Μαρία Δούση Μια ξαφνική απώλεια των αισθήσεων, έστω και για λίγα δευτερόλεπτα, είναι ένα από τα πιο αγχωτικά περιστατικά για όποιον το βιώνει – ή το παρακολουθεί. Αν και τις περισσότερες φορές η αιτία είναι αθώα, σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να κρύβεται πίσω της μια σοβαρή καρδιακή πάθηση. Η επιστημονική κοινότητα χρησιμοποιεί τον όρο συγκοπή για να περιγράψει την αιφνίδια, παροδική λιποθυμία, που συνήθως οφείλεται σε ανεπαρκή αιμάτωση του εγκεφάλου.
Τι είναι η συγκοπή και γιατί συμβαίνει
Όταν η κυκλοφορία του αίματος προς τον εγκέφαλο μειώνεται, το σώμα αντιδρά ρίχνοντας τον άνθρωπο στο έδαφος – κυριολεκτικά. Η πτώση αυτή βοηθά στην αποκατάσταση της ροής του αίματος στον εγκέφαλο και η συνείδηση επανέρχεται συνήθως εντός δευτερολέπτων. Παρότι ένα στα τρία άτομα δηλώνει πως έχει λιποθυμήσει τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του, μόνο ένα μικρό ποσοστό των επεισοδίων αυτών αποδίδεται σε καρδιολογικά αίτια, επισημαίνει ο δρ Shamai Grossman, καθηγητής Επείγουσας Ιατρικής στη Σχολή Ιατρικής του Χάρβαρντ.
Ωστόσο, αν το ιστορικό του ατόμου περιλαμβάνει καρδιοπάθειες, η συγκοπή μπορεί να είναι σημάδι ενός πιο σοβαρού προβλήματος.
Οι τρεις βασικές κατηγορίες λιποθυμίας
1. Νευροκαρδιογενής συγκοπή – Η πιο συχνή και «αθώα» εκδοχή
Περίπου το 50% των λιποθυμιών οφείλεται σε υπερδιέγερση του πνευμονογαστρικού νεύρου. Το νεύρο αυτό επηρεάζει την πίεση και τον καρδιακό ρυθμό. Σε καταστάσεις όπως:
Έντονη ζέστη ή συνωστισμός,
Δυνατό συναίσθημα (φόβος, πανικός, θλίψη),
Θέα αίματος ή δυνατός βήχας,
ο οργανισμός αντιδρά με αγγειοδιαστολή και επιβράδυνση της καρδιακής λειτουργίας, προκαλώντας πτώση πίεσης και τελικά λιποθυμία. Είναι πιο συχνή σε νεαρά άτομα κάτω των 35 ετών λόγω πιο ευαίσθητου νευρικού συστήματος.
2. Ορθοστατική υπόταση – Όταν η πίεση «πέφτει» ξαφνικά
Πρόκειται για απότομη μείωση της πίεσης όταν κάποιος σηκώνεται όρθιος. Το αίμα συγκεντρώνεται στα κάτω άκρα και ο εγκέφαλος δεν αιματώνεται επαρκώς. Παράγοντες που επιδεινώνουν το φαινόμενο:
Αφυδάτωση,
Καύσωνας,
Αντιυπερτασικά φάρμακα.
Εμφανίζεται συχνότερα σε ηλικιωμένους, καθώς τα αγγεία σκληραίνουν με την ηλικία και η ρύθμιση της πίεσης γίνεται πιο δύσκολη.
3. Καρδιακής αιτιολογίας – Το πιο επικίνδυνο σενάριο
Μόνο το 15% των λιποθυμιών αποδίδεται σε καρδιολογικά αίτια, αλλά αυτές είναι και οι πιο σοβαρές. Εδώ εντάσσονται:
Αρρυθμίες (κολπική μαρμαρυγή, βραδυκαρδία),
Βλάβες καρδιακών βαλβίδων, κυρίως της αορτικής,
Καρδιακή ανεπάρκεια ή
Ιστορικό εμφράγματος με επίπτωση στη λειτουργικότητα της καρδιάς.
Αυτές οι καταστάσεις απαιτούν άμεση ιατρική διερεύνηση, καθώς η λιποθυμία μπορεί να είναι η πρώτη προειδοποίηση για ένα σοβαρό πρόβλημα.
Τι να κάνετε αν λιποθυμήσετε – Ή αν είστε παρών
Αν είχατε επεισόδιο απώλειας αισθήσεων ή συχνά νιώθετε ότι «σας εγκαταλείπουν τα πόδια», μην το αγνοήσετε. Ακολουθούν τα βασικά βήματα:
Καταγράψτε τα συμπτώματα: Τι συνέβη πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τη λιποθυμία.
Ζητήστε πληροφορίες από μάρτυρες: Αν ήσασταν με άλλους, ρωτήστε τι ακριβώς παρατήρησαν.
Επισκεφθείτε γιατρό: Ο καρδιολόγος ή παθολόγος θα αξιολογήσει το περιστατικό.
Στις βασικές εξετάσεις περιλαμβάνονται:
Ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ),
Holter ρυθμού για παρακολούθηση της καρδιάς 24ωρες ή περισσότερο,
Ηχοκαρδιογράφημα, ειδικά αν υπάρχει υποψία για πρόβλημα στις βαλβίδες ή στην καρδιακή απόδοση.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 29/10
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
