Νίκος Μάστορας Νέο τοπίο για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση σχεδιάζουν τώρα η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως με τον υφυπουργό Αγγελο Συρίγο, οι οποίοι αναμένεται να ανακοινώσουν ορισμένες από τις αλλαγές που σχεδιάζουν με τον επερχόμενο νέο νόμο-πλαίσιο για τα ΑΕΙ, στη Σύνοδο Πρυτάνεων και αντιπρυτάνεων των Πανεπιστημίων που θα διεξαχθεί διαδικτυακά.
Θα προηγηθούν από σήμερα συνεδριάσεις αντιπρυτάνεων και άλλων ακαδημαϊκών, ενώ την Παρασκευή 23 Απριλίου θα γίνει η βασική Σύνοδος των Πρυτάνεων, με συμμετοχή της ηγεσίας του Υπουργείου Παιδείας το απόγευμα.
Πλήθος σοβαρών θεμάτων, που ξεκινούν από τον αριθμό εισακτέων που ανακοινώνεται στα μέσα Μαΐου και από τις πιθανές επιπτώσεις της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής ή το πως θα γίνει η εξεταστική του εαρινού εξαμήνου και οι πρακτικές ασκήσεις των φοιτητών, και φτάνουν μέχρι την επαναφορά των ΤΕΙ, αλλά και του "νόμου Διαμαντοπούλου" σε ό,τι αφορά στην αλλαγή τρόπου διοίκησης των Πανεπιστημίων, αναμένεται να συζητηθούν στη Σύνοδο.
Το νέο Πανεπιστήμιο που επιχειρεί να φτιάξει η κ.Κεραμέως θα περιλαμβάνει διπλά πτυχία, αξιολόγηση παντού και μεγάλη σύνδεση με την αγορά εργασίας. Δεν είναι τυχαίο ότι μόλις χθες, ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Κωστής Χατζηδάκης ανέφερε ότι Πανεπιστήμια και διεθνείς κολοσσοί θα συμμετέχουν πλέον στην κατάρτιση
Το θέμα που επίσης αναμένεται να "ανάψει τα αίματα", είναι και τα κριτήρια με βάση τα οποία θα δίνεται στο εξής το 20% της χρηματοδότησης των ΑΕΙ, το οποίο βέβαια συνδέεται ευθέως με την αξιολόγησή τους. Τα βασικά θέματα που θα συζητηθούν στη Σύνοδο Πρυτάνεων, σύμφωνα με το πρόγραμμα αλλά και με βάση τις πληροφορίες μας, είναι τα εξής:
1. Εξεταστική εαρινού εξαμήνου και πρακτικές-κλινικές ασκήσεις
Ένα πολύ σοβαρό θέμα καθώς δεκάδες χιλιάδες φοιτητές γνωρίζουν μόνο ότι το εαρινό εξάμηνο θα γίνει εξ αποστάσεως, αλλά πρέπει να ληφθούν αποφάσεις για την εξεταστική. Σύμφωνα με προηγούμενες δηλώσεις του Άγγελου Συρίγου πάντως, η διδασκαλία όλο το επόµενο εξάµηνο µέχρι και τις 4 Ιουνίου, οπότε και λήγει, θα γίνει µε τηλεκπαίδευση. “Δηµιουργούνται σοβαρά προβλήµατα στα εργαστηριακά µαθήµατα, τα οποία θα προσπαθήσουµε να αντιµετωπίσουµε όταν περιοριστούν οι συνέπειες της επιδηµίας. Εν ανάγκη, ειδικά για τα εργαστηριακά µαθήµατα, θα παρατείνουµε για κάποιες εβδοµάδες το εαρινό εξάµηνο, προκειµένου να µη χαθεί. Εκτός από τα εργαστηριακά µαθήµατα, υπάρχει σοβαρό πρόβληµα µε τις κλινικές και πρακτικές ασκήσεις, αλλά και µε διάφορες ακαδηµαϊκές δράσεις που είναι απαραίτητες για την ολοκλήρωση των σπουδών. Είµαστε σε διαρκή επαφή µε την επιτροπή των ειδικών. Παρακολουθούµε ανά εβδοµάδα τα επιδηµιολογικά δεδοµένα. Μόλις οι υγειονοµικές συνθήκες το επιτρέψουν, θα αρχίσουν όλες αυτές οι ασκήσεις. Το αυτό ισχύει και για τις κατατακτήριες εξετάσεις. Είναι η φύση τους τέτοια, που δεν µπορούν να γίνουν µε τηλεκπαίδευση, αλλά µόνο διά ζώσης. Ως προς τις εξετάσεις του εξαµήνου, ευελπιστώ ότι θα γίνουν διά ζώσης”, είπε
2. Αξιολόγηση Τμημάτων σε αναστολή
Πρόκειται για 37 Τμήματα που είχε ιδρύσει η προηγούμενη κυβέρνηση και μόλις ανέλαβε η κ.Κεραμέως αποφάσισε την αναστολή έναρξης λειτουργίας τους, υποστηρίζοντας ότι δημιουργήθηκαν προεκλογικά για ψηφοθηρικούς λόγους δίχως προηγούμενο σχεδιασμό και επαρκή τεκμηρίωση. Τα τμήματα αυτά που επρόκειτο να λειτουργήσουν για πρώτη φορά τα επόμενα χρόνια, θα αξιολογηθούν τώρα ώστε η θεσμοθέτηση και λειτουργία τους (όσων περάσουν την αξιολόγηση) να ανταποκρίνεται σε ακαδημαϊκά κριτήρια και να υποστηρίζεται από τις αναγκαίες μελέτες, με τη συνδρομή της καθ’ ύλην αρμόδιας ανεξάρτητης αρχής ΕΘΑΑΕ
3. “Ολική επαναφορά” των ΤΕΙ
Όπως κατέγραψε ήδη από χθες το alfavita.gr, το υπουργείο Παιδείας σχεδιάζει την ανασύσταση του Τεχνολογικού Τομέα της Ανώτατης Εκπαίδευσης με επανίδρυση των ΤΕΙ που θα προσφέρουν τετραετείς σπουδές, αλλά και ρύθμιση για την εξομοίωση των πτυχίων των παλαιών αποφοίτων ΤΕΙ. Για τα ζητήματα αυτά αναμένεται ενημέρωση των πρυτάνεων, δεδομένου ότι προκύπτουν πολλά ερωτήματα: Τα νέα ΤΕΙ θα είναι πανεπιστήμια; Θα λειτουργούν σαν Τμήματα ή σχολές των υπαρχόντων; Θα έχουμε ξανά τον παλιό διαχωρισμό τύπου Τεχνολογικού και Πανεπιστημιακού Τομέα “με μοναδικό σκοπό το διαχωρισμό των ΑΕΙ σε "καλά" και σε "κακά" ιδρύματα για να ενταχθούν στα δεύτερα ως επί το πλείστον τα τελευταία σε ζήτηση τμήματα”, όπως υποστηρίζουν παλαιοί απόφοιτοι; Και πως θα αντιστοιχηθούν -και πότε, επιτέλους- τα πτυχία των τελευταίων;
4. Χρηματοδότηση ΑΕΙ: Το αγκάθι του 80%-20%
Τον Οκτώβριο του 2020 η κ.Κεραμέως όρισε ότι στο εξής η χρηματοδότηση των ΑΕΙ θα γίνεται κατά 80% χωρίς κριτήρια, αλλά το υπόλοιπο 20% με βάση ορισμένα κριτήρια, τη διαμόρφωση των οποίων θα συζητήσουν οι πρυτάνεις με τον πρόεδρο της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ) κ.Περικλή Μήτκα που θα παραστεί στη Σύνοδο. Το θέμα αυτό προκαλεί αντιπαραθέσεις, καθώς οι πρυτάνεις έχουν ζητήσει η χρηματοδότηση των πανεπιστημίων πρωτίστως να καλύπτει τις ανελαστικές δαπάνες που είναι απαραίτητες για τη λειτουργία τους, τις λεγόμενες κόκκινες γραμμές λειτουργίας τους, και στη συνέχεια να συνδέεται με την παραγωγικότητα και τα επιτεύγματα του κάθε Ιδρύματος. Η Σύνοδος Αντιπρυτάνεων πρότεινε μάλιστα τον περασμένο Δεκέμβριο, η καταβολή του αρχικού ποσοστού 80% της ετήσιας χρηματοδότησης να ισούται, τουλάχιστον, με το ύψος της τρέχουσας χρηματοδότησης κάθε Ιδρύματος και το 20% αυτής, να αποτελεί επιπλέον επιχορήγηση συνδεόμενη με δείκτες ποιότητας και επιτευγμάτων. Σε σχέση με τις προγραμματικές συμφωνίες του Υπουργείου Παιδείας με το κάθε ΑΕΙ, η Σύνοδος θεωρεί ότι θα πρέπει αρχικά, να αποσαφηνιστούν οι όροι, οι υποχρεώσεις και το ακριβές περιεχόμενο της δέσμευσης των συμβαλλόμενων μερών και επίσης, να δοθεί ο απαραίτητος χρόνος για την επεξεργασία και τη σύναψη των συμφωνιών. Η δέσμευση των δυο μερών δεν θα πρέπει να είναι ετεροβαρής, καθοριζόμενη αποκλειστικά από όρους και προϋποθέσεις που τίθενται από το ένα μέρος (π.χ. σταθερό ύψος χρηματοδότησης από πλευράς υπουργείου) και από αστάθμητους παράγοντες (π.χ. αλλαγή χρηματοδοτικού και νομοθετικού πλαισίου). Αναμένεται αντιπαράθεση γύρω από τα ακριβή κριτήρια στην ενότητα «Ενημέρωση και συζήτηση για τις προγραμματικές συμφωνίες και τα κριτήρια αποτίμησης του έργου των ΑΕΙ» που έχει προγραμματιστεί.
5. Επαναφορά Συμβουλίων Διοίκησης
Ανάμεσα στις αλλαγές που σχεδιάζονται, μια που προβληματίζει ιδιαίτερα τους πρυτάνεις είναι η εκφρασμένη πρόθεση της κ.Κεραμέως να επαναφέρει την διάταξη του πολυσυζητημένου νόμου-πλαισίου επί Άννας Διαμαντοπούλου για σύσταση Συμβούλιου Ιδρύματος (Σ.Ι.) με τη συμμετοχή μελών εκτός ΑΕΙ. Το Σ.Ι. είχε θεσμοθετηθεί για πρώτη φορά με τον νόμο 4009 του 2011. Τότε είχαν προκύψει έντονες αντιπαραθέσεις μελών των Συμβουλίων με τις πρυτανικές αρχές για τα θέματα των αρμοδιοτήτων κάθε οργάνου, ώσπου ο θεσμός ατόνησε και κατόπιν καταργήθηκε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Μια από τις βασικές αιτίες ήταν τότε ότι τα Σ.Ι. είχαν καθοριστικό ρόλο στην εκλογή πρύτανη, με αρμοδιότητα της προεπιλογής τριών υποψηφίων χωρίς να ελέγχονται οι επιλογές τους (και οι αποκλεισμοί) από κανέναν. Να δούμε αν θα επαναληφθούν -ή, πως θα αποφευχθούν- οι αντιπαραθέσεις εφόσον επανέλθει ο θεσμός.
6. Τρόπος εκλογής Πρυτανικών αρχών και μελών ΔΕΠ
Σε συνάρτηση με το προηγούμενο, είναι και οι αλλαγές στον τρόπο ανάδειξης πανεπιστημιακών αρχών αλλά και καθηγητών. Μια σκέψη, που έχει κακό παρeλθον όμως, είναι να εκλέγεται ο πρύτανης μεταξύ υποψηφίων που θα επιλέγονται από το Συμβούλιο Ιδρύματος, όμως κάτι τέτοιο είναι σίγουρο ότι θα αντιμετωπίζει μεγάλες αντιδράσεις, όπως είχε γίνει και επί Διαμαντοπούλου. Επίσης μελετάται η θεσμοθέτηση Καταλόγου Γνωστικών Αντικειμένων για τους πανεπιστημιακούς προκειμένου να σταματήσουν οι περιπτώσεις “φωτογραφικών” προκηρύξεων θέσεων ΔΕΠ που ταλαιπωρούν χρόνια τώρα τα ΑΕΙ, καθώς και αλλαγές στον τρόπο συγκρότησης των εκλεκτορικών σωμάτων, ενδεχομένως και με συμμετοχή πανεπιστημιακών του εξωτερικού.
7. Δράσεις ΕΣΠΑ και Ταμείο Ανάκαμψης για την Ανώτατη Εκπαίδευση
Ο κυβερνητικός σχεδιασμός για την προώθηση της ποιότητας, της καινοτομίας και της εξωστρέφειας στα πανεπιστήμια, όπως τον εξειδίκευσε μιλώντας πρόσφατα στην «Καθημερινή» ο γενικός γραμματέας Ανώτατης Εκπαίδευσης του υπουργείου Παιδείας κ. Αποστόλης Δημητρόπουλος, συμπυκνώνεται στον στόχο της ενίσχυσης της έρευνας με την επιστροφή Ελλήνων επιστημόνων από το εξωτερικό και τη διασύνδεση της ερευνητικής δραστηριότητας με τις στρατηγικές προτεραιότητες της χώρας. Το συνολικό κονδύλι που έχει προβλεφθεί είναι 471 εκατ. Ευρώ. Ενδεικτικά, θα συγκροτηθούν ομάδες ερευνητικής αριστείας, Clusters of Research Excellence όπως είναι ο αγγλικός όρος. Σε αυτές θα χρηματοδοτηθούν πρότζεκτ, με αξιολογητές από το εξωτερικό, τα οποία θα εστιάζουν σε τομείς τεχνολογιών αιχμής. Θα συμμετάσχουν το Ελληνικό Ιδρυμα Ερευνας και Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ) και η Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ). Στο ίδιο πλαίσιο θα απευθυνθεί προσκλητήριο σε ερευνητές για να πραγματοποιήσουν την έρευνά τους στην Ελλάδα. Η πρόσκληση αφορά επιστήμονες ανεξαρτήτως εθνικότητας, αλλά είναι σαφές ότι η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας θεωρεί πως τα πιο ευήκοα ώτα είναι των Ελλήνων επιστημόνων, οι οποίοι λόγω της οικονομικής κρίσης στη χώρα μετανάστευσαν στο εξωτερικό.
8. Διατμηματικά προγράμματα σπουδών
«Kοινά πτυχία» από τα προγράμματα διαφορετικών τμημάτων στα Πανεπιστήμια προωθεί το υπουργείο Παιδείας, μέσω του νέου νόμου για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Η εξέλιξη αυτή επιφέρει αλλαγές και στις πανελλήνιες εξετάσεις, καθώς και τον τρόπο συμπλήρωσης του μηχανογραφικού δελτίου. Πλέον οι υποψήφιοι τα επόμενα χρόνια για την είσοδό τους στα πανεπιστήμια ενδέχεται να δηλώνουν και σχολές, από μία προκαθορισμένη λίστα που θα οδηγούν σε διπλό πτυχίο. Σύμφωνα με παλαιότερες δηλώσεις του πρώην υφυπουργού Παιδείας, Βασίλη Διγαλάκη οι οποίες παρέμειναν παρά την αποχώρηση του ιδίου από το υπουργείο, δεν θα περιορίζεται πλέον το πανεπιστημιακό Τμήμα σε ένα πρόγραμμα σπουδών όπως συμβαίνει σήμερα, αλλά θα περιέχει μαθήματα και από άλλα τμήματα, είτε του ιδίου πανεπιστημίου, είτε και από άλλα ιδρύματα. Ένα είδος πτυχίου "αλα κάρτ" δηλαδή, όπου ο φοιτητής θα μπορεί να επιλέγει μαθήματα που τον ενδιαφέρουν περισσότερο. Επιπλέον, μελετώνται και αναμένεται να συζητηθούν η διεύρυνση δυνατότητας δημιουργίας ξενόγλωσσων προπτυχιακών προγραμμάτων, η απελευθέρωση των Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών, η ενίσχυση των θερινών/χειμερινών προγραμμάτων, η καθιέρωση ενός εσωτερικού προγράμματος κινητικότητας για φοιτητές μεταξύ Ελληνικών Πανεπιστημίων, στα πρότυπα του Erasmus, η ανάπτυξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων εξ’ αποστάσεως , κα
9. Αριθμός εισακτέων
Μείζον θέμα για τα ΑΕΙ που ζητούν να έχουν λόγο στον καθορισμό του, καθώς κάθε χρόνο αναγκάζονται να υποδεχθούν πολλούς περισσότερους από όσους αντέχουν, κατάσταση που επιδεινώνεται στα κεντρικά ΑΕΙ και από τις μετεγγραφές. Για εφέτος, ο αριθμός των εισακτέων θα ανακοινωθεί στις 15 Μαΐου όπως γνωστοποιήθηκε χτες, οπότε θα φανερωθούν και οι σχεδιασμοί του υπουργέιου για την αντιμετώπιση της “αποψίλωσης” περιφερειακών ΑΕΙ που αναμένεται να επιφέρει η καθιέρωση της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (ΕΒΕ) αλλά και ποιά Τμήματα θα φύγουν από το εφετινό μηχανογραφικό. Βέβαιο είναι ότι θα γίνει κάποια ανακατανομή των θέσεων από τα κεντρικά προς τα περιφερειακά ΑΕΙ, ώστε να περιοριστεί η μείωση του αριθμού των εισακτέων στα περιφερειακά λόγω ΕΒΕ. Ο εφετινός αριθμός πάντως εκτιμάται ότι δε θα απέχει πολύ από τον περυσινό, γύρω στις 78-79.000 άτομα, αλλά ακόμα δεν έχει γίνει γνωστό αν θα υπάρχει επιπλέον αριθμός εισακτέων για το δεύτερο μηχανογραφικο που θα αφορά στα ΙΕΚ -για όσους υποψηφίους επιθυμούν να εισαχθούν σε ΙΕΚ εάν δεν τα καταφέρουν σε ΑΕΙ. Αύξηση εισακτέων θεωρείται δεδομένη πάντως στις στρατιωτικές σχολές, καθώς έχει ήδη ανακοινωθεί από τον υπουργό Άμυνας. Κατα πληροφορίες από το επόμενο ακαδημαϊκό έτος και για μία πενταετία, θα εισάγονται στις παραγωγικές σχολές αξιωματικών και υπαξιωματικών όλων των Κλάδων 1.335 σπουδαστές ετησίως, έναντι των 819 των τελευταίων ετών με αύξηση 13% κάθε χρόνο
10. Εθνική Στρατηγική Έρευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας
Την παρουσίαση του σχεδιασμού της θα κάνει ο Γενικός Γραμματέας Ερευνας και Τεχνολογίας κ.Θανάσης Κυριαζής. Θα αναφέρει ότι στην επερχόμενη Προγραμματική Περίοδο 2021-2027 ανοίγονται νέοι ορίζοντες για την έρευνα και την καινοτομία. Ένας από τους βασικούς Στόχους Πολιτικής του νέου ΕΣΠΑ είναι η ανάπτυξη μιας ευφυέστερης Ευρώπης μέσα από τον έξυπνο και καινοτόμο οικονομικό μετασχηματισμό. Για το σκοπό αυτό θα πρέπει να διατεθεί τουλάχιστον το 35% των χρηματοδοτήσεων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης, που για την Ελλάδα αντιστοιχεί σε 3,58 δις. €. που όμως δεν αφορούν μόνον την έρευνα, αλλά το σύνολο των τομέων που καλύπτει η υπό διαμόρφωση νέα Στρατηγική Έξυπνης Εξειδίκευσης, η οποία στη νέα περίοδο επεκτείνεται και σε θέματα καινοτόμου επιχειρηματικότητας, ψηφιακού μετασχηματισμού και ανάπτυξης των απαραίτητων δεξιοτήτων. Παράλληλα η ΓΓΕΤ έχει ξεκινήσει τις διαδικασίες για το σχεδιασμό της Εθνικής Στρατηγικής Έρευνας & Καινοτομίας, λεγόμενη ΕΣΕΤΑΚ, για την ίδια χρονική περίοδο 2021-27. Η ΕΣΕΤΑΚ διαρθρώνεται σε 4 Πυλώνες που αφορούν:
Την Επένδυση στην Καινοτομία
Την Αριστεία και το Ερευνητικό Δυναμικό
Τις Κοινωνικές Προκλήσεις και την υποστήριξη των Πολιτικών
Την Διεθνοποίηση & την διείσδυση σε διεθνείς αλυσίδες αξίας
'Οσον αφορά στη βασική έρευνα, ήδη υποστηρίζονται μέσα από πρωτοβουλίες όπως το ΕΛΙΔΕΚ, υποτροφίες για υποψήφιους διδάκτορες και μεταδιδάκτορες, ενισχύσεις για μέλη ΔΕΠ και άλλες παρεμβάσεις. Στη νέα περίοδο, έμφαση θα δοθεί και στην ανάπτυξη των απαραίτητων δεξιοτήτων για την έξυπνη εξειδίκευση, τον ψηφιακό μετασχηματισμό και τη βιομηχανική μετάβαση γενικότερα. Όλα αυτά και πολλά ακόμα θα τα εξειδικεύσει ο κ.Κυριαζής.
Άλλα θέματα
Θα συζητηθούν επίσης αρκετά άλλα θέματα που για τα ιδρύματα είναι σοβαρά, όπως ο τρόπος καλύτερης λειτουργικότητας του λογαριασμού ΕΛΚΕ, ζητήματα φοιτητικής μέριμνας, προβλήματα ξένων φοιτητών στα μεταπτυχιακά, προβλήματα που προκάλεσε η πανδημία και πως θα αντιμετωπισοτύν, το θεσμικό πλαίσιο διαχείρισης των κληροδοτημάτων των ΑΕΙ, το Τομεακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ΥΠΑΙΘ στο πλαίσιο του Εθνικού Προγράμματος
Ανάπτυξης, Δημόσιες Συμβάσεις Καινοτομίας: Εργαλεία και προοπτικές σύνδεσης Κράτους και Αγοράς,η ενίσχυση διοικητικού προσωπικού μέσω ΑΣΕΠ, κ.α. Τέλος, το ζήτημα της Πανεπιστημιακής Αστυνομίας και του τρόπου ελέγχου της από τις πρυτανικές αρχές όταν συγκροτηθεί το νέο σώμα, παραμένει επίκαιρο και ενδεχομένως ορισμένοι πρυτάνεις να το θέσουν εκ νέου.
Η επίσημη ατζέντα με τα θέματα που έχουν προγραμματιστεί
Επιτάχυνση των διαδικασιών αξιολόγησης των τμημάτων σε αναστολή.
Ενημέρωση για τις ισοτιμίες των νεοϊδρυθέντων τμημάτων με τα ήδη υπάρχοντα.
Κατάθεση του στρατηγικού σχεδιασμού από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων .
Παράταση υποβολής προγραμματικής συμφωνίας και υποβολής στοιχείων από τις ΜΟ.ΔΙ.Π. στην ΕΘ.Α.Α.Ε.
Αποτίμηση πλαισίου κριτηρίων και δεικτών αξιολόγησης.
Ενημέρωση για την αποδέσμευση εθνικής συμμετοχής για Ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια
Ενημέρωση επί των συναντήσεων για τις ρυθμίσεις του πλαισίου επαγγελματικής κατάρτισης.
Βιωσιμότητα των Εταιρειών Αξιοποίησης και Διαχείρισης Περιουσιών των Πανεπιστημίων
Πρόταση Νομοθετικών Ρυθμίσεων.
Διάφορα επίκαιρα θέματα.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 14/12
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
