Alfavita Newsroom Ένα smartphone στο χέρι από τα 10. Πρόσβαση στο διαδίκτυο από το σπίτι στα 15. Ψηφιακές οθόνες, κοινωνικά δίκτυα, βιντεοπαιχνίδια και ένας κόσμος που για τους εφήβους του 21ου αιώνα είναι περισσότερο online παρά εκτός σύνδεσης. Η νέα έκθεση του ΟΟΣΑ, με τίτλο «Πώς είναι η ζωή για τα παιδιά στην ψηφιακή εποχή;», φωτίζει την ολοένα και πιο πολύπλοκη σχέση των παιδιών με την τεχνολογία — μια σχέση που κινείται ανάμεσα στην καινοτομία και την ανησυχία.
Το νέο «κανονικό» της εφηβείας
Στις χώρες του ΟΟΣΑ, επτά στα δέκα παιδιά ηλικίας 10 ετών διαθέτουν ήδη το δικό τους κινητό τηλέφωνο, ενώ σχεδόν το 100% των 15χρονων έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο μέσω smartphone, tablet ή υπολογιστή. Παράλληλα, το 95% των εφήβων πλοηγείται καθημερινά για ψυχαγωγία, επικοινωνία ή παιχνίδι, ενώ το 50% δηλώνει ότι περνά πάνω από 30 ώρες εβδομαδιαίως σε ψηφιακές συσκευές —πολλοί, μάλιστα, ξεπερνούν τις 60.
Πίσω από τα στατιστικά, όμως, κρύβονται σύνθετα προβλήματα.
Διασκέδαση με τίμημα την ψυχική υγεία
Η υπερβολική χρήση ψηφιακών μέσων συχνά συνδέεται με διαταραχές στον ύπνο, μείωση της φυσικής δραστηριότητας, αδυναμία κοινωνικής αλληλεπίδρασης και, σε αρκετές περιπτώσεις, συμπτώματα άγχους, κατάθλιψης και χαμηλής αυτοεκτίμησης. Ειδικά στα κορίτσια, το φαινόμενο της προβληματικής χρήσης των social media (12%, έναντι 8% στα αγόρια) φαίνεται να σχετίζεται με αισθήματα μοναξιάς, κοινωνική σύγκριση και εμπειρίες διαδικτυακού εκφοβισμού.
Ο εκφοβισμός, σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης, αφορά έναν στους έξι εφήβους 11-15 ετών. Το 40% των εφήβων παραδέχεται πως είδε προσωπικές του πληροφορίες να κοινοποιούνται χωρίς συγκατάθεση, ενώ το ένα τρίτο έχει εκτεθεί σε ακατάλληλο για την ηλικία περιεχόμενο.
Εθισμός, σύγκρουση, απομόνωση
Η προβληματική χρήση των ψηφιακών μέσων εκδηλώνεται όχι μόνο με την υπερβολική διάρκεια χρήσης, αλλά και με την απώλεια ελέγχου: παιδιά που παραμελούν υποχρεώσεις, απομακρύνονται από φίλους ή αισθάνονται ενοχή και δυσφορία για τον χρόνο που περνούν online. Οι ερευνητές προειδοποιούν ότι μια τέτοια σχέση με την τεχνολογία μπορεί να μετατραπεί σε φαύλο κύκλο, εντείνοντας υπάρχοντα ψυχοκοινωνικά προβλήματα.
Περισσότερη σύνδεση – λιγότερη επικοινωνία
Ενώ τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συχνά προσφέρουν ένα εργαλείο επαφής και έκφρασης, η έκθεση του ΟΟΣΑ υπογραμμίζει πως σε αρκετές περιπτώσεις η χρήση τους δεν μειώνει τη μοναξιά —την ενισχύει. Τα παιδιά αναζητούν ανακούφιση στο διαδίκτυο από στρεσογόνες καταστάσεις στην οικογένεια ή στο σχολείο, αλλά καταλήγουν σε μεγαλύτερη απομόνωση και εξάρτηση από τις οθόνες.
Η πρόκληση της πρόληψης και της εκπαίδευσης
Ο ΟΟΣΑ καλεί τις κυβερνήσεις να διαμορφώσουν διατομεακές πολιτικές που συνδυάζουν την τεχνολογική πρόοδο με την προστασία της παιδικής ευημερίας. Οι προτάσεις περιλαμβάνουν:
Συστηματική συλλογή δεδομένων για τη χρήση ψηφιακών μέσων και τις εμπειρίες των παιδιών.
Εκπαιδευτικά προγράμματα ψηφιακής παιδείας στα σχολεία.
Στήριξη γονέων και φροντιστών στον ρόλο τους ως «ψηφιακοί καθοδηγητές».
Ανάπτυξη τεχνολογιών που προτάσσουν την ασφάλεια και την ψυχική υγεία των παιδιών.
Ψηφιακή μετάβαση με επίκεντρο το παιδί
Καθώς ο ψηφιακός κόσμος γίνεται αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητας των παιδιών, η πρόκληση για τις κοινωνίες του ΟΟΣΑ είναι να εξασφαλίσουν ότι αυτή η σχέση δεν θα μετατραπεί σε παγίδα. Η ισορροπία ανάμεσα στο δικαίωμα στην ψηφιακή πρόσβαση και την ανάγκη για ψυχική ευεξία των νέων αποτελεί το νέο στοίχημα για τις κοινωνίες του αύριο.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
2ος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Η ύλη για 47.000 υποψήφιους ως 26/5 με τις λύσεις
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 26/05
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
