Νίκος Τσούλιας Να δώσω προκαταρκτικές εξηγήσεις για τον τίτλο. Όχι δεν έχει κάποια επωνυμία – κάποιο επίθετο ή κάποια ισχυρή τοπική αναφορά – η εκκλησία μας αυτή, όπως συνηθίζεται ιδιαίτερα στα νησιά μας.
Είναι μια μικρή και ταπεινή εκκλησία μέσα σε μια πανέμορφη περιοχή του χωριού Δαφνιώτισσας, μέσα στα χωράφια. Έχει λοιπόν χαρακτηρίσει όλη αυτή την περιοχή ως “Παναγιά”. Αν κάποιος πάει στα χωράφια εκείνης της περιοχής, που είναι μια εύφορη κοιλάδα μεταξύ δύο πευκόφυτων λόφων, λέει ότι πάει στην “Παναγιά” – έχει γίνει ένα με τον τόπο αυτό, τον χαρακτηρίζει και τον κάνει γνωστό ευρύτερα.
Το “δική μας” λοιπόν πάει στο εξής γεγονός. Πέραν ότι ανήκει γεωγραφικά στην Δαφνιώτισσα Ήλιδας, και εμείς είμαστε γειτονικό χωριό, άρα έχουμε κάποια “νομιμοποίηση” να την χαρακτηρίζουμε την Παναγιά έτσι, με την ευρεία έννοια του όρου “δική μας”. Υπάρχει και συνέχεια.
Η ιστορική εκκλησία είναι σε έναν μικρό λοφίσκο, δίπλα από τα χωράφια πολύ στενού συγγενή μου. Υπάρχει και άλλη συνέχεια. Έχει την εκκλησία στη φροντίδα του, όπως και ο πατέρας του πριν, και κάθε χρόνο τον Δεκαπενταύγουστο τη “γιορτάζει” και φιλοξενεί με πλούσιο φαγητό και κρασί τους εκκλησιαζόμενους με το πέρας της λειτουργίας. Και είναι θεσμός εδώ και πολλά χρόνια αυτή η φροντίδα.
Ας πάμε στην ουσία. Η “Παναγιά μας” είναι το πιο ονομαστό εκκλησάκι στη ευρύτερη περιοχή της Πηνείας. Κουβαλάει μαζί του αιώνες και αιώνες και φυσικά ανήκει στην Αρχαιολογική Υπηρεσία. Να η επίσημη θεώρησή της από την Εφορία Αρχαιοτήτων Ηλείας.
“Ο Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου Δαφνιώτισσας στη θέση Παναγία ή Παναγίτσα Δήμου Ήλιδας Π.Ε. Ηλείας είναι μία τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική με πεσσοστοιχίες. Ενιαία δίρριχτη στέγη καλύπτει τα τρία κλίτη, στους τοίχους των οποίων υπάρχουν μικρά τοξωτά ανοίγματα. Ανατολικά ο ναός απολήγει σε τρεις αψίδες, εκ των οποίων η κεντρική είναι πεντάπλευρη και οι πλάγιες τρίπλευρες.
Ανασκαφική έρευνα έχει εντοπίσει και τις παλαιότερες φάσεις των αψίδων. Στη δυτική πλευρά ανοίγονται τρεις είσοδοι. Επιφανειακά ευρήματα μαρτυρούν την ύπαρξη και άλλων κτισμάτων πέριξ του ναού, σε όλη την έκταση του χαμηλού λόφου. Ανατολικά ο ναός της Παναγίας Δαφνιώτισσας απολήγει σε τρεις αψίδες, εκ των οποίων η κεντρική είναι πεντάπλευρη και οι πλάγιες τρίπλευρες.
Σήμερα ο ναός δε διαθέτει νάρθηκα, ωστόσο έχουν εντοπιστεί θεμέλιά του. Στο μνημείο διακρίνονται περισσότεροι του ενός τρόποι δόμησης, μάρτυρες αντίστοιχων οικοδομικών φάσεων.
Ο ναός μπορεί να χρονολογηθεί τη μέση βυζαντινή περίοδο (συγκεκριμένα στους μεταβατικούς αιώνες και ειδικότερα τον 8ο αι.), αλλά έχει ανακατασκευαστεί ριζικά κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας”.
Το γεγονός ότι έχει αρχαιολογικό και ιστορικό ενδιαφέρον είναι απόλυτα σημαντικό, γιατί έτσι προφυλάσσεται ως πολύτιμος εθνικός θησαυρός. Αλλά αυτή η συνθήκη δεν μπορεί να είναι και πηγή έλλειψης ενδιαφέροντος και υποστήριξης της εκκλησίας. Είχε υποστεί ζημιές από τον σεισμό της Ηλείας το 2008 και μετά κάποια προσωρινά μέτρα υποστήριξης τώρα μετά από τόσα χρόνια διαμορφώνουν την αποκατάσταση των ζημιών.
Για τους κατοίκους του χωριού και της περιοχής, η “Παναγιά μας” θεωρείται σημαντικό κομμάτι του ελληνισμού αλλά και στολίδι και έμβλημα της ζωής τους διαχρονικά. Είναι γι’ αυτούς το πιο σταθερό νήμα πολιτισμού δια μέσου των αιώνων.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Πότε θα βγουν οι πίνακες κατάταξης αναπληρωτών για προσλήψεις
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 17/8
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
