Νίκος Τσούλιας Ό,τι κάνουμε και ό,τι λέμε αφηγήσεις είναι… Οι πρώτες μας νεφελώδεις σκέψεις και οι πρωτόλειοι παιδικοί στοχασμοί μας ανάπλαση είναι της φαντασιακής πρόσληψης της πραγματικότητας και έχουν μέσα τους αφηγηματικό περιεχόμενο θέτοντας τον εαυτό μας ως βασικό ήρωα στην καρδιά της περιγραφής.
Οι πρώτοι μας διάλογοι με τον κόσμο των μεγάλων, τα ερωτήματα και οι προκλήσεις που μας θέτουν κάποια μορφή εξιστόρησης έχουν για να κατανοηθούν οι λίγο – πολύ χαοτικοί διαλογισμοί μας. Στα παραμύθια δεν είναι μόνο η εξωτερική αφήγηση που λαμβάνει χώρα, την ίδια στιγμή κάθε παιδί πλέκει μια παραλλαγή της, εισερχόμενο ως ήρωας στην ιστορία, γιατί μόνο έτσι μπορεί να τη βιώσει.
Μα και το σχολείο και γενικότερα η μάθηση πού βασίζονται; Δεν είναι οι τόσες και τόσες μορφές της αφήγησης παρούσες στου μαθητή την αξιολόγηση και την όποια διαπίστωση της κατακτημένης γνώσης; Κάθε σχολική λειτουργία όπου γης και όπου χρόνου, μια μεγάλη, μια οικουμενική αφήγηση του ανθρώπου είναι για να δημιουργήσει το μέλλον και να μετασχηματίζονται διαρκώς και αενάως τα δημιουργήματα του παρόντος και του μέλλοντος σε όλο και πιο νέες αφηγήσεις.
Κάθε συνάντηση φίλων και γνωστών σε οποιαδήποτε μορφής παρέα δεν έχει στοιχεία αφήγησης, για να γνωριστούν, για να ενισχύσουν τους δεσμούς τους, για να σχεδιάσουν; Και όταν κάποιος έχει ξεχωριστό πεδίο αναφοράς (ταξίδι σε θαυμαστό μακρινό μέρος, επαγγελματική επιτυχία, ερωτική «κατάκτηση», λήξη κάποιου σταδίου εκπαίδευσης ή στρατιωτικής θητείας…), ο λόγος του πλημμυρισμένος είναι από μαρτυρίες εξιστόρησης και του αναγνωρίζεται η προτεραιότητα στο διάλογο.
Αλλά οι αφηγήσεις δεν είναι μόνο του παρελθόντος ίχνη και πατημασιές. Κάθε όνειρό μας, κάθε φαντασίωσή μας, κάθε μυθοπλασία μας εμπεριέχει αφηγηματικά στοιχεία, γιατί και τα όνειρα πλάθονται με υλικά παλιών και κραταιών πόθων και επιθυμιών. Την ώρα που κάτι σχεδιάζουμε το μετατρέπουμε σε εξιστόρηση για να προδικάσουμε την επίτευξή του, για να προοικονομήσουμε την εξέλιξή του, για να γευθούμε ένα μέρος της προσδοκώμενης χαράς .
Ο Όμηρος, ο μεγάλος μας ποιητής και αφηγητής, θα πλέξει το έπος της Οδύσσειας σε αφήγηση του ήρωα μέσα στη δική του αφήγηση, να βαθύνει στο χρόνο την εξιστόρηση – ξέροντας ότι και ο αναγνώστης ή ο ακροατής θα προσθέσει το δικό του αφηγηματικό στρώμα προσθέτοντας, αφαιρώντας, τροποποιώντας την ίδια την ιστορία από τη στιγμή της πρόσληψής της μέχρι τις αλληλοδιάδοχες ερμηνείες της και επανερμηνείες της.
Η λογοτεχνία και η συγγραφική άσκηση, η μεγάλη και γοητευτική δύναμη των μυθιστορημάτων στον ιστό της αφήγησης δημιουργούνται και διαμορφώνουν το πιο διαβαστερό πεδίο στην οικουμένη. Λαοί και έθνη, για να εδραιωθούν και για να αναπτυχθούν τη συλλογική τους αφήγηση, την ιστορία τους, έχουν πάνω από καθετί. Για αυτές τις επιμέρους ατέλειωτες συλλογικές ιστορίες δεν γίνονται οι μεγαλύτερες διαμάχες και έριδες;
Οι μονόλογοί μας, μονόλογοι ατέλειωτοι, εξυφαίνουν μικρές και μεγάλες προσωπικές αφηγήσεις μας: έρωτες ανεκπλήρωτους, επιθυμίες διαχρονικές και πόθους πανίσχυρους, ονειροπολήσεις και φαντασιώσεις. Γιατί κάθε αφήγηση έχει και μυθοπλασία – είτε σκόπιμη είτε ασυνείδητη – και υπερβαίνει του χρόνου τους διαιρέσεις σε παρελθόν και σε μέλλον μέσα από το συνεχόμενο νήμα της. Αλλά και η συνείδησή μας, πού έχει τα ριζώματά της; Δεν είναι σε κάποια συμβάντα σκληρής δοκιμασίας μας, που είναι πάντα ζωντανά στου χρόνου το διάβα;
Και όταν φεύγουμε από τη ζωή, να μας θυμούνται θέλουμε, να αφηγούνται κομμάτια της ζωής μας, της προσωπικότητάς μας πτυχές… Κι όμως ενώ τούτο συμβαίνει και είναι η τελευταία και η πιο ιερή επιθυμία μας, υπάρχει μια εκκρεμότητα. Γιατί, κάθε άνθρωπος πριν φύγει από τη ζωή του – ανεξάρτητα από το γεγονός ότι δεν ξέρει το πότε – δεν θα πρέπει να καταθέτει τη δική του κεντρική αφήγηση είτε προφορικά σε κάποιον είτε γραπτά; Γιατί, με «ποιο δικαίωμα» θα φεύγει χωρίς να πει την αποκρυσταλλωμένη γεύση της ζωής του, την άποψή του για τη ζωή;
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - έως 17 Απριλίου
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 17/4
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)
ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα
