Alfavita Newsroom Στην καθημερινότητα, ο ανθρώπινος νους δέχεται συνεχώς ερεθίσματα που προκαλούν συναισθηματικές αντιδράσεις. Τα συναισθήματα αποτελούν ένα εσωτερικό σύστημα πλοήγησης, καθώς επηρεάζουν αποφάσεις, στάσεις και πράξεις. Ωστόσο, υπάρχουν στιγμές που ορισμένα από αυτά αναλαμβάνουν πλήρως τα ηνία, παραμερίζοντας τη λογική και ωθώντας σε συμπεριφορές που συχνά δεν ευθυγραμμίζονται με τις πραγματικές προθέσεις του ατόμου.
Παρά τον ισχυρό τους αντίκτυπο, τα συναισθήματα δεν είναι αρνητικά από τη φύση τους. Καθένα έχει έναν λειτουργικό ρόλο – είτε προστατεύει, είτε κινητοποιεί, είτε δίνει νόημα στις εμπειρίες. Η πρόκληση εμφανίζεται όταν ορισμένα από αυτά κατακλύζουν την ψυχή και συσκοτίζουν τη σκέψη, με αποτέλεσμα την αποσύνδεση από τις βαθύτερες ανάγκες και προτεραιότητες.
Ορισμένα συναισθήματα έχουν τη δύναμη να παρακάμπτουν τις πιο σύνθετες εγκεφαλικές λειτουργίες. Ο φόβος, ο θυμός και η λαγνεία συγκαταλέγονται σε αυτά. Όταν εμφανίζονται έντονα, η ικανότητα για ψύχραιμη ανάλυση μειώνεται και οι αντιδράσεις γίνονται ενστικτώδεις ή παρορμητικές.
Ο φόβος ενεργοποιεί έναν μηχανισμό συναγερμού στο σώμα. Μόλις εντοπιστεί πιθανός κίνδυνος – πραγματικός ή φανταστικός – ο εγκέφαλος δίνει εντολή να επικεντρωθεί μόνο στο πώς θα ξεφύγει ή θα αμυνθεί. Η σκέψη περιορίζεται, η λογική παγώνει, και η δράση υπαγορεύεται από το ένστικτο.
Αυτός ο μηχανισμός ήταν σωτήριος σε εποχές φυσικών απειλών. Σήμερα, όμως, μπορεί να εμποδίσει την επικοινωνία, να παγώσει την έκφραση ή να οδηγήσει σε αναβλητικότητα μπροστά σε δύσκολες αλλά ασφαλείς καταστάσεις – όπως μια συνέντευξη ή μια ειλικρινής συζήτηση.
Ο θυμός γεννιέται όταν το άτομο νιώθει ότι παραβιάστηκε κάποιο εσωτερικό του όριο. Η σκέψη κατευθύνεται αποκλειστικά στο ποιος φταίει και πώς θα "απαντήσει". Οι λεκτικές ή σωματικές εκφράσεις μπορεί να ενταθούν, η οπτική στενεύει, και η δυνατότητα για ενσυναίσθηση εξαφανίζεται προσωρινά.
Όταν ο θυμός δεν στραφεί εξωτερικά, μπορεί να εσωτερικευτεί, οδηγώντας σε αυτομομφή και υπερβολική αυστηρότητα προς τον εαυτό. Και στις δύο περιπτώσεις, η ορθολογική αξιολόγηση των γεγονότων υπονομεύεται.
Πέρα από τη σεξουαλική της διάσταση, η λαγνεία περιγράφει την έντονη λαχτάρα ή την εσωτερική "δίψα" για κάτι. Είτε πρόκειται για πρόσωπο, αντικείμενο ή εμπειρία, η προσοχή μονοπωλείται και η επιθυμία γίνεται μονόδρομος.
Σε αυτές τις στιγμές, το άτομο μπορεί να αγνοεί προειδοποιητικά σημάδια, να υπερεκτιμά καταστάσεις ή να λειτουργεί με τρόπο που αργότερα το ίδιο αμφισβητεί. Η κριτική σκέψη σιγεί και η ανάγκη για ικανοποίηση κυριαρχεί.
Η αντιμετώπιση αυτών των ισχυρών συναισθημάτων δεν έγκειται στην καταπίεσή τους. Το ζητούμενο είναι η ενεργοποίηση του συνειδητού ελέγχου, ώστε να υπάρξει χώρος ανάμεσα στο συναίσθημα και στην αντίδραση.
Μια χρήσιμη στρατηγική περιλαμβάνει τα εξής βήματα:
Αναγνώριση: Ονομάζοντας το συναίσθημα ("Αυτό είναι φόβος"), ο εγκέφαλος επανενεργοποιεί το σκεπτόμενο μέρος του.
Αποδοχή: Η παραδοχή ότι είναι φυσικό να το βιώνουμε, χωρίς ενοχές ή κριτική.
Καθυστέρηση της αντίδρασης: Δημιουργία χρονικού διαστήματος πριν από οποιαδήποτε ενέργεια, ώστε να μειωθεί η ένταση.
Μετατόπιση προσοχής: Προσανατολισμός σε δραστηριότητες ή σκέψεις που ηρεμούν ή αποφορτίζουν τον νου.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Βάζουν τους εκπαιδευτικούς να δουλεύουν... και στις διακοπές!
750 ευρώ σε 170.000 πολίτες - Πάρτε τα με μια μόνο αίτηση και όλα εξα αποστάσεως μέσω golearn
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 25/6
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
