Alfavita Newsroom Το Γ΄ Μέρος του νέου νομοσχεδίου του Υπουργείου Παιδείας, υπό τον τίτλο «Ενίσχυση της Ασφάλειας στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα», έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις στον ακαδημαϊκό χώρο. Ο Σύλλογος Διδασκόντων Θετικών Επιστημών του ΕΚΠΑ συγκαταλέγεται μεταξύ των φορέων που ασκούν σοβαρή και τεκμηριωμένη κριτική.
Αν και το νομοσχέδιο υποτίθεται ότι στοχεύει στην αντιμετώπιση φαινομένων βίας και την ομαλή λειτουργία των ιδρυμάτων, περιλαμβάνει διατάξεις που φέρνουν στο προσκήνιο θέματα όπως η πειθαρχική αυστηρότητα, η ποινικοποίηση κινητοποιήσεων και η ενίσχυση του κρατικού παρεμβατισμού εις βάρος της αυτονομίας των ΑΕΙ.
Τι αλλάζει – Τα βασικά σημεία του νομοσχεδίου
1. Πειθαρχικά παραπτώματα χωρίς σαφή όρια
Η χρήση αόριστων όρων όπως «ομαλή λειτουργία» δημιουργεί πρόσφορο έδαφος για ερμηνευτική αυθαιρεσία.
Οι συλλογικές δράσεις, οι φοιτητικές συνελεύσεις ή οι απεργίες μπορεί να θεωρηθούν πειθαρχικά ή και ποινικά αδικήματα.
2. Ποινικοποίηση προτροπής
Διώκεται ποινικά όποιος παροτρύνει ή ενθαρρύνει πράξεις διατάραξης της λειτουργίας, ακόμα και με ανακοινώσεις ή δημόσιες δηλώσεις.
Καθίσταται δυνατή η ποινική στοχοποίηση συνδικαλιστικής ή πολιτικής δράσης.
3. Νέες πειθαρχικές ποινές για μέλη ΔΕΠ
Εισάγεται η παύση από μονομελή ή συλλογικά όργανα, αλλά και ο αποκλεισμός από μελλοντικές υποψηφιότητες, αν εκφραστεί «ανεπιθύμητη» στάση.
Ελλοχεύει κίνδυνος λογοκρισίας και απομάκρυνσης διαφωνούντων από θέσεις ευθύνης.
4. Φοιτητικές κυρώσεις χωρίς δικαίωμα απολογίας
Επιβάλλονται υποχρεωτικές ποινές, χωρίς περιθώριο ερμηνείας, ακόμα και για διοικητικά ή χαμηλής βαρύτητας παραπτώματα.
Η οριστική διαγραφή φοιτητών έρχεται σε αντίθεση με τις συνταγματικά κατοχυρωμένες δυνατότητες φοίτησης, ακόμα και σε κατάδικους.
5. Ειδικός εισαγγελέας για τα ΑΕΙ
Ιδρύονται ειδικές εισαγγελικές θέσεις για αδικήματα εντός πανεπιστημίων, ενισχύοντας το αφήγημα ότι τα ΑΕΙ είναι χώροι ιδιαίτερης επικινδυνότητας.
Πρόκειται για συμβολικό αλλά και ουσιαστικό πλήγμα στην αυτονομία της πανεπιστημιακής κοινότητας.
Ψηφιοποιημένος έλεγχος και εργολαβίες
Το νομοσχέδιο προβλέπει:
Δημιουργία κεντρικής ψηφιακής πλατφόρμας στο Υπουργείο για παρακολούθηση των πειθαρχικών υποθέσεων.
Ενίσχυση του ρόλου των Μονάδων Ασφάλειας και Προστασίας.
Ανάθεση της λειτουργίας των Κέντρων Ελέγχου σε ιδιώτες εργολάβους, με σαφές επιχειρηματικό αποτύπωμα.
Συνταγματικότητα και πολιτικές προεκτάσεις
Το Άρθρο 16 του Συντάγματος, που κατοχυρώνει το δημόσιο και αυτοδιοίκητο των ΑΕΙ, φαίνεται να παραβιάζεται σταδιακά:
Με την υποκατάσταση των συλλογικών οργάνων από το Συμβούλιο Διοίκησης.
Με την παρέμβαση του Υπουργού σε πειθαρχικές υποθέσεις.
Με τις πειθαρχικές διώξεις εκπαιδευτικών σε όλες τις βαθμίδες που εξέφρασαν άποψη για ευαίσθητα πολιτικά θέματα (όπως η Γάζα).
Ερωτήματα για προβληματισμό
Μπορεί ένα πανεπιστήμιο να είναι πραγματικά ασφαλές όταν φοβάται την κριτική;
Πώς προστατεύεται η δημοκρατική συμμετοχή στα ΑΕΙ, όταν συλλογικές κινητοποιήσεις απειλούνται με ποινικές συνέπειες;
Είναι η αυτονομία των ιδρυμάτων απλώς μια νομική διατύπωση ή ουσιαστικό δικαίωμα που πρέπει να διαφυλαχθεί;
Η ανακοίνωση
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΩΝ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ
ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ, ΠΟΙΟΣ ΘΑ ΕΊΧΕ ΑΝΤΙΡΡΗΣΗ;
Έχει αναρτηθεί για διαβούλευση νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας του οποίου το Γ΄ Μέρος φέρει τον τίτλο «ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΤΑ ΑΝΩΤΑΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ – ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ Ν. 4957/2022- ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΚΩΔΙΚΑ (άρθρα 65-88)»
Δεκαεπτά άρθρα περιέχουν κυρίως τροποποιήσεις και προσθήκες στον αεί τροποποιούμενο Ν. 4957/22 (γνωστό και ως Νόμο Κεραμέως), τέσσερα άρθρα εισάγουν τροποποιήσεις στον Ποινικό Κώδικα. Διαβάζοντας το νομοσχέδιο αναρωτιέται κανείς αν αναφέρεται σε ακαδημαϊκά ιδρύματα ή σε χώρους εκτός έννομης τάξης όπου θάλλει ανεξέλεγκτη η παραβατικότητα. Το νομοσχέδιο προάγει την υπερ-ποινικοποίηση και τον κεντρικό κρατικό έλεγχο στις πειθαρχικές διαδικασίες των ιδρυμάτων. Οι καθόλα θεμιτοί σκοποί της πρόληψης της βίας και της διασφάλισης της εύρυθμης λειτουργίας για τη θεραπεία των οποίων υπάρχουν ήδη εκτενέστατες διατάξεις εργαλειοποιούνται υπέρ του ελέγχου από το κεντρικό κράτος και της δυνάμει υπαγωγής οποιασδήποτε συλλογικής δραστηριότητας σε στενό πειθαρχικό και ποινικό έλεγχο. Σταχυολογούμε παρακάτω κάποια από τα ιδιαίτερα προβληματικά σημεία του νομοσχεδίου.
Στις παραβάσεις που ορίζονται περιέχονται κάποιες ιδιαίτερα αόριστες. Οποιαδήποτε διατάραξη της «εν γένει» ή «ομαλής» λειτουργίας είναι πειθαρχικό παράπτωμα για τα μέλη ΔΕΠ και για τους φοιτητές. Εδώ μπορούν άνετα να ενταχθούν κινητοποιήσεις κάθε είδους. Επίσης όποιος παροτρύνει, υποκινεί, ενθαρρύνει ή διευκολύνει πράξεις διατάραξης της ακαδημαϊκής λειτουργίας διώκεται ποινικά. Εδώ θα μπορούσαν κάλλιστα να εμπίπτουν ακόμα και ανακοινώσεις των συλλογικών οργάνων όταν αυτές δεν αναλώνονται σε συγχαρητήρια προς την Υπουργό, τις Πρυτανικές και Κοσμητορικές αρχές, κοκ.
Εισάγεται για τα μέλη ΔΕΠ μια νέα πειθαρχική ποινή, της παύσης από αξίωμα μονομελούς οργάνου διοίκησης ή μέλους συλλογικού οργάνου του ΑΕΙ. Επίσης εισάγεται η στέρηση δικαιώματος υποβολής υποψηφιότητας για μονομελή όργανα ή το Συμβούλιο Διοίκησης. Αποθαρρύνεται η άσκηση κριτικής και παρέχονται εργαλεία για την απομάκρυνση ή τον αποκλεισμό «ανεπιθύμητων» από θέσεις ευθύνης.
Ορίζεται ειδικός Εισαγγελέας σε Αθήνα, Πειραιά και Θεσσαλονίκη για τα εγκλήματα διατάραξης πανεπιστημιακής λειτουργίας ή βίας σε βάρος μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας. Αναρωτιόμαστε γιατί δεν επαρκούν οι υπάρχοντες εισαγγελείς και απαιτείται αυτή η ειδική θέση. Συμπεραίνουμε ότι επιχειρείται η προστασία της κοινωνίας από τους πανεπιστημιακούς εγκληματίες που έχουν υποσκελίσει σε επικινδυνότητα τους μαφιόζους κάθε είδους.
Για κάποια παραπτώματα φοιτητών, συμπεριλαμβανομένης της ιδιαίτερα αόριστης «παρεμπόδισης της εύρυθμης λειτουργίας», επιβάλλεται υποχρεωτικά και κατ’ ελάχιστον η αναστολή της φοιτητικής ιδιότητας. Για τα ίδια παραπτώματα, αν υπάρξει αμετάκλητη ποινική καταδίκη επιβάλλεται υποχρεωτικά η πειθαρχική ποινή της οριστικής διαγραφής. Οι υποχρεωτικές ποινές αφαιρούν κάθε διακριτική ευχέρεια από τα πειθαρχικά όργανα ενώ υπονομεύουν και αυτές την αυτονομία των Ιδρυμάτων. Η δε οριστική διαγραφή έρχεται σε ευθεία αντίθεση με τη δυνατότητα που ορθά παρέχεται ακόμα και σε καταδικασμένους για κακουργήματα να σπουδάζουν από τη φυλακή.
Ο Υπουργός Παιδείας ανακηρύσσεται σε υπερ-πειθαρχικό όργανο των ΑΕΙ. Αν εντός ασφυκτικών προθεσμιών δεν κινηθεί πειθαρχική δίωξη από τα όργανα του ιδρύματος δύναται να την ασκήσει ο Υπουργός. Επειδή τίποτα δεν γίνεται χωρίς λίγη ψηφιοποίηση, συστήνεται στο Υπουργείο ειδική κεντρική πλατφόρμα παρακολούθησης των πειθαρχικών διαδικασιών στα ΑΕΙ ώστε να ενισχυθεί περαιτέρω ο κεντρικός έλεγχος στα θεωρητικά αυτοδιοικούμενα ιδρύματα.
Για να συμπληρωθεί η δυστοπία, ακολουθούν μακροσκελείς τροποποιήσεις και προσθήκες για τη Μονάδα Ασφάλειας και Προστασίας των ΑΕΙ, την Επιτροπή Ασφάλειας και Προστασίας (πρόκειται για δύο διαφορετικά πράγματα), το Σχέδιο Ασφάλειας και Προστασίας, το Κέντρο Ελέγχου και Λήψης Σημάτων και Εικόνων. Δεν θα κουράσουμε με λεπτομέρειες, αναφέρουμε μόνο ότι θεσπίζεται ξεκάθαρα πλέον πως το Κέντρο Ελέγχου το αναλαμβάνει εργολάβος, γιατί χωρίς εργολαβίες δεν νοείται πανεπιστήμιο. Για να γίνει σαφής η χρηστή νομοθέτηση, σχετικές μακροσκελέστατες διατάξεις υπήρχαν ήδη πριν τον Νόμο Κεραμέως, στον Ν. 4777/2021. Η επαναφορά όμως ξανά και ξανά ολοένα και πιο γραφειοκρατικών και αυστηρών προβλέψεων εξυπηρετεί ιδανικά και τις τρέχουσες επικοινωνιακές ανάγκες της κυβέρνησης, οπότε γιατί όχι;
Ενώ το πειθαρχικό και ποινικό οπλοστάσιο που και η ίδια αυτή κυβέρνηση έχει θεσπίσει είναι ιδιαίτερα πλούσιο, ενώ η αστυνομία μπορεί, αν το θέλει, να παρεμβαίνει οπουδήποτε και οποτεδήποτε εντός των ΑΕΙ, προστίθενται νέα εργαλεία ώστε να μπορεί να περιστέλλεται οποιαδήποτε συλλογική διαδικασία και κινητοποίηση δεν είναι αρεστή.
Η άτυπη κατάργηση του άρθρου 16 του Συντάγματος, το οποίο κρίθηκε σε χρόνο ρεκόρ από το ΣτΕ ως «ξεπερασμένο», δεν ήταν μεμονωμένο περιστατικό. Το αυταρχικό μοντέλο διοίκησης στα ΑΕΙ με τις υπερεξουσίες του αθέατου Συμβουλίου Διοίκησης δεν ήταν μεμονωμένο περιστατικό. Οι πειθαρχικές διώξεις στη δευτεροβάθμια και την πρωτοβάθμια εκπαίδευση για έκφραση άποψης για τα εγκλήματα στη Γάζα δεν είναι μεμονωμένα περιστατικά. Το παρόν νομοσχέδιο έρχεται να προστεθεί σε μια μακρά αλυσίδα ιδιωτικοποίησης εκ των έσω και χειραγώγησης των ιδρυμάτων. Προάγεται η περιστολή της κριτικής κάθε είδους καθώς και η «αυτονόητη» συναίνεση σε ό,τι εκπορεύεται εκ των άνω. Αν δεν αντισταθούμε συλλογικά, τα πράγματα θα γίνουν ακόμα χειρότερα.
Δημήτρης Φασουλιώτης, Πρόεδρος
Σταύρος Κολλιόπουλος, Γραμματέας
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Voucher 750 ευρώ: Εάν πήρες ΚΑΥΑΣ κλείδωσε το επίδομα εδώ με ένα κλικ στο ΕΚΕΚ
Αυτά είναι τα ελληνικά επώνυμα που προέρχονται από αλβανικές λέξεις
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 14/7
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
