εκεί που φύτρωνε φλισκούνι κι άγρια μέντα
κι έβγαζε η γη το πρώτο της κυκλάμινο,
τώρα χωριάτες παζαρεύουν τα τσιμέντα
και τα πουλιά πέφτουν νεκρά στην υψικάμινο.
Κοιμήσου, Περσεφόνη, στην αγκαλιά της γης,
στου κόσμου το μπαλκόνι ποτέ μη ξαναβγείς.
Ο ποιητής με τη μοναδικότητά του αναφέρεται σε έναν πολύ ιδιαίτερο τόπο, αυτόν της Ελευσίνας, στεριά και θάλασσα βασανισμένη από τα απόβλητα των βιομηχανιών τις τελευταίες δεκαετίες.
Η Ελευσίνα υπήρξε αρχαία πόλη της Αττικής, μια ανάσα σχεδόν από την Αθήνα, και ιερή πόλη όπου ελάμβαναν χώρα τελετές λατρείας της θεάς Δήμητρας. Το σχολείο μας αποφάσισε να επισκεφτεί την πρόσφυγα θεά που εγκατέλειψε τον Όλυμπο και μεταμφιεσμένη σε γριά πήρε τους δρόμους για την Ελευσίνα σε αναζήτηση της χαμένης Περσεφόνης.
Στην καρδιά της άνοιξης, τέλος ξανθού Απρίλη, και μετά την Ανάσταση του Θεανθρώπου, ταξιδεύαμε προς τον τόπο των Μυστηρίων, ελπίζοντας να έχει ανέβει και η Περσεφόνη από τον κάτω κόσμο. Πράγματι, με την είσοδό μας στα Μεγάλα Προπύλαια, νιώσαμε την παρουσία της Δήμητρας, δίπλα σε ό,τι απόμεινε από έναν κίονα που τον χάιδευαν τα στάχυα. Λευκά τρυγόνια και γερανοί πετούσαν πάνω από τα κεφάλια των μαθητών, σημάδι της εύνοιας της θεάς για το σχολείο μας. Η Δήμητρα από μακριά καμάρωνε την Περσεφόνη, που με τις φίλες της Ωκεανίδες, καθισμένη ψηλά στο εκκλησάκι, αγνάντευε την Ελευσίνα. Όμως έδειχνε ανήσυχη και προβληματισμένη. Της είχε λείψει πολύ ο πάνω κόσμος… σκέφτηκα, και ένα ρίγος με διαπέρασε καθώς με τις χαρούμενες μαθητικές φωνές διασχίζαμε τον αρχαιολογικό χώρο πηγαίνοντας προς το Μουσείο. Ίσως και να ήταν από το δροσερό αεράκι που όμορφα καθάριζε την ατμόσφαιρα εξαγνίζοντας τον επισκέπτη. Αφήνοντας πίσω το Τελεστήριο, ανεβήκαμε στο ύψωμα και σταθήκαμε στην είσοδο του Μουσείου που ανήκει στην Γ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων. Το κτήριο φύλαξης και έκθεσης των αντικειμένων από τη λατρεία της Δήμητρας και των Ελευσινίων μυστηρίων, είναι χτισμένο σε ύψωμα με θέα τη θάλασσα και τα φουγάρα της βιομηχανικής ζώνης της Ελευσίνας. Οι φύλακες-εργαζόμενοι στο Μουσείο μάς υποδέχτηκαν με ευγένεια ψυχής και μας οδήγησαν στους χώρους των εκθεμάτων. Στο πρόσωπό τους διέκρινα την αγάπη και τον σεβασμό για τον ιερό χώρο, όχι μόνο από υπηρεσιακό καθήκον, αλλά κυρίως από ηθικό χρέος για την ιστορία του τόπου.
Αντίθετα, λυπήθηκα όταν πρόσεξα την εικόνα εγκατάλειψης του Μουσείου και την απουσία ενδιαφέροντος για τη συντήρηση του κτηρίου από το αρμόδιο υπουργείο Πολιτισμού. Οι τοίχοι του Μουσείου, εξωτερικά και εσωτερικά, διαβρωμένοι από την υγρασία, ξεφτισμένοι και άβαφοι, σου έδιναν την αίσθηση της εγκατάλειψης, της αδιαφορίας, και της κατάρρευσης του πολιτισμού και των αξιών της Νέας Ελλάδας. Διαβρωμένοι από τη σκουριά του πολιτισμού και οι μεταλλικοί υποστηρικτές βάσης των έργων, μάταια προσπαθούσαν να αντέξουν το βάρος της τέχνης. Έμεινα άναυδη στις ερωτήσεις των μαθητών μου γιατί το αρχαίο κάλλος συνυπήρχε με την ασχήμια που προκαλούσε η αδιαφορία της Νέας Ελλάδας. Ντράπηκα ως εκπαιδευτικός του υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού για την εικόνα του Μουσείου και δεν είχα καμία απάντηση στις απορίες των παιδιών μας. Ωστόσο, αν δεν διορθωθεί η κατάσταση και δεν συντηρηθεί άμεσα το Μουσείο, όλα σε λίγο θα έχουν ανάγκη τον Ασκληπιό, σκέφτηκα. Αν συνεχιστεί αυτή η πολιτική της εγκατάλειψης, διερωτήθηκα μήπως ο ιερός αυτός χώρος μετατραπεί σε τόπο εξορίας για την Δήμητρα και την Περσεφόνη. Γι’ αυτό σήμερα και η κόρη φεύγουσα, τρομαγμένη, νομίζεις πως κοιτάει προς την έξοδο του Μουσείου. Θέλει να φύγει, να βγει έξω στο φως του ήλιου και να απελευθερωθεί από την υγρασία του επάνω κόσμου. Λησμονημένο και εγκαταλειμμένο είναι το σπίτι της θεάς, γι’ αυτό κι εκείνη προτιμά να μένει έξω ανάμεσα στα στάχυα. Στ’ αλήθεια λοιπόν, την είχα δει, ανηφορίζοντας προς το Μουσείο, τώρα κατάλαβα την ανησυχία της, παρόλο που είχε επιστρέψει η Περσεφόνη.
Τι να απαντήσω στα παιδιά που με ρωτούσαν γιατί το Μουσείο της Ελευσίνας είναι παραμελημένο, ενώ το Μουσείο της Ακρόπολης είναι αστραφτερό και άψογο; Πού είναι ο πολιτισμός; Αλήθεια ή ψέμα; Ουσία ή φιγούρα; Ανάγκη για χρηματοδότηση και συντήρηση ή ανάδειξη δεν έχει μόνο η Αθήνα, το κέντρο, η βιτρίνα που προβάλλει το υπουργείο Πολιτισμού σε κάθε ξένο επισκέπτη ή πολιτικό, για να δείξει πως όλα είναι τέλεια και υπό έλεγχο.
Η Ακρόπολη βιτρίνα χάνεται στην Ελευσίνα. Αυτός είναι ο πολιτισμός στη σύγχρονη καπιταλιστική κρίση όπου πλήττονται όλα τα δημόσια αγαθά και κυριαρχεί η νεοφιλελεύθερη πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων και των επενδύσεων για το ξεπούλημα του πολιτισμού και της πατρίδας. Για παράδειγμα, αναφέρεται το γεγονός ότι οι κάτοικοι της Ελευσίνας μάς πληροφόρησαν πως θα έκοβε τα χόρτα και θα καθάριζε τον αρχαιολογικό χώρο ιδιωτική εταιρεία. Είναι καθήκον της Πολιτείας η φροντίδα του Μουσείου και όχι των διαφόρων επιχειρηματικών ομίλων. Θεωρούμε ότι το κράτος έχει χρέος να διαφυλάξει και να προστατέψει τους αρχαιολογικούς χώρους και τα Μουσεία ενισχύοντας και αυξάνοντας τον δημόσιο προϋπολογισμό για τον πολιτισμό (γιατί με αυτόν τον τρόπο συντηρείται και διαφυλάσσεται η μνήμη και η ιστορία ένος τόπου).
Σήμερα είναι ξεκάθαρο ότι η αντιλαϊκή πολιτική της εξάρτησης και της φτώχειας καταδικάζει την Ελλάδα σε φεύγουσα κόρη στον κάτω κόσμο, χωρίς επιστροφή.
Είναι καιρός λοιπόν να αγωνιστούμε επαναπροσδιορίζοντας τις αξίες μας για την επιστροφή της Περσεφόνης από τον Άδη, στο φως και τη ζωή, απαραίτητη προϋπόθεση για την ψυχική γαλήνη της Δήμητρας και τη σπορά ενός καινούριου κόσμου.
Ανδριανή Στράνη, εκπαιδευτικός,
Β΄ Γυμνάσιο Ταύρου «Αθηνά Χατζηεσμέρ»
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Αυτή την ελληνική λέξη μόνο ένας στους δέκα την λέει και την γράφει σωστά
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 13/5
Ξεπεράστηκε κάθε όριο: Χιλιάδες παίρνουν online Proficiency σε 1 ημέρα ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
