρακλείου της Κρήτης γεμάτος χαρά και υπερηφάνεια και λέει με στόμφο στον καφετζή. «Κέρασε όλους, μπήκε ο εγγονός μου που έχει και το όνομά μου στο Μαθηματικό τμήμα εδώ στο Ηράκλειο, θα γίνει καθηγητής». Ο παππούς προφανώς έχει άλλες παραστάσεις από τη ζωή του σε σχέση με την προηγούμενη μαθήτρια, δεν στέκεται στους βαθμούς του εγγονού του ούτε τους συγκρίνει με άλλους ούτε σκέπτεται ότι θα μπορούσε να σπουδάσει κάτι «καλύτερο» – άλλωστε στην εποχή της γενικευμένης ανεργίας όλων των πτυχιούχων η έννοια του «καλύτερου» πτυχίου είναι μια μαγική εικόνα – χαίρεται την επιτυχία, χαίρεται το «καλό» γεγονός.
Περιστατικό τρίτο. Η μαθήτρια είναι από χωριό του Καρδίτσας. Ήταν υποψήφια για την Ιατρική σχολή και λέω ότι ήταν υποψήφια γι’ αυτή τη σχολή γιατί οι βαθμολογίες της ήταν απογοητευτικές, γύρω στο 15. «Και γιατί ήταν υποψήφια για την ιατρική»;, ρωτάω προφανώς όχι αφελώς αλλά για να ακούσω κάτι που ήδη ξέρω. «Αφού στις βαθμολογίες της από το σχολείο είχε όλα εικοσάρια και μόνο ένα 19 στην έκθεση, γιατί να μην σκέφτεται και την πιο ‘φιλόδοξη’ σχολή»;, μου απαντά ο συνάδελφος που μού ανέφερε το εν λόγω συμβάν. Η πέραν κάθε αίσθησης μέτρου και κάθε παιδαγωγικού και επιστημονικού ορίου βαθμολογική πλημμυρίδα έχει σαρώσει κάθε έννοια ορθολογισμού, έχει στρεβλώσει κάθε στοιχειώδη εικόνα αυτογνωσίας μαθητών και μαθητριών σε όλες τις γωνιές της χώρας. Και ενώ όλοι γνωρίζουμε και ανεχόμαστε την τόσο λαϊκίστικη αντίληψη του βαθμολογικού πληθωρισμού και την τρομακτική απόσταση μεταξύ πραγματικής βαθμολογίας των μαθητών και βαθμολογίας στον έλεγχο της Γ΄ Τάξης του λυκείου, συνεχίζουμε αφελείς και αμέριμνοι το δρόμο της αυταπάτης και της υποκρισίας.
Περιστατικό τέταρτο. «Συγχαρητήρια Ευτυχία. Έγραψες καλά βιολογία, το 16 είναι ένας καλός βαθμός». «Ευχαριστώ, αλλά δεν πήγα τόσο καλά στα άλλα μαθήματα. Όμως, κύριε, μού κατεβάσατε τη βαθμολογία στο δεύτερο τετράμηνο, από 20 μού το κάνατε 19». «Στο διαγώνισμα του τετραμήνου έγραψες γύρω στη βάση, στο μάθημα δε συμμετείχες σχεδόν καθόλου, τι βαθμό να σου βάλω»; «Μα στο σχολείο δεν έδινα βάρος, αλλά στο φροντιστήριο ήμουνα συνεπής». «Τότε να παίρνεις το βαθμό από το φροντιστήριο, άλλωστε όταν βάζω σε σένα 20, στον Βασίλη το σημαιοφόρο που είναι το αστέρι του σχολείου και γράφει πάντα 20, τι βαθμό θα του βάλω»; Είναι κεκτημένο οι μεγάλες βαθμολογίες για μαθητές και για γονείς. Και εμείς οι εκπαιδευτικοί ανταποκρινόμαστε στο «λαϊκίστικο» κάλεσμα για να έχουμε ήσυχο το κεφάλι μας και όσο για τη συνείδησή μας δεν χρειάζεται να είναι και αυτή ήσυχη σε εποχές ασυνειδησίας.
Περιστατικό πέμπτο. Μόλις έχει τελειώσει η προβολή της αυτοσχέδιας ταινίας ενός μαθητή με στιγμιότυπα της σχολικής χρονιάς και όλοι μαθητές και εκπαιδευτικοί είναι χαρούμενοι με τη μαγεία της κινηματογραφικής δημιουργίας, όχι όλοι «ακριβώς» γιατί οι μαθητές και οι μαθήτριες έχουν όλη τη σκέψη τους στην αυριανή μέρα που βγαίνουν τα αποτελέσματα των πανελλαδικών εξετάσεων. «Με το καλό η αυριανή ημέρα. Να έχετε καλή πρόοδο. Και μην απογοητεύεστε αν δεν έχετε τους βαθμούς που θα θέλατε και δεν εισάγεστε στην πρώτη σχολή της προτίμησής σας. Η εισαγωγή στο πανεπιστήμιο είναι μια μάχη από τις πολλές που θα δίνετε για να κατακτήσετε τους στόχους της ζωής σας». Οι εκπαιδευτικοί βιώνουν την ένταση των εξετάσεων και συμμερίζονται σε σημαντικό βαθμό τις αγωνίες των μαθητών τους. «Ναι αλλά τι θα πουν οι γονείς μας, πώς θα το πάρουν;». «Μα κανένας γονέας δεν πιέζει τα παιδιά του σ’ αυτή την περίπτωση». «Έτσι νομίζετε… Είναι τόση η στεναχώρια τους αν δεν περάσουμε στην πρώτη επιλογή που καλύτερα να μην τους δείτε…».
Πέντε περιστατικά και άλλα παρόμοια ατέλειωτα σε κάθε λύκειο της χώρας μας αποτελούν το διαχρονικό υφάδι των χαμένων (;) (ή ούτε καν ζητούμενων) παιδαγωγικών και μορφωτικών και πνευματικών οραμάτων μας. Τα πάντα κρίνονται στους βαθμούς αυτούς. Είναι η απόλυτη κρίση των δυνατοτήτων των μαθητών. Όλη η οικογένεια, οι μικροκοινωνίες, όλη η Ελλάδα ζει και αναπνέει σε μια δραματοποιημένη αλλά και φενακισμένη εικόνα. Τα πάντα κρίνονται εδώ. Όλα υποτάσσονται εδώ. Ανθρωπιστικές αξίες, διαμόρφωση προσωπικότητας, πνευματική καλλιέργεια, άρτιος και χρηστός χαρακτήρας, κοινωνικοποίηση, ανάπτυξη ανθρώπινων σχέσεων, προαγωγή της αρετής, αγωνιστική στάση ζωής δεν έχουν νόημα και αξία παρά μόνο υπό την κρίση αυτής της στιγμής, της στιγμής της βαθμολογίας των πανελλαδικών εξετάσεων. Θα μπορέσουμε άραγε να διαμορφώσουμε ένα «παιδαγωγικό παράδειγμα», που θα αποτιμά την ουσία της ζωής και θα αποτελεί ορόσημο για τις ελπίδες και τους αγώνες των μαθητών και των μαθητριών μας;
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 14/12
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
