Σήφης Μπουζάκης Εκλεκτοί προσκεκλημένοι,
Ζητώ συγνώμη που αντικειμενικές δυσκολίες δεν μου επέτρεψαν να βρίσκομαι σήμερα ανάμεσά σας, μαζί με την πρόεδρο του Ιδρύματος ΑΝΔΡΕΑ ΛΕΝΤΑΚΗ, αγαπητή Έφη Λεντάκη, δηλαδή τον δραστήριο, ακάματο και δημιουργικό άνθρωπο που γνωρίζει να τιμά όχι απλά την παρακαταθήκη του αείμνηστου συζύγου της, αλλά μια αγωνιστική, πολιτική, πολιτιστική, αυτοδιοικητική, εθνική και κοινωνική κληρονομιά που μας άφησε πίσω του ο αείμνηστος αγωνιστής , ποιητής, συγγραφέας, δήμαρχος, στοχαστής, οραματιστής, πολιτικός, διανοούμενος, πρωτοπόρος σεμνός και ταπεινός Ανδρέας Λεντάκης. Αυτά, σε μια εποχή αποπνευματοποίησης, απολιτικοποίησης, επικίνδυνης υπερρψηφιοποίησης, απαξίωσης των συμβόλων, απειλής των νεοδεξιών φαντασμάτων, αποδόμησης της δημοκρατίας με τις αυταρχικές ηγεσίες που κυβερνούν τον κόσμο με τη βάναυση δύναμη, οικονομική, και στρατιωτική.
Μου είναι αδύνατον, μέσα στις λίγες γραμμές που ακολουθούν να ‘κλείσω’ την τεράστια αγωνιστική δράση σε τόσο πολλούς τομές του Ανδρέα, που είχα τη μεγάλη τύχη να γνωρίσω για πολύ λίγο, όταν και οι δυο μας, το 1982, λειτουργήσαμε, ως διδάσκοντες στη ΣΕΛΔΕ, τη Σχολή Επιμόρφωσης Δασκάλων, στη Δάφνη. Η σύντομη κουβέντα μαζί του στα διαλείμματα ήταν μάθημα ιστορίας, ακόμη και για εμένα τον ιστορικό της εκπαίδευσης, πρόσφατα παλιννοστήσαντα από τη χώρα σπουδών μου, τη Γερμανία. Πώς να καλύψω και να αποκαλύψω σε λίγες αράδες ένα τόσο μεγάλο έργο, αφού σπάνια ένας άνθρωπος κάνει τόσα πολλά και τόσο σημαντικά, τόσο πρωτοποριακά, τόσο οραματικά σε τόσο λίγο χρόνο και σε τόσο πολλούς τομείς, επιστήμη, πολιτική, συγγραφή, πολιτισμό, ΤΑ.
Το παραπάνω δύσκολο έργο γίνεται κάπως πιο εύκολο για μένα, επειδή όσα θα σας πω αντλούνται από το σύγγραμμά μου ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΕΝΤΑΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΙΔΕΙΑ, ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ, ΤΗ ΝΕΟΛΑΊΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ, των εκδόσεων Gutenberg. Ευχαριστώ την Εφη Λεντάκη, που χωρίς να με γνωρίζει, μου έδωσε την μεγάλη ευκαιρία να ασχοληθώ ερευνητικά και συγγραφικά με έναν μεγάλο των γραμμάτων, των αγώνων, της πολιτικής και του πολιτισμού. Τελειώνοντας την έρευνα και συγγραφή του βιβλίου, ένιωσα ‘ότι εκπλήρωσα ένα ιστορικό χρέος, συμβάλλοντας κι εγώ με τις μικρές μου δυνάμεις, στη διατήρηση και ανάδειξη της ιστορικής μας μνήμης, στο ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ και ΤΙΜΩ, όσους με αγώνα και θυσία έκαναν πράξη οράματα και άνοιξαν δρόμους για τις επόμενες γενιές. Έφη, σ’ ευχαριστώ. Εγώ είμαι ο κερδισμένος, αφού εγώ διδάχτηκα, μελετώντας και συγγράφοντας την ιστορία ζωής του Ανδρέα, που είναι ένα φωτεινό κομμάτι της ελληνικής ιστορίας. Η παραπάνω, γεμάτη δράση ζωή του Ανδρέα, μπορεί να χωριστεί στις παρακάτω περιόδους:
1. Τα δύσκολα, πέτρινα, τραυματικά παιδικά και εφηβικά χρόνια μακριά από την Ελλάδα, στην Αιθιοπία, ως γιος μετανάστη.
2. Η φοιτητική ζωή
3. Η τραυματική επτάχρονη δικτατορία
4. Η πολιτική δράση στη Μεταπολίτευση
5. Η πρωτοπόρα δράση στον Δήμο Υμηττού
Λίγες μόνο γραμμές για κάθε περίοδο, με στόχο την ανασύνθεση του χθες, μέσα από την οποία θα μάθουμε, θα γνωρίσουμε και θα καταλάβουμε καλύτερα τον Ανδρέα, στηριγμένοι σε γεγονότα, δράσεις και εμπειρίες ζωής.
ΠΑΙΔΙΚΑ ΚΑΙ ΕΦΗΒΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ
Με δράματα, τραύματα και απουσίες αρχίζει ο Ανδρέας το ταξίδι της ζωής του, στη μακρινή Αιθιοπία, με ρίζες από Κάρπαθο και Κρήτη -είχα, επομένως, και ένα κοινό σημείο με τον Ανδρέα, τη λεβεντογέννα, ηρωοτόκο και ωραιοτόκο Κρήτη-, αλλά μένει όρθιος. Δέκα χρονών θα ορφανέψει, αφού σε ηλικία τριών ετών χάνει τη μητέρα του και σε ηλικία έντεκα τον πατέρα του. Μια υπέροχη θεία θα τον μεγαλώσει κι εκείνος, ως ένδειξη ευγνωμοσύνης, θα τις αφιερώσει την ποιητική του συλλογή ‘Τοτεμισμός’. Αν και χάνει πρόωρα και τον θείο του, θα αριστεύσει στο σχολείο και το 1953 έρχεται στην Ελλάδα ως υπότροφος της ελληνικής κοινότητας της Αιθιοπίας για να σπουδάσει στη Φιλοσοφική Σχολή του ΕΚΠΑ
Η ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Με τις παραπάνω εμπειρίες αρχίζει η δεύτερη ‘ελληνική περίοδος’ του Ανδρέα στη Φιλοσοφική Σχολή. Ο ΑΛ θα έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στο φοιτητικό κίνημα και στην αριστερά και, μάλιστα, η ένταξή του στην αριστερά θα του στοιχίσει και την υποτροφία που έπαιρνε. Τι να πρωτοσημειώσουμε από την πλούσια αγωνιστική φοιτητική ζωή του Ανδρέα. Περιοριζόμαστε στα παρακάτω:
-Εμπνευστής των συνθημάτων 1-1-4 και ‘15% στην παιδεία και όχι στη Σοφία’
-Αγώνες για το κυπριακό και ένταξη στην παράνομη οργάνωση ΕΠΟΝ
-Γραμματέας Κεντρικού Συμβουλίου Νεολαίας της ΕΔΑ
-Οργανωτής και Γραμματέας του 1ου Πανσπουδαστικού Συνεδρίου , το 1957
-Ιδρυτικό μέλος και Γραμματέας του Συλλόγου Φοιτητών της Φιλοσοφικής
-Ηγετικό στέλεχος της Νεολαίας ‘ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΛΑΜΠΡΑΚΗΣ’
-Ήταν δίπλα στον Σωτήρη Πέτρουλα που σκοτώθηκε στην ιστορική διαδήλωση τον Ιούλιο του 1965. Μάλιστα, στην αρχή είχε αναφερθεί ότι και ο Ανδρέας είχε σκοτωθεί, ενώ είχε βαριά τραυματιστεί και επέζησε.
-Έρευνα, συγγραφή και έκδοση του εμβληματικού έργου ΟΙ ΝΕΙΟΦΑΣΙΣΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΣΤΗ ΝΕΟΛΑΙΑ . Το έργο θα παραδοθεί στον Γεώργιο Παπανδρέου, τον Νοέμβριο του 1963, από Επιτροπή της Κίνησης ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΛΑΜΠΑΡΑΚΗΣ, με επικεφαλής τον Μίκη Θεοδωράκη.
Η ΤΡΑΥΜΑΤΙΚΗ ΕΠΤΑΧΡΟΝΗ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ
Οι διώξεις του Ανδρέα ξεκινούν ήδη από την περίοδο της αποστασίας, αφού η κυβέρνηση του Στ. Στεφανόπουλου, τον Φεβρουάριο του 1966, θα τον εκτοπίσει μαζί και με άλλα στελέχη των Λαμπράκηδων στη Μήλο και την Άνδρο, με βασικό κατηγορητήριο ότι είχαν αναπτύξει πολιτική δράση χωρίς να είναι Έλληνες υπήκοοι…
Με την επιβολή της δικτατορίας θα ενταχθεί στο Πατριωτικό Μέτωπο που είχε ιδρύσει ο Μίκης Θεοδωράκης και θα αναπτύξει έντονη αντιδικτατορική δράση. Θα συλληφθεί το Οκτώβριο του 1967 και θα βασανιστεί άγρια στο της Ασφάλειας στη Μπουμπουλίνα, όπου θα συναντηθεί με τον Μίκη Θεοδωράκη. Είναι μία ιστορική συνάντηση που θα αποτυπωθεί στα τραγούδια που έγραψε ο Μίκης, αφιερωμένα στον Ανδρέα, τραγούδια ύμνος στην αντίσταση και στον ηρωικό Ανδρέα. Η χούντα θα τον εκτοπίσει στη συνέχεια στη Λέρο και τον Ωρωπό.
Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΣΤΗ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ
Το πολιτικό τοπίο της Αριστεράς στη Μεταπολίτευση έχει έντονη τη σφραγίδα του Ανδρέα., αφού, εκτός από το γεγονός ότι διετέλεσε πρόεδρος της ΕΔΑ την εξαετία 1987-1993, με τα μεστά και ριζοσπαστικά κείμενα του – μερικά εμβληματικά κείμενα υπάρχουν στον τόμο που προανέφερα- εμπλούτισε το θεωρητικό και ιδεολογικό οπλοστάσιο μιας σύγχρονης δημοκρατικής και πατριωτικής Αριστεράς. Στις εκλογικές αναμετρήσεις το 1989 και το 1990 θα εκλεγεί βουλευτής του Συνασπισμού, ενώ το 1993 θα κάνει τη μεγάλη υπέρβαση, παραιτούμενος από την ΕΔΑ και προσχωρώντας στη νεοσύστατη ‘Πολιτική Άνοιξη’ του Αντώνη Σαμαρά, Θα εκλεγεί πρώτος σε σταυρούς βουλευτής τον Οκτώβρη του 1993, αναλαμβάνοντας κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του νέου κόμματος. Η κοινοβουλευτική δραστηριότητά του την τριετία 1993-1996 είναι πληθωρική, εντυπωσιακή με τις εμβληματικές ομιλίες του στη Βουλή και την καθοριστική συμβολή του στη διατήρηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, με χαρακτηριστικό παράδειγμα, τη η διατήρηση της ιερότητας του περιβάλλοντος χώρου των Αγίων Μετεώρων –θα ψηφιστεί σχετικός νόμος, το 1993, από την κυβέρνηση Κ. Σημίτη. Ο καθηγούμενος των Ιερών Μονών Μετεώρων θα ευχαριστήσει τον Λεντάκη με θερμή επιστολή για την καταλυτική συμβολή του στη θεσμοθέτηση της ιερότητας των Μετεώρων.
H ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΗ ΔΡΑΣΗ ΣΤΟΝ ΔΗΜΟ ΥΜΗΤΤΟY (1978-1986)
Η 8χρονη θητεία του Ανδρέα Λεντάκη στον Δήμο Υμηττού, συνδέεται με πρωτοποριακό, οραματικό έργο. Περιοριζόμαστε επιγραμματικά στα πιο σημαντικά:
-Εκπροσώπηση της ΤΑ στο Συμβούλιο της Ευρώπης. Εκλέχτηκε δύο φορές Αντιπρόεδρος της Πολιτιστικής Επιτροπής των Δήμων της Ευρώπης
-Ίδρυση και λειτουργία του Πνευματικού Κέντρου Υμηττού με δημοτική Βιβλιοθήκη και Πινακοθήκη
-Εγκαίνια του Μουσείου του Δήμου
-Εμπνευστής και θεμελιωτής του θεσμού των Κέντρων Ανοιχτής Προστασίας Ηλικιωμένων (ΚΑΠΗ), ενός θεσμού που θα απλωθεί σε όλη σχεδόν τη χώρα από το ΠΑΣΟΚ
- Λειτουργία του Ελεύθερου Ανοιχτού Πανεπιστημίου
- Δημιουργία του Θεάτρου Βράχων, μετέπειτα θεάτρου ‘ΜΕΛΙΝΑ ΜΕΡΚΟΥΡΗ’
- Οργάνωση και λειτουργία έντεκα ‘Φεστιβάλ Λόγου και Τέχνης’ και διεθνών Συμποσίων Ποίησης και Γλυπτικής
-Οργάνωση προγραμμάτων για την πρόληψη χρήσης ναρκωτικών
-Υλοποίηση του προγράμματος ‘Φροντίδα στο σπίτι’
Στα παραπάνω, τέλος, οφείλουμε να προσθέσουμε το πλούσιο ποιητικό και συγγραφικό του έργο, αλλά και τη συνεχή αγωνιστική αρθρογραφία του με εμπνευσμένα κείμενα που παραμένουν πάντα επίκαιρα.
Κυρίες και κύριοι.
Σας προετοίμασα από την αρχή ότι θα σας πω πολύ λίγα από τα έργα και τις ημέρες του αείμνηστου Ανδρέα Λεντάκη. Είμαι όμως, βέβαιος ότι με τις εισηγήσεις και των άλλων εκλεκτών ομιλητών, θα δοθεί ένα ισχυρό ερέθισμα να αναζητήσετε και να μελετήσετε το έργο και τα κείμενα του Λεντάκη. Μόνο κέρδος θα έχετε από αυτό και υπερηφάνεια θα νιώσετε που η χώρα είχε τέτοια αναστήματα. Εύχομαι και πιστεύω, ότι οι φορείς που διοργανώνουν αυτές τις ωραίες εκδηλώσεις μνήμης , και που συγχαίρω, ιδιαίτερα αυτοί που συνδέονται με την καταγωγή του Ανδρέα, θα κάνουν ό,τι μπορούν για να διατηρήσουν άσβεστη την μνήμη του και αυτή η μνήμη να λειτουργήσει ως παιδαγωγός των νεότερων γενεών, να διδάξει, αν κι εμείς οι ιστορικοί γνωρίζουμε, ότι ιστορία διδάσκει ότι σπάνια διδάσκει…..
Σας ευχαριστώ που, έστω κα με αυτό το κείμενό μου, επικοινώνησα από μακριά μαζί σας.
* Ομότιμος Καθηγητή του Πανεπιστημίου Πατρών και μέλους του ΣΔ του ΕΑΠ
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Black Friday σε μοριοδοτούμενα σεμινάρια και Πιστοποιήσεις Ξένων Γλωσσών για έξτρα 20 μόρια
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 24/11
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
