Alfavita Newsroom Τι είναι τελικά μια εμμονή;
Μια εμμονή μπορεί να είναι μια επίμονη σκέψη, εικόνα ή παρόρμηση που κολλάει στο μυαλό και φαίνεται αδύνατο να φύγει. Αυτές οι σκέψεις δεν είναι απλά ενοχλητικές· συνοδεύονται συχνά από ενοχές, φόβους ή την ανάγκη για κάποια διορθωτική πράξη, τον λεγόμενο καταναγκασμό.
Ένα συχνό φαινόμενο είναι ο νοητικός “μηρυκασμός”, δηλαδή η συνεχής ανακύκλωση σκέψεων, μια διαδικασία που γίνεται αυτόματα και είναι δύσκολο να διακοπεί.
Συνηθισμένα παραδείγματα εμμονών:
Έντονος φόβος για μικρόβια και ασθένειες
Υπερβολική ανησυχία για ηθικά ή θρησκευτικά θέματα
Συνεχής αυτοκριτική και αρνητικός εσωτερικός διάλογος
Φόβος ότι μπορεί να προκαλέσετε κατά λάθος κακό σε άλλους
Έμμονη ανάγκη για έλεγχο, τάξη ή τελειότητα
Αν αυτές οι σκέψεις επηρεάζουν την καθημερινότητά σας ή περιορίζουν την ελευθερία σας, τότε είναι σημαντικό να αναζητήσετε τρόπους αντιμετώπισης.
1. Αναγνώρισε τη φωνή της εμμονής
Η εμμονή λειτουργεί σαν μια αυστηρή, εσωτερική φωνή που σας επιβάλλει τι να κάνετε ή να σκεφτείτε, και σας τρομάζει με συνέπειες αν δεν την υπακούσετε. Το πρώτο βήμα είναι να παρατηρήσετε αυτή τη φωνή χωρίς να την ακολουθείτε αυτόματα. Μιλήστε στον εαυτό σας με ευγένεια και περιέργεια, λέγοντας: "Παρατηρώ ότι έχω αυτή τη σκέψη, αλλά δεν είμαι αυτή η σκέψη."
Αυτό βοηθά στη δημιουργία απόστασης από το περιεχόμενο της εμμονής και μειώνει τη δύναμή της.
2. Αντισταθείτε στους καταναγκασμούς
Όταν εμφανίζεται η παρόρμηση να κάνετε κάτι για να ηρεμήσετε την εμμονή, όπως πλύσιμο χεριών, έλεγχος, επανάληψη, προσπαθήστε να σταματήσετε. Μείνετε για λίγο με το δυσάρεστο συναίσθημα χωρίς να αντιδράσετε.
Αντί να υπακούσετε στην εμμονή, σκεφτείτε: "Τι θα έκανα αν αυτή η σκέψη δεν υπήρχε;"
Η αποχή από την καταναγκαστική πράξη, με σεβασμό και υπομονή προς τον εαυτό σας, είναι ένα βήμα προς την ελευθερία.
3. Επανεκπαιδεύστε το μυαλό σας
Αν θέλετε να αποδυναμώσετε μια εμμονή, το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε είναι το αντίθετο από αυτό που σας λέει! Για παράδειγμα, αν η σκέψη σας επιβάλλει να πλύνετε ξανά και ξανά τα χέρια σας, αποφύγετε αυτή την πράξη. Μπορείτε ακόμη να κάνετε κάτι που θεωρείτε αντίθετο, όπως να αγγίξετε κάτι βρώμικο.
Η σταδιακή έκθεση στο άγχος, χωρίς να υποκύπτετε, βοηθά τον εγκέφαλο να μάθει ότι τίποτα κακό δεν θα συμβεί.
4. Χρησιμοποιήστε τεχνικές “νοητικού αφοπλισμού”
Η Θεραπεία Αποδοχής και Δέσμευσης (ACT) ενθαρρύνει την ψυχολογική ευελιξία, δηλαδή τη δυνατότητα να έχετε σκέψεις χωρίς να τις πιστεύετε ή να ενεργείτε με βάση αυτές.
Μερικές τεχνικές περιλαμβάνουν:
Δώστε πρόσωπο στην εμμονή σας, φανταστείτε τη σαν έναν χαρακτήρα, μια γελοία φωνή ή ακόμα και έναν καρτούν τύπο.
Τραγουδήστε τις σκέψεις σας σε αστείο ρυθμό, αποδυναμώνει τη σοβαρότητά τους.
Αλλάξτε τις λέξεις που χρησιμοποιείτε, π.χ. αντί για “πρέπει να” πείτε “το μυαλό μου μου λέει ότι...”.
Αυτές οι τεχνικές δεν αντικαθιστούν τη θεραπεία, αλλά μπορούν να προσφέρουν ανακούφιση και απόσταση από τις επαναλαμβανόμενες σκέψεις.
5. Διεκδικήστε τη ζωή σας πίσω
Ο απώτερος στόχος δεν είναι να εξαφανίσετε τις εμμονές, αλλά να τις αποδυναμώσετε τόσο, ώστε να μην σας κυβερνούν. Επιλέξτε πράξεις που σας φέρνουν πιο κοντά σε αυτά που σας ενδιαφέρουν. Ζήστε σύμφωνα με τις αξίες σας, όχι με τις εντολές του φόβου.
Όσο περισσότερο επιτρέπετε στον εαυτό σας να ζήσει, να νιώσει και να πειραματιστεί έξω από τα πρέπει της εμμονής, τόσο περισσότερο ανακτάτε τον έλεγχο της ζωής σας.
Όταν χρειάζεται περισσότερη βοήθεια
Η ψυχοθεραπεία και ιδιαίτερα οι μέθοδοι ACT ή γνωσιακής-συμπεριφορικής θεραπείας (CBT) – είναι επιστημονικά τεκμηριωμένες προσεγγίσεις για την αντιμετώπιση των εμμονών. Αν οι σκέψεις σας δυσκολεύουν σοβαρά την καθημερινότητά σας, μην διστάσετε να απευθυνθείτε σε έναν ειδικό ψυχικής υγείας.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 19/9
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
