Μαρία Δούση Οι αξονικές τομογραφίες αποτελούν θεμελιώδες εργαλείο της σύγχρονης ιατρικής και έχουν συμβάλει καθοριστικά στη διάγνωση και τη σωτηρία εκατομμυρίων ασθενών. Ωστόσο, νέα μεγάλη έρευνα κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τον υπερβολικό και συχνά αδικαιολόγητο αριθμό εξετάσεων.
Σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο JAMA Internal Medicine, μόνο οι αξονικές το 2023 στις ΗΠΑ ενδέχεται να σχετίζονται με περισσότερα από 100.000 μελλοντικά περιστατικά καρκίνου, λόγω της έκθεσης σε ιοντίζουσα ακτινοβολία. Οι επιστήμονες ανέλυσαν δεδομένα από 143 νοσοκομεία και υπολόγισαν ότι πραγματοποιήθηκαν 93 εκατομμύρια εξετάσεις σε έναν μόλις χρόνο – αριθμός αυξημένος κατά 30% σε σχέση με το 2007.
Παρότι ο κίνδυνος για τον κάθε ασθενή παραμένει μικρός, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η επίδραση σε επίπεδο πληθυσμού είναι σημαντική. Η επιδημιολόγος Ρεβέκα Σμιθ Μπίντμαν σημειώνει ότι η αξονική «σώζει ζωές, αλλά η πραγματική της επιβάρυνση υποτιμάται», εξηγώντας πως ακόμη και μικροί κίνδυνοι πολλαπλασιάζονται όταν ο αριθμός των εξετάσεων είναι τόσο μεγάλος.
Οι χαμηλές δόσεις ακτινοβολίας των αξονικών έχουν μελετηθεί συγκριτικά με δεδομένα από επιζώντες της Χιροσίμα και άλλων περιπτώσεων υψηλής έκθεσης. Αν και τα αποτελέσματα δεν είναι οριστικά, ενδείξεις δείχνουν ότι οι συχνές εξετάσεις μπορεί να αυξάνουν μακροπρόθεσμα τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου, με τα παιδιά και τους εφήβους να θεωρούνται πιο ευάλωτοι.
Η ειδικός στην αξονική απεικόνιση Σίνθια Μακόλαφ τονίζει πάντως ότι «ο κίνδυνος της ακτινοβολίας είναι συνήθως πολύ μικρότερος από τον κίνδυνο της ίδιας της νόσου». Χαρακτηριστικό είναι ότι μεγάλα κλινικά δεδομένα έχουν δείξει πως οι αξονικές χαμηλής δόσης μειώνουν κατά 20% τη θνησιμότητα από καρκίνο του πνεύμονα σε άτομα υψηλού κινδύνου.
Οι επιστήμονες συμφωνούν σε δύο βασικά σημεία:
- Οι περιττές αξονικές πρέπει να αποφεύγονται, ειδικά όταν υπάρχουν εναλλακτικές χωρίς ακτινοβολία, όπως ο υπέρηχος ή η μαγνητική τομογραφία.
- Οι ασθενείς δεν πρέπει να φοβούνται την εξέταση όταν είναι ιατρικά αναγκαία, καθώς τα οφέλη της σε σωστά επιλεγμένες περιπτώσεις υπερτερούν κατά πολύ των θεωρητικών κινδύνων.
Η συζήτηση για τη μακροχρόνια ασφάλεια συνεχίζεται, αλλά το μήνυμα των ειδικών παραμένει σαφές: προσοχή, ενημέρωση και συνετή χρήση – όχι αποχή.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Black Friday σε μοριοδοτούμενα σεμινάρια και Πιστοποιήσεις Ξένων Γλωσσών για έξτρα 20 μόρια
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 24/11
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
