Χρήστος Κάτσικας Υπάρχουν ειδήσεις που δεν είναι απλώς γεγονότα· είναι ρωγμές στη συλλογική συνείδηση του σχολείου.
Ο ξαφνικός θάνατος του 66χρονου εκπαιδευτικού Στάθη Β. Λουμιώτη, λίγα μόλις μέτρα πριν μπει στην τάξη του Σχολείου Δεύτερης Ευκαιρίας, δεν είναι μια ακόμη είδηση. Είναι μια υπενθύμιση. Μια υπόκωφη κραυγή για όλους εκείνους που παραμένουν σε αίθουσες ενώ το σώμα τους έχει από καιρό αρχίσει να διαμαρτύρεται.
Για έναν άνθρωπο που υπηρέτησε την εκπαίδευση για πάνω από τρεις δεκαετίες, το σχολείο δεν ήταν δουλειά — ήταν κομμάτι ταυτότητας. Αλλά το γεγονός ότι «έφυγε» σε ηλικία 66 ετών, λίγους μήνες πριν συνταξιοδοτηθεί, δεν πρέπει να διαβαστεί μονάχα ως σύμπτωση.
Πρέπει να διαβαστεί και ως σύμπτωμα.
Η γενιά που δεν προλαβαίνει να ξεκουραστεί
Τα τελευταία χρόνια, χιλιάδες εκπαιδευτικοί παραμένουν στη θέση τους μέχρι τα 65, τα 66 ή και τα 67, εξαιτίας του αυξημένου ορίου συνταξιοδότησης. Πρόκειται για ανθρώπους που έχουν ήδη περάσει από δεκαετίες σχολικής έντασης, ψυχολογικής φθοράς, διοικητικών απαιτήσεων και —πλέον— ραγδαίων τεχνολογικών μεταμορφώσεων.
Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί από αυτούς μιλούν για μια εξάντληση που «δεν μοιάζει με καμία άλλη».
Όχι γιατί δεν αγαπούν τους μαθητές.
Αλλά γιατί:
η αντοχή δεν είναι ανεξάντλητη,
το σχολικό τοπίο αλλάζει πιο γρήγορα από τον άνθρωπο,
και η καθημερινότητα μοιάζει να απαιτεί από τους μεγαλύτερους εκπαιδευτικούς ρόλο υπερήρωα — χωρίς υπερδυνάμεις.
Ψηφιοποίηση χωρίς ανάσα
Την ίδια στιγμή, η εκπαιδευτική διαδικασία μετατράπηκε, σχεδόν απότομα, σε ψηφιακό οικοσύστημα. Πλατφόρμες, συστήματα, κωδικοί, ενημερώσεις, διαδραστικοί πίνακες, tablets, ηλεκτρονικά βιβλία, ψηφιακή ύλη. Το σχολείο άλλαξε πιο γρήγορα από την ίδια του την ιστορία.
Για έναν εκπαιδευτικό 60+ ετών αυτό ισοδυναμεί με καθημερινή δοκιμασία:
- να μάθει τεχνολογίες που ποτέ δεν εκπαιδεύτηκε να χειρίζεται,
- να προσαρμόζεται σε συνεχείς αναβαθμίσεις,
- να ισορροπεί ανάμεσα σε παιδαγωγική και τεχνική υποστήριξη — λες και είναι δύο διαφορετικά επαγγέλματα.
Κάποιοι κρύβουν την αγωνία τους πίσω από χαμόγελο. Κάποιοι την παραδέχονται μόνο στους στενούς συναδέλφους.
Κάποιοι αισθάνονται ότι «τους ξεπερνάει η εποχή». Κι όμως, όλοι προσπαθούν.
Όταν η πίεση γίνεται κίνδυνος
Σε αυτή τη γενιά των 65χρονων που ακόμη διδάσκουν, η κούραση δεν είναι απλώς ψυχική. Είναι σωματική.
Η καθημερινή ένταση, ο συνεχής φόρτος, τα διαδοχικά ωράρια, η γραφειοκρατία, οι ψηφιακές απαιτήσεις, η αίσθηση ότι πρέπει να αποδεικνύεις διαρκώς ότι «ακόμη τα καταφέρνεις», συνθέτουν ένα περιβάλλον επιβαρυντικό.
Το ξαφνικό καρδιακό επεισόδιο του Στάθη Λουμιώτη δεν μπορεί να αποδοθεί αποκλειστικά σε εργασιακούς παράγοντες — αλλά δεν μπορούμε και να μην δούμε ότι εντάσσεται μέσα σε μια ευρύτερη εικόνα ανθρώπων που εργάζονται στα όρια της ηλικίας και των αντοχών τους.
Είναι άνθρωποι που σηκώνονται κάθε πρωί, μπαίνουν στο αυτοκίνητο και πηγαίνουν στο σχολείο, ακόμη κι αν το σώμα τους ψιθυρίζει ότι χρειάζεται ανάσα.
Η τάξη ζητάει πολλά — και αυτοί δίνουν ακόμη περισσότερα
Οι μεγαλύτεροι εκπαιδευτικοί δεν παραμένουν στην τάξη από εμμονή. Πολλοί μένουν γιατί δεν έχουν επιλογή, λόγω συντάξεων που δεν επαρκούν. Άλλοι γιατί αγαπούν βαθιά τη δουλειά τους. Άλλοι γιατί ξέρουν ότι η εμπειρία τους είναι πολύτιμη.
Αλλά η πραγματικότητα είναι ότι το σχολείο τούς ζητάει πλέον δύο πράγματα παράλληλα: να είναι παιδαγωγοί και τεχνικοί υποστήριξης∙ να είναι ήρεμοι και διαθέσιμοι, ακόμη και όταν η τεχνολογία καταρρέει∙ να αντέχουν ένα εργασιακό περιβάλλον που έχει γίνει πιο περίπλοκο και απαιτητικό από ποτέ.
Το γεγονός που μας συγκλόνισε πρέπει να μας αφυπνίσει
Ο θάνατος ενός εκπαιδευτικού στη διαδρομή για το σχολείο δεν είναι απλώς μια τραγική στιγμή. Είναι μια ευθύνη.
Μια υπενθύμιση ότι πίσω από κάθε νέο σύστημα, κάθε πλατφόρμα και κάθε πολιτική για την ψηφιακή μετάβαση, υπάρχει ένας άνθρωπος με όρια και ανάγκες.
Δεν μπορούμε να ζητάμε από ανθρώπους 65+ ετών να παραμένουν στην πρώτη γραμμή ενός ψηφιακού μετασχηματισμού χωρίς:
συστηματική επιμόρφωση,
ουσιαστική τεχνική υποστήριξη,
ανανέωση προσωπικού,
και πάνω απ’ όλα: σεβασμό στη φθορά του ανθρώπινου σώματος.
Και όμως, αυτοί οι άνθρωποι συνεχίζουν να πατούν “Είσοδο”
Η μεγαλύτερη γενιά των εκπαιδευτικών, κουρασμένη, τρωτή, συχνά φοβισμένη από τον καταιγισμό αλλαγών, εξακολουθεί να στέκεται μπροστά στα παιδιά με αξιοπρέπεια.
Ξεπερνάει την ψηφιακή θύελλα, αντιμετωπίζει τη σωματική κόπωση, παλεύει με τη γραφειοκρατία — και το κάνει χωρίς να ζητάει χειροκρότημα.
Το κάνει γιατί αυτό ξέρει να προσφέρει.
Και ίσως αυτή η υπόθεση του Στάθη Λουμιώτη να είναι ένα φωτεινό — όσο κι αν είναι θλιβερό — σημάδι ότι δεν πρέπει να ξεχνάμε πως πίσω από το σχολείο δεν υπάρχουν μηχανές. Υπάρχουν άνθρωποι. Που κουράζονται. Που γερνούν. Που δίνουν μέχρι τέλους.
Και αξίζουν ένα σχολείο που να τους προστατεύει, όχι να τους εξαντλεί.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Black Friday σε μοριοδοτούμενα σεμινάρια και Πιστοποιήσεις Ξένων Γλωσσών για έξτρα 20 μόρια
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 24/11
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
